بخشی از مقاله
بررسی کامل در مورد مواد مخدر
وابستگي اثر مي گذارد دقت كرد. شواهدي در اين زمينه اگرچه اندك وجود دارد دال بر اينكه برخي عوامل علت اعتياد به مواد مخدر مي شوند و در مقابل طيف گسترده اي از متغيرها در افراد يا برخي گروه هاي اجتماعي وجود دارد كه پايه مشترك توجيه هايي براي ايجاد مدلهاي مصرف مواد مخدر است اين مدلها تمايز بيشتري بين مصرف بار اول و مصرف بعدي قائل ميشود. مصرف بعدي ميتواند به صورت گه گاهي منظم يا تفريحي، مشكل ساز، اجباري يا به علت وابستگي باشد به عنوان مثال دليل نخستين دود كردن حشيش ممكن است با آنچه
موجب نخستين تجربه به مصرف هرويين مي شود به كلي متفاوت باشد اگر چه تصميم گيري درباره مواد مخدر به در دسترس بودن آن بستگي دارد ملي ممكن است در حضور برخي عوامل غير مستقيم خطر سهيم در مصرف كه احتمال به كار بردن ماده مخدر را افزايش مي دهد تسهيل شود. شرايط ديگر برخي عوامل حفاظتي ممكن است از مصرف مواد مخدر جلوگيري نمايند يا بازدارنده آن باشند.
انگيزه هاي ادامه مصرف مواد مخدر هم بر حسب نوع ماده و شخص مصرف كننده متفاوت است اين عوامل را گاهي با اصطلاح تقويت مثبت و تقويت منفي شرح مي دهند تقويت مثبت يعني وقتي اشخاص پس از نخستين تجربه ، تجربه خوب يا پاداش دريافت كنند درصدد بر مي آيند كه با ادامه آن تجربه اثر آن را تقويت كنند تقويت منفي زماني است كه به علت فقدان ماده مخدر شخص احساس محروميت و ناراحتي ميكند و باعث مي شود كه به مصرف ماده مخدر ادامه دهد .
مواد مخدر روان گردان براي چهار منظور مصرف مي شود:
1) فرهنگي- مذهبي 2) پزشكي- درماني 3) اجتماعي- تفريحي 4) شغلي – كاركردي ارتباط بين اين معقولهاي متفاوت مصرف و ، وضعيت مصرف ممكن است در نوسان باشد مصرف محركهاي رواني و آرام بخش ممكن است با نسخه پزشك و به صورت قانوني به منظور محدود كردن ناراحتي بيمار آغاز شود و سپس به صورت غير قانوني با خريد دارو از بازار سياه با نسخه جعلي ادامه پيدا كند مصرف داروهاي مخدر به صورت كاركردي خواه قانوني يا غير قانوني با قصد موقتي شروع ميشود ولي ممكن است كه به شكل مصرف مستمر و دشواري آفرين درآيد.
در سالهاي پاياني دهه 1960 و سالهاي نخستين 1970 اين وضعيت در بسياري از شهرهاي جنوب شرقي آسيا در مورد مصرف آمفيتامين پيش آمد در آن زمان مصرف محرك هاي رواني كاري بود رايج و اين دارو به آساني در دسترس دانشجوياني بود كه مي خواستند شبها بيدار بمانند و ساعتهاي دراز مطالعه نمايند.
در اين اواخر از اين دارو ه وسيله رانندگان كاميونهايي كه در راههاي دراز رانندگي مي كنند سو مصرف مي شود و در بازار به صورت غير قانوني به مقادير فزاينده اي ديده ميشود .(1)
_____________________________________________________
1. پرويز محمد نژاد، علل گرايش به مصرف مواد مخدر ، تهران: 1378 ص 12 تا 26 .
