بخشی از مقاله
چکیده
– بازار سرمایه به مثابهي ابزار مالی، نقش مهمی را در اقتصاد ایفا میکند.در این بازار اطلاعات مالی یکی از منابع اصلی و با ارزش است و تاثیر بسزائی در یکپارچه سازي و رقابتی کردن بازار دارد. در این نگاشته نقش و تاثیر حرفهي حسابداري در توسعه بازار سرمایه مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج بررسی و پژوهش نشان میدهد حضور حرفه حسابداري بعنوان رابط بین فرصت هاي مطلوب سرمایه گذاري و استفاده کنندگان اطلاعات مالی جهت گسترش و رشد بازار سرمایه یک نیاز است.تحقیقات حسابداري با محوریت استفاده کنندگان و سرمایه گذاران بالقوه همچنین روشهاي گزارشگري برمبناي استفاده کنندگان و قانونمند کردن شفافیت مالی از طریق وضع استانداردهاي بین المللی از جمله پیشنهادات نگارندگان جهت گسترش بازار سرمایه است.
کلید واژه- اطلاعات مالی، بازار سرمایه، حسابداري
مقدمه
بازار سرمایه مهمترین سازو کـار پـیش روي اقتصـاد کنـونی جهان براي جذب و تخصیص بهینه منـابع پـسانـدازي و تبـدیل آنها به مصارف سرمایهگذاري و تامین مالی پروژه ها است.اهمیت این بازار را میتوان در مباحثی چون جذب سرمایهگذاري خارجی، گسترش اقتصاد ملی در سطح منطقـهاي و بـین المللـی، محلـی براي تجارت امن، مکانی مناسب براي تـامین مـالی پـروژه هـاي کلان اقتصادي و ... جستجو کرد.حسابداري نیز بعنـوان حرفـهاي که پیشتر از بازار سرمایه ایجاد شده، در توسعه اقتصادي بـی اثـر نبوده و نخواهد بود و همواره در ایجاد اطلاعـات مـالی اثرگـذار و همچنین کنترل و نظارت، ابزار مهمی بشمار می رود.
در این مجال کوشش شده اسـت کـه نقـش و قابلیـت هـاي عمدهي حرفهي حسابداري را که میتوانـد در توسـعه و گسـترش بازار سرمایه اثرگذار باشد، مورد بررسی و تجزیه تحلیل قـرار داده و راهکارهایی براي این توسعه ارائه گردد.
تــاثیر و نقــش حرفــه حســابداري و مجموعــهي جامعــه حسابداري در رشد و توسعه بـازار سـرمایه را میتـوان از چنـدین منظر مورد بررسی قرار داد که در این فرصت به چند مـورد مهـم اشاره می کنیم:
-1 حسابداري و بازار سرمایه بعنوان ابزارهاي اقتصادي
بازار سـرمایه مهمتـرین ابـزار اقتصـادي پـیش روي اقتصـاد
کنونی جهان براي جذب و تخصیص بهینه منـابع پـس انـدازي و
تبدیل آنها به مصارف سرمایه گـذاري و تـامین مـالی پـروژه هـا است. بازار سرمایه محل ایجاد نظم اقتصادي است بدین معنا کـه از این دریچه، سرمایه بـه واحـدهاي اقتصـادي سـودآور بـا ارزش افزوده اقتصادي تخصیص می یابد.[1] بـازار سـرمایه قـادر اسـت حجم عظیمـی از نقـدینگی را از فعالیتهـاي غیرمولـد بـه سـمت فعالیتهاي مولد سوق دهد و بـه فرآینـد سـرمایه گـذاري شـتاب بخشد.
بی شک توسـعهي بـازار سـرمایه نیازمنـد اعمـال کنتـرل و نظارت دقیق و مؤثر مالی است.حسابداري نیز یکـی از ابـزار مهـم نظارتی در یک اقتصاد توسعه یافته است.بعنوان مثـال مسـئولیت پاسخگویی مدیران و همچنـین پاسـخخـواهی سـرمایهگـذاران و اعتباردهندگان بعنوان یک فرآیند نظـارتی از طریـق اطلاعـات و گزارشات حسابداري انجام میشود. جامعه ي حسابداري در اعمـال چنین کنترلهاي مالی آزمون خود را به خوبی گذرانده است.
توسعه بازار سرمایه در گرو عدم دستکاري نظام قیمت هـا و از بین نبردن شفافیت و اطلاعات مالی قابل اتکـا در بـازاري کـارا است که بدون حضور گسترده حسابداري در بطـن بـازار سـرمایه امکانپذیر نیست.
-2 اهداف همسوي حسابداري و توسعه بازار سرمایه
حسابداري یک فعالیت اجتماعی است و هرفعالیت اجتمـاعی داراي اهداف و آرمان است. کمک به شـرکتها بـراي عرضـه اوراق بهادرشان به بستانکاران، کمـک بـه افـراد بـرون سـازمانی بـراي نظــارت و کنتــرل بــر عملکــرد مــدیریت و ... از جملــه تفاســیر کارکردي است که از اهداف حرفه حسابداري بعنوان یک فعالیـت اجتماعی یاد میشود.[2] این تفاسیر نشان میدهد حسابداري ساز و
1
کاري است که اساسا توسعه بـازار سـرمایه را دنبـال میکنـد و از منظر کارکردي این هدف مهم حسابداري همسو بـا آرمـان هـاي توسعه بازار سرمایه درسطح وسیع است.
اهداف حسابداري زیرمجموعه اي از اهداف گروههاي درگیـر حرفه است که دربین همه این گروهها مشترك است. این گروهها عبارتند از حرفه، شـرکتها، اسـتفاده کننـدگان.[3] از مجموعـه ي شرکتها و استفاده کنندگان، بازارسرمایه تشـکیل مـی شـود کـه گروه سوم-حرفه- رابط بین آنهاست.فصل مشترك این سه گـروه اطلاعات واقعی است که در صـورتهاي مـالی نمـود مـی یابـد.[4]
اطلاعات واقعی نیاز مبـرم بـراي توسـعه بـازار و یکـی از شـروط اساسی بازار کاراست.
-3 اطلاعات حسابداري و بازار سرمایه
در حقیقت اطلاعـات حسـابداري بـا هـدف ارائـه داده هـاي ضــروري بــه ســرمایه گــذاران و اعتباردهنــدگان جهــت اتخــاذ تصمیمات سرمایه گذاري ارائه می شود.اطلاعاتی که از صورتهاي مـالی اسـتخراج مـی شـود سـواي اینکـه اهمیـت فراوانـی بـراي اعتباردهنــدگان، طلبکــاران و رقبــا دارد بصــورت گســترده در بازارهاي سرمایه بعنوان وسیله اي براي پیش بینـی جریـان هـاي نقدي آتی شرکتها مورد استفاده قرار میگیـرد و اینگونـه سـرمایه گذاران را در تخمین ریسک و بازده آتی یاري میکند.[5]
از یک سـو سـرمایه گـذاران بـدنبال کسـب حـداکثر سـود و بازدهی با ریسـک کمتـر هسـتند و بـراي آنکـه سـرمایه گـذاران ترغیب به سرمایه گذاري در دارایی هاي مالی شوند بایـد بـازدهی این دارایی ها از سایر گزینه ها بیشتر باشـد[6] و از سـوي دیگـر ارزش یک شرکت تابع سودآوري سرمایهگذاري هـاي آن شـرکت است لذا مدیران با هدف حداکثر نمودن ثروت سرمایه گذاران باید بین انتظارات آنان و فرصت هاي مطلوب سـرمایه گـذاري تعامـل برقرار کنند.[7]این تعامل به بهترین نحو از طریق اطلاعـات قابـل اتکاي حسابداري مانند خالص جریانات آتی امکانپذیر است.
در یک پژوهشی آماري نشان داده شده اسـت کـه اطلاعـات مربوط به جریان هاي نقدي(صسط) و درآمـدهاي گذشـته (سطغ) و
درآمــدهاي آتــی (یطغ) و ســود عملیــاتی (قع) بــر ســطح سرمایهگذاري تاثیر معنادار دارد.[8]این پژوهش موید این مطلـب است که اطلاعات حسابداري موجب رشد بازار سرمایه میشود.
