بخشی از مقاله
نقش فواره ها و باغها در معماری
فــــواره هـا
در سال 1992 فولر و يکی از همکارانش به نام آلن رابينسون، نازلهای جريان لايه ای را بر سکوهايی که از زاويه آنها با زمين قابل کنترل بود نصب کردند. با به نوسان درآوردن اين سکوها جريان لايه ای آب، تشکيل يک ترکيب زيبای قوسی شکل را می داد. مثال ديگری از طراحی فوارها، فواره ای است که قطرات بزرگ آب را در فواصل زمانی معينی به هوا پرتاب می کند. برای اين منظور از يک شير کنترل با عملکرد سريع برای توليد قطرات استفاده می شود. با قرار گرفتن يک سری از اين فوار ها و فعال کردن هم زمان آنها مدلهای اعجاب انگيز سه بعدی از قطرات آب شکل می گيرند. مثالی از اين طراحی، فواره ای است که توسط شرکت Wet Design در فرودگاه ملک فهد عربستان سعودی نصب شده است.
شرکت Wet Design همچنين فواره جذابی را در هتل بلاژيو واقع در لاس وگاس طراحی و نصب کرده است که در اين فواره 1200 نازل در يک درياچه مصنوعی با ظرفيت 27 ميليون گالن نصب شده و از هوای فشرده برای پرتاپ قطرات آب تا ارتفاع 240 فوت کمک گرفته شده است. 4500 چراغ در زير آب، 230 گالن مه در هر دقيقه و همراهی موسيقی به زيبايی اين آب نما می افزايند. حجمی در حدود 17000 گالن آب در هر لحظه از زمان از اين فواره به هوا فرستاده می شود. اين نمايش 5 دقيقه طول می کشد و در طی آن از 25000 فوت مکعب
هوای فشرده برای به فواران در آوردن قطرات آب استفاده می شود. کل بار مصرفی این مجموعه 7 مگاوات می باشد. در اين فواره قريب به 350 مايل سيم در سيستم الکتريک آن، به کار گرفته شده است.
بعضی از نازلها را می توان توسط آلات دقيق به موتور نصب کرد و نوسان و رقص حرکت آب را کنترل نمود. ترتيب چرخش نازلها و جريان آب برای هماهنگی با قطعات خاص موسيقی، توسط کامپيوتر کنترل می شود. چرخه اساسی يک فواره از مجموعه پمپها، لوله کشی، شيرهای تنظيم، نازلها، فيلترها و حوض يا استخر تشکيل می شود. برای اين منظور انواع مختلفی از پمپها به کار می روند. قدرت اين پمپهای گريز از مرکز 25/0 تا 100 اسب بخار بوده و برای پمپهای شناور به 05/0 اسب بخار نيز می رسد. سيستم لوله کشی برای يک فواره
کوچک می تواند شامل يک لوله پلاستيکی و يک شير تنظيم کننده برای تغذيه يک نازل باشد ولی برای يک مجموعه فواره بزرگ اين سيستم از شبکه ای از لوله ها، کنترلهای برنامه پذير و چندين شير تنظيم کننده برای نازلها تشکيل می شود. در فواره هتل بلاژيو از حدود 5 مايل لوله استفاده شده است. در بعضی از فواره ها لوله های گاز که وظيفه سوخت رسانی برای توليد آتش به منظور ايجاد جلو های ويژه را دارند نيز بايد در سيستم به حساب آورد.
فيلتر در يک مجموعه فواره، وظيفه جذب آلودگيها و مواد خارجی از آب را بر عهده دارد. از فيلتر برای افزودن مواد شيميايی به آب جهت جلوگيری از رشد علفهای دريايی و ديگر ارگانيزمهای نامطلوب نيز استفاده می شود. عمق حوض و مساحت آن نيز از اهميیت زيادی برخوردار است چرا که استخر بايد در برگيرنده کل مساحت پاشش آب و حاوی حجم کافی از آب برای عملکرد صحيح پمپ باشد. سازندگان فواره ها تعداد نازلها را بر اساس حجم و مقدار فشار سر هر نازل به دست آورده و بر پايه اين يافته ها، سيستم لوله کشی را طوری طراحی می کنند که آب با سرعت از پيش تعيين شده از سر نازل خارج شود. با در دست داشتن حجم آب و اندازه لوله ها، يک مهندس می تواند ميزان افت فشار چرخه را محاسبه و پمپ صحيح را انتخاب نمايد. اگر نازل از نوع دست ساز باشد، بايد با آزمايش، افت فشار آن را برای تعيين افت فشار کل چرخه فواره محاسبه نمود.
بسياری از شهرداريها برای زيباسازی شهرها از فواره ها بهره های فراوانی می گيرند. بسياری از پارکهای تفريحی و مجامع عمومی ميليونها دلار هزينه می کنند تا با استفاده از جلو های ويژه فواره ها بازديدکنندگان بيشتری را به خود جلب نمايند. مراکز بهينه سازی ساختمانها و موسسات طراحی فضاهای بسته، توليد فواره های داخل ساختمانی را جهت ايجاد اثر آرام بخش سر لوحه کار خود قرار داده اند. پيشرفتهای انجام شده در زمينه ادوات کامپيوتری امکان بهره گيری از کنترلهای احساسگر را در طراحی و ساخت فواره فراهم آورده است.
مهندسان مکانيک می توانند نقش مهمی را در طراحی فواره های جديد داشته باشند به خصوص در مقياسهای بزرگ و جايی که پای علم سيستمهای هيدروليک و ديگر فنون مهندسی به ميان کشيده می شود. علاوه بر اين، اساتيد مهندسی می توانند پروژه های بديعی را به دانشجويان خود پيشنهاد نموده و با ترکيب هنر و مهندسی فواره های زيباتری خلق کنند.
معروفترین فواره در دبی
این فواره قابلیت پرتاب آب به ارتفاع 150 متری كه ارتفاعی برابر یک ساختمان 50 طبقه است را دارد.
این پروژه 218 میلیون دلاری 25 درصد بلندتر از بلندترین فواره جهان در هتلی در لاس وگاس می باشد.
از کجا که منو تو شورو یکپارچگی را در شرق باز برپا نکنیم..از کجا که من وتو مشت رسوایان را وا نکنیم...
من اگر برخیزم...تو اگر برخیزی...همه برمیخیزند!!!
فواره نوعت دیگر خروج آب از منبع است، اگر حجم نسبتاً زیادی از آب با فشار زیاد از سوراخ نسبتاً کوچکی عبور کند سرعت جریان آب زیاد خواهد شد. چنین جریانی می تواند موقتاً بر کشش جاذبه زمین فائق آید و در نتیجه به شکل عمودی و با سرعت زیاد و بصورت نازک بر خلاف نیروی جاذبه به بالا پرتاب شده سپس سرعت آن کاهش یافته و دو باره به پایین فرو ریزد. فواره ها برای جلب توجه به نقاط کانونی و خاص که به دلایلی متضمن مفاهیمی هستند بسیار موثرند. گاهی اوقات در محل برخورد محورهای دید قرار می گیرند. فواره چون بر حرکت و انرژی تاکید دارد زمینه آن باید ساکت و آرام باشد تا بر اثر تضاد حالت تاکید کنندگی بیشتری به خود بگیرد و اصولاً تاثیر بصری آنها در زمینه های پر حرکت بعلت رقابت با زمینه کم است. بر حسب موقعیت و امکانات می توان از انواع فواره های تک سوراخی.
Single orifice برای باغهای ساکت و آرام با جریان شفافی از آب و فواره های افشان یاsprays که آب را بصورت قطرات بسیار ریز در می آورند و یا فواره های هوا دمنده Aerated که با وارد کردن هوا در جریان آب آنرا مات و درخشنده می سازند و تاثیر بصری آنرا افزایش می دهند، و فواره های فرم دار یا formed یا ترکیب چند فواره برای خلق اشکال مختلف آب استفاده نمود.
اگر در حالیکه فواره ها کار می کنند درجه حرارت هوا کاهش پیدا کند یخها شکلهای جالب و تخیلی را در هوا به وجود خواهند آورد
فواره در ایران
فواره هاي موزيكال امروزه يكي از جديدترين نوع تزئينات و زيباسازي اماكن عمومي و شهري است اين نوع فواره ها با ايجاد جلوه هاي خارق العاده و بسيار زيبا جلوه اي خاص به محل نصب شده ميدهد اين فواره ها مي توانند در ميادين بزرگ شهر ها ، پارك ها ، فضاي سبز ، هتل ها ، رستوران ها و تالارهاي اداري و خوصي تالارهاي عروسي و ...... مورد استفاده قرار گرفته با عث جذب بيننده و حتي توريست گردد از جمله نمونه هاي ساخته شده توسط اين شركت ميدان مركزي شهر بندر انزلي را ميتوان نام برد كه توسط متخصصين اين شركت در حال اجراست.
معماری فواره در ایران
نقش اب در منظر پارک:
نقش اب در منظر:
استفاده از اب از لحاظ عملکردی:
1.اب برکه ها و استخر ها:سطوح باز دارنده و منعکس کننده هستند.
2.ابرو ها و ابگذر ها:برای بیان حرکت و نیز عدم تمرکز بکار می رود.
3.ابشارها:ایجاد صدای اب و ارائه تصویری پر جنب و جوش از اب
4.فواره ها:برای ایجاد تا کید و جلب توجه به نقاط خاص
5.اب به عنوان منبع اب
استفاده از اب از لحاظ ادراکی:
1.اب راکد.: القا کننده ارامش و رکود .
2.اب متحرک:اب متحرک پویایی را القا می کند حرکت ارام یا تند اب بر این پویایی تاثیر گذار است
ابنماهای پارک نیاوران:
اب های راکد پارک:
ابنمای مرکزی را می توان در دو حالت بررسی کرد.:
1. هنگام روشن بودن فواره ها
2. زمان راکد بودن اب و عدم وجود اب جوشان
در حالت اول روشن بوده فواره ها باعث خنک شدن محیط و تا کید بر اب در نظر بیننده می شود. ناظر می تواند بر صندلی های تعبیه شده بنشیند و ازنظاره فواره ها و استفاده از هوای خنک حیط لذت ببرد.
در حالت دوم راکد بودن اب باعث ایجاد ارامش در محیط و تاکید بر فضای سبز اطراف می شود.
جویهای اب معابر:
در کلیه معابر اصلی و پارک و در تعدادی از معابر فرعی ان جویهای اب جاری به چشم می خورد که با استفاده از نقش پویایی اب متحرک ،حرکت و تداوم را ئر معابر پارک به بیننده القا می کند . در محهای حرکت سریع اب طراح صندلی یا نیمکتی برای نشستن افراد در نظر نگرفته و در واقع نقش معابر را که همان حرکت و عبور از فضایی به فضای دیگر است را به خوبی نمایان می سازد. استفاده از کفپوشهای صاف و سخت نیز باعث راحتی افراد برای پیاده روی شده و این هماهنگی بین کفپوش و اب و مبلمان به خوبی در پارک رعایت شده است . در محلهایی که از اب راکد استفاده شده محل نشستن نیز در نظر گرفته شده است.
ابنمای دلفین در شمال پارک:
این مجسمه در میان ابنمای مستطیلی شکل نصب شده است و می توان انرا یکی از عناصر هویتی پارک نیاوران دانست.
ابنماهای هرمی :
دو عدد ابنمای هرمی به صورت قرینه در امتداد مسیر اصلی پارک قرار گرفته اند و با فرم پلکانی پارک هماهنگی زیبایی ایجاد کرده اند.
پانزده فواره برتر دنيا
Abu Dhabi
Las Vegas
Dubai
Moscow
Kiev
Saint-Petersburg
Geneva
Barcelona
Tivoli
Rome
فواره سبز در مشهد
منبع:
www.memar.com
