بخشی از مقاله
ماه مبارک رمضان
باسمه تعالی
الف - مقدمه
واژه رمضان
رمضان ازواژه رمضَ یعنی شدت گرمای خورشید گرفته شده است رمضان ماه نهم ازماههای عربی است وماهی است که گرفتن روزه دراین ماه ازفرایض دینی است رمضان ماه نزول قرآن است درمجمع البیان گفته شده است رمضان ازرمضَ به معنی شدت تابش آفتاب برخاک است علت این تسمیه آن است که عرب ماهها را بازمانی که درآن واقع می شوند نامگذاری کرده اند و چون رمضان در زمان شدت گرما بود به این تسمیه قرار گرفت و گفته شده رمضان ازنامهای خداونداست رمضان درکلام ا... مجید فقط یک دفعه آمده است.
آغازوجوب روزه :
درروز دوم شعبان سال دوم هجری روزه ماه مبارک رمضان واجب شد
وظایف مومنین درماه مبارک رمضان :
پیامبراکرم صلی ا... علیه وآله و سلم بعداز ویژگیهای ماه مبارک رمضان ومیهمانی خدا درضمن خطبه ای که در جمعه آخرماه شعبان ایراد کردند به مطالبی اشاره می فرمایند که وظایف مادراین ماه ضیافت الهی باالهام ازاین دستورات سازنده روشن می گردد.
1-اولین دستورپیامبرخدا ودرواقع اولین قدم مومنین وانسانها دراین ماه مبارک این است که مومنین ازخداوند متعال بخواهند ودرخواست نمایند که نیت صادق وقلب پاک وطاهر داشته باشند فأ سألواا... ربکم بینات صادقه وقلوب طاهره
ازاین جمله پرمعنی این نکته رابرداشت می کنیم که شرط ورود به ماه مبارک رمضان وتوفیق پیدا کردن درانجام دستورات پیامبر دواصل مهم می باشد 1- نیت صادق 2- قلب طاهر
2- یوفّقکم لصیامه
دومین دستور رسول خدا (ص) ووظیفه مومنین روزه داراین است که برای موفقیت دراین امرالهی باید ازدرگاه الهی مسئلت نماییم که توفیق روزه گرفتن رابه ما عنایت بفرماید
3- تلاوه کتابه : یکی دیگرازچیزهایی که باید توفیقش راازدرگاه الهی مسئلت نمائیم مأنوس بودن باقرآن وخواندن آن وتأمل درآن می باشد
4- پیامبرعظیم الشأن درادامه این خطبه می فرمایند باگرسنگی وتشنگی خوددراین ماه مبارک گرسنگی وتشنگی روزقیامت رابیاد آورید
5- تصدّقوا علی فقرائکم ومساکینکم
دیگروظیفه مهم مومنین دراین ماه مبارک این است که به فقرا ، محرومین ودرماندگان رسیدگی شود پس کمک کردن ویاری نمودن مادی ومعنوی وفکری و... ازوظایف مهم واردین به ماه رمضان است
6- وقروا کبارکم
احترام گزاردن وادب ورزیدن درمقابل بزرگان ومخصوصاً پدرومادر یک وظیفه ارزشمند انسانها ومومنین درماه مبارک رمضان است .
7- وارحموا صغارکم
ترحم نمودن برکودکان وتوجه خاص به فرزندان ازجمله دستوراتی است که پیامبراکرم(ص) برآن تأکیددارند ومومنین باید توجه داشته باشند که درماه مبارک رمضان آن رابه نحواحسن اجرا نمایند.
8- وَصِلوا ارحامکم
یکی دیگر ازدستورات موکد پیامبر عظیم الشأن صله رحم نمودن وعنایت خاص به بستگان ورسیدگی همه جانبه به ایشان .
9- واحفظوا اَلسِنتکم
حفظ زبان ازگناهان واستفاده صحیح اززبان درمسیر رضایت حق تعالی یکی دیگراز فرمایشات رسول خداست که مومنین باید توجه دقیق داشته باشند
10- حضرت درادامه فرمایشات خود درخطبه ماه شعبان می فرمایند بدرستیکه شقی وبدبخت ودور ازسعادت کسی است که دراین ماه بزرگ ازآمرزش الهی محروم بماند
ب - پیشگفتار
ضیافت الهی درماه مبارک رمضان
چگونه به استقبال ماه مبارک برویم
ما به عنوان یک مسلمان مومن یا بهتر بگوییم بعنوان یک انسان مسئولیم ماهیت تمام عبادات رابدانیم تمام عبادات ازجمله نماز ، انفاق، حج، روزه دارای ماهیتی هستند که انسان می تواند با علم ومعرفت به ماهیت این عبادات راه ومسیر حرکت صعودی رابه نحوبهتر و( عالی تر) طی کنند.
