بخشی از مقاله
بخشهاي مركز تلفن و مسير ارتباط بين مركز تا مشترك :
بخشهاي مركز تلفن عبارتند از :اتاق سوئيچ ،اتاق كابل ، اتاق MDF ،با تريخانه و اتاق ژنراتور كه اين اتاقها به ترتيب شكل در كنار هم قرار دارند .
مركز مربوطه داراي 3 داك مي باشد از هر شلف تعدادي كابل بيرون مي آيد . و داك ها در اتاق سوئيچ (SW) قرار دارندكابل هاي خروجي به اتاق MDF كه در مجاور(SW) قرار دارند م يرود بخش MDF توسط سيمهاي وانژه (زوج سياه و سفيد) به دو قسمت تقسيم مي شود قسمت اول شامل ورودي كابلهاي اتاق سوئيچ مي باشد كه به ترتيب شماره تقسيم بندي شده است قسمت ديگر شامل كابلهاي دو زوجي مي باشد كه به اتاق كابل مي رود كه تعداد شان بيشتر از تعداد مشتركين مي باشد . نحوه اتصال اين دو قسمت بهم ترتيب خاصي ندارد و سيم وانژه ممكن است ا زابتداي قسمت اول به انتهاي قسمت دوم وصل شود يا به انتهاي آن .در اصل كار MDF وصل شماره مورد نظر (قسمت اول ) به خط اشتراك مشترك مورد نظر (قسمت دوم ) مي باشد.
حال كابلهاي خروجي كه 200 تايي هستند از MDF خارج م يشود و به اتاق كابل مي رود . در اتاق كابل ، كابلهاي ورودي 200 تايي مبدل به كابلهاي 600 تايي يا بيشتر مي شود. اين كابلهاي ضخيم وارد حوضچه مي شوند.
اكنون كابلهاي ورودي به حوضچه (كه به عبارتي مي توان ا زآن بعنوان جعبه تقسيم نام برد) مي روند و و در آنجا به كافوها م يروند (KV) .
كافوها در سطح شهر بسته به تراكم جمعيت به تعداد مورد نياز با ظرافت متغير قرار مي گيرند كه 1400 تايي يا 2400 تايي هستند و بسته به نياز آن منطقه از ظرفيت كافو استفاده مي شود.
كار كافو تقسيم كابلهايي است كه از حوضچه آمده و به پستها (P) مي رود .
كافو رشدهاي 15 زوجي يا 20 زوجي را به هرپست (p) منتقل مي كند . حتي الامكان سعي مي شود كه كافو در وسط محل مورد نظر نصب شود تا تقريباً به صورت مسير دايره اي شكل با پستها ارتباط داشته باشد تا طول كابلهاي ارتباطي بين كافو و پست را به حداقل برسانيم .
هر ترمينال داخل كافو به يك پست م يرود (پست 15 تايي)
كافو تير مانند MDF در بخش داده كه بوسيله سيم هاي رانژه بهم متصل شده اند.
فرض كنيم كه از خروجي يكي از كافوها يك كابل بيرون آمده . هر كدام از اين زوجها مستقيماً به پست مورد نظر انتقال داده نمي شود چون هزينه كابل كشي بالا مي رود و مخابرات بيشترين هزينه را در كابل كشي دارد بنابراين اين كابل بيرون آمده از كافو در مسير خود به سر هر كويه اي كه رسيد يك زوج 10 تايي ا زآن جدا مي شود و به پست مربوطه مي رود تا كل مسير به همين صورت تحت پوشش قرار گيرد .
يك تقسيم بندي براي كابلها :
1) كابل مركزي :
به كابلهايي مي گوييم كه مسير بين سوئيچ (SW) تاكافو (XV) را طي مي كند و رسيد به قراري ارتباط بين اين دو بخش است.
2) كابل آبونه :
به كابلهايي گوييم كه مسير بين كافو (XV) تا پست (P) را طي مي كند و وسيله برقراري ارتباط بين اين دو بخش است .
3) كابل زميني :
اين كابل ارتباط بين سوئيچ (SW) و پست (P) را برقرار مي سازد.
4) كابل هوايي :
اين كابل از پست (P) تا مشترك كشيده مي شود.
