دانلود مقاله تاریخچه حجاب

بخشی از مقاله

تاريخچه حجاب

فصل اول

مقدمه

مسئله پوشش از دیر باز مورد توجه آدمیان بوده است اما با شرایط و روابط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی حاکم

بر جهان در عصر حاضر به صورت یک معضل اجتماعی در سرتاسر جهان جلوه گر شده است.

فرهنگ و آداب غربی توسط غرب گرایان ، پ.شش همه افراد جامعه به ویژهوشش و حجاب نان دستخوش

تغییر و تحول عمیق قرار گرفته است.

گروهی غرب زاده بر این باور هستند که برای رسیدن به کاروان تمدن و تکنولوژی غرب بایستی پوشش و لباس

غربی را بر تن نمود.

دسته دیگر معتقدند به پایبندی به لباس و پوشش ملی متناسب با فرهنگ خودی می باشند. و اینرا از لئازم

ضروری و حتمی استقلال سیاسی و اقتصادی و فرهنگی می دانند.

تجربه تلخ چند دهه قبل و پیامدهای ناگوار ناشی از آن تغییر پوشش مشخص نمود که چگونه تغییر پوشش ،

مقدمه تغییر فرهنگ و هویت ملی قرار گرفت.

با پیروزی انقلاب اسلامی و گرایش جاکعه به سوی معنویت و تعالی دینی و خیز موج اسلام گرایی در سرتاسر

جهان ، استکبار با بهره گیری از تمامی حربه های سیاسی و اقتصادی و نظامی و فرهنگی و با بهره جویی از

نظریات متخصصان روانشناسی ، جامعه شناسی و مردم شناسی سعی در ترویج ابتذال فرهنگی و تحمیل سلطه

فرهنگی خویش بر جهان اسلام بر آمد. یکی از شیوه های مؤثر در اینراه با توجه به روحیات نسل جوان ، ترویج

بی بند و باری جنسی و تشویق به بی حجابی و پوشش مبتذل در میان جوانان میباشد.

بی تردید برای بی اثر کردن این حربه کارساز دشمن، اساسی ترین اقدام آگاه نمودن نسل جوان و واکسیناسیون

فرهنگی آنها می باشد.

موضوع تحقیق:

بررسی نظرات دانشجویان رشته های مختلف دانشکده الهیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در مورد

ضرورت حجاب و چگونگی رعایت آن.

هدف تحقیق:

امروزه جامعه اسلامی ما با تأسف بسیار شاهب بروز اندیشه های ظاهر فریب و مخربی است که تبلیغ و ترویج

بد حجابی را کانالی در جهت انتقال ضد ارزشها و نابهنجاریهای دیکته شده دشمنان و گسستن و از هم پاشیدن

باورهای اسلامی ملت ما قرار داده اند.

واقعیت این است که اسلام، حجاب و پوشیدگی را به عنوان دژی محکم در مواجهه با فساد و انحرافات اخلاقی و

جنسی معرفی و مسلمانان را به این مهم ترغیب و توصیه نموده است.

و در شرایطی که دشمنان اسلام با بکار گیری بنگاههای خبری و شبه های ماهواره ای و غیره در صدد ایجاد

تردید و شک و تعلل در حجاب و پوشش اسلامی می باشند وظیفه آحاد جامعه است که پاسدار عفاف جامعه

باشند.

در این میان سهم زنان در این بعد بسیار سنگین است زیرا زنان با حجاب مظهر عفافند و در دامن خود اهل

عفاف را می پرورانند.

آنچه انگیزه گزینش این تحقیق بود عبارت است از: اولا با توجه به جدی بودن تهاجم فرهنگی دشمن و به قولی

شبیخون فرهنگی و قتل عام فرهنگی در سالهای اخیر و کوشش مضاعف دشمن در ترویج پوشش مبتذل در میان

جوانان و ظهور این مسئله به عنوان یکی از مظاهر تهاجم فرهنگی مناسب دانستیم که حداقل برای مقابله با این

تهاجم و بینش دهی به جامعه و آگاهی جوانان فعالیتی هرچند ناچیز صورت گیرد.

دوما با توجه به اینکه دانشجویان آینده سازان جامعه اسلامی می باشند و با ورود به اجتماع تربیت نسل آینده و

اداره جامعه را به عهده خواهند گرفت تصمیم گرفتیم که در مورد اهمیت حجاب و پوشش، نظرات دانشجویان را

جویا شویم.

اهمیت و ضرورت تحقیق:

ریشه بیشتر احرافات اخلاقی نسل جوان را باید در لابلای افکار و عقاید آنان جستجو نمود.

فکر این نسل از نظر مذهبی آنچنان راهنمایی نشده و فوق العاده نیازمند می باشد.

جوانان آمادگی زیادی برای دریافت حقایق دینی دارند و از طرفی دیگر عدم رعایت اصول و ارزشهای دینی

بخصوص حجاب در معشرتهای اجتمتعی زمینه فروپاشی ارزشهای اجتماعی ، خانوادگی و ... را فراهم می

سازد و جای هیچ گونه شکی نیست که حجاب از مؤثرترین عوامل تحکیم روابط خانوادگی و بی حجابی از

مخرب ترین عوامل تزلزل خانوادگی است.