هیچیک ازعبادات اززمانی که شهادتین را می گوییم واسلام می آوریم تامراتب بالاازاین قاعده مستثنی نیستند ماه مبارک رمضان هم برخوردار ازاعمال وعبادات خاص خودمی باشد وبرما بعنوان یک مسلمان مسئول لازم وواجب است که ماهیت آن رابه عنوان یک اصل مورد بررسی قرار دهیم واین چقدراشتباه است وجای تعجب دارد که ما می نشینیم ودرآخرشعبان به ماه مبارک رمضان فکرمی کنیم آیا کسی که درمورد ماه مبارک رمضان واعمال وعبادات مربوط به این ماه تفکروتفحص کرده وعلم ومعرفت کسب نموده باکسی که این علم ومعرفت را ندارد یکسان است.
هرعملی همینطوراست دوشخص که نماز می خوانند هردویک جورحساب برایشان باز نمی شود هرعملی را ممکن است توفیق انجامش را پیدا نکنیم حالا این ماه رمضان را توفیق پیدا کردیم زنده باشیم آیا تعیین داریم که سال دیگر به ماه رمضان می رسیم آیا ما می دانیم نماز صبح را که خواندیم به ادای نماز ظهر موفق خواهیم شد پس به طورکلی این قاعده را درنظر بگیریم بخصوص درماه مبارک توفیق به جاآوردن صحیح عبادات رااز دست ندهیم ما نمی دانیم که مصیبت ازدست دادن توفیق یعنی چه ؟ این مصیبت رادرک نکرده ایم .
مثلاً اگزنماز رااول وقت نخوانیم می گوییم عیبی ندارد نیم ساعت دیگر می خوانیم واینکه من دچارچه مصیبتی شده ام وچه توفیقی را ازدست داده ام نمی فهمم وچون این رادرک نکرده ام تضرع هم ندارم نماز صبح راکه می خوانیم دیگر تضرع وزاری نداریم که خدایا ما رابه نماز ظهر موفق کن درصورتیکه ما درروایات داریم عده ای نمازصبح راکه می خوانند چشمشان به خورشید است که وقت زوال کی می شود تا به عبادت بپردازند .
آیا چشمی که ظاهرش به خورشید است باطنش نیست ؟ مسلماً باطناً درتضرع است ومنافاتی هم با زندگی روزمره ندارد چون این اموری که برای شما بیان شد باطنی است یعنی شما می توانید درجمع باشید ولی این سیر وحرکت وجودی را نیز داشته باشید یعنی شما درونی سیر می کنید ودروناً برایتان افاضه می شود وکاری به ظاهر ندارد که مانع از امور مادی شما باشد اگر ما خیلی جلوتر ازرسیدن ماه مبارک رمضان با تضرع ازخدا بخواهیم که درانجام وظایفمان درخصوص اعمال ماه مبارک رمضان موفق شویم وعلم به این مسئله داشته باشیم که اگرموفق شویم چه نورانیتی وچه برکاتی برایمان خواهد داشت واگر موفق نشویم چه خسارت جبران ناپذیری را برای ما درپی خواهدداشت.
حتماً به امید خدامهمان شایسته ای برای این ضیافت خواهیم بود ولی چون نمی دانیم موفق بودن چه اثری دارد ونبودنش چه ضرری اصلاً نگران نیستیم .
پس قبل ازماه مبارک رمضان درآن جایگاههایی که دعا مستجاب می شود ازخدا بخواهیم خدایا ماه مبارک دارد می آید نکند نتوانم روزه بگیرم نکند به قیام لیلش موفق نشوم شبها را بخوابم خوب ، این را باید با تضرع از خدا بخواهیم که ای خدا درهای توفیقات روزافزون را برای مابازکن .
مرتب با خدادرارتباط باش درسحرگاهان ، درنمازشب، هنگام دعا درجلسات واجتماعات مذهبی دراماکن متبرکه حرم حضرات معصومین علیه السلام ازاوبخواهیم خدایا توفیق کسب علم ومعرفت همراه با عمل صالح عنایت بفرما خدایا توفیق عنایت کن که نمازهایمان رابا خشوع وخضوع وحضور ومراقبت کامل ازجهت اوقات وشرایط اقامه نماییم خدایا توفیق عنایت کن به مردم خدمت کنیم خدایا مارا موفق کن که بتوانیم درماه مبارک روزه هایمان رابگیریم خدایا ما را توفیق عنایت کن که باطن روزه را بفهمیم ودرک کنیم وروزه دار واقعی باشیم.