ماجراجويي و احساس جويندگي در نوجوانان و جوانان:
تقريبا همه كس با هيجان همراه با ماجراجويي آشناست برخي اشخاص با فعاليت هايي مثل سرعت در، رانندگي، پايين آمدن از يك شيب تند و... حس ماجراجويي خود را نشان مي دهند. بسياري از اشكال ماجراجويي مانند صعود به قله اي صعب العبور از لحاظ اجتماعي پذيرفته شده و تحسين بر انگيز است مطالعه ها حاكي از آن است كه مصرف مواد مخدر غير قانوني به مخاطره بودن و دادگاه كشيده شدن در نتيجه چند نوع خطر مي تواند شكلي از رفتار ماجرا جويانه باشد. برخي از خطرهاي همراه با مصرف مواد مخدر عبارتند از : قانون شكني ، آسيب رساندن به سلامتي خود، از دست دادن مهار شخصيت خود در يك پژوهش نشان داده شده است كه خطر پذيري و تجربه كردن در نوجواني به عنوان روشي براي
رسيدن استقلال بلوغ و كسب هويت پديده اي هنجار است . خطر پذيري به خودي خود ممكن است وسيله اي براي به دست آوردن مقبوليت يا وارد شدن در گروههاي معين باشد. مطالعه جالبي در سالهاي اخير در انگلستان نشان داده است كه با زياد شدن استفاده از تلفن همراه ميزان استفاده از سيگار در جوانان كاسته شده است چرا كه احساس مقبوليت و بزرگ شدن در اين نوجوانان با داشتن تلفن همراه ايجاد شده و ديگر نيازي به نمايش سيگار كشيدن احساس نمي كردند .ولي شناخت خطر با درگير شدن خطر متفاوت است به نظر مي آيد كه نوجوانان احساس جاودانگي و آسيب ناپذيري همراه با آمادگي براي پذيرفتن خطرها را دارند و اين احساس منجر به بر آورد بيش از اندازه از توانايي خود براي
پرهيز از الگوهاي مصرف خود تخريبي ميشود. از سوي ديگر برخي اشخاص زندگي را بصورت امري پست و بي ارزش مي بينند كه در آن معنايي وجود ندارد و وقتي كسي چيزي ندارد كه از دست دهد احساس خطر هم نخواهد داشت. در مطالعه اي كه بر 1600 دانش آموز دبيرستاني در ايالات متحده امريكا انجام دادند نشان داده شد كه محركي كه به وسيله خطر پذيري ايجاد مي شود مي تواند نخستين عامل برانگيزاننده مصرف مواد مخدر به صورت يك سرپيچي باشد.
براين اساس نوجواناني كه دچار ناراحتي باشند به آساني در جستجوي محرك هاي قوي تر و تجربه هايي بر مي آيند كه از فعاليت هاي عادي و روزمره مهيج تر باشند. احساسي كه از جوش و خروش و ماجراجويي به دست مي آيد همراه با محرك فيزيولوژيك آن مي تواند پاداش دروني داشته باشد از طريق تقويت مثبت موجب تشويق تكرار تخلف و مصرف بار هم بيشتر مواد مخدر مي شوند زيرا پاداش هاي دروني داراي فرد مهم است و باز هم در جستجوي دستيابي به آنها بر مي آيد. در اين مورد اين سئوال مطرح مي شود كه چرا برخي اشخاص به سوي اشكال انحرافي ماجراجويي و رفتار خطر پذيري كشيده مي شوند در حاليكه اشخاص ديگر راههايي را كه از نظر فرهنگي پذيرفته شده براي نشان دادن خطر پذيري خود انتخاب
مي كنند با توجه به اين فرض كه همه كس تا اندازه اي به محرك اساسي نياز دارند اما برخي ممكن است بيش از ديگران به محرك اساسي نياز داشته باشند و اين ممكن است دسترسي به وسايل دستيابي به محرك احساسي در اشخاص مختلف باشد گفته شده كه زياد بودن تقاضابراي محرك احساسي و محدود بودن دسترسي به اشكال پذيرفته شده فرهنگي اشخاص يا گروهها را با احتمال بيشتري درگير انحراف مي كند.اين موضوع ضرورت توجه بيشتر به راههاي مهيج و در عين حال قابل قبول تخليه هيجانات به عنوان تفريحات سالم را در كشور ما به عنوان يكي از راه هاي جلوگيري از روي و غلبه موفقيت آميز بر آن جبران شده و نديده گرفته مي شود.(1)
__________________________________________________
1. محمد داوري ، پيشگيري و كنترل اعتياد ، تهران : 1381 ص 37 تا 45 .