به هر میزان که در جامعه گرایش به حجاب بیشتر باشد به همان میزان جامعه به سوی سلامتی و پاکی می رود

و بالغکس آن نیز منجر به سقوط جامعه می گردد.

سؤالات پژوهش

1- ایا بین نظرات دانشجویان رشته های مختلف دانشکده الهیات دانشگاه آزاد واحد مشهد در باره ضرورت

رعایت حجاب تفاوت وجود دارد؟

2- آیا بین نظرات دانشجویان رشته های مختلف دانشکده الهیات دانشگاه آزاد واحد مشهد در باره نوع حجابی که

باید رعایت شود تفاوت وجود دارد؟

3- آیا بین رعایت حجاب و قوانین حاکم بر دانشگاه ارتباطی وجود دارد؟

4- آیا بین نوع حجاب و اعتقادات دانشجویان ارتباطی وجود دارد؟

5- آیا خانواده، جامعه ، وسایل ارتباط جمعی در رعایت حجاب نقش دارند؟

6- ایا خانواده ، جامعه ، وسایل ارتباط جمعی در انتخاب نوع حجاب نقش دارند؟

تعاریف نظری و عملیاتی :

تعریف نظری:

حجاب : حجاب هم به معنی پوشیدن است و هم به معنی پرده و حجاب.

از آن جهت مفهوم پوشش می دهد که پرده نیز وسیله پوشش است و شاید منظور این است که بر حسب لغت هر

پوشش به معنی حجاب نیست بلکه پوشش به معنی حجاب است که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت می

گیرد. ( شهید مطهری)

دانشجو: جوینده علم

تعریف عملیاتی:

حجاب آن چیزی است که حفظ آن برای بانوان واجب میباشد و شامل چادر یا مانتو و مقنعه یا روسری بزرگ که

انحنای شانه ها را پوشانده و به گونه ای باشد که تمام بدن به جز گردی صورت دیده نشود و زیر گلو و نیز

تمامی موهای سر را بپوشاند. و هچنین دستها و پاها تا مچ از نامحرم پوشانده شود.

دانشجو: به شخصی گفته می شود که در مقطع بالاتر از دیپلم در یکی از مراکز آموزش عالی مشغول به تحصیل

است.

فصل دوم

« پیشینه تحقیق»

تاریخچه حجاب

حجاب در ادیان الهی :

حجاب و پوشش در تمام ادیان و مذاهب دارای جایگاه خاص است و یکی از دلایل اساسی آن این است که

حجاب و عفاف یک امر فطری است .

داستان حضرت آدم و حوا نیز فطری بودن پوشش را اثبات می کند .

در تورات می خوانیم : ( و چون زن دید که آن درخت برای خوراک نیکوست و به نظر خوش نما و درختی

دلپذیر پس از میوه اش گرفته خورد و به شوهر خود نیز داد . آنگاه چشمان هردوی ایشان باز شد و فهمیدند که

عریان اند . پس برگهای انجیر به هم دوخته ٬ سترها برای خویشتن سا ختند ).

طبق آیات قرآن کریم حضرت آدم و حوا قبل از چشیدن درخت ممنوعه دارای لباس بوده اند اما با خوردن از

درخت ممنوعه ، لباس خود را از دست دادند که بلافاصله به پوشاندن خود اقدام کردند .

به هر حال این احساس شرم از برهنگی حتی بدون حضور ناظر بیگانه و سرعت در پوشاندن خود بوسیله ی

برگها ، بیانگر فطری بودن پوشش در انسان است و ثابت می کند که لباس و پوشش به تدریج و بر اثر تمدن ها

ایجاد نشده است .

بنابه گواهی متون تاریخی ، حجاب در اکثر ملت ها و آیین های جهان ، در بین زنان معمول بوده است .

هر چند در طول تاریخ در اثر اعمال سلیقه حاکمان ، تشدید یا تضعیف شده است . توجه به لباس ملی کشور های

جهان ، خود شاهد این ادعا است . تمام ادیان آسمانی حجاب را واجب و جامعه بشری را به سوی آن دعوت

کرده اند .

حجاب در آیین زرتشت :

اشو زرتشت با توصیه هایی کوشیده تا پایه های حجاب را در عمق روح زنان مستحکم نماید و بدین سان جامعه

را از اغراقات اخلاقی بیمه کند .

او می گوید : ای نو عروسان و دامادان : روی سخنم با شماست به اندرزم گوش دهید و با غیرت در پی زندگانی

پاک منشی بر آیید .

یک زرتشتی مؤمن باید از گناه نا پاک به زنان دیگر دوری جوید .

حجاب در شریعت یهود :

در ایران و در بین یهود و مللی که از فکر یهود پیروی می کردند حجاب به مراتب شدید تر از آنچه اسلام می

خواست وجود داشت . در بین این ملت ها وجه کفین هم پوشیده می شد .حتی در بعضی ملت ها سخن از قایم

کردن زن بود .

الف) پوشش کامل در مقابل نا محرم :

در کتاب مقدس یهودیان به طور صریح و یا ضمنی ، حجاب مورد تأیید قرار گرفته است .

در سفر پیدایش تورات می خوانیم : رفقه چشمان خود را بلند کرد و اسحاق را دید و از شتر خود فرود آمد . پس

برقع خود را خود را گرفته ، خود را پوشانید .

ب) عدم تشبه مرد و زن به یکدیگر :

در تورات آمده است : متاع مرد بر زن روا نباشد و مرد لباس زن نپوشد زیرا هرکه این کند مکروه یهوه ( خدای

تو ) است .

ج) نزول عذاب در اثر آرایش دختران یهود برای بیگانگان :

در تورات از چادر و برقع و روبنده ای که زنان با آن سر و سورت و اندام خویش را می پوشانده اند صریحاً نام

برده شده است .

ویل دورانت می نویسد : اگر زنی به نقض قانون یهود می پرداخت مثلاً بی آنکه چیزی بر سر داشت به میان

مردم می رفت یا صدایش آنقدر بلند بود که همسایگانش سخنان او را می شنیدند مرد حق داشت بدون پرداخت

مهریه ای او را طلاق دهد .

حجاب در مسیحیت :

همانطور که قبلاً اشاره شد ادیان الهی به خاطر تناسبشان با فطرت ، شیوه واحدی دارند . در مسیحیت هماننند

یهود ، حجاب زنان امری واجب به شمار آمده است .

جرجی زیران دانشمند مسیحی می گوید :

اگر مقصود از حجاب ، پوشانیدن تن و بدن است ، این وضع قبل از اسلام و حتی پیش از ظهور دین مسیح

معمول بوده است .

مسیحیت نه تنها احکام شریعت یهود درباره حجاب زنان را تغییر نداده بلکه با توجه به این که در دیدگاه مسیحیت

تجرد مقدّس شمرده شده است برای از بین رفتن تحریک و تهییج ، زنان را به صورت شدیدتری به رعایت

پوشش کامل فرا خوانده است . در این ارتباط در انجیل می خوانیم : ... و زنان خویشتن را بیارایند به لباس مزین

به حیا و پرهیز نه به زلفها و طلا و مروارید بلکه چنانکه زنانی را می شاید که دعوای دینداری می کند به اعمال

صالحه .

همچنین تصویرهایی که از پوشاک مسیحیان منتشر شده و به وضوح نشان می دهد که حجاب در بین زنان کاملاً

رعایت می شده است .

در کتاب زنان و آزادی ، در مورد حکم حجاب ، عقاید لکمنت و ترتولیان ( دو اسقف مسیحی ) را بیان می کند

که : زن باید کاملاً در حجاب و پوشیده باشد الا آنکه در خانه خود باشد . زن نباید صورت خود را عریان اراﺌه

دهد تا دیگری را با نگاه به آن ، وادار به گناه کند برای زن مومن عیسوی پسندیده نیست که نزد بیگانگان به

زیور آراسته گردد و حتی زیبایی طبیعی آن نیز باید مخفی گردد .

حجاب در شریعت اسلام :

اسلام که آخرین و کاملترین دین الهی است ، لباس را هدیه الهی معرفی نموده و وجوب پوشش زنان را با تعدیل

وانتظام به جامعه بشری ارزانی داشته است .

در حجاب اسلامی ، سهل انگاری مضر و یا سختگیری بی مورد وجود ندارد .

حجاب معنای حبس زن در خانه نیست بلکه بدان معناست که زن در معاشرت با مردان ، موی سر و اندام خود

را بپوشاند و به جلوه گری نپردازد و این تدبیری است برای تعدیل و رام کردن و همچنین ارضای صحیح غریزه

جنسی .
در سوره ی نور آیه ی 31 آمده است : ...و به مردان مومن بگو که چشمهای خود را فرو پوشند و نیز دامان

خویش را که برای ایشان پاکیزه تر است ، همانا خداوند به آنچه انجام می دهند آگاه است .

و به بانوان با ایمان بگو چشمهای خود را فرو پوشند و عورتهای خود را از نگاه دیگران پوشیده نگاه دارند و

زینتهای خود را جز ان مقداری که ظاهر است ننمایند ... .

در سوره ی احزاب آیه ی 59 آمده است : ای پیامبر به همسران و دختر خویش و بانوان با ایمان بگو که روپوش

خود را بر گیرند تا به عفاف و حریت شناخته شوند و مورد آزار و تعرض هوسرانان قرار نگیرند و خداوند

آمرزنده و مهربان است .

در سوره ی احزاب آیه ی 32 چنین آمده است : ای زنان پیامبر شما اگر تقوا داشته باشید همانند دیگران نیستید .

بنابر این هرگز نرم و نازک با مردان سخن مگویید تا آن که تا آنکه دلش بیمار است به طمع افتد ..... .

علت و فلسفه حجاب چیست ؟

فلسفه حجاب از نظر مخالفان اسلام :

مخالفان حجاب سعی کرده اند جریانات ظالمانه ای را به عنوان علت پیدایش حجاب ذکر کنند و در این جهت

میان حجاب اسلامی و غیر اسلامی فرق نمی گذارند و اینچنین وانمود می کنند که حجاب اسلامی نیز از همین

جریانات ظالمانه نشأت می گیرند .

خلاصه دلایلی که در رابطه با علت پیدایش حجاب بیان شده عبارتند از :

1) میل به ریاضت ، ارتباط ﻤﺴﺌﻟﮫ پوشش با فلسفه ریاضت از این جهت است که چون زن بزرگترین

موضوع کامرانی بشر است اگر زن و مرد معاشر و محشور با هم باشند خواه ناخواه دنبال لذت جویی

و کامیابی می روند.

2-)پیروان فلسفه رهبانیت برای اینکه محیط را با زهد و ریاضت سازگار کنند بین زن و مرد حریم قائل شده و

پوشش را وضع کرده اند.

3) پدید آمدن پوشش دنباله و نتیجه پلید دانستن ازدواج می باشد. علت پیدایش اینگونه افکار ناشی از تمایل بشر

برای وصول به حقیقت می باشد که بعضی می پندارند این وصول تنها زمانی برای روح حاصل می

شود که بدن و تمایلات بدنی مقهور گردد و این اعتقاد منجر به ریاضت می گردد.

بررسی: درست که رهبانیت در نقاطی از جهان وجود داشته و شاید پوشش زن در بعضی نواحی ناشی از این

قضیه می باشد اما چنین فلسفه ای با روح اسلام سازگار نیست و اصول اسلام با فکر ریاضت و رهبانیت سخت

مبارزه کرده است.

در زمان صدر اسلام عده ای از اصحاب به خاطر اینکه بهتر و بیشتر عبادت کنند ترک زن و فرزند کردند.

همینکه رسول خدا آگاه شدند آنان را منع کردند و گفتند که من که پیشوای شما هستم چنین نیستم.

حسن بن جهم می گوید: بر حضرت امام موسی بن جعفر (ع) وارد شدم دیدم خضاب فرموده اند. گفتم: رنگ

مشکی بکار برده اید؟ فرمودند : بلی، خضاب و ارایش مرد موجب افزایش پاکدامنی در همسر اوست.

حدیث دیگری از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است: تنظفوا و لا تشبهوا بالیهود.

2-) عدم امنیت: ریشه دیگری که برای پیدایش حجاب ذکر کرده اند نا امنی است. در زمان قدیم بی عدالتی و

ناامنی بسیار بوده و همانطور که در مورد ثروت امنیت نبود راجع به زن هم امنیت وجود نداشت و هر کس زن

زیبایی داشت ناچار می شد او را از نظر زورمندان مخفی نگه دارد که داستانهای زیادی در این باره از دوران

ساسانی و غیره ذکر شده که مثلا اگر شاهزادگان و اربابان از وجود زن زیبایی در یک خانه مطلع می شدند به

آن خانه ریخته و زن را از خانه شوهرش بیرون می کشیدند.

کنت گوبینو در کتاب « سه سال در ایران» می گوید : حجابی که هم اکنون در ایران است بیشتر مستند با ایران

قبل از اسلام است . البته این قضیه در دیگر ممالک نیز وجود داشته است.

2) استثمار: بعضی گفته اند حریم و پوشش یادگار عهد مالکیت و تسلط مرد است. مردان به خاطر

اینکه از وجود زنان بهزه اقتصادی ببرند و آنان را در خانه نگه دارند مکر حجاب و خانه نشینی را

خلق کردند.

بررسی: با توجه به مسائلی که امروزه در کشورهای پیشرفته مشاهده می گردد بعضی از مردان برای تأمین

منافع مادی و اقتصادی خویش سعی می کنند با نامهای فریبنده آزادی و تساوی زن را در خدمت کثیف ترین

مقاصد خویش در آورند.

مثلا به صورت مانکن جهت تبلیغ کالا از آنان استفاده می کنند در حالیکه اسلام با قاطعیت اعلام نموده که مرد

هیچ گونه حق استفاده اقتصادی از زن را ندارد.

در اسلام زن از نظر اقتصادی استقلال دارد و کار او متعلق به خود اوست بطوریکه حتی در قبال شیر دادن به

طفل برای او اجرت و مزد تعیین می کند.

4) حسادت: ریشه دیگر حجاب را حسادت ذکر کرده اند که جنبه اخلاقی دارد .

گفته اند مرد به دلیل حس حسادت نسبت به مردان دیگر زن را به شکل اسیر نگه می دارد در حالیکه از نظر

اسلام در مرد تمایل به عفاف و پاکدامنی همسر وجود دارد که از آن به غیرت نام می برد و در زن نیز تمایل

خاص به عفاف وجود دارد.

غیرت نوعی پاسبان است که آفرینش برای مشخص بودن و مختلط نشدن نسلها در وجود بشر قرار داده است.

اگر حس غیرت مرد نبود که محل بذر را حفاظت و پاسبانی کند رابطه نسلها با هم به کلی قطع می شد و هیچ

پدری فرزند خود را و هیچ فرزندی پدر خود را نمی شناخت.

علت وجوب حجاب از دیدگاه اسلام

اسلام معتقد است که حیا و عفاف و پوشش تدبیری است که خود زن با یک نوع الهام برای گرانبها کردن خود و

حفظ موقعیت خود در برابر مرد بکار برده است.

وقتی زن مقام و موقع خود را در برابر مرد یافت و نقطه ضعف مرد را در برابر خود دانست همانطور که

متوسل به زیور و خود آرایی شد تا از آن راه قلب مرد تصاحب کنند متوسل به دور نگه داشتن خود ازدسترس

مرد شد تا آتش عشق و طلب او را بیشتر کند و مقام و موقع خود را بالا ببرد.

