بخشی از مقاله
محل بازی کودکان
يك پارك مناسب بايد ابعاد كافي براي هر گونه فعاليت لازم را داشته باشد، داراي وسايل ساده و بي خطر بوده، يعني ارتفاع وسايل نه بلند و نه كوتاه باشد، برنده و تيز نباشند و همچنين مسافت كافي بين محل بازي كودكان و تردد ماشين ها وجود داشته باشد.
پارك بازي كودكان، هم از لحاظ كميت و هم از لحاظ كيفيت اهميت زيادي دارد. از جنبه هاي اهميت پارك كودك مي توان به جنبه هاي رواني، شخصيتي، ارتباطي، جمعي و از همه مهم تر خلاقيت كودك اشاره كرد. حال به نظر شما آيا پارك هاي كودكان شهر ما با استانداردهاي معماري مطابقت دارند؟
آيا مي توانيم با خيال راحت كودكان خود را در زمين پارك براي بازي رها كنيم ، بدون اينكه در حين بازي، دويدن و راه رفتن اتفاق بدي براي آنها پيش بيايد و در ضمن لذت كافي و هيجان لازم را تجربه كرده باشند؟
برايمثال، پاركي در شهر پاريس را تصور كنيد با مساحتي حدود سي در اين پارك مسيري با دنياي عروسكي با موضوعات متفاوت به نمايش درآمده، يك جنگل استوايي با فضايي مملو از گياهان عجيب و غريب، در ادامه پارك يك تله ببر يك دره بزرگ با يك پل معلق كه آبشاري از زير پل عبور مي كند. بعد از اين هيجان، بچه ها به دنياي آرام وارد شده و داخل فضايي پر از توپ و درختان بيد مي شوند، سپس به دنياي هندسي با اشكال مختلف با سر و صداي زياد وارد مي شوند؛ حال محيطي پر از درختان بريده، پرچين ها، درختان توپي، پلكان و موزيكال، كوه آتشفشاني كه از جداره هاي آن دود بلند مي شود و در انتظار آنهاست و از بالاي آن با سرسره به پايين مي آيند و سوار بر الوارهاي چوبي از حوضچه عبور كرده و به جزيره مي رسند. جزيره اي كه با پرده آبي جدا و هر چند دقيقه يك بار باز شده و مجسمه موزيكال در آنجا ديده مي شود. راه هاي پيچ در پيچ نيز در خاتمه اين ماجرا قرار دارند. اين پارك در طول پنج سال ساخته شد.اما پارك كودك كه داراي استانداردهاي معماري باشد چگونه پاركي است؟
يك پارك استاندارد و مناسب بايد ابعاد كافي براي هر گونه فعاليت لازم را داشته باشد، داراي وسايل ساده و بي خطر بوده يعني ارتفاع وسايل نه بلند و نه كوتاه باشند، برنده و تيز نباشند و همچنين مسافت كافي بين محل بازي كودكان و تردد ماشين ها وجود داشته باشد. در زمين تقسيمات و جدا كننده ها به مقدار كافي اجرا شده باشند، همچنين وسايل بازي بر حسب سن كودكان انتخاب شده باشد و مكانهاي مناسبي براي دوچرخه، توپ، اسكيت، شن، سرسره و چرخ فلك در نظر گرفته شود، به طور كلي صرف نظر از سن و احتياجات كودكان 3 عنصر مهم در پارك كودكان بايد در نظر گرفته شود،زمين،نوع تحرك ،آب و گياهان.
زمين به عنوان تكيه گاه و فراهم آورنده كل پارك، گياهان براي به وجود آوردن سايه، تعادل و امنيت، درفضاي باز بايد از گياهان كه رشد سريع دارند استفاده كرد و از كاشتن گياهان تيغ دار با ميوه هاي سمي خودداري كرد. آب نيز در فضاهاي بزرگ عنصري اساسي است و روح بخش و در صورت داشتن وسايل مناسب، كودكان مي توانند آب بازي و آب تني كنند. حتي اگر آب به طور طبيعي وجود نداشت بايد از حوضچه هاي آب مصنوعي استفاده كرد. حوضچه ها بايد ارتفاع 25 تا 30 سانتيمتري داشته باشند، دائم تميز شوند و داراي فواره باشند، در ضمن بايد از آلوده شدن توسط سگ و گربه جلوگيري شود. البته مي توان به طور كلي نسبت به احتياجات، كودكان را به چهار گروه سني تقسيم بندي و زمين بازي كودكان را نيز به چهار گروه سني تقسيم بندي كرد
زمين بازي مخصوص كودكان زير 3 سال: ترجيحاً تا 50 متري محل سكونت باشد، محصور شده و داراي ظرفيت۲۰ كودك به همراه والدين باشد. زمينش چمن با سطح ناهموار ولي كم ارتفاع و داراي يك كلبه كوچك به همراه نيمكت هاي مخصوص باشد.
زمين بازي براي كودكان 3 تا 7 سال: تقريباً جدا از محل بازي بزرگترها باشد، براي هر كودك 10 متر مربع زمين در نظر گرفته شود تا يك سوم آن چمن يا زمين كوبيده و يك سوم نيمه سفت با تجهيزات مثل تاب و نردبان و يك سوم باقيمانده زمين سفت مثل آسفالت براي تيله، دوچرخه و توپ بازي همراه با يك كلبه و دستشويي باشد.
زمين بازي كودكان 7 تا 9 سال: در اين سن كودكان احتياج به روابط بيشتر، تحرك بيشتر و محيط مناسب دارند، يعني زمين نيمه سفت يا چمنزار با يك مسير دوچرخه از آسفالت كه با گياهان احاطه شده باشد و براي هر كودك 10 متر مربع از زمين اختصاص داده شود.
زمين بازي كودكان 9 تا 12 سال: كودكان در اين سن مستقل تر شده و فضايي وسيع تر با حصار كمتر احتياج دارند. زمين هاي ورزشي از آسفالت با خط كشي هاي متعدد براي بازي و نرمش و ميز پينگ پنگ كه با توري هاي فلزي 3 متري احاطه شده باشد ساخته مي شود. ابعاد اين زمين ها بايد حداقل 12 در 20 متر باشد و زمين همراه با مانع براي پرش، حركات تعادلي، بالا رفتن و دويدن و خزيدن باشد. براي كودكان بالاي 12 سال، زمين هاي ماجراجويي مشترك با كوچكترها و مكاني براي فعاليت هاي اجتماعي، فرهنگي به وسعت 150 متر مربع براي شب و روز و فضاي ورزشي براي هر نفر 20 متر مربع كه بايد تا فاصله 500 يا 800 متري محل سكونت واقع باشند مناسب است.
با اين تعاريفي كه گفتيم چند تا از اين پارك هاي استاندارد را مي توانيم در شهر خود پيدا كنيم؟
در ارتباط با فضاسازي براي كودك- يا معماري براي كودك- ما بيشتر دنبال اينيم كه كودك در چنين فضايي احساس آرامش و امنيت نمايد. سن مطرح نيست. ابعاد يك فضا بايد بتواند به رشد كودك كمك كند. هرآنچه كه دراطراف كودك است بايد به‌صورت كاربردي در رشد او موثر و مثبت باشد، منظورم رشد در تمام جوانب است، رشد جسمي، رشد كلا‌مي، رشد شناخت و.. من مثالي مي‌زنم: ديديد كه بچه‌ها مي‌روند زير ميز و آنجا بازي مي‌كنند. براي خودشان داستان مي‌سازند و باخودشان حرف مي‌زنند. يا با پارچه چادري درست مي‌كنند وخانه براي خودشان مي‌سازند. اين‌ها براي يك معمار مي‌تواند الگويي از مقياس مناسب براي معماري كودك بدهد. و اين جور چيزها درشهرهاي ما اصلا رعايت نشده است. توجه نمي‌شود كه احساس بچه در برابر بيلبوردهايي چنين بزرگ يا ساختماني‌هايي چنين بلند چه مي‌تواند باشد
بچه معمولا دوست دارد از مسيريكه رد مي‌شود فرم وحال وهواي تونل را داشته باشد محفوظ و داراي سقفي قابل حس و لمس. توي شهر، معابر، پله‌ها، و مسيرهاي خاص كودك بايد داشته باشيم. كودك را نبايد درمعماري بيگانه با مقياس كودك رها كنيم.
يكي ديگر از نيازهاي بچه‌ها درشهر و پارک ، علا‌ئم است. علا‌ئمي كه با تصوير و گرافيك به تمام بچه‌ها محيط را آشنا نمايند. بچه بتواند راه را تشخيص دهد، مسير را پيدا كند. آبخوري يا توالت را پيدا كند. جايي را كه برايش خطرناك است، تشخيص دهد. اين علا‌ئم هم بايد كاملا گويا باشند وهم زيبا. از حالت دستوري كمتر استفاده كرده باشد و بيشتر حالت اطلا‌ع‌رساني و ارتباط داشته باشند.