بوخت شامل رديف ، طبقه و اتصالي مي باشد مثلاً در خروجي mdf طريقه نشاني دادن شماره اشتراك بدين صورت است كه ابتدا رديف را مي گوييم كه از سمت راست رديف چندم است بعد طبقه را مي گوييم كه از بالا به پايين شمرده مي شوند و بعد از روي ترمينال مشخص شده ، شماره 1 تا 100 را مي يابيم.
حال براي اتصال يك مشترك جديد به تجهيزات مخابرات به طور مثال به مامور مخابرات كه در سطح شهر مشغول بكار است گفته مي شود كه در كافو 55 مركزي 40 و پست اتصالي 9 را برقرار كند .
شماره گذاري كافوها هم به اين صورت است كه 00 و 00 مربوط به مركز است و تلفن هاي اطراف مركز را پوشش مي دهد و بقيه كافوها داراي شماره هاي 01 ، 02 ، 03 و ….. هستند .
تيغه هاي mdf هم مداراي دو نوع NO=Normal open و NC=Normal close هستند كه نوع اول د رحالت عادي باز و نوع دوم در حالت عادي بسته مي باشد. امروزه اكثر مراكز از تيغه هاي نوع اول استفاده مي كنند گرچه طبقه اول mdf داراي تيغه هاي NC مي باشد كه توسط ايزوله قطع مي شوند.
ايزوله : قطعات پلاستيكي كوچكي است كه ارتباط بين زوج سيم هاي بيرون آمده از (SW) و سيم هاي وانژه را د رطبقه اول MDF قطع مي كند كه به رنگهاي مختلف وجود دارد مثلاً اگر ارتباط با ايزوله قرمز قطع شده يعني مشترك مورد نظر ايجاد مزاحمت كرده . يا ايزوله زرد رنگ بود بدين معني است كه مشترك بدهي آبونما دارد.
در اين مركز اكنون كامپيوتر كار ايزوله ها را انجام مي دهد و تا حدود زيادي كار پرسنل را راحت كرده است بعنوان مثال در صورت بدهي خودكار به مشترك زنگ زده و متذكر مي شود كه تا 24 ساعت آينده در صورت عدم پرداخت بدهي تلفن قطع خواهد شد البته مشترك امكان تماس تلفنهاي اضطراري را خواهد داشت . يا اينكه به مدت دو ماه تلفن مشترك يكطرفه قطع مي كنند و …
داراي يك دكل تلفن همراه و اتاق سوئيچ مربوط به تلفن هاي همراه با تجهيزات مدرن شركت SEMENSE آلمان است كابل هاي bts و اتاق هاي ديگر .. پس اين مركز يك شركت خدمات رساني است كه در فصل هاي بعدي روند كار و خدمات آن در شهرستان را توضيح خواهيم داد .
نگاهي كلي به صنعت مخابرات و عملكرد آن درجهان
مخابرات به مفهوم الكتريكي عبارت از : ارسال ، دريافت و تجزيه و تحليل اطلاعات توسط وسايل الكتريكي . ارتباطات در سالهاي 1940 به بعد با تلگراف شروع شد و در اوايل قرن بيستم نيز تلفن ارائه گرديد. مخابرات راديويي نيز با اختراع تريود شروع شدو بيشترين كار بر روي آن درجنگ دوم انجام گرديد . پس از چندي اختراعات و موارد استعمال ترانزيستور مدارهاي مجتمع و وسايل نيمه هادي به عموم عرضه شد . در سيستم هاي مخابراتي جديد ، قبل از ارسال ، اطلاعات تجزيه و تحليل شده مي گردد. ارسال نيز با تجزيه و تحليل بيشتر و غلبه بر نويز انجام مي گيرد . بالاخره ما دريافت خواهيم داشت كه شامل كد يابي ، ذخيره و تفسير اطلاعات مي باشد . در اين زمينه فرمهاي ارتباط شامل تلفن و تلگراف راديويي ، پخش ، مخابرات نقطه به نقطه ، مخابرات متحرك ، مخابرات كامپيوتري ، رادار و راديوهاي دريا نوردي مي باشد .
براي آشناي با اين سيستم ها ، در درجه اول لازمستكه اطلاعاتي راجع به تقويت كننده¬ها ، نوسان سازه ها و لوازم و تجهيزات الكرتونيكي داشته باشيم ، با دانستن اين عوامل، مفهوم نويز ، مدلاسيون و تئوري اطلاعات را بخوبي درك خواهيم كرد . ممكن است كه از عوامل منطقي نيز استفاده گردد. همچنين عوامل انساني كه بر روي كا رسيستم تأثير مي گذارند نبايد د رطراحي سيستم ها فراموش شوند.
اطلاعات
در يك سيستم مخابراتي، خبر از يك نقطه به نقطه ديگر ارسال مي گردد.اين خبر از منبع اطلاعاتي به دست مي آيد . مجموعه يا تعداد كل خبرها ، شامل خبرهاي تكي بوده كه ممكن است از يكديگر متمايز باشند. اين ممكن است بصورت كلمات ، مجموعه اي از كلمات ،علائم كدي و يا بطور ديگر ارائه گردند. اطلاعات به خودي خود آن چيزي است كه منتقل مي گردد. كل اطلاعات كه در يك خبر مي باشد بر حسب بيت اندازه گيري مي شود.
فرستنده
خبري كه با طبيعت الكتريكي از منبع اطلاعاتي بدست آمده نمي تواند براي ارسال بخودي خود مناسب باشد. براي اين كار ، عمليات زيادي بايد انجام گيرد تا خبر براي ارسال آماده گردد. كه در آن سيگنال صوتي به تغييرات الكتريكي تبديل شده ، سپس با محدود شدن طيف فركانس هاي صوتي دامنه آن فشرده مي گردد. تمام اين كارها قبل از هر مدولاسوني انجام مي گردد. سرانجام در يك فرستنده ،اطلاعات موج حامل را مدوله مي كند .يعني به يك موج سينوسي با فركانس زياد اعمال مي شود.
گيرنده
گيرنده ها ا زمدار ساده اي شامل يك كريستال ساده و يك گوشي تا گيرنده هاي پيچيده را دارد كه با تأسيسات آنتن پيچيدهاشان و سيستم هاي نشان دهنده و مدارهاي سنگرون و ولتاژ زياد تغيير شكل داده اند .مهمترين عمل يك گيرنده دمدولاسيون (بعضي اوقات كد يابي ) آن است – اين دو عمل ، عكس عملكرد متناظر آن در فرستنده مي باشند. پس از مدولاسيون ، خروجي يك گيرنده ممكن است به بلند گو ، كارتهاي سوراخ شده .. ارجاع شود . البته د رهر يك از اين انواع طرح متفاوتي بايد انجام پذيرد . همچنين بين فرستنده و گيرنده بخاطر مدولاسيون و روش كد بندي ، بايد سازگاري موجود باشد.
روند كار يادگيري هاي كار آموز
براي اولين بار ايده ارتباط صوتي بين دو نفر از راه دور به اين صورت بود كه تلفن يك گوشي و يك ميكروفن د ريك طرف و در طرف ديگر هم يك گوشي و ميكروفن مي باشد.كه با هم سري شده اند و يك طرف به طور سري د رمدار قرار م يگيرد كه جريان را د رمدار به حركت در مي آورد و براي استفاده ا زاين نحوه ارتباط اگر مي خواستيم چند ترمينال در يك شهر به هم مرتبط كنيم از هر كدام ا زاين ترمينالها بايد يك زوج سيم به تمامي ترمينالها بكشيم كه د راين صورت سيم كشي خيلي زياد و پر هزينه بود اگر يك ترمينال مي خواستيم درشهر اضافه كنيم بايد دوباره به تمام اين ترمينالها يك زوج سيم متصل كنيم كه تعداد خطوط ارتباطي از رابطه n(n-1)/2 بدست مي آيد كه اگر n كوچك باشد شايد مشكلي بوجود نيايد اما اگر n بزرگ باشد مثلاً ده هزار شماره خواهيم ديد كه حدود پنجاه ميليون خط خواهيم داشت كه اين امر نه اقتصادي است و نه ا زنظر فني مقرون به صرفه است . اين امر كار شناسان را به تحقيق و بررسي واداشت كه د رنتيجه پارامترهاي زير مطرح شد و اين پارامتر خود انگيزه ايجاد مراكز را در اذهان بوجود آورد كه عبارتند از :
1- اهداف اقتصادي و كم كردن هزينه ها
2- لزوم ايجاد امكانات ارتباط براي همه
3- عدم نياز به ارتباط براي همه به طور همزمان
در مرحله بعد يك مركز تلفن در مركز شهر قرار دادند و تمام خطوط مشتركين به اين مركز متصل مي شود و يك انسان هم براي برقراري ارتباط دو مشترك وجود داشت كه طريقه تماس يك مشترك با مشترك ديگر به اين صورت بود كه ابتدا مشترك با مركز تلفن تماس گرفته و به تلفنچي اعلام مي گردد كه ارتباط او را با شخص ديگر برقرار سازد. عيب هاي اين روش اين بود كه :1- سرعت ارتباط دو نفر كم بود.
