بخشی از مقاله
همسان¬سازی استانداردهای حسابداری و جهاني سازی امور مالي
چکیده
جهان تجارت حسابداری را زبان مشترک تجارت معرفی کرده است و جهانی سازی فعالیتهای مالی بطور فزاینده ای نیازمند استفاده از این زبان مشترک است. با توجه به افزایش سطح تجارت بین¬الملل، افزایش تعداد شرکتهای چند ملیتی و پذیرش چالش¬های تلفیق مالی، سیاستگذاران مالی در صدد برآمدند تفاوتها را بر حسب استانداردهای حسابداری و شیوه¬های عمل در کشورها و منطقه¬ها تعیین نمایند. آنها مجبور به تقویت استانداردهای مالی و همسان کردن استانداردهای محلی با استانداردهای بین¬المللی شدند. هم اکنون همسان-سازی استانداردهای حسابداری در اولویت گزارشگری مالی قرار گرفته و در اقتصاد جهانی بعنوان ضرورتی اجتناب¬ناپذیر مطرح شده
است. از دیدگاه نظری این توافق وجود دارد که داشتن مجموعه¬ی واحدی از استانداردهای با کیفیت بالا، به سود سرمایه¬گذاران است و منجر به کاهش هزینه¬های اداری جهت دسترسی به بازارهای سرمایه در سراسر جهان می¬گردد. در یک بازار سرمایه یکپارچه، منطق وجود مجموعه¬ی واحدی از استانداردها آشکار است، زیرا این مجموعه واحد، مقایسه پذیری و درک گزارشگری مالی را بهبود می بخشد و بکارگیری سرمایه در فراسوی مرزها را کاراتر می سازد. از منظر سياست پرداز ملی و تحلیلگر روابط مالی بین المللی، سوال مربوطه اينگونه است که
چگونه باید هماهنگ سازي مقررات مالی را دنبال کرد؟ این مقاله برخی جنبه¬های بااهمیت چون: فرآیند و معانی و روش های مختلف هماهنگ سازی حسابداری را مانند هماهنگ سازی رسمی، هماهنگ سازی با اهمیت، شناخت متقابل و استاندارد سازی به منظور درک مفاهیم، پیشینه¬ی تاریخی، انواع همسان¬سازی حسابداری وانتقادات وارده را تشریح می¬کند.
واژهای کلیدی : هماهنگ سازی، استانداردسازی، شناخت دوطرفه
مقدمه
هماهنگ سازی به معنای کاهش تفاوتهای میان استانداردهای حسابداری ملی کشورها به حداقل ممکن است. امروزه شاهد تلاشهای روز افزون برای هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری در سطح بین المللی هستیم. در دنیایی که بازار اوراق بهادار جهانی، ولی سازمانهای نظارتی، ملی هستند همکاری و هماهنگی بسیار مهم است. حال فرصتی بی نظیر برای برداشتن گامی بزرگ به سوی هدف بلند مدت استانداردهای جهانی یعنی گزارشگری مالی برای تمام بازار های بزرگ سرمایه است. شواهد موجود بیانگر این موضوع است كه در شرایط فعلی ارتباط اقتصاد و بازارهای سراسر جهان روز به روز بیشتر گردیده وتدوین کنندگان استانداردهای حسابداری باید جریان آزاد سرمایه و دسترسی به بازارهای سرمایه گذاری را تسهیل کنند.
در رابطه با هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری، نوامبر 2008، کمیسیون بورس اورا
ق بهادار(SEC) ، نقشه راهی را برای ترسیم فعالیتهای مورد نیاز تا پذیرش کامل استانداردهای بین المللی پیشنهاد کرد. کمیسیون، پیشرفت کار را در سال 2011 ارزیابی خواهد کرد و تصمیم گرفته خواهد شد که استفاده اجباری از استانداردهای بین المللی از آغاز سال 2014 تصویب شود یا خیر.