آدمی دارای نیازهای متعدد مادی و معنوی است که سعادت و خوشبختی او در گرو رشد و تکامل هماهنگ و

تعدیل یافته آنهاست و غریزه جنسی نیز برای زندگی بسان خود حیات ضرورت دارد. اما این غریزه تنها بخشی

از نیروهای وجود آدمی است.

هرزگی و بی بندو باری در میان تمام اقوام امری نکوهیده و مضر شخصیت فردی و اجتماعی انسان محسوب

می شود و فطرت انسانی با آزادیهای بی حد غریزه جنسی سازگاری ندارد و مهار آن با توجه به سایر نیروهای

انسانی لازم و مطلوب است و در شریعت اسلام برای پیشگیری از انحراف از یکسو بر حجاب و پوشش و

رعایت حریم از سوی زن و مرد و از سوی دیگر بر ازدواج تأکید شده است.

بنا براین حجاب و پوشش به منزله خانه نشنی یا قایم کردن زن نیست بلکه نقطه مقابل هرزگی و لیبرالیسم جنسی

است و به عبارت دیگر قلمرو بروز جنسیت زن و مرد، صحنه اجتماع نیست بلکه محیط خانواده است.

آثار فردی و اجتماعی حجاب

1) پیشگیری و جلوگیری از توطئه های استعمار گران

بهره گیری از میل جنسی جوانان در جهت تخدیر ملتها و استثمار آنان از شیوه های استعمار گران در قرون و

اعصار گذشته و همینطور جهان امروزی می باشد.

در حالیکه اسلام برای هر یک از امیال حریمی را تعیین کرده و با تشریح احکام و قوانین جامعه را از بلا و

آفات حفظ می کند.

از جمله از طریق حجاب و پرهیز از خودنمایی که مهمترین علل تضمین کننده سلامت جامعه است راه شیوع

فحشا و فساد را مسدود می کند تا اخلاق تباه نگردد. این حجاب تنها در نحوه پوشش لباس نیست بلکه حجاب

رفتار ، گفتار از ارکان اصلی آن است.

2) حفظ امنیت زن

مسلما در جامعه فاسد زنان امنیت نخواهند داشت و افزایش سرسام آور جرم و جنایت بر علیه زنان مؤید این

مطلب است .

3) جلوگیری از ابتذال و انحطاط زن

در جامعه بی بند و بار زن گوهر عفت و تقوا را از دست داده بازیچه هوسهای سیری ناپذیر مردان و موجودی

مبتذل می گردد. زن به خاطر ارزش و کرامتی که دارد باید محفوظ بماند و خود را حراج نکند. اگر پاکدامنی را

گوهری بدانیم با هزار چشم باید مراقبش بود.( محدثی جواد، به آیین غنچه)

4) آرامش روانی

نبودن حریم میان مرد و زن در روابط اجتماعی موجب افزایش التهابها و هیجانات جنسی شده باعث افزایش فساد

و بی بند و باری و مهار گسیختگی جنسی می شود و مسلما چنین جامعه ای نیروی کافی برای رشد اجتماعی و

علمی و فرهنگی نخواهد داشت در حالیکه اگر عوامل تحریک کننده را از جامعه حذف کنیم و نیروی سازندگی

تحت فشار غریزه واقع نشود ارامش روحی بر افراد حاکم می شود.

5) تحکیم روابط خانوادگی

اگر در جامعه مردان در خارج از محدوده ازدواج شرعی به ارضای امیال خود بپردازندیا هر روز با

موقعیتهایی روبرو شوند که موقعیت همسرشان در نزد آنان ضعیف گردد پیوندهای عاطفی میان زن و شوهر

سست گردیده و نظام خانواده از هم می پاشد.

در چنین فضایی هر یک تصور می کند دیگری او را از لذت بازداشته و این یکی از دلایل برای تأخیر ازدواج

جوانان در جامعه بی بند و بار می باشد.

6) سلامت جسمانی

عفت گرایی، بهداشت کامل جنسی را تأمین می کند در حالیکه بی عفتی و پاره شدن پرده های پروا هر روز بر

بیماریهای جنسی می افزاید.

جلوه های حجاب

آنچه مسلم است حجاب تنها پوشش ظاهری نیست بلکه حجاب در گفتار و رفتار از مصادیق حجاب می باشد و

در این مورد برای مرد و زن وظایفی یکسان وجود دارد.

حجاب ظاهری: روشن ترین مصداق حجاب است و آن غبارت است از پوشش مناسب که غیر جذاب باشد و به

نوعی مرزبان قلمرو خصوصی زن باشد.

حجاب در نگاه: یعنی حفظ مرز دیدن و به معنای رعایت قلمرو نامحرم « قل للمومنین یغضوا من ابصارهم»

غض به معنای روی هم نهادن پلکهای چشم است و منظور بستن چشم و چشم چرانی نکردن است.

نگاه یک زبان گویا است که با آن می توان تنفر داشت یا محبت کرد. همین نگاه که یک دریچه روح آدمی است

اگر با گناه آلوده شود بزرگترین فاجعه را می آفریند. از اینرو در تعالیم اخلاقی اسلام تأکید زیادی بر حفظ نگاه

از حرام شده است.

