دانلود مقاله فلسفه حج از نظر عبادی

بخشی از مقاله

فلسفه حج از نظر عبادی

چکيده :
حج داراي ابعاد گوناگون است فردي ،اجتماعي ، سياسي ، فرهنگي و عبادي و غيره . که هر کدام از اين ابعاد به تنهايي نياز به آگاهي و بصيرت خاص دارند . گه اگر اين بصيرت را حج گذار بدست آورد به پالايش روح و پاک شدن از آلودگي هاي روحي واخلاقي دست مي يابد در نتيجه مي تواند پله هاي کمال انسان را طي کند و خودرا به خداي خويش نزديک و داخل بهشت با مقامات عالي شود .

در اين مقاله سعي شده است که خلاصه اي از متن پايان نامه نوشته شود و شمه ‌کوچکي از فلسفه عبادي حج دراين مقاله آورده شود .
واژگان کليدي : کعبه ، اسرار ، مشعر ، مني ، قربانگاه ، رمي ، حجرالاسود .

فهرست مطالب
1- تاريخچه حج و بناي کعبه 3-2
1-1 حج درلغت
1-2 حج در قرآن و روايات
1-3 پيشينه تاريخي کعبه
1-4 حج از ديدگاه نهج البلاغه
1-5 حقيقت حج
2- اسرار ارکان و اجزاي حج 4-3

2-1 راز تربيع و اهتمام ويژه به کعبه
2-2 اسرار حجر الاسود
2-3 مقام ابراهيم
3- فلسفه واجبات عبادي مناسک حج 5-4
3-1 احرام
3-2 لبيک گفتن
3-3 نام گذاري صفاومروه
4- عرفات 6-5
4-1 عرفات و وقوف در آن
4-2 حضور امام زمان ( عج )
4-3 استحباب جمع آوري سنگريزه

5-مني 8-6
5-1 اسرار مني
5-2 قرباني و حکمت آن
5-3 اصل حلق و تقصير
5-4 دفن موي سردرمني

مقدمه
حج که يادگاري است از ميراث تمامي پيامبران با بر زبان آمدنش سيلي از مشتاقان را به فکر وامي دارد بعضي فکر کوچ به سرزمين مشعر الحرام ،بعضي فکر خود سازي براي دريافت نسيمهاي سحري وبعضي فکر ديدن روي و کوي يار و معشوق حقيقي .اين مقاله برگرفته ازمتن پايان نامه

است با نام فلسفه عبادي حج که سعي شده است با بررسي کلي شمه اي از اسرار حج در اين مقاله آورده شود از پيشينه تاريخي کعبه گرفته شده تا اسرار اجزاء و مناسک حج که سعي شده تک تک اسرار مناسک به اندازه توان بيان شود که اميدوارم کساني که به اين سفر روحاني دعوت مي شوند و لبيک مي گويند به اين دعوت حتماٌ نيم نگاهي به کتابهاي اسرار حج داشته باشند و ما را از دعاي خير خويش فراموش نکنند .
ومن الله توفيق .

1- تاريخچه حج و بناي کعبه
1-1 حج در لغت
حج در لغت به معناي آهنگ کردن ، بازداشتن ، به جراحت ميل فرو بردن به مطالعه ، و غيره مي باشد .و اصل حج قصد زيارت است و در عرف شرع واژه حج به قصد زيارت خانه خداي متعال براي بر پاداشتن مناسک و اعمال حج مخصوص شده است .1

1-2 حج در قرآن و روايات
در قرآن و روايات به حج پرداخته شده است و حتي در قرآن و روايات است که تحولها و تغييرشکل ماه براي تشخيص آسان ماههاي حج است تا با حلول آن ماهها مردم به حج مبادرت کنند . در روايات امامان حديثهاي پرمعنا و متفاوتي از حج فرموده اند که هر کدام سرچشمه اي است براي شناخت حج ، پس رجوع با يد کرد به اين احاديث تا اسرار و امراز هويدا گردد و معروفترين روايت مربوط به حج ، روايت امام سجاد (ع ) است به شبلي.

عمل حج ما بين انبياء قبل از اسلام نيز وجود داشته است و مثلا ٌسليمان با حضور انس و جن ، مناسک حج را بجا آورد .2
1-3 پيشينه تاريخي کعبه
در مورد پيشينه تاريخي کعبه بايد بگويم که اولين زميني که پيدا شد زمين کعبه بوده « دحوالارض » و خداوند خود فرمود که کعبه را مراقبت خواهد کرد همان طوري که کعبه را از دست ابرهه ( اصحاب فيل ) نجات داد تا آخر زمان هم از آن نگهداري خواهد کرد و نيازي به هيچ نگهبان ديگري نيست .
در روايات امام سجاد (ع ) به شبلي داريم که تمام اعمال و مناسک حج با يد با آگاهي کامل از اسرار باشد مانند اينکه وقتي غسل احرام انجام داديم بايد قصد کنيم که خود را از گناهان شستشو کنيم و اگر به اين اسرار واقف نباشيم و تنها به اعمال ظاهري بپردازيم به گفته امام سجاد ( ع ) ، حج نرفته ايم و احرام نبسته ايم .3

1-4 حج از ديدگاه نهج البلاغه
حج در نهج البلاغه داراي جايگاهي مي باشد . مثلاٌ در مورد حج حضرت علي فرموده اند : حج ، موجب تقويت دين است . حج ،برترين وسايل تقرب به خداست . حج ،جهاد شخص ناتوان . ترک حج موجب عذاب است . و در خطبه قاصعه حضرت به حج پرداخته اند و توضيح مي دهند که چرا کعبه در بد آب وهواترين مکان و سخت ترين مکان قرار دارد .4
ما بايد جزو وظايف خود شناخت اسرار و امراز حج ( اعمال و مناسک ) را قرار دهيم مثلا ٌ بدانيم حج مهماني خداست ( ضيافت الله ) و بايد دراين مهماني خود را براي خدا
( اراده ، نيت ، تصميم ، و......) خالص کنيم.