ازخدا با تضرع بخواهیم خدایا این یک ماه را توان بده تا بتوانیم درضیافت تو حضور داشته باشیم بایدبا تضرع ازخدا بخواهیم که ما دوست داریم درماه مبارک شبانه روز علی الاتصال دراختیار توباشیم دراین صورت محال است خداوند شمارا یاری نکند ولی باید این خواستن طلب حقیقی باشد.
اما متأسفانه درزوایای وجود ما خیلی مسائل هست که ازآنها درفراریم یعنی دنبال روزنه ای می گردیم که زیربار خیلی از مسائل شانه خالی کنیم دوست داریم بهشت را به ما به بهانه بدهند .
یازده ماه تمام ترشی می خوریم، حبوبات می خوریم، سرکه می خوریم ، آش می خوریم درآستانه ماه مبارک می گوییم برویم دکتر ببینیم می توانیم روزه بگیریم یا نه؟ اصلاً نمی دانیم ریشه اینها ازکجاست.
اگردردنیا بشقاب غذارا ازجلویمان بردارند می گوییم اجازه بده ازاین غذا هم بخورم چون خوشمزه است اما درامرآخرت بشقابها رادودستی تقدیم می کنیم وبه کمترین حدعبادات بسنده می کنیم.
ضیافت درکجاست وبه چه شکلی انجام می شود :
حال ببینیم این چه ضیافتی است که خداوند میزبان ماست وضیافت درکجاست برای درک این موضوع وبطورکلی برای کسب علم ومعرفت باید ازخداوند بخواهیم که فهم و عمل مارا یاری فرماید طاعات وعبادات نباید برای ما تکلیف باشد.
حقیقت طاعات وعبادات تکلیف نیست چیز دیگراست نفهمیده اند که حقیقت طاعات وعبادات همان عبودیت است همان عبدبودن است بندگی کردن است یعنی با نماز خواندن ، روزه گرفتن، دل راازغیرخداپاک کردن است ولو با ترک امور مباح ، درماه مبارک رمضان آیا ماحرام را ترک می کنیم ؟ یا ازمباح ؟
باید بدانیم اگر می خواهیم نمازمان قبول شود روزه مان قبول شود وعباداتمان مورد قبول حق تعالی قراربگیرد باید بدانیم که عبادت آن چیزی است که قلب مارا ازغیرخدا پاک کند اما وقتی بررسی می کنیم می بینیم پاک نکرده اوضاع واحوالم خراب است لذا هیچیک ازعباداتم مفهومی ندارد عبادتهای ما هیچ سازندگی درما ایجاد نکرده است چرا؟ زیرا دین را غلط آموخته ایم اگردو رکعت نماز بخوانم یک عمرمرا بیمه می کند ولی اگر اسرار نماز یا به طورکلی هرعبادتی رانفهمیم عمری هم که نماز بخوانیم سودی نخواهد بخشید .
این ضیافت الهی ظاهری است یا باطنی؟
این ضیافت البته که درباطن است درباطن میهمان خداییم ، بانخوردنها، نخوابیدنها، نرفتنها، نگفتن ها، اما واقعاً نخوردن است؟ یا درعین حال خوردن است درباطن .
این دهان بستی دهانی باز شد
کو خورند لقمه های راز شد
گرتواین ابنان زنان خالی کنی
پرزگوهرهای اجلالی کنی
طفل جان ازشیر شیطان باز کن
آن زمانش با ملک همراز کن
این نخوردن عین خوردن است اما درکجاست؟ این خوردن به قول شیخ بهایی نان وپنیر وحلوا نیست پذیرایی درباطن است خدا کی ساقی می شود ؟ چرا خداوند فرموده ( اَلصومُ لی وانا أجرا به ) . حضرت حق تعالی جل وعظمته می فرماید روزه مال من است من خودم جزای روزه هستم پس میزبان مستقیم خداوند است برای همین است که با شراباً طهورا پذیرایی می کند این شراب هم پاک است هم پاک کننده .
این شراب ، شرابی است که وجودرا ازغیرخدا پاک می کند این شراب، شراب رمضان است واین شراب را فقط درماه مبارک رمضان به روزه دار می دهند.
همانطور که انسان درماه مبارک رمضان تشنه است دلش می خواهد بخورد درهمان حال که می خورد اما می خورد درکجا؟ درباطن. ولی درباطن نمی فهمد وقتی خودمان راازاین طرف صاف می کنیم ونمی خوریم حتماً آن طرف سیراب می شویم اگردراین طرف مشغول باشیم درآن طرف درضیافت حق نیستیم حضرت علی (ع) می فرمایند: روزه سپری از آتش است.