فدراسیون بینالمللی حسابداران (IFAC) كه نماینده بیش از 160 سازمان حسابداری در نزدیك به 120 كشور جهان است، به همسانسازی به عنوان یكی از مهمترین هدفهای خود نگریسته و آن را برای تحقق رسالت خود در حمایت از منافع عمومی ضروری میداند. به این دلیل است كه فدراسیون خود را به شدت متعهد به همسانسازی استانداردهای جهانی دانسته و بیانیوشش خود به منظور گنجاندن استانداردهای بینالمللی در مجموعه استانداردهای ملی متناظر است، صادر كرده است ( پاک مرام و همکاران، 1387).
هماهنگ سازی
هماهنگ سازی فرآیند افزایش قابلیت مقایسه روشهای حسابداری یا محدود کردن میزان تغییرپذیری آنهاست. به عبارت دیگر، هماهنگ سازی فرآیند یکنواخت سازی صورتهای مالی کشورهای مختلف به منظور قابل مقایسه ساختن این صورتهاست. فشار برای هماهنگ سازی در سطح بین المللی از سوی وضع کنندگان مقررات، تهیه کنندگان و استفاده کنندگان صورتهای مالی صورت می گیرد.
اولین هماهنگ سازی حسابداری در سطح بین المللی، معرفی دفتر داری دو طرفه در سال 1458 بود. این هماهنگ سازی برای اطلاعات ورودی حسابداری بود که تحقق نیز یافت.
در حال حاضر، هماهنگ سازی در مورد ستانده های اطلاعات حسابداری صورت می گیرد که از طریق صورتهای مالی به استفاده کنندگان برون سازمانی ارائه می شود. هماهنگ سازی حسابداری شامل هماهنگ سازی موارد زیر است :
1. استاندارد های حسابداری (مرتبط با اندازه گیری و افشای اطلاعات)
2. افشای اطلاعات شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار
3. استاندارد های حسابرسی(دهقانی ، 1387).
استاندارد سازی در برابر هماهنگ سازی
استاندارد سازی یعنی الزام به داشتن استانداردهای حسابداری یکسان در سراسر جهان، به هر حال، بسیاری در امکان پذیر بودن استاندارد سازی کامل مقررات حسابداری تردید دارند در بسیاری از کشورها، نیازهای خاص ناشی از فرهنگ ملی، وجود استانداردهای حسابداری ملی را ضروری ساخته است. در این راستا، به عنوان یک راه حل، مفهوم هماهنگ سازی در میان استانداردهای حسابداری ملی مقبولیت گسترده ای به دست آورده است.
هماهنگ سازی یعنی اینکه تفاوتهای میان استانداردهای حسابداری ملی باید به حداقل ممکن کاهش یابد. این کار، مفاهیم و ذات مقررات یا عملیات حسابداری در کشورهای مختلف را باهم تطبیق می دهد به گونه ای که باهم هماهنگ شده و وجوه افتراق آنها از بین برود (خوش طینت و رحیمیان،1383).
انواع هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری
تمركز هماهنگ سازی بر روی حذف تفاوتها نمیباشد بلكه بر روی كاهش قوانین مغایر است. در واقع هدف فرآیند هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری كاهش تفاوتها در كل جهان و به منظور رسیدن به قابلیت مقایسهی بهتر صورتهای مالی است.
هماهنگ سازی را میتوان به دو جنبه زیر طبقهبندی كرد :
• هماهنگسازی با اهمیت : كه به یکنواختی روشهای حسابداری شركتهای مختلف در یك جامعه اقتصادی اشاره دارد.
• هماهنگ سازی رسمی : که به فرایند یا میزان یکنواختی موجود میان قواعد حسابداری کشورها یا گروههای مختلف کشورها اشاره دارد(شباهنگ، 1383).
راهکارهایی برای هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری
1- شناخت متقابل (دو طرفه)
شناخت متقابل یعنی اینكه صورتهای مالی داخلی در خارج از مرزها هم قابل قبولاند، اگرچه مطابق اصول حسابداری كشور خارجی تهیه نشده باشند( چوی و همکاران، 2002). هماكنون، امكان شناخت دو طرفه در برخی كشورها (به عنوان مثال میان ایالات متحده آمریكