بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تاثیر بازی درمانی بر پرخاشگری کودکان دارای هراس از مدرسه بوده. روش پژوهش ازمایشی همراه با پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه آزمایش و گواه بوده است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کودکان دبستانی دارای هراس از مدرسه که به کلینیک های روانشناسی در شهر شیراز مراجعه نموده اند و نمونه مورد مطالعه شامل 20 نفر ازکودکان که بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. کودکان گروه آزمایش در10جلسه بازی درمانی که در 5 هفته برگزار گردید،شرکت نمودند.
ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه پرخاشگری آیزنگ - 1975 - ، می باشد که روایی و پایایی پرسشنامه مورد تایید قرار گرفته است برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های اماری توصیفی و استنباطی استفاده شد که در امار استنباطی از تحلیل کووارانس استفاده شد که نتایج نشان داد بازی درمانی بر پرخاشگری کودکان دارای هراس از مدرسه تاثیر معناداری دارد.
مقدمه
عواطف و احساسات نحوه رفتار و عملکرد انسان را مشخص می سازد و در چگونگی اداره امور زندگی روزمره نقش بسزایی دارد.هیجانها همواره موردتوجه انسان بوده است، زیرا درهرتلاش واقدام بشری به طریقی نقش دارند.خشم هیجان طبیعی انسان، پاسخ هیجانی نیرومند وناخوشایند به تحریک واقعی یا محسوس است. پرخاشگری3 یکی از رایج ترین واکنش های کودک نسبت به ناراحتی ها و ناکامی هاست که به منظور صدمه رساندن به دیگران، کسب پاداش، ارضای نیازها یا رفع موانع انجام می شود.
پرخاشگری درکودکان به شکل های گوناگون کلامی - فحاشی - ، کج خلقی، نافرمانی، تخریب، مخالفت جویی، فریادزدن، گریه کردن وعنادورزی خود را نشان میدهد پرخاشگری در سال های اولیه زندگی باعث به وجود آمدن مشکلات بسیاری از جمله خود پنداره ضعیف و طرد از سوی همسالان، عملکرد تحصیلی ضعیف و بسیاری مشکلات دیگر می شود و برجنبه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی کودک در آینده اثر می گذارد
در گرایش های روان شناسی روش های متفاوتی در برخور با پرخاشگری وجود دارد که یکی از آنها بازی درمانی4 است، درمانی که در دنیای امروز تجلی پیدا کرده و به طور روز افزون در دنیای پیشرفته از آن استفاده می شود. بازی درمانی یکی از روشهای مؤثر در درمان مشکلات رفتاری و روانی کودکان است - لندرث5، ترجمه آرین،. - 1373 بطور کلی بازی نقش مؤثری در رشد کودک دارد، بازی یک روش صحیح و درست برای درمان کودک است، زیرا کودکان اغلب در بیان شفاهی احساساتشان با مشکل روبرو هستندو از طریق بازی می توانند، موانع را کاهش دهند و احساساتشان را بهتر نشان دهند
دربازی درمانی محیطی امن به کودک داده می شود تا از طریق بازی خود را اظهار کند وبا انجام دادن این کار یاد بگیرد چگونه ظرفیت های خود را در راههای مناسب تربکارگیرد وبدین وسیله عزت نفس خود را افزایش دهد.در واقع بازی تمرینی برای زندگی واقعی است وانعطاف کافی برای سازگاری با وقایع، افراد وموقعیت ها را بوجود می آورد.بازی درمانی فرصت های مناسب را برای تخلیه رفتارهای پرخاشگرانه کودکان فراهم می کندوبا شیوه های مثبت رفتارهای هیجانی وتکانشی را تعادل می بخشد. صحنه های مختلف بازی، امکانات متعددی را برای تمرین ویادگیری فراهم می کند که درشیوه های درمانی دیگر وجود ندارد.کودک به وسیله بازی، انرژی های اضافی خود را صرف می کند که درغیر این صورت موجب هیجان، عصبانیت وتند خویی کودک می شود.
تمام کودکان، تمایل ذاتی به بازی به عنوان یک فعالیت لذت بخش دارند وازطرفی ذات بازی نیز توام با لذت است واین اولین خاصیت درمانگر بازی است که کودک را درگیر یک فعالیت لذت بخش می کند که احساس شادی ونشاط درکودک ایجاد می کند. این لذت کودک را ترغیب به ادامه درمان می نماید وفرصتی را به درمانگر می دهد که درمان را تا به نتیجه رسیدن ادامه ده در طول سالها روان شناسان بر اهمیت بازی در روان درمانی کودکان به دلالیل متعددی اشاره کرده اند بازی به کودکان اجازه میدهد تا احساسات خود را به صورتی کارآمد بیان کنند و برای انجام این کار، بازی راهی طبیعی است، بازی به بزرگسالان اجازه می دهد که وارد دنیای کودکان شوند و به کودکان نشان دهند که آنها را به رسمیت می شناسند و می پذیرند،
مشاهده کودکان در حین بازی، به بزرگسالان کمک می کند تا آنها را بهتر درک کنند، از آنجایی که بازی برای کودکان لذت بخش است، کودکان را ترغیب می کند تا آرام باشند و از این رهگذر اضطراب و حالت دفاعی آنان را کاهش می دهد، بازی فرصت هایی را برای رهاسازی احساسات نظیر خشم و ترس در اختیار کودکان قرار می دهد که بیان آنها به شیوه-ای دیگر دشوار است، بازی فرصتی را برای کودکان فراهم میسازد تا مهارتهای اجتماعی کسب کنند و بازی به کودکان فرصت میدهد تا نقش های جدید را بازی کنند و در محیطی ایمن رویکردهای گوناگون حل مسأله را مورد آزمایش قرار دهند
مطالعات نشان دادهاند که بازی به توجه ، حافظه، استدلال منطقی، زبان، تخیل و آفرینندگی کودکان کمک کرده و آنها را قادر میسازد تا دیدگاه سایرین را درک کنند پژوهشگران دریافتهاند که بازی خیالی علاوه بر کمک به رشد شناختی، باعث افزایش خودآگاهی، اعتماد به نفس ، خویشتنداری، مهارتهای حافظه و زبان کودکان میشود - ری، براتون ، راین و جونز 7، . - 2000 بنابرین با توجه به اهمیت و ضروت بیان شده محقق در این تحقق به تاثیر بازی درمانی بر پرخاشگری کودکان دارای هراس از مدرسه می پردازد.
فرضیههای پژوهش
بازی درمانی باعث کاهش معنی دارپرخاشگری کودکان دارای هراس از مدرسه می شود.
پیشینه پژوهش
فخرزارع - - 1391، به بررسی تاثیر بازی درمانی التقاطی بر کاهش هراس اجتماعی کودکان مقطع پیش دبستانی که در سال 90؛91 به کلینیک های شهر اصفهان مراجعه نموده اند پرداخته است.نتایج حاصل نشان دادکه بازی های بکارگرفته شده دراین پژوهش باعث کاهش معنادار علائم هراس اجتماعی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است.
ترابی - 1393 - در تحقیقی تحت عنوان تاثیر بازی درمانی گروهی بر پرخاشگری کودکان پیش دبستانی شهر شیراز انجام داد نتایج نشان داد که بین میزان پرخاشگری گروه آزمایش وگروه کنترل تفاوت معنی داری وجود داشت. بدین معنی که پرخاشگری گروه آزمایش بعد از انجام بازی درمانی به طورمعنی داری پایین تر از گروه کنترل بود . - P<0/003 - براساس این پژوهش می توان نتیجه گرفت که بازی درمانی به طور معنی داری موجب کاهش میزان پرخاشگری کودکان پیش دبستانی می شود.
حاجبی - 1395 - در تحقیقی تحت عنوان بررسی تاثیر بازی درمانی فردی و بازی درمانی گروهی در کنترل پرخاشگری کلامی افراد کم توان ذهنی انجام داد نتایج نشان داد که که بازی درمانی فردی و بازی درمانی گروهی سبب کاهش پرخاشگری کلامی افراد کم توان ذهنی شد.
