بخشی از مقاله
چکیده:
شقانون بانکداری بدون ربا برای اولین بار در جمهوری اسلامی ایران در شهریور ماه سال 1363 به اجرا در آمد . با اجرای این قانون و تغییر قانون بانکداری کشور ، تأمین منابع مالی توسط موسسات اسلامی از طریق اعطای وام و اعتبار بر اساس قرار داد قرض با بهره حذف گردید و این موسسات به منظور تأمین منابع مالی خود روش های دیگری را جایگزین کردند . که به طور کلی این روش ها عبارتند از : قرارداد های مبادله ای ( اجاره به شرط تملیک ، سلف ، جعاله ، خرید دین ، فروش اقساطی ) ، قرارداد های مشارکتی ( مشارکت مدنی ، مشارکت حقوقی ، مساقات ، مزارعه ، مضاربه) ، سرمایه گذاری مستقیم و قرض الحسنه . از طرف دیگردر شرع مقدس اسلام ، ربا و ربا خواری به شدت تحریم شده است . و لذا با توجه به مسأله حرمت ربا و نیز چگونگی تخصیص منابع مالی ، به گونه ای که بر اساس شرع مقدس اسلام باشد ؛ یکی از بحث برانگیز ترین مباحثی که در تمام کشورهای اسلامی و نیز در کشور ایران توجه نویسندگان بسیاری را به خود جلب کرده است،مطالعه و بررسی پیرامون موضوع ربا وسازوکارسیستم بانکداری کشور می باشد.با توجه به اهمیت موضوع ، هدف از این مقاله بررسی مقایسه ای ربا و بهره بانکی در بانکداری اسلامی می باشد ، که نتایج حاکی از تفاوت های بسیاری است که بین سازو کار نظام بانکداری ربوی و نظام بانکداری بدون ربا وجود دارد ؛ هم چنین با توجه به مزایای فراوانی که نظام بانکداری بدون ربا به دنبال دارد ، پیشنهاد اینجانب توجه بیشتر به سازوکار سیستم بانکداری کشور ؛ و تصویب و اجرای قوانین مطابق بر اصول بانکداری اسلامی هم در عمل و هم در سخن می باشد ، تا در آینده ای نه چندان دورهمانند گذشته و حال شبهه ای در رابطه با ربا بودن بهره بانکی وجود نداشته باشد .
واژگان کلیدی : ربا ، سلف ، مزارعه ، مضاربه , مساقات
مقدمه :
خداوند متعال در آیات بسیاری از قرآن کریم بر مسأله ربا و حرمت آن تأکید فرموده است . از جمله این آیات ، آیات 278 و 279 سوره بقره می باشد که خداوند می فرمایند :
" ای اهل ایمان از خدا پروا کنید و اگر مومن ( واقعی ) هستید ، آنچه را از ربا ( بر عهده مردم ) باقی مانده رها کنید ." 278 بقره " و اگر چنین نکردید ( و به رباخواری اصرار ورزیدید ) به جنگی بزرگ از سوی خدا و رسولش ( بر ضد خود ) یقین کنید؛ و اگر توبه کردید ، اصل سرمایه های شما برای خود شماست ( و سود های گرفته شده را به مردم بازگردانید ) که در این صورت نه ستم می کنید و نه مورد ستم قرار می گیرید ." 279 بقره اسلام ربا را حرام و ربا خواری را به شدت تحریم کرده و این مسأله باعث شده است که در دنیای کنونی در تمام کشور