بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از این مقاله بررسی رابطه بین عدالت سازمانی و مولفه هاي با سکوت سازمانی در دانشگاه محقق اردبیلی است. جامعه آماري این تحقیق کلیه اعضاء هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی(140 نفر) است که بر اساس نمونه گیري تصادفی خوشه ایی تعداد 70 نفر از این اساتید به عنوان نمونه انتخاب شده اند. روش انجام تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده و براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه سکوت سازمانی ونداین((2003 و پرسشنامه عدالت سازمانی نیهوف و مورمن استفاده شده است روایی این دو پرسشنامه مورد تایید صاحبنظران بوده و پایایی آنها به ترتیب 0/73 و 0/89 گزارش شده است . نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان نشان می دهد که بین عدالت سازمانی و سکوت سازمانی همبستگی منفی و معنی دار r = -0/64 و در سطح ( (p < 0/001 وجود دارد و از بین ابعاد عدالت سازمانی ابعاد عدالت رویه ایی r = -0/29 و عدالت تعاملی r = - 0/51 و بعد عدالت توزیعی r = -0/29 با در سطح ( ( p < 0/001 سکوت سازمانی همبستگی منفی و معنی دار دارند. یعنی عدالت سازمانی به عنوان یک متغیر می تواند به عنوان پیش بین معنادار سکوت بکار برده شود.
کلید واژه: عدالت سازمانی ، سکوت سازمانی، عدالت توزیعی، عدالت رویه اي، عدالت تعاملی
-1 مقدمه:
بهره وري و توسعه هر سازمانی تا حدي به کاربرد صحیح و تحلیل ایده ها و بدیلهاي تصمیم گیري، سبب کاهش اثربخشی
نیروي انسانی بستگی دارد و سازمانها از کارکنان خود تقاضا دارند تصمیم گیریهاي سازمانی و فرایندهاي تغییر میگردد(دانایی فرد و
که نوآور باشند، به اظهار نظر بپردازند و به دلیل رقابت هرچه همکاران،.(.(1390 در چند سال گذشته تحقیقات زیادي برروي
بیشتر احساس مسئولیت کنند. سازمانها براي بقا و پابرجا بودن به سکوت در سازمانها انجام گرفته و نتایج آن نشان داده است که
کارکنانی نیاز دارند که بتوانند به چالشهاي محیط پاسخ دهند، از سکوت سازمانی یک پدیده اجتماعی بوده و تحت تاثیر متغیرهاي
تسهیم شدن دیگران از معلومات و دانششان ترسی نداشته گوناگون در سطوح مختلف سازمان شکل می گیرد( زارعی متین و
باشند(زارعی متین،.(1390 از طرف دیگر نیل به اهداف سازمانی همکاران،.(1390 حسن پور و عسگري((1391 عوامل ایجاد کننده
مستلزم توانمندسازي کارکنان و کانال هاي ارتباطی باز است و سکوت سازمانی را به الف)عوامل مدیریتی، ب) عوامل سازمانی و
بسیاري از کارکنان بر این باورند که سازمانشان از کانالهاي محیطی، ج) عوامل گروهی، و عوامل فردي تقسیم کردند. عدالت
ارتباطی باز و تسهیم اطلاعات و دانش حمایت نمی کند و از جمله سازمانی به عنوان یکی از متغیرهاي سازمانی تاثیر بسزایی در
موانعی که بر سر راه برنامه هاي تغییر قرار دارد مشکلات مربوط رفتار سازمانی دارد و در تبیین چرایی واکنش افراد به پیامدهاي
به مدیریت، کمبود اطلاعات، ضعف اعتماد و آن چیزي است که غیرمنصفانه، فرآیندها و رویههاي نامناسب و مراودات غیرعادلانه
موریسون و میلیکن (2000) آن را سکوت سازمانی نام نهادند( بسیار راهگشاست. در ادبیات سازمان و مدیریت، واژه "عدالت
دانایی فرد و همکاران،.(1390سکوت سازمانی فرایندي است که سازمانی" 1 ابتدا توسط گرینبرگ به کارگرفته شد. به
کارکنان بر اثر آن از ارائه افکار و نظرات خود به سازمان خودداري نظرگرینبرگ عدالت سازمانی با ادراك کارکنان از انصاف کاري در
کرده و خود را از تصمیم گیریهاي سازمان دور نگه می سازمان مرتبط است. نادري و تنووا (2010) عدالت سازمانی را
دارند(موریسون و میلیکن ، .(2000 و از نیروي قدرتمندي که ادراك افراد در خصوص منصفانه بودن برخورد سازمان با کارمندان
موجب امتناع کارکنان از بیان مشکلات می شود سرچشمه می و واکنش هاي رفتاري آن ها به چنین ادرا کی توصیف می کند..
گیرد و با محدود کردن داده هاي اطلاعاتی و همچنین عدم تجزیه
1 - organizational justic
محققان به طور کلی سه نوع عدالت سازمانی را شناسایی کرده اند که عبارتند از عدالت توزیعی، رویه ایی و تعاملی.
عدالت توزیعی به معناي رعایت انصاف به هنگام توزیع نتایج و پیامدها در میان کارمندان سازمان است (اوتارخانی، 1388 ؛ سیدجوادین و دیگران، .(1387 عدالت رویه اي به فرایندها و رویه هایی اشاره دارد که از طریق آن در باب تخصیص وتوزیع منابع تصمیم گیري میشود. و عدالت تعاملی، برخلاف عدالت رویه اي، کمتر شامل جنبه هاي رسمی و صوري تعامل است. این نوع عدالت سازمانی رفتار مدیر با کارمندان مانند میزان صداقت، میزان توجه و حساسیت و احترامی که در هنگام تعامل ازسوي مدیر با کارمندان ابراز می شود را در بر می گیرد(امیرکافی و هاشمی نسب،.(1392 در سالهاي اخیر تحقیقات معدودي بر روي سکوت و رابطه آن با متغیرهاي دیگر انجام گرفته است. چاتین تان(( 2014 در تحقیق خود با عنوان »عدالت سازمانی به عنوان پیش بینی کننده سکوت سازمانی« به این نتیجه رسید که عدالت تعاملی و رویه اي با سکوت سازمانی همبستگی منفی دارند و نتایج رگرسیون نیز نشان داد که عدالت ادراك شده توسط معلمان می تواند سکوت آنها را پیش بینی کند. همچنین در مطالعهاي نیز که در هتل شهر آنتالیا( ترکیه )، انجام شده و مفاهیم عدالت سازمانی، سکوت سازمانی، خشونت روان ، تعهد سازمانی کارکنان هتل ازنظر متغیرهاي جمعیت شناختی بررسی شده است. نتایج این تحقیق نشان داد بطورکلی عدالت سازمانی با سکوت سازمانی رابطه معنی دار داشته دار (اریک وهمکاران، .(2012 موضوع سکوت سازمانی در جوامع علمی و سازمانی ایران موضوعی جدید و ناآشناست و کمتر ادبیات پژوهشی در این خصوص می توان یافت اما با توجه به اینکه سکوت سازمانی پدیده اي رایج و شایع در اغلب سازمانها است که به دلایل مختلف اتفاق میافتد و باعث میشود کارکنان با مدیران و همکاران خود در بیان ایده ها و چاره جویی براي حل مشکلات سازمان مشارکت ننمایند و بی تفاوت از کنار مشکلات عبور کنند لازم است مورد توجه قرار بگیرد. مرور تحقیقات انجام شده نشان می دهد که رابطه سکوت با متغیرهایی همچون ویژگی هاي شخصیتی کارکنان(شریفی و اسلامیه ،(1392، هویت سازمانی (نصر اصفهانی و دهکردي،1392 )، تعهد سازمانی (دنیز و همکاران،( 2013، نگرش کارکنان و مدیران (دانایی فرد و پناهی،(1389 انجام شده است و نقش هرکدام از این متغیرها در سکوت سازمانی مشخص و تبیین شده است. اما در مورد نقش عدالت سازمانی و مولفه هاي در سکوت سازمانی تحقیقی در دخل کشور انجام نگرفته است که این پژوهش می تواند در این زمینه به نتایج جدیدي برسد بنابراین این تحقیق به
منظور بررسی رابطه بین عدالت سازمانی و مولفه هاي سکوت سازمانی در دانشگاه محقق اردبیلی پرداخته است.
-2 روش تحقیق:
این تحقیق از نظر هدف کاربردي و از نظر روش انجام تحقیق از نوع همبستگی( توصیفی) بوده که به بررسی رابطه بین متغیرها می پردازد. جامعه آماري پژوهش شامل 140 نفر از اساتید دانشکده هاي کشاورزي، علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه محقق اردبیلی می باشد که به صورت خوشه اي تصادفی 70 نفر از آنها از آنها به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه ها توزیع و جمع آوري گردید. براي جمع آوري داده هاي سکوت سازمانی از پرسشنامه 15 سئوالی ونداین که روایی آن مورد تایید صاحبنظران بوده و پایایی آن (0/73) و براي جمع آوري داده هاي مربوط به عدالت سازمانی از نیهوف و مورمن که روایی آن مورد تایید صاحبنطران بوده و پایایی آن (0/82) گزارش شده است استفاده شده است نمره گذاري هردو پرسشنامه بر اساس طیف 5 گزینه ایی لیکرت می باشد. براي تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده و از آمار توصیفی(میانگین، فراوانی و...) و از آمار استنباطی از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان استفاده شده است.