كانون اصلاح و تربيت :
كانون اصلاح و تربيت مركز نگهداري ، تهذيب و تربيت اطفال و نوجواناني است كه به علت ارتكاب جرم در دادگاه هاي كيفري محكوم شده اند.
اولين كانون اصلاح و تربيت در تهران در سال 1347تاسيس گرديد و به موجب آيين نامه هاي اجرايي سازمان كانون اصلاح و تربيت مصوب مهر ماه 1347 كانون از سه قسمت تشكيل مي گردد.
1) قسمت نگهداري موقت 2) قسمت اصلا ح و تربيت 3) زندان
هر يك از قسمتهاي مذكور از يكديگر مجزا بوده و در هر قسمت اطفال بر حسب سن و سابقه ارتكاب جرم و حتي الامكان از نظر نوع جرم و درجه تربيت پذيري طبقه بندي خواهند شد و به علاوه قسمتي كه دختران در آن نگهداري ميشوند از پسران مجزا خواهد بود قسمت نگهداري موقت اختصاص به افرادي خواهد داشت كه هنوز در مورد آنها از طرف دادگاه تصميم قطعي اتخاذ نشده است در هر يك از قسمتهاي سه گانه اطفال و نوجوانان بر حسب استعداد سن درجه معلومات مورد تعليم و تربيت قرار خواهند گرفت برنامه آموزش حرفه اي به نحوي بايد اجرا شود كه حتي الامكان به تحصيلات عادي ضربه اي وارد نياورد اطفال و نوجواناني كه به كانون اصلاح و تربيت اعزام ميشوند موظف هستند كه طبق برنامه كانون در هفته سي و شش ساعت در كلاسهاي درسي يا در كارگاه هاي فني و حرفه اي به تحصيل يا كار آموزي اشتغال داشته باشند و روزي يك ساعت ورزش نمايند .
كساني كه در كانون اصلاح و تربيت به تحصيل يا كار آموزي اشتغال دارند از طرف مدير كانون ممكن است جهت شركت در امتحانات و اخذ گواهينامه رسمي به مراجع مربوط معرفي شوند. آموزگاران و مربيان عهده دار تدريس ، تعليم ، تربيت و تهذيب اخلاقي اطفال هستند و طبق برنامه اي كه از طرف مدير كانون با جلب نظر متخصصين مربوط تصويب و تنظيم مي شوند عمل خواهند نمود. به موجب ماده 29آيين نامه اجرايي كانون اصلاح و تربيت در مورد اطفال و نوجواناني كه مدت توقف آنان در قسمت اصلاح و تربيت يا زندان بيش از شش ماه
باشد در آخرين ماه توقف آنان در قسمت اصلاح و تربيت يا زندان بيش از شش ماه باشد در آخرين ماه توقف چنانچه مدير كانون رفتار و وضع روحي اخلاقي طفل را مناسب تشخيص دهد مي تواند پس از تاييد قاضي دادگاهي كه طفل را به كانون اعزام داشته موافقت كند كه طفل روزها كارفرماي مورد اعتماد كار كرده يا آموزشگاهي كه مورد موافقت كانون باشد تحصيل نمايد و شبها به كانون مراجعت كند.