2- وجود اپراتور انسان باعث مي شد كه ممكن است استراغ سمع كند .
3-سليقه اي وصل كردن تلفن ها
4- وابستگي به يك انسان براي ارتباط .
عيب هاي اين روش انگيزه اي شد تا مركز سوئيچينگ (Swiching Network) اختراع گردد. كه ديگر به جاي برقراري ارتباط توسط انسان اين ارتباط توسط سوئيچ ها برقرار گردد. به همين دليل بنا شد محلي به نام سانترال (مركز) ايجاد كنند كه از هر مشترك دو زوج سيم به اين مركز ردو بدل كند و د رمركز به طور نيمه اتوماتيك اين كار انجام شود . حالا اولين اصطلاح كه بيش مي آيدوجود ترمينال يا دستگاههاي انتهاي است كه در اين مركز بايد باشد . چرا كه به هر مركز يك سري دستگاههاي انتهائي مثلاً دستگاه تلفن ،فاكس ، ترمينال هاي كامپيوتر و … مرتبط مي شوند كه به همه آنها ترمينال گفته مي شود.
ترمينال
دستگاههاي انتهائي ، تجهيزات ورودي خروجي هستند كه تواناي اعمال
1- ارسال سيگنالهاي كنترلي به مركز
2- دريافت سيگنالهاي كنترلي ا زمركز
3- توليد و ارسال سيگنالهاي آدرس
4- تبديل اطلاعات مبدأ به سيگنال الكتريكي و ارسال آن به مركز
5- دريافت سيگنالهاي الكتريكي از مركز و تبديل آن به سيگنالهاي قابل استفاده در مقصد است . (با توجه به نوع ترمينال )
انواع سيگنالها : به طور كلي سه نوع سيگنال داريم كه عبارتند ا ز:
1- سيگنالهاي كنترلي ، براي كنترل مركز و آلارم سيستمها
2- سيگنالهاي آدرس ، مشخص كننده آدرس ترمينال مقصد توسط ترمينال مبدأ (شروع كننده ارتباط)
3- سيگنالهاي پيام ، سيگنالهاي كه هدف ارسال و دريافت آنها است.
خط مشترك يا تلفن
وسيله ارتباطي بين دستگاههاي انتهائي و مركز اكنون كه با ترمينال آشنا شديم جا دارد يكي ا زمعروفترين دستگاههاي انتهائي بنام دستگاه تلفن را مورد بررسي قرار دهيم از آنجائيكه تلفن درسيستم هاي آنالوگ و حتي ديجيتال كاربرد دارد توانايي اين دستگاه عبارت :
1- دريافت جريان زنگ
2- ارسال سيگنال هاي كنترلي به طرف مركز
3- تبديل ارتعاشات صوتي به سيگنال هاي الكتريكي و ارسال آن
4- دريافت سيگنالهاي الكتريكي و تبديل آن به ارتعاشات صوتي
5- توليد و ارسال پالسهاي شماره گيري (يا توليد و ارسال سيگنال)
مركز
محلي است كه كليه مشتركيني كه مي خواهند ا زطريق آن ارتباط مخابراتي داشته باشند به آن محل متصل مي گردند به عبارت ديگر مركز محل ورود و خروج كليه اتصالات به مشتركين و شبكه هاي مخابراتي مي باشد كار مركز برقرار نمودن يك مسير ارتباطي است .