حال اگر روزه هایمان را مورد تدبّر قراردهیم می بینیم دراین چندساله نه تنها سپری درمقابل آتش نداشته ایم چون آتش که بیرونی نیست غضب است ، حُقّه است تعلق است، حرص است، کینه جویی ودنیا خواهی است . بلکه همه جهنم ها درباطن من حکومت می کند . کدام ضیافت رفته ام روزه ام چه سپری شده ؟ اما روزه واقعی هم از آتش دوراست وهم ازشراب طهور استفاده می کند و خالی شدن از شیطان و سپری از آتش است .
و هم اینکه راه قرب را بر انسان باز می کند و انسان را به قرب حق تعالی می رساند .
درجات و مراتب روزه
1- روزه ( عام ) : روزه عمومی که خودداری کردن از خوردن و آشامیدن و خودداری از برآوردن شهوات است .
2- روزه خاص : روزه خصوصی حفظ گوش و چشم و دست و زبان و پا و سایر اعضاء وجوارح ازگناهان است واین روزه خخواص است.
3- روزه خاص الخاص : روزه قلب از همتهای پست و افکار دنیوی و بازداشتن آن از غیر خدا .
خوشا آنان که دائم در نمازند خوشا آنان که دائم در صیامند
اما درجات روزه که برای روزه سه درجه است.
اول روزه عوام و آن عبادت است . از این که در روزها شکم و فرج خود را از مقتضای شهوات انها محافظت نمایی و این نوع روزه استخلاص از عذاب را به دنبال دارد .
دوم روزه خواص : و آن عبارت است از آنچه ذکر شد به اضافه محافظت چشم و گوش اما روزه خواص با محافظت دل از اشتغال بافکار دنیویه و اخلاق رذیله و نگاه داشتن آن از غیر خدا و افطار این روزه ها یا در صبح قیامت است و یا به یاد غیر خدا کردن ، و حاصل این روزه روگردانیدن از غیر خداست چنان که فرمود (قل الله ثم ذرهم )بگو خدا و هر چه غیر اوست واگذار و
این روزه انبیاء و صدیقین و مقربین است و ثمره این روزه فوز به مشاهده جمال لقای الهی است و رسیدن به چیزی که هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده و بخاطر احدی خطور نکرده است و بدان که به مقتضای اخبار متواتره و تصریح جمعی از علمای شیعه چنین آمده است که هرگاه کسی خالص از برای خدا ماه رمضان را روزه بدارد و در آن ماه باطن را از اخلاق ذمیمه پاک سازد و اعضای ظاهره خود را از معاصی نگاه دارد و از حرام در خوردن و پوشاک و مسکن اجتناب کند و بجز حلال غذایی نخورد و در خوردن حلال هم افراط نکند بلکه بنحوی باشد که در هر وقت روز و شب الم گرسنگی را بیابد و فی الجمله مواظبت نماید و بر نماز های نافله و مستحبی و بعضی از ادعیه و آدابی که در این ماه مبارک سنت شده است
و مستحق مغفرت الهی و خلاص از عذاب اخروی می گردد پس اگر این شخص از طایفه عوام باشد صفای نفسی از برای او حاصل می شود که باعث استجابت دعاهای او گردد و اگر از علماء و اهل معرفت باشد لشکر شیطان از حوالی قلب او کوچ می کند و از برای او اسرار ملکوتیه روشن و منکشف می شود و از فیاض انوار بر دلهای پاک افاضه می شود و ملاک اساسی در رسیدن به این موهبت عظمی کم خوردن است .
پس ضیافت حق ، نخوردن ها و سختی ها و در باطن خوردن ها و لذتهای معنوی و راحتی و آرامش ابدی است آری عبودیت و بندگی حق در از خود گذشتن است روزه هم گوشه ای از این عبودیت است عبودیت یعنی انسان آنچه را در حیات دنیوی و نفسانی برای خود می بیند یکی یکی همه را ترک گوید آنچه که حیات نفسانی با آنها خوش است و برایش لذت دارد همه آنها را رها بکند تا بتواند در مسیر عبودیت قدم بگذارد .
پس دانستیم که روزه اگر روزه باشد با ما چه می کند روزه دهان بستن نیست و روزه تنها اجتناب از خوردن و آشامیدن نیست کسی که غیبت برادر مسلمانش را بکند روزه اش باطل و وضویش ناقص است بعد می فرماید اگر بمیرد در حالیکه روزه دار است مرده است در حالیکه حرام خدا را حلال کرده است چیزهایی که روزه را باطل می کند یکی ظلم است ( کم یا زیادش فرقی ندارد ) هنگامی که روزه داری ، چه در هنگام روزه و چه در هنگام افطار اگر ذره ای دلی را بیازاری باطناً روزه در تو تأثیری ندارد .
مادران چنان نسبت به فرزندانشان احساس مالکیت می کنند که به خود اجازه می دهند شخصیت فرزند را له کنند مگر مالک وجود او هستی ؟ اصلاً فکر نمی کند که دل بچه ام نباید از من آزرده شود در حالیکه مطلق دستور این است که مجادله نکن ، غیبت نکن . مطلق می گوید دهانت را ببند ، گوش خود را مجرا برای شنیدن حرفهای لغو و باطل و بیهوده ، قرار نده – اهل شرک و کبر و افتراء ، غیبت ، سوء ظن و معاصی دیگر نباشی بلکه از روزه دارانی باش که قلبشان را از معاصی و عیبها پاک کرده اند .
روزه :
اسرار روزه : پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند : روزه سپر آتش است . و همچنین فرمود روزه دار تا زمانی که غیبت مسلمانی را نکند در عبادت است حتی اگر در رختخوابش خوابیده باشد .
و همچنین فرمود خدای تعالی می فرماید روزه برای من است و من در مقابل آن پاداش می دهم شخص روزه دار را دو شادی است یکی هنگامی که افطار می کند و دیگر هنگامی که پروردگارش را ملاقات می کند قسم به کسی که جان محمد در دست اوست بوی بد دهان روزه دار که ناشی از گرسنگی است در نزد خداوند خوشبو تر از بوی مشک است .
امام کاظم (ع) فرمود ای روزه داران قبل از ظهر بخوابید که خدای تعالی روزه دار را در رختخوابش آب و غذا می دهد.
روزه از آن جهت سپر آتش است که آتش غضب و شهوت را که آتش جهنم را در زندگی دنیا شعله ور می کنند و در قیامت بروز می دهند دفع می کند .
و از این جهت روزه دار به مجرد غیبت مسلمان از جرگه عبادت کنندگان خارج می شود که همچنان که در قرآن عزیز آمده غیبت به منزله خوردن گوشت مردار شخصی است که غیبتش را می کنند و این خود نوعی خوردن است .
و اینکه از میان تمام عبادات روزه را به خدا اختصاص داده در حالی که همه عبادات برای خداست مثل اینکه کعبه را به خود نسبت داده در حالیکه تمام زمین از آن اوست و این دو جهت دارد .
1- قوام روزه با ترک و خود نگهداری است و ترک و خود نگهداری یک چیز سری است و عمل و فعلی در آن نیست که در معرض دید باشد در حالیکه تمام عبادات در معرض دید مردم است پس جز خدا کسی از روزه خبر ندارد لذا فرموده روزه برای من است .
2- اینکه روزه تسلط بر دشمن خداست زیرا وسیله شیطان در فریب انسان شهوات انسانی است و خوردن و آشامیدن باعث تقویت شهوات می شود بنابراین روزه خلع سلاح دشمن است .
لذا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید شیطان از راه خون در وجود فرزندان آدم جریان می یابد پس محل عبور شیطان را با گرسنگی تنگ کنید .
شهوات چراگاه و مراتع شیاطین است و از این جهت بوی دهان روزه دار از بوی مشک در نزد خدا خوش تر است که باعث خوش بویی روح می شود و روح در نزد خدا همان ارزش را دارد که بدن در نزد انسان دارد خدای تعالی به همین مطلب اشاره کرده می فرماید .
(ما عندکم ینفد و ما عندا الله باق ) سوره نحل آیه 96 آنچه در نزد شماست ( جسم ها ) نابود می شود و آنچه نزد خداست ( روح ) ماندنی است و منظور این است که نعمتهای دنیایی فانی و نعمتهای آخرت جاویدان است .
(آری برای حصول به سعادت اخروی و متصف شدن به فضائل و کنترل و تسلط بر غرائز و پیکار با دشمن بهترین راه روزه است ، روزه هم تخلیه است و هم تصفیه و خالی شدن از شیطان و سپری از آتش است و هم اینکه راه قرب را برای انسان باز می کند و انسان را به قرب حق تعالی می رساند .
خیلی قبل از ماه رمضان باید با ماه مبارک آشنا شد و از آن صحبت نمود و زمینه را آماده ساخت .
حدیثی از امام صادق ( ع) است که مراتب روزه ، و حقیقت روزه را عنوان کرده و می فرمایند روزه یک شرط دارد ومحتاج است که این شرط حفظ شود وبه قدری که به این شرط خلل وارد شود خلل دربطن وحقیقت روزه است واین شرط ازشرایط اتمام روزه واکمال آن روزه است درماه مبارک خوردن ها وآشامیدنیها باطنی ووجودی است واین دردرون است درون باید ازهمه چیز آرامش داشته باشد ازهرچه غیرخداست دردرون نسبت به هیچ چیز تزلزل نداشته باشد خودتان ازخدابخواهیدراه توحیدرا ابتدادرفهم وسپس درعملتان برای شما باز کند ازخدابخواهید که خداوند افکار واندیشه ماراازشرکها پاک کندوسپس توفیق عملش را عنایت کند . سستی ها ازعدم بینش توحیدی است پس اگر من سستی دارم ازخدادورم چون سستی با خدا نمی سازد .
پس زوایای وجودیتان راازهرگونه آلودگ یاک کنید جسم وجان خودرا از آلودگیها وناپاکی ها پاک کرده وبرائت بجویید وپناه ببرید به خداوند ازآنچه که برای خداوند ناپسند است بترس از آنچه خداوند تورا نهی کرده است اصلاً جان مال خداست وامانت اوست امانتش را درمعرض ولایت مطلق خودش قراربده بگذار درجاذبه اوامر الهی ودورازنواهی اوباشد سکوت وخاموشی همراه با تعقل وتفکر رالازمه وجودت بکن
یک عمرجانت را به شیطان بخشیدی هرچه گفته بود عمل کردی هرچه نفس اماره گفت عمل کردی یک عمراست این لامپ نفسانی دروجود ماروشن است بیا برای یکبارهم که شده این لامپ هوی وهوس نفسانی را درجمیع جهات خاموش سازیم آنگاه که وجود پاک وتطهیرشد نورحق جلوه گر می شود
(دیو چوبیرون رود فرشته درآید)
3- روزه رمضان محبوب پیامبر (ص) و امام (ع) بود
پیامبر اسلام فرمودند من از دنیا سه چیز را دوست دارم
1- روزه در تابستان 2- شمشیر زدن در راه خدا
3- گرامی داشتن مهمان 4- روزه اولین پرسش در قیامت است
امام صادق (ع) فرمودند: اولین چیزی که بنده در قیامت مورد پرسش قرار می گیرد عبارت است از نمازهای واجب ، زکات ، روزه ، حج ، جهاد و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت و افزودند کسی که با ولایت ما بمیرد خداوند متعال نماز، زکات ، روزه وحج وی را می پذیرد.
5- روزه از ابواب نیکی است امام صادق (ع) فرمودند : روزه سپر آتش جهنم است
6- روزه مهمترین عبادت است
خداوند متعال به پیامبر اکرم (ص) خطاب کرد و فرمود ای احمد عبادت ده چیز است که نه جزء آن در طلب حلال است پیامبر عرضه داشت که پروردگارا مهمترین عبادت چیست ؟
ندا رسید مهمترین عبادت روزه است ای احمد ایا می دانی میراث روزه داری چیست پیامبر عرضه داشت خیر – ندا رسید میراث روزه کم خوردن و کم گفتن است
7- روزه نگرفتن باعث خروج از ایمان می شود
امام صادق (ع) فرمودند : کسیکه به زنا بپردازد از دایره ایمان خارج می شود وکسیکه شراب بنوشد از زمره مؤمنان نخواهد بود و کسیکه یک روز از روزه ماه مبارک رمضان را بدون عذر افطار نماید از دایره مؤمنان خارج می گردد .
اولها – یذوب الحرام فی جسده – اول: حرام را از جسد وی دور می سازد .
الثانیه – یقرب من رحمه الله عزوجل - دوم : او را به رحمت خویش نزدیک می سازد
الثالثه – یکون قد کفر خطیئته آدم ابیه -سوم :روزه را مایه عفو خطای پدرش آدم قرار دهد .
الرابعه – یهون الله علیه سکرات الموت – چهارم : دشواریهای هنگام موت بر او آسان شود
الخامسه – امان من الجوع و العطش یوم القیامه – پنجم : روزه را مایه امان از گرسنگی و تشنگی روز قیامت قرار داد .
6- السادسه- یعطیه الله برائه من النار – ششم -برائت ازآتش را به اواعطامی کنند.
7-السابعه – یطعمه من طیبات الجنه – هفتم – از غذاهای بهشت نصیب وی کند .
یکی از خصلتهایی که خداوند به مومن روزه دار عطا می فرماید روزه را مایه عفو خطای پدرش حضرت آدم علیه السلام قرار می دهد .
پیامبر خدا فرمودند حضرت آدم وقتی که از میوه ممنوعه تناول کرد در شکم وی سی روز باقی ماند و براین اساس خداوند بر ذریه او سی روز ، روزه داری را واجب گرداند و برای خود حضرت آدم نیز سی روز ، روزه واجب بوده است پس خداوند این سی روز ، روزه را برای امت من نیز مقدر داشته است .
فوائد و آثار روزه
1- روزه موجب تقویت اخلاصی می شود حضرت زهرا سلام الله علیها در خطبه زیبای خود می فرمایند فرض الله الصیام تثبیتا للاخلاص
خداوند روزه را واجب گردانید تا خلوص و اخلاص را در زندگی انسانها تثبیت نماید
2- قال علی علیه السلام و صوم شهر رمضان فانه جنه من العذاب حضرت علی (ع) می فرمایند روزه در ماه مبارک رمضان سپر نجات از عذاب الهی است
3- رسیدن به حکمت و یقین از فوائد روزه می باشد پیامبر خدا صلی الله علیه و اله و سلم فرمودند در معراج به پروردگارعرض کردم میراث روزه داری چیست ؟
ندا رسید . الصوم یورث والحکمه تورت المعرفه تورث الیقین فاذا استیقن العبد لایبالی کیف اصبح بعسر ام یسر .
روزه باعث پیدایش حکمت در انسان می شود و حکمت مایه پیدایش معرفت است و معرفت مایه حصول یقین در جان انسان است و آنگاه که بنده ای به یقین می رسد ابائی ندارد که چگونه زندگی وی می گذرد در سختی و ناراحتی و یا در آسانی .
4- از فوائد روزه پاداش برتر و بهتر است از جانب خداوند به انسان روزه دار .
خداوند تبارک و تعالی می فرماید روزه مال من است و من پاداش روزه دار را خواهم داد .
5- از فواید روزه این است که روی شیطان را سیاه می کند و موجب رشد بدن است پیامبر خدا فرمودند آیا آگاه نسازم شما را از عملی که اگر بدان بپردازید شیطان از شما دور می شود همانگونه که مغرب از مشرق فاصله دارد اصحاب عرض کردند آری یا رسول الله آگاهمان ساز پیامبر خدا فرمودند روزه روی شیطان را سیاه می کند صدقه دادن کمر شیطان را می شکند محبت و دوستی در راه خدا تعاون و همکاری در انجام عمل صالح سلطه و استیلای شیطان را قطع می کند استغفار و بازگشت بسوی خدا رگ حیات او را پاره می کند.
و در ادامه فرمودند لکل شیء زکات و زکات الا بدان الصیام .
برای هر چیزی زکاتی است وزکات بدن، روزه داری است .
6- از فوائد روزه این است که باعث استجابت دعا می شود پیامبر خدا صلی الله علیه و اله و سلم فرمودند چهار مورد از مواردی که دعای آنان مستجاب می شود و ابواب رحمت آسمانی در برابر دعای آن گشوده می شود تا به عرش الهی راه می یابد .
1- دعای پدر درباره فرزند 2- دعای مظلوم علیه ظالم 3- دعای زوار خانه خدا تا بازگردد 4- دعای شخص روزه دار تا افطار کند .
7- اثر تربیتی روزه
از فوائد مهم روزه این است که روح انسان را تکلیف می کند و اراده انسان را قوی و غرائز او را تعدیل می کند روزه دار باید در حال روزه با وجود گرسنگی و تشنگی از غذا و آب و لذت جنسی چشم بپوشد و عملاً ثابت کند که می تواند زمام نفس سرکش را دردست گیرد.
ص 11
التهاب بسیط و مزمن ، دملهای خارجی و داخلی ، سل ، روماتیسم ، نقرس استسقاء ، نوراستنی ، عرق النساء ، بیماریهای چشم ، بیماریهای جلوی کبد و بیماریهای دیگر دارد .
10- روزه عامل موثری برای پرورش روح تقوا و پرهیزگاری در تمام زمینه ها و همه ابعاد می باشد قرآن کریم در این زمینه می فرماید :
(یا ایها الذین امنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون ) ای افرادی که ایمان آورده اید روزه بر شما نوشته شد همانگونه که بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شده شاید پرهیزگار شوید .
آری اثرات پر بار این فریضه الهی صد در صد عائد خود شما می شود و آن رایک موضوع دوست داشتنی و گوارا می سازد آنچنان که گویی سختی و مشقت این عبادت را از بین می برد آری از خدا بخواهیم فهم روزه را به ما عنایت بفرماید بفهمیم که روزه چیست ؟ تا لذت عبادت را بهتر و بیشتر درک نمائیم .
در فضیلت ماه مبارک رمضان
روایت شده که در آخر جمعه شعبان رسول اکرم (ص) در جمع اصحاب خطبه ای خواندند پس فرمودند ایها الناس بدرستیکه رو کرده است به سوی شما ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش ، ماهی است که نزد خدا بهترین ماهها است و روزهایش بهترین روزها است و شبهایش بهترین شبها است و ساعتهایش بهترین ساعتها است و آن ماهی است که خوانده اند شما را در آن به سوی ضیافت خدا و گردیده اید در آن از اهل کرامت خدا ، نفسهای شما در آن ثواب تسبیح دارد خواب شما ثواب عبادت دارد و عملهای شما در آن مقبول است و
دعاهای شما در آن مستجاب است . پس سؤال کنید از پروردگار خود با نیتهای درست و دلهای پاکیزه از گناهان و صفات ذمیمه که توفیق دهد شما را برای روزه داشتن در آن و تلاوت کردن قرآن در آن بدرستیکه شقی و بد عاقبت کسی است که محروم گردد از آمرزش خداوند در این ماه عظیم ، و یاد کنید با گرسنگی و تشنگی در این ماه تشنگی وگرسنگی روز قیامت را و تصدق کنید بر فقیران و مسکینان خود و تعظیم نمایید پیران خود را و رحم کنید کودکان خود را و نوازش نمایید آنان را و صله رحم نمایید و احسان کنید خویشان خود را و نگاه دارید زبانهای خود را از آنچه نباید گفت و بپوشید دیده های خود را از آنچه حلال نیست بر شما نظر کردن به سویی از آن و باز دارید گوشهای خود را از آنچه حلال نیست شما را شنیدن
آن و مهربانی کنید با یتیمان مردم تا مهربانی کنید بعد از شما با یتیمان شما و باز گشت کنید بسوی خدا از گناهان خود و بلند کنید دستهای خود را به دعا در اوقات نمازهای خود زیرا که وقت نمازها بهترین ساعتها است و نظر می کند حق تعالی در این اوقات به رحمت بسوی بندگان خود و جواب می گوید ایشان را هر گاه او را مناجات کنند و لبیک می گوید ایشان را هر گاه او را ندا کنند و مستجاب می گرداند هر گاه او را بخوانند ای مردم بدرستیکه جانهای شما در گرو کرده ها و اعمال شماست پس از گرو بیرون آورید جانهای خود را بطلب آمرزش از خدا و پشت های شما گرانبها است از گناهان پس سبک گردانید آنها را بطول دادن سجده ها و بدانید که حق تعالی سوگند یاد کرده است به عزت و جلال خود که عذاب نکند نماز
گذارندگان و سجده کنندگان در این ماه را و نترساند ایشان را به آتش جهنم در روز قیامت ایها الناس هر کس از شما افطار دهد روزه دار مؤمنی را در این ماه از برای او خواهد بود نزد خدا ثواب بنده آزاد کردن ، و آمرزش گناهان گذشته . بعضی از اصحاب عرض کردند یا رسول الله همه ما قدرت بر آن نداریم حضرت فرمودند بپرهیزید از آتش دوزخ به افطار دادن روزه داران اگر چه به نصف دانه خرما باشد و اگرچه به یک شربت آبی باشد به درستی که خدا این ثواب را می دهد کسی را که چنین کند اگر قادر بر زیاده از این نباشد ایها الناس هر کس خلق
خود را در این ماه نیکو گرداند بر صراط اسان بگذرد در روزی که قدمها بر ان بلغزد و هر کس در این ماه شر خود را از مردم بازگرداند حق تعالی غضب خود را در قیامت از او بازدارد و هر کس در این ماه خدمت غلام و کنیز خود را سبک گرداند خداوند در قیامت حساب او را آسان گرداند و هر کس دراین ماه یتیم بی پدری را گرامی دارد خدا او را در قیامت گرامی دارد و هر کس در این ماه صله و احسان با خویشان خود کند خداوند در روز قیامت او را از رحمت واسعه خود برخوردار نماید و هر کس نماز مستحبی در این ماه بگذارد خداوند برای او برائت
بیزاری از آتش جهنم بنویسد و هر کس نماز واجبی را در این ماه بگذارد خداوند ثواب هفتاد نماز واجب در ماههای دیگر را به او عطا کند و هر کس در این ماه بسیار صلوات بر من بفرستد خداوند ترازوی عمل او را در روزیکه ترازوهای اعمال سبک است سنگین گرداند و کسی که یک ایه از قران در این ماه بخواند ثواب کسی که در ماههای دیگر ختم قران کرده باشد برایش نوشته می شود بدرستیکه درهای بهشت در این ماه گشاده است پس سوال کنید از پروردگار خود که بر روی شما ببندد درهای بهشت را و درهای جهنم در این ماه بسته است پس بخواهید از پروردگار خود که بر روی شما نگشاید درهای آن را و شیاطین در این ماه نحل و زنجیرند پس سوال کنید از خدا که ایشان را بر شما مسلط نگرداند و شیخ صدوق روایت کرده که چون ماه رمضان داخل می شد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آزاد می کرد هر اسیری را و هر سائلی را عطا می نمود .