طبق قانون 3 اصلاحي آيين نامه فوق الذكر به اطفالي كه تمام مدت توقف در كانون اصلاح و تربيت حسن رفتارش نشان داده و كار آنها در كارگاهها رضايت بخش باشد به تشخيص مدير كانون پاداش مناسبي پرداخت خواهد شد اطفالي كه مقررات كانون را نقص نمايند يا بر خلاف شرايط انضباطي آن رفتار كنند بر حسب مورد از طرف مدير كانون مشمول تحصيلات انضباطي زير خواهند شد :
1) سرزنش و نصيحت 2) توبيخ 3) محروميت از ملاقات 4) نگهداري انفرادي از يك تا پنج روز.در مواردي كه بر اثر بيماري يا اختلال در وضع مزاجي يا رواني طفل نگهداري و معالجه وي در كانون اصلاح و تربيت ميسر نباشد مدير كانون مراتب را به قاضي دادگاه اطلاع داده و با موافقت او طفل را به يكي از موسسات پزشكي يا طبي- تربيتي اعزام خواهد داشت.(1)
_____________________________________________________
1. دكتر محمد حسين فرجاد، بررسي مسائل اجتماعي ايران، تهران : نشر اختران 1381 ص 27 تا 38 .
نقش مهم رسانه هاي گروهي :
والدين معمولا با شروع دوره نوجواني فرزندشان بين 9 تا 13 سالگي تغييري را در رشد او مشاهده مي كنند. اين تغيير تجربه ناراحت كننده از بين رفتن كنترل خانواده و شدت گرفتن تاثير اجتماعي است كه در ظاهر از قدرت والدين بسيار بيشتر و نيرومندتر است فرهنگ مد روز و خدمتگذار وفادار آن ، رسانه هاي گروهي .موسيقي ، سينما ، كامپيوتر ، راديو ، تلويزيون ، اينترنت ، نشريات و روزنامه ها ! گاهي ايده هايي را به فرزندانتان منتقل مي نمايد كه حتي والدين نمي خواهند كه فرزندانشان به آنها فكر كنند. اين عوامل باعث مي شود تا او سعي نمايد سريع تر رشد كند رسانه ها ، ارزشهاو اعتقاداتي را به آنها مي آموزد كه چه بسا والدين با آنها مخالف باشند آنها باعث تشويق تمامي رفتارهاي خطرناك مي شوند. سر كشي و طغيان ، روابط جنسي، مواد مخدر، قانون شكني و حتي ارتكاب خشونت . اين بسيار احمقانه است كه سر انجام مجبور ميشويد با فرزندانتان براي مراقبت از او در برابر جامعه اي كه در آن رشد مي كند مبارزه كنيد.
به قول ژوزه سارا ماگو نويسنده معروف پرتغالي ( وضع كنوني جهان حاكي از فقدان عقايد جذاب براي به حركت رد آوردن مردم است. )
امروزه علي رغم كاربرد هاي علمي روز افزون و غير قابل بحث ينترنت تايپ شده است ، سكس مي باشد. بسياري از رفتارهايي كه تاكنون در جهان از ديد گاه هاي روانپزشكان علمي بيان شده انحراف جنسي محسوب مي شود در اينترنت تشويق مي شود و راههاي آن وجود دارد پس اگر پدر و مادر اطلاعات مورد نياز فرزندان نوجوانان خود را تامين نكنند در منابع ديگر كه غير قابل اعتمادند كمك مي گيرند. تجربه نوجواني بخش اعظمي از مشكلات زيستن در اين شرايط فرهنگي دوگانه را تشكيل مي دهد .
نوجوانان ديگر نمي خواهند با او مثل كودكان رفتار شود اما هنوز آمادگي رفتار بزرگسالانه را ندارند به همين دليل در جستجوي تعريفي جديد است و وقت زيادي را صرف مي كند تا بداندكيست و چگونه با بسياري از ايدهها ذهني تجربه ها عقايد و ارتباطات متفاوت كنار بيايد.