امام صادق (ع) می فرمایند: نگاه تیری از تیرهای زهر آگین شیطان است.

و به قول باباطاهر: زدست دیده و دل هر دو فریاد که هر چه دیده بیند دل کند یاد

حجاب در گفتار: یک زن مسلمان در عین اینکه در جامعه و در میان قشر مردان در رفت و آمد روزانه است باید

در کلام خود حجاب را حفظ کرده و با صلابت و سنگین سخن بگوید.

از خنده بی جا و مزاح اجتناب کند زیرا استفاده از کلمات و جملات تحریک کننده یا بیان جملات با حالتی همراه

ناز و غمزه غریزه جنسی را تحریک می کند و مرزهای عفت را به خطر می اندارد.

حجاب در رفتار : از جلوه های دیگر حجاب رفتار سنگین و با متانت زنان است. طرز راه رفتن و نشست و

برخاست و دیگر حرکات زن نباید هوس انگیز باشد و نظر مرد بیگانه را به خود جلب کند. یک نمونه از رفتار

با وقار در قرآن کریم در باره دختران حضرت شعیب (ع) آمده است.

حجاب در شنیدار: برخی شنید نیها موجب تحریک غریزه جنسی می شود. شنیدن آوازهایی که مضمون غیر

اخلاقی دارند برای همگان حرام است.

انسان عفیف هر صدایی را از راه گوش به قلب و روان خود وارد نمی کند.

حجاب در قلمرو خیال: خیال حوزه دیگری از وجود انسان است که همچون پرنده ای به هر کجا سر می کشد،

تخیلهای شهوانی و تحریک کننده هم شکستن قلمرو دیگران است و هم نادیده گرفتن مرز خود . خیال غیر عفیفانه

نوعی زیاده خواهی است که تأثیرات روانی عمیقی دارد و خانه دل را سیاه می کند.

فلسفه حجاب در قرآن

اسلام که آخرین آیین الهی می باشد لباس را هدیه الهی معرفی نموده و وجوب پوشش زنان را با تعدیل به جامعه

بشری ارزانی داشته است.

از انحرافات یا افراط و تفریطهایی که پیرامون پوشش زنان وجود داشته اجتناب نموده و در تشریح قانون، حد و

مرزی متناسب با غرایز انسانی در نظر گرفته است.

احکام حجاب در قرآن

در قرآن کریم آیاتی چند در مورد وجوب حجاب و حد و کیفیت آن نازل شده است که این احکام سه گونه هستند.

دسته اول احکامی هستند که خطاب به زنان پیامبر می باشند. چون این نخستین گام اصلاحی درجامعه بوده و لذا

قرآن این امر را از خانه رسول خدا آغاز نمود تا زنان پیامبر سرشمق و الگوی زنان امت باشند. مانند « آیات

32 -33 و 55 -53 سوره احزاب»

دسته دوم احکامی هستند که همسران و دختران و تمامی زنان مؤمن را خطاب قرار داده و بیانگر این است که

زن مؤمن برای خروج از خانه باید به چه اصولی متعهد و پایبند باشد.« آیه 59 سوره احزاب»

دسته سوم ایاتی است که شامل فرمانهایی است که مردان و زنان مسلمان مورد خطاب قرار گرفته اند.« آیات

سوره نور». (صلاحی احسن، 1371)

حجاب از دیدگاه روایات اسلامی

پیامبر گرامی اسلام و معصومین علیهم السلام علاوه بر تأکیداتی که بر رعایت حجاب داشته اند با ارائه دستور

العملهایی جامعه اسلامی را به سوی تهذیب و پاکی رهنمون گشته اند که به مواردی در اینجا اشاره می کنیم.

پرهیز از پو شش بدن نما و نازک:

روزی اسما که خواهر زن پیامبر بود با جامه بدن نما و نازکی با خانه پیامبر آمد، پیامبر روی خود را

برگردانده و فرمود: ای اسما زن وقتی به حد بلوغ رسید نباید جایی از بدن و اندامش دیده شود مگر صورت و

دستها.

نهی از آرایش و استعمال عطر در خارج از خانه:

پیامبر در ضمن حدیثی فرمودند اگر برای غیر شوهر خود را آرایش نموده لازم است خداوند او را با آتش

بسوزاند.

پرهیز زنان از شبیه ساختن خود به مردان:

پیامبر (ص) فرمودند: خداوند مردانی را که شبیه زن می شوند و زنانی را که شبیه مرد می شوند نفرین کرده

است.

حضرت زهرا سلام الله علیها فرمود: نزدیکترین حالت زن به پروردگارش وقتی است که در خانه خودش باشد.

حجاب مردان:

در قرآن و روایات علاوه بر دستوراتی که در مورد حفظ حجاب زنان آمده است ،مسئولیتهایی نیز به مردان

واگذار شده است.

پیامبر اسلام (ص) فرمود: نسبت به زنان مردم عفیف باشید تا زنان شما عفیف بمانند.

امام صادق (ع) فرمود: چشم چرانی تیری است مسموم از تیرهای شیطان چه بسا نگاهی که حسرتهای طولانی

را در پی دارد.

پیامیر فرموده اند: هر کس به طور حرام با زنی مصافحه کند یعنی به او دست بدهد روز قیامت در غل و زنجیر

بسته خواهد شد آنگاه به آتش انداخته خواهد شد.

حجاب از دیدگاه فقیهان و دانشمندان مسلمان:

همانطور که گفته شد حجاب از ضروریات اسلام است و تمام فرق اسلامی آنرا واجب می دانند و در این که

زنان باید به هنگام ادای نماز و در حضور مرد بیگانه موی سر و تمامی اندام خود را به استثنای صورت و

دستها از مچ به پایین بپوشانند اتفاق نظر دارند.

حجاب اهل بیت علیهم السلام زهرای اطهر برترین الگوی زنان و عالیترین چهره بشریت، آنگاه که ستم بر امام

خویش را بر نمی تابد و از محدوده خانه پا به بیرون می نهد و در اجتماع حضور می یابد و با بلیغ ترین جملات

از حق و حقیقت دفاع می کند در نهایت آزرم و حیا و عفاف است و در حالیکه جامه ای فراگیر به خود پیچیده در

جمع زنان بنی هاشم با ابهت و متانت شگرفی قدم بر میدارد.

آن حضرت حتی وصیت می نماید پیکر بی جانش را در حفاظی قرار دهند که حجم بدن نمایان نباشد.

در روایت است که روزی حضرت فاطمه (س) فرمود از پدرم پرسیدم آیا اهل دنیا در روز قیامت برهنه اند؟

پدرم فرمود: بلی دخترم، گفتم چقدر جای خجالت است آن روزدر برابر خداوند متعال. هنوز از خدمت پدرم

خارج نشده بودم که مرا خطاب فرمود و گفت: یا فاطمه ، اکنون جبرئیل به من خبر داد که ای محمد (ص) به

فاطمه سلام برسان و بگو به خاطر حیا و شرافتت خداوند تو را در روز قیامت به دو حله از نور می پوشاند.

در نهضت عاشورا نیز که زنان حضور جدی و نقشی عظیم دارند، د راوج مصائب و سختیها حریم عفاف و

حجاب را پاس داشتند و آخرین وصیت امام خویش را در آستانه رفتن به میدان نبرد آویزه گوش قرار دادند که

فرمود آماده مصیبت باشید، لباسهای روی خود را بپوشید، بدانید خدا حامی شماست و از شما محافظت می کند.

حضرت زینب (س) آنگاه که در مجلس یزید سخن گفت و چهره ظالمین را رسوا نمود یکی از بزرگترین

مصائب خود را چنین توصیف نمود : ای یزید ای پسر آزاد شده آیا از عدالت است که زنان و کنیزان خود را در

پرده حجاب پنهان سازی اما حجاب و پوشش ما را از بین ببری و صورتهای ما را برای نامحرمان آشکار

سازی؟

همینطور در قرآن از حضرت مریم (س) به عظمت یاد شده و او یکی از الگوهای عفاف می باشد که بقدری به

عفت و پاکدامنی حساس بود که وقتی معجزه الهی باردار شد از ترس تهمت ناجوانمردان روزگار فرمود: ای

کاش قبل از این مرده بودم.

حجاب و عفاف زن ایرانی

زن ایرانی از گذشته های دور حجاب و عفاف را بطور کامل رعایت می کرده است. این مسئله نه تنها در کتابها

و نقاشیها بلکه در سفر نامه های جهانگردان نیز با دقت و جزئیات فراوان بیان شده است.

نکته دیگری که از سفرنامه ها به دست می آید این است که اولین گامهای بی حجابی توسط درباریان و خانواده

های آنان و در اثر مسافرت به فرنگ و معاشرت با فرنگیان بوده است.

« دروویل» در باره نوع پوشش زنان در زمان فتحعلیشاه قاجار می نویسد : زنان ایرانی در زیر چادر مهارت

عجیبی برای شناساندن خود و شناختن همدیگر دارند.

شگفت آنکه وقتی از کنار هم می گذرند یقین دارند که در شناختن طرف اشتباه نکرده اند اما چه بسا مردانی که

از کنار زنان خویش می گذرند بی آنکه آنان را بشناسند.( سفرنامه دروویل ص 81)

اشکالات بعضی از منتقدین در رابطه با حجاب

امروزه پرسشها و ایرادها در زمینه مسائل دینی رو به فزونی گرفته و حجاب نیز از آن مستثنی نیست.

نویسندگان مسلمان چون قاسم امین و طاهر حداد و ... و در میان غربیان فروید و راسل به نقد و اشکال پرداخته

اند.

یکی از ایراداتی که به حجاب گرفته می شود این است که عفاف غیر از حجاب است .

اما آنچه مسلم است این است که عفاف حالت درونی و حجاب به ظاهر و شکل بر می گردد و تفاوت آندو تفاوت

ظاهر و باطن است و اگر زن بی حجابی هم عفاف داشته باشد آیا مردان نیز چنین هستند و هوسبازی نمی کنند ؟

قوانین باید همه افراد جامعه را در بر بگیرد.

اشکال دیگری که گرفته می شود این است که چرا حجاب زن و مرد فرق دارد؟

چرا زن باید خود را بپوشاند اما مرد آزاد است؟ در جواب باید گفت که کسی منکر تفاوت فیزیکی زن و مرد نمی

شود و چون خصلتهای متفاوت دارند پس احکام متفاوت هم برای آنان وضع شده است .

اشکال سوم این است که حجاب نه تنها زمینه لذت جویی را از بین نمی برد بلکه انسان را حریصتر می کند.

در جواب باید گفت این قاعده نسبت به فکر و اندیشه صادق است امام حجاب این خاصیت را ندارد زیرا اگر

حجاب را به طرز صحیح رعایت کنند از التهاب و حرص و آز خبری نیست چون مقوله لذت جویی شهوانی

مربوط به قوه حیوانی در انسان می باشد و مقوله فکر و اندیشه مربوط به خود انسانی انسان می باشد.

در نهایت در مسئله حجاب سخن در این نیست که آیا زن خوب است پوشیده در اجتماع ظاهر شود یا عریان؟

روح سخن این است که آیا زن و تمتعات مرد از وی باید رایگان باشد؟ (شهید مطهری)

ایا مرد حق دارد از هر زنی در هر محفلی حداکثر استفاده رابه استثناء زنا ببرد؟

پس روح مسئله، محدود ساختن کامیابی ها به محیط خانوادگی و همسران مشروع یا آزاد بودن کامیابی ها و

کشیده شدن آنها به اجتماع می باشد.

امروزه فاجعه بی عفتی چون اختاپوس بر بنیادهای زندگی غربی چنگ انداخته و فرهنگ برهنگی دیو اسا

ارزشها را می بلعد و سعادتها را به کام می گیرد که این فرهنگ برهنگی در حوزه ادبی و هنر و ورزش و

معماری زندگی غربی سایه گسترده است.

فواید حجاب

رعایت حجاب و پوشش اسلامی از جهات مختلف به نفع بانوان است .

مقام و منزلت و ارزش وجودی آنان را در اجتماع حفظ می کند.

با رعایت حجاب اسلامی مراتب وفاداری خود را نسبت به همسرشان به اثبات می رسانند و باعث آرامش و

گرمی محیط خانواده می شوند.

با رعایت حجاب اسلامی جلوی چشم چرانی و لذت جویی غیر مشروع مردان گرفته می شود.

رعایت پوشش اسلامی بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد انحراف و فساد جوانان مجردی است که امکان

ازدواج ندارند.

باعث افزایش ضریب امنیت برای حضور خانمها در اجتماع می گردد.

روشهای ترویج پوشش دینی

تشویق: همواره به عنوان یک اصل مهم تربیتی بوده و یکی از جهات ذکر نعمتهای بهشتی در ایات و

روایات نیز بعد تشویقی آن می باشد.

ترویج فرهنگ غیرت در مردان

نظارت لازم بر رسانه های جمعی

رسانه های جمعی به ویژه صدا و سیمه نقش مهمی در فرهنگ اجتماعی مردم دارند بنابراین دقت در برنامه های

صدا و سیما یک ضرورت جدی است.

فعالیتهای علمی و فرهنگی و هنری در زمینه ترویج حجاب

شیوه های مقابله با بد حجابی و فساد

1- ترسیم شخصیت و منزلت واقعی زن و نقش سازنده و حیاتی آنان در تحولات اخلاقی و اجتماعی و

2- ارائه الگوهای عملی

3- اصلاح برنامه های رادیو و تلویزیون که بعضا مروج بد حجابی می باشند.

4- ایجاد مراقبت و نظارت همگانی در جامعه

5- تقویت اعتقادات دینی جوانان و نو جوانان از طریق آموزش مستمر و رشد و توسعه فرهنگ و ارزشهای

اسلامی در میان آنان.

تاریخچه بی حجابی

بی حجابی به سبک جدید از رنسانس علمی صنعتی اروپا آغاز شد و طبق شواهد تاریخی سرمایه داران بزرگ

برای استفاده از نیروی کار ارزان قیمت زنان ، زمینه به اصطلاح آزادی زنان و امکان حضور آنان در محیط

کار فراهم نمودند و زنان از همه جا بی خبر فریب تبلیغات دروغین آنان را خورده و در این جهت آنان را یاری

نمودند.

بتدریج دامنه این اقدامات کشورهای اسلامی را هم فرا گرفت و به صورت سلاحی برای تضعیف معنویت و

سقوط اخلاق در جامعه اسلامی بکار گرفته شد.

نخستین کشوراسلامی که اقدام به کشف حجاب بانوان نمود کشور افغانستان در زمان پادشاه وقت امان الله خان

بود. بعد از آن ترکیه در زمان آتاترک فرمان منع حجاب را صادر کرد.

در ایران همزمان با اقدامات آتاتورک در ترکیه زمینه کشف حجاب توسط رضا خان فراهم آمد.

هدف استعمار گران از کشف حجاب در کشورهای اسلامی تحقیر فرهنگی کشورهای اسلامی و تحمیل فرهنگ

مبتذل غرب بر آنها بود تا بدینوسیله باعث صدور فرهنگ مصرف و جمود فکری ناشی از اشتغال به کامجویی

گردند.

در ضمن بازار مصرف برای کالاهای تولید شده خود فراهم نمایند.

در پروتکل اندیشمندان یهودی آمده است که ما باید کاری کنیم که اخلاق در همه جا ویران شود تا راه سیطره ما

را بگشاید.