كه د رمركز ارتباط به دو صورت برقرار مي شود 1- آنالوگ 2- ديجيتال
1- د رارتباط آنالوگ مسير مكالمه بصورت انحصاري د راختيار دو ترمينال مربوطه بوده و علائم كنترل و پيام به همان شكل در اين مسير مبادله مي شوند(شكل موج تغيير نمي كند)
2- مسير مكالمه بصورت انحصاري نبوده بلكه در زمانهاي مختلف اطلاعات مربوط به مكالمات ازآن مسير عبور مي كند و اطلاعات درحال مبادله تغيير شكل يافته و بصورت پالسهاي صفر و يك ارسال مي شوند (شكل موج تغيير مي كند )
به اين صورت كه مركز تلفن د رجايي مشخص از شهر كه مركز شهر باشد قرار ميدهند بدليل اينكه به طور معمول از هر مشترك سيم به مركز بيايد نه بافاصله زياد براي يكي و نه بافاصله كم براي ديگري فرضاً 200 مشترك را عضو مركز كردند كه با توجه به تجهيزات مكانيكي هرمشترك با دو زوج سيم وارد اين مركز شود اين كار باعث مي شد كه سرعت ارتباط بالا رود و حجم كمتري صرف اين كار شود نگهداري خطوط مشترك راحتر ، محيط كار تميز تر و نياز به پرسنل كمتر است و همچنين دقيقتر عمل مي كند حال اين عمل براي تعدادي مشترك انجام مي شود در يك منطقه اگر تعداد مشتركين زياد شود ديگر يك مركز جوابگوي آن تعداد مشتركين نيست به همين دليل بايد با توجه به موقعيت جغرافيايي شهر و تعداد مشتركين تعداد مشخصي مركز تلفن در مناطق مختلف شهر بنا كنند
پس با توجه به اينكه آن مركز تلفن كجاي منطقه بايد قرار گيرد كه كابل رابط كمتري بين مشترك و كافوهاي تلفن همچنين بين كافو تا مشترك ردو بدل شود مركز تلفن ها را بنا كردند كه حالا اين مركز تلفن ها با همديگر بايد رابطه داشتند كه اين رابطه با ترانك يا فيبر نوري يا كابل هاي PCM كه بعداً د رمورد كابل هاي ارتباطي بين مراكز توضيح خواهيم داد. حالا همه اين مراكز خود با يك سوئيچ مياني به صورت ديجيتال ارتباط داشتند فرضاً هنگامي كه مشترك شروع گرفتن شماره مي كرد با گرفتن 522 وارد مركز تلفن مربوطه مي شود كه اين كار بدليل ازدياد نياز تلفني كه ا زنظر فني و اقتصادي نمي توان همه شماره ها را در يكجا يك مركز متمركز نمود انجام مي دهند . چون هزينه كابلكشي و هزينه هاي جانبي مقرون به صرفه نخواهد بود و ا زنظر فني عملي نمي باشد در نتيجه شهرستان مربوطه به بيش از يك مركز نياز دارد و همچنين كليه مراكز بايستي با يكديگر ارتباط داشته باشند كه ارتباط آنها
A- روزنه اي يعني تمام مراكز دو به دو با هم ارتباط مستقيم دارند . مشخصه هايش اين است كه :
1- ارتباط دو مركز بدون واسطه انجام مي شود . 2- اقتصادي نيست (تعداد مدارها يكطرفه است )3- از نظر حمل ترافيك بسيار خوب است .
B- ستاره اي : ارتباط دو مركز ا زطريق واسطه ترانزيت انجام مي شود .
1- ارتباط دو مركز به كمك مركز واسطه انجام مي شود .2- اقتصادي تر است .
2- از مركز واسطه A هم به عنوان مركز محلي و هم مركز واسطه مي توان استفاده نمود به مركز محلي ترانك خط مشترك ولي به مركز واسته فقط ترانك متصل مي شود لذا داراي بار ترافيكي بيشتري است .
3- ارتباط مختلط : در اين حالت از ارتباطات ستاره اي و روزنه اي استفاده مي شود كه با توجه به مسائل فني و ترافيكي انجام مي شود.
C- مراكز دور افتاده : هنگاميكه ا زنظر موقعيت جغرافيايي محل يك مركز تا مركز ديگر بسيار دور باشد و لزومي به ارتباط مستقيم با ديگر مراكز نباشد آن مركز را به نزديكترين مركز مرتبط نموده كه ارتباط مركز دور افتاده با ساير مراكز از طريق آن (مركز مادر HUST) برقرار مي شود.