نوجوانان به دليل از دست دادن تدريجي هويت در دوره اي خاص بسيار تاثير پذير در واقع آسيب پذير هستند نوجوان در جستجوي تعريفي جايگزين و مستقل از خانواده و متمايز دوران كودكي براي يافتن الگوهاي مورد نياز به سوي فرهنگ مد روز گرايش مي يابد تاثير اين نوع فرهنگ مي تواند بسيار عميق باشد. حملات مداوم و بي دوام رسانه هاي گروهي اساسا از طريق سرگرمي و تبليغ صورت گرفته ومي تواند تاثير بسيار عميقي بگذارد. نوجوان در دنيايي رشد مي كند كه سرگرمي هاي خيالي و تفريحات الكترونيكي بخش اعظمي از وقت آنها را پر كرده و آنها را تشويق مي كند تا هر هفته ساعت هاي بي شماري را از مسئوليت هاي اصلي خود بكاهند و از انجام كار هاي واگذار شده از سوي والدين يا مدرسه به آنها خود داري ورزند تا اين تفريحات موجب گذراندن وقت آنها شود دنياي سر گرمي هاي رسانه اي محيطي است كه اغلب قهرمانان مورد علاقه نوجوانان در آن زندگي مي كنند . تماشاگر نوجوان با خود فكر ميكند ( واسه اينكه مثل اون قهرمان بشم بايد شبيه او رفتار كنم ) جوانان از طريق تقليد مي كوشند تا شبيه شخصيت هاي آرماني خود شوند.
تبليغات تجاري در غرب از ميل همانند سازي آنها سو استفاده كرده و با استفاده از هنرپيشه هاي فوق ستاره و حمايت افراد مشهور تصميمات نوجوان را در زمينه مصرف مواد مخدر تحت تاثير قرار ميدهند آنها از مدل هاي گمانم نيز براي تاثير گذاري هاي شديد استفاده مي كنند .
افراد زيبا جذاب داراي جاذبه هاي جنسي و قيافه هاي موفق كه داراي اعتماد به نفس خوشحال و سرزنده پر شور و نشاط و محبوب به نظر ميرسند به نوجوانان تاثير پذير شيوه زندگي خوب را مي آموزند.) اگر چه قرار نيست مخاطب تبليغات مربوط به سيگار و مشروبات الكلي نوجوانان باشند اما در واقع چنين است . استفاده از جوانان به عنوان مدل وسوسه در مصرف مواد مخدر را افزايش مي دهد زيرا نوجوانان به شدت تمايل به هم ذات پنداري با افراد بزرگتر از خود را دارند.
متاسفانه امروزه ميزان هزينه صرف شده براي صرف مشروبات الكلي چند برابر هزينه تبليغات براي شير و لبنيات است تبليغ مواد مجاز براي ايجاد آگاهي از ماركهاي تجاري افزايش فروش ، تشويق زندگي مبتني بر مصرف مواد كاري بسيار موفق است سرمايه گذاري تبليغاتي بسيار گسترده اي در رسانه هاي غرب صورت مي پذيرد و سالانه هزاران آگهي خوش آب ورنگ در زمينه مشروبات الكلي از تلويزيون هاي غربي و شبكه هاي ماهواره اي نشان داده مي شود . آسيب پذيري نوجوانان در برابر تبليغ اين گونه مواد تفريحي ويژه اعتراضات پزشكي فراواني را در پي داشته است .
مشروبات الكلي مواد مخدري هستند كه نوجوانان در خطر مصرف آن قرار دارند انجمن هاي پزشكان در امريكا از ممنوعيت تبليغات در زمينه الكل و مواد مخدر حمايت ميكند. به دليل نبود ممنوعيت تبليغ اين گونه مواد از رسانه هاي گروهي والدين بايد فعاليتهايي را بر ضد اين تبليغات انجام دهند در غير اين صورت سرنوشت فرزند خود را در اختيار اميال سود جويانه سازندگان آگهيهاي تبليغاتي قرار داده اند كه فقط به توسعه بازارهاي خود و توان خرج كردن نوجوان توجه دارند.
بنابراين اگر مي بينيد كه فرزندانتان به مصرف مواد مخدر آن گونه كه در برنامه هاي تفريحي يا تبليغاتي ارائه مي شود واكنش مثبت نشان مي دهد مي توانيد عقيده متفاوت و مخالف خود را در اين زمينه ابراز نماييد.
اگر نوجوان يكه فكر ميكند نمونه هاي ارائه شده مصرف مواد مخدر بي خطر هستند والدين مي توانند دلايل مخالفت خود را مطرح نمايند. با اين وجود نحوه مخالفت والدين نقش مهمي درميزان موفقيت آنان ( پذيرفتن يا نپذيرفتن نوجوان وجود دارد. كنترل نحوه تفكر نوجوان و انتقاد از سليقه او نقش سازنده اي نخواهد داشت زيرا انجام هر يك از اين دو كار فقط نوجوان را گريزانتر مقاوم تر يا كمتر پذيرا ميكند. والدين با يد از موضوعي صادقانه توجه ويژه و ارتباط آزاد وارد عمل شوند و انگيزه اصلي آنها ميل به انتقال چيزي باشد كه نوجوان مايل است در صورت ارائه ارزيابي توضيح يا بيان جنبه اي متفاوت درباره آن بيانديشيد. ( از تو نمي خواهيم نظر خود را تغيير دهي فقط ميخواهيم كه به نظر ما گوش دهي هميشه اين نكته مهم را به ياد داشته باشيم كه آموزش يك ذهن باز – نه يك ذهن پر به جاي يك ذهن خالي است. (1)
__________________________________________________
1. پايان نامه خانم اعظم محبي ، گرايش به اعتياد ، دانشگاه آزاد تهران:1383 ص 65 تا 79 .
گروه همسالان – سازگاري با جمع يعني پيروي از ديگران :
در دوران كودكي نحوه ارتباط با همسالان معمولا توسط بزرگ تره تنظيم مي شود. آنها بچه ها را براي بازي كردن و ساير فعاليتها دور هم جمع مي كنند با فرارسيدن دوران نوجواني ، نوجوان با هدف رسيدن به استقلال با فاصله گرفتن از بزرگترها شروع سازماندهي گروهاي اجتماعي خاص خود كنند.
از اين مرحله به بعد والدين مرتبا خود را در حاشيه زندگي اجتماعي فرزندانشان مي يابند زيرا همراهي با دوستان به مهمترين كانون در حال رشد تبديل مي شود از جمله :رفيق هايم از پدر و مادر مهم ترند در ظاهر پيامي است كه از سوي فرستاده مي شود و در حاليكه زمان زيادي را صرف دوستان و گفتگو با آنها مي كنند و وقت كمتري را در خانه مي گذرانند.
برخي والدين كه خود را در اين رقابت بازنده مي يابند شكايت ميكنند كه ديگر براي ما اهميتي قائل نيست اما اين امر به هيچ عنوان حقيقت ندارد. نوجوان بايد احساس كند كه هميشه مكاني مطمئن و امن براي بازگشت وجود دارد اتفاقا آنچه كه والدين آن را بي احترامي نسبت به خود مي دانند تعريف و تمجيد از آنهاست والدين اعتراض مي كنند كه براي دوستانت هر كار مي كني اما نوبت به ما كه مي رسد اهميت كمي قائل مي شوي اما بايد دانست اگرچه دوستان متفاوتي مي آيند و مي روند و دوستي هاي نوجوانان ناپايدار است اما خانواده هرگز از بين نمي رود و عشق بين والدين و فرزند بسيار محكمتر و ثابت است .
علاوه بر اين الگوهاي والدين بسيار قوي تر از تاثير نوجوان هم سن و سال است طي ساليان اوليه دوران كودكي بيش از آنكه گروهاي همسن سال وارد صحنه زندگي نو جوان شوند والدين در شكل گيري اعتقادات مذهبي و شخصيت فردي فرزندشان نقش عمده اي ايفا مي كنند . حتي تاثير بد دوستان هم عموما قادر نيست تا شخصيتي را كه در خانه و خانواده شكل گرفته تغيير
دهد . والدين با احساس ناامني ناشي از ظهور نوجواناني بيگانه در زندگي فرزندشان بطور متقابل رفتارهاي نامناسبي از خودشان نشان مي دهند و اين امر همان تاثير نامناسبي را بر فرزندانشان مي گذارد كه از آن وحشت دارند به هر اندازه كه فشار از سوي نوجوانان در خانه ناديده گرفته شود و والدين هرچه بيشتر او را به حال رها كنند نوجوان خود را بيشتر از پيش از خانواده جدا مي يابد به همين خاطر در برابر تصميمات ناپخته گروهي آسيب پذيرتر مي شوند. اغلب تجربه مصرف زياده روي در مصرف اعتياد براي افراد جوان در كنار دوستان هم عقيده اتفاق مي افتد.(1)
___________________________________________________
1 . پرويز محمد نژاد ، علل گرايش به مصرف مواد مخدر ، تهران : 1379 ص 16 تا 22 .
اعتماد به نفس و اعتياد در نوجوانان:
از آنجا كه اعتماد به نفس مفهوم روان شناختي بسيار عام و در عين حال بسيار مبهمي است والدين معمولا تشويق و تقويت آن را دشوار مي يابند.
اعتماد به نفس همان ارزيابي نفس است كه بر طبق معيار هاي فردي خاص صورت مي پذيرد بر طبق اين معيارها فرد به ارزش انساني توانايي ها و صفات مثبت خودش آگاهي مي يابد.
اعتماد به نفس هميشه از قدرت ثابتي برخوردار نيست بنابراين مي تواند بسته به شرايط جسمي تجربه هاي زندگي و حالات روحي بين قوي و ضعيف نوسان داشته باشد اكثر افراد تضعيف و تقويت هايي را در اعتماد به نفس خود تجربه مي كنند دوره هاي متفاوتي را كه در آنها احساس بسيار بد يا خوبي نسبت به خود داشته اند به ياد مي آورند. بنابراين اگر دختر يا پسري دوره كاهش اعتماد به نفس را تجربه ميكند به اين معنا نيست كه دچار مشكلي خاص شده است مشكل اصلي بازگرداندن ارزيابي مثبت به خويش است كه از طريق تغيير رفتار يا تغيير معيارارزيابي هاي خود حاصل مي شود .
بزرگترين اشتباه اين است كه در افراد با رفتار خود موجب كاهش اعتماد به نفس يا بدتر شدن شرايط شويم در اين شرايط پناه بردن به مواد مخدر تصميمي غلط است . زيرا اگرچه در كوتاه مدتي احساس بهتري در فرد به وجود مي آيد اما معمولا پيامد هاي آن در دراز مدت مسئله را وخيم تر مي كند.
معيار هاي بسيار زياد و متنوعي براي سنجيدن اعتماد به نفس افراد وجود دارد يك معيار بسيار مهم براي يك فرد مثلا محيط منظم براي بزرگ سالي كه ميخواهد همه چيز مرتب تحت كنترل باشد ممكن است براي فرد ديگر كاملا ضد ارزش باشد با اين وجود بين دخترها و پسرها تفاوت هايي درباره مفهوم اعتماد به نفس وجود دارد. كه والدين مي توانند در نظر داشته باشند. براي دختران جوان معيار سنجش اعتماد به نفس اغلب جنبه ارتباطي دارد براي اينكه احساس خوبي درباره خودشان داشته باشند ارتباط نزديك با دوستان مهمترين چيز است. براي پسران معيار سنجش اعتماد به نفس اغلب داراي جنبه اجرايي است آنها براي داشتن احساس خوبي درباره خود احتمالا رقابت و پيروزي را مهمترين چيز مي دانند بنابراين بهم
خوردن رابطه با يك دوست نزديك براي اعتماد به نفس دختران جوان تهديدي جدي تر به شمار مي رود تا براي پسران جوان. در حاليكه شكست خوردن يك تيم ورزشي تهديد جدي تري براي اعتماد به نفس پسران جوان به شمار مي رود تا دختران جوان . نكته اصلي براي والدين اين است كه فرزندان خود را به خوبي بشناسند و بدانند كه تجربه هاي سخت زندگي در چه هنگامي باعث شده است تا معيار مهمي از اعتماد به نفس او برآورده شود.