1-5 حقيقت حج
حج هم خاصيت تطهير دارد هم تزئين ، تطهير مال و تزئين و تحليه صفات فاصله روحي و اخلاقي در نتيجه حج داراي حقيقتي است که بصيرت مي خواهد ؛ حج نمونه اي است از صحراي معشر و حج فرار از خود و ما سوي الله است به سوي الله و در خدا حل شدن .5
2- اسرار ارکان و اجزاي حج

2-1 راز تربيع وا هتمام ويژه به کعبه
ارکان و اجراء حج داراي استرازي مي باشد مثلاٌ در مورد راز تربيع کعبه امراز مختلفي بيان کرده اند مثلاٌ خود کعبه مکعب است ( 4 گوشه دارد ) يا اينکه تربيع کلماتي است که بر تنزيه تحميد و تهليل و تکبير دلالت مي کند و غيره .در مورد راز اهتمام ويژه کعبه نيز برخي گفته اند چون از عرش تنزل شده است حتي نگاه کردن به آن ،داخل و خارج شدن از آن و غيره داراي حسانات بسياري است .
2-2 اسرار حجر الاسود

در مورد حجر الاسود سخنان زيادي موجود است مثلا ٌ شبيه بودن حجرالاسود به مقام رسول اکرم (ص ) ، تکيه گاه بودن حجرالاسود براي حضرت صاحب الامر ( عج)، نزولش از بهشت و اينکه در بهشت هم نشين حضرت آدم ( ع ) بوده و در دنيا نيز هم اين طور و داستان نزول آن .و شهادت دادن حجرالاسود در روز قيامت و اينکه حجرالاسود جوهر آ سماني و امين خدا در ميان بندگان است و نيز اولين فرشته اي که ايمان آورد و اقرار نمود و خداوند پيماني را که از خلقتش گرفت در نزد او به امانت سپرد . 6

2-3 مقام ابراهيم
در مورد شکل گيري مقام ابراهيم چند وجه محتمل است که يکي از آنها اين است که هنگام ساختن کعبه ابراهيم ( ع ) روي آن مي ايستاد که اثر پا برروي آن مانده است .
3- فلسفه واجبات عبادي مناسک حج
3-1 احرام
واجبات عبادي مناسک حج داراي فلسفه مخصوص به خود است . مثلا ٌ احرام بستن بدين معناست که خدا يا ارتباطم را از غير تو گوستم . غسل احرام بدين معناست که خود را از گناه و لغزش تطهير کردم . نماز احرام نيز داراي اين معني است ، خدايا من با ستون دين تو ، به تو نزديک مي شوم و پوشيدن لباس احرام يعني جامه طاعت در برکردن

.
3-2 لبيک گفتن
راز لبيک گفتن همان است که خدايا ! پيمان مي بندم که از اين پس جز به طاعت تو زبان نگشايم و زبانم را بر همه گناهان ببندم . درجات لبيک گويان هم براساس مراتب تلبيه آنان متفاوت است زيرا عده اي اعلان انبيا ء ( ع ) را لبيک مي گويند و گروهي دعوت خداي سبحان را.

اهميت طواف کعبه از نظر علي (ع) : کار طواف کننده مانند کار مردي است که درباره ديگري مرتکب گناه و جناياتي گشته و حال ندامت و پشيماني، چنگ به دامن او مي زند و گوشه جامه او را مي گيرد و با خصوع و تذلل از او عفو گذشت از تقصير و گناه را مي طلبد .7
3-3 نام گذاري صفا و مروه
امام صادق ( ع ) راز نام گذاري صفا و مروه چنين بيان مي فرمايد که :چون حضرت آدم ( ع ) روي کوه صفا فرود آمد از مصطفي بودن آدم اين کوه صفا شد و در مورد مروه چون حوا (ع ) که مرأه بود در کوه مروه قرار گرفت آن را مروه خوانده اند. هدف از سعي صفا و مروه، مروه: رمز مروت و مردانگي و صفا : نشان تصفيه و تهذيب روح مي باشد .

4- عرفات :
4-1 عرفات و وقوف درآن
سرزمين عرفات از مقام بالايي برخوردار است که امام باقر (ع ) فرمودند : هيچ مرد با ايماني از اهل يک قريه و آبادي وقوف درعرفات نمي کند مگر اينکه خدا تمام اهل آن آبادي را که داراي ايمانند مي آمرزد و هيچ مردي از خانواده با ايماني درعرفات و قوف نمي نمايد مگر اينکه تمام افراد مومن آن خانواده مشمول مغفرت خدا قرار مي گيرند و راز وقوف در عرفات اين است که عرفات خارج از مرز حرم است و مهمان خدا بايد بيرون دروازه ، آن قدر تضرع کند تا لايق ورود حرم شود .