بخشی از مقاله
چکیده
هرساله دههاهزارمورد مالاریا درکشور رخ می دهد که عمده آن ازنوع ویواکس می باشد. توصیه سازمان جهانی بهداشت براي درمان ضد عود مالاریا، استفاده روزانه از 15 میلی گرم پریماکین به مدت 14 روز می باشد اما درمناطقی که G6PD شیوع بالایی دارد، ازدرمان 8 هفته اي
( هرهفته 45 میلی گرم پریماکین) استفاده می شود ونظربه اینکه درمان مالاریا درایران تحت نظارت ماموربهداشتی بایستی انجام شود، این شیوه درمان بسیارپرهزینه ودرمواردي هم غیر قابل اجراست. دراین مطالعه درمانهاي کوتاهترضد عود مالاریا بادرمان 8 هفته اي مقایسه شده است .
درسال 76 -75 درمان ضد عود مالاریا دراستان سیستان وبلوچستان برحسب شرایط وامکانات اجرایی هرمنطقه به شیوه هاي متفاوتی انجام میشد.دراین مطالعه که ازنوع کوهورت می باشد، میزان عود به فاصله هردوماه تاپایان یکسال به لحاظ بالینی وآزمایشگاهی در200 بیمار بادرمان یک هفته اي ، 200 بیماربادرمان دوهفته اي ، 800 بیماربادرمان 4 هفته اي و500 بیماربادرمان 8 هفته اي بررسی ومقایسه شد.
میـزان عود درهریک ازرژیمها به ترتیب برابربا 23/8 ، 13/2، 5/4، 4/6 درصد بود .خطرنسبی هریک ازرژیمهاي درمانی درمقایسه بارژیم درمانی
8 هفته اي به ترتیب برابربود با5/2، 2/9، 1/2و شاخص تعداد بیماران مورد نیاز براي درمان ( (NNT نیزبه ترتیب برابر با 5، 12و125 نفربود.فاصله زمانی عودها از هفته 6 تا52 متغیربوده میانگین فاصله زمانی اولین عود 28/8 هفته بود. میزان عود درجنس مذکرومؤنث تفاوتی نداشت .
میزان عود دررژیمهاي درمانی 4 و8 هفته اي ضد عود مالاریاي ویواکس باپریماکین نسبتاً پایین است وتفاوت آشکاري بین میزان عود دررژیم درمانی 4 با 8 هفته اي وجود ندارد و با توجه به شرایط اجرایی می توان ازدرمان 4 هفته اي به جاي درمان 8 هفته اي استفاده نمود.
(مجله طبیب شرق، سال چهارم، شماره 2، تابستان 1381، ص 99 تا ( 106
گلواژه ها:مالاریا، پلاسمودیوم ویواکس، عود، درمان
مقدمه
بــیماري مالاریــا از مهمتــرین مســائل بهداشــتی درمانــی مالاریـاي ویواکس ، استفاده از پریماکین به میزان روزانه 15
کشــور، خصوصــاً اســتان سیســتان و بلوچســتان بــه شــمار میلـی گـرم بـه مدت 14 روز می باشد ، اما وجود گونه هاي
می رود.در یک دهه گذشته هر ساله بین 20-100 هزار مورد مخـتلف پلاسمودیوم ویواکس، و اختلاف در الگوي عود و
مالاریـا در کشـور رخ داده که بیش از 50 درصد این موارد تفـاوت حساسـیت هیپنوزوئـیت هاي پلاسمودیوم ویواکس،
مـربوط بـه استان سیستان و بلوچستان است و بیش از دو سوم نسـبت به پریماکین، رژیم درمانی مناسب ضد عود ویواکس
موارد مالاریا از نوع ویواکس می باشد. (1) را تحت تاثیر قرار می دهد. (2)
توصیه سازمان جهانی بهداشت بـراي درمـان ضد عود توصیه سازمان جهانی بهداشت براي درمان ضد عود
طبیب شرق، سال چهارم، شماره 2 ، تابستان 81
100
مالاریاي ویواکس در مناطق گینه نوپاپوآ، جزایرسولومون و قسمت هائی از اندونزي، استفاده از پریماکین به میزان روزانه
30 میلی گرم به مدت 14 روز و یا 45 میلی گرم پریماکین به شکل هفتگی به مدت هشت هفته می باشد و براي سایر نقاط تجویـز پـریماکین بـه میزان روزانه 15 میلی گرم به مدت 14
روز را توصیه می نماید . (2)
امـا پلاسـمودیوم ویـواکس مـناطق شبه قاره هند بیشترین حساسـیت را نسبت به پریماکین دارد و شواهدي وجود دارد کـه گونه هاي انگل این منطقه به درمان 5 روزه پریماکین به مقدار روزانه 15 میلی گرم پاسخ می دهد. ( 3)
ولـی در ایـران مـا، بـه علـت اینکه G6PD شیوع بالایی دارد بـه منظور احتراز از همولیز ناشی از تجویز پریماکین در شـرایط صـحرائی، رژیم روزانه پریماکین توصیه نمی شود و بجاي آن از رژیم هفتگی پریماکین به میزان 45mg به مدت هشـت هفـته استفاده می گردد. به این شکل که در روز سوم درمـان اساسی، سه قرص هفته اول به بیمار خورانده می شود و سـپس هـر هفـته تا هشت هفته در یک روز معین سه قرص پـریماکین به بیمار داده می شود و از آنجائیکه درمان مالاریا در کشـور تحـت نظـارت مسـتقیم صـورت می گیرد، درمان ضـد عـود هشـت هفـته اي نیازمـند هفـت بـار مراجعه اضافه مأمـور بهداشـتی درمانی به محل زندگی بیمار است که بعضاً نیازمــند ده هــا کیلومتــر مســافرت اســت کــه بــا تــوجه بــه محـدودیت امکانـات حمـل و نقـل و نیروي انسانی در عمل، اجــراي چنــین رژیــم درمانــی مشــکل و پــر هــزینه اســت و مشـاهدات عینـی در فـیلد هـم نشان می داد که در بسیاري از موارد، درمان ضد عود بیماري عملاً ناقص انجام می شود. از طرفـی میـزان عـود بـا یـک چنـین رژیمی در منطقه مشخص نشـده بـود . همچنـین سـازمان جهانـی بهداشـت و بسیاري از خبرگان معتقدند درمان ضد عود مالاریا در مناطقی که خطر انـتقال مالاریا بالاست انجام نشود و صرفاً محدود به مناطقی باشد که خطر انتقال کم است یا انتقالی صورت نمیگیرد.((2
از طرفـی ایـن اعـتقاد هـم وجـود دارد کـه اثـر ضد عود پـریماکین بجـاي ایـنکه بـه مـدت زمـان مصـرف آن بستگی داشـته باشد به دوز کلی مصرف آن بستگی دارد.((4 به علاوه شـواهدي موجـود اسـت که درمان ضد گامتوسیدالی که در روز سـوم درمـان بـا 45mg پریماکین انجام می شود، عود مالاریــاي ویــواکس را بــه مقــدار قابــل توجهــی کــاهش مـی دهـد .(5) لـذا با توجه به مطالب گفته شده تصمیم گرفته شـد مطالعـه اي در مـورد میـزان عـود مالاریـاي ویواکس، با رژیم هاي درمانی ضد عود یک، دو، چهار و هشت هفته اي انجام شده ونتایج آن با یکدیگر مقایسه شود .
روش کار
طــی ســال هــاي 1374 تــا 1376 در اســتان سیســتان و بلوچسـتان بسـته به شرایط و امکانات اجرائی درمان ضد عود مالاریـا بـا رژیـم هـاي مختلف درمانی صورت می گرفت و پــریماکین بــا دوره هــاي مــتفاوت یــک، دو ،چهــار و هشــت هفـته اي تجویـز می شد و البته در اکثر موارد از درمان چهار هفته اي استفاده می گردید.
بــه مــنظور تعیــین میــزان عــود مالاریــا در هــر یــک از رژیم هاي درمانی یک مطالعه کوهورت طراحی شد و 200
بـیمار بـا رژیـم درمانـی یـک هفته اي، 200 بیمار با رژیم دو هفـته اي ، 800 بـیمار با رژیم 4 هفته اي و 500 بیمار با رژیم هشـت هفـته اي بـه مـدت یکسال پس از شروع درمان اولیه پیگیـري شـدند. در هـر هفـته بیماران بالغ سه قرص 15 میلی گرمـی پـریماکین دریافـت مـی کـردند و براي اطفال هم بر حسـب میلـی گـرم بر کیلوگرم دوز مناسب پریماکین تجویز مـی شـد . جامعه آماري ، بیماران مبتلا به مالاریاي ویواکس بـودند کـه سـاکن ایـران بـوده، طـی یکسال آخر به خارج از کشـور مسـافرت نـنموده بـودند ، عفونت mix نداشته،حامله نـبوده و طـی سـه سـال آخر مالاریا نداشته و درمان مالاریاي ویـواکس اخیـر را بـه طـور کامل و به شکل صحیح دریافت
طبیب شرق، سال چهارم، شماره 2 ، تابستان 81
101
کـرده بـودند. درمـان توسـط مامـور بهداشتی انجام شده بود.
پـریماکین مورداسـتفاده از شـرکت پارس دارو ایران بود. در زمان مطالعه کودکان زیر 4 سال نیز پریماکین می گرفتند لذا در مطالعه وارد شدند.