علاوه بر اين والدين بايد با فرزند خود صميمي باشند تا از اين احتمال كه او براي جبران اعتماد به نفس از دست رفته خود به سوي مصرف مواد مخدر روي آورد جلوگيري كنند.
چگونه مي توان به يك نوجوان نزديك شد؟
با يد به او كمك كرد تا درباره آنچه اتفاق افتاده صحبت نمايد گوش دادن نه نصيحت كردن كليد اصلي است. به اين ترتيب نوجوان هنگامي كه زندگي چنين ضربه محكمي را به او مي زند حمايت لازم از سوي والدين خود دريافت ميكند متاسفانه بسياري از مادرها به خصوص پدران اهميت گوش دادن به فرزندشان را فراموش كرده اند و يا وقتي به اين كار اختصاص نمي دهند توصيه مي شود از دوران كودكي اين رسم و اين رابطه برقرار گردد. كه فرزندان در مورد تحريكات ، احساسات، موفقيتها و به خصوص شكست هاي خود با والدين مرتبا صحبت نمايند و گاهي اوقات براي مطرح كردن يك اتفاق مشكل يا مشورت جلسه اي با همه ي اعضاي خانواده تشكيل دهد. به اين ترتيب والدين با فرزنداني كه رابطه عاطفي اش بهم خورده همدردي مي كنند به او آرامش مي دهند همچنين خانواده بايد به دقت كافي به او گوش دهند و رفتارش را مشاهده
نمايند تا تكيه گاه اصلي اعتماد به نفس او را كنترل نمايند و از آنها براي ايجاد شرايط منفي و مثبت استفاده نمايند. سه ركن مهم اعتماد به نفس : نگرش ،تفكر و رفتار است .(1)
بي حوصلگي و خطر اعتياد:
چرا با من مثل بچه كوچولوها رفتار مي كنيد من كه ديگه بچه نيستم.
نوجوانتان معمولا بين 9 تا 13 سالگي از دوران كودكي عبور كرده و اعلام استقلال مي كنند براي شروع تكامل دوره نوجواني آن دسته از محدوديت هايي را كه كودك را تعريف و محدود ميكرد بايد تا حدي شكسته شود تا آزادي لازم براي رشد نوجوانان ايجاد شود نوجوانان در عمل و گفتار از راههاي زير هويت قدم خود را براي كسب هويت جديد انكار مي كنند.
ديگه اون بچه سابق نيستم فرق كرده ام – اوني كه شما مي خواين نيستم فرق كرده ام .
تمامي اين عبارات حاكي از عدم پذيرش بوده و به والدين هشدار ميدهند كه سن دوران كودكي به پايان رسيده و حركت بسوي نوجواني آغاز شده است. نوجوان در تلاش براي متمايز كردن خود از دوران كودكي ممكن است مواردي را كودكانه محسوب مي شود نظير علايق- فعاليت ها- تصوير سابق خود در خانواده را كنار بگذارد اگر چه نقش هاي سابق او در دوره كودكي اهميت زيادي داشته اند اما حفظ و تداوم آنها به معناي رفتار كودكانه از سوي او تلقي ميشود .
در اين هنگام دو مشكل به وجود مي آيد : نخست احساس دلتنگي و ناراحتي براي آنچه از دست ميدهد( كاش هنوز بچه بودم) دوم نبود جايگزيني براي آنچه از دست رفته است كه در نتيجه بي حوصلگي به وجود مي آيد.
اما وقتي والدين پيشنهادات مفيدي ارائه ميدهند آنها را نمي پذيرند زيرا يكي از شرايط نوجواني اين است كه ديگر نبايد در چهار چوب خانواده قرار گرفت و يا اعضاي خانواده به درستي او را درك نمي كنند والدين همواره وسوسه مي شوند تا بي حوصلگي هاي دوران نوجواني را به عنوان بخش طبيعي از دوره رشد نوجوانان ناديده گرفته و يا فراموش نمايند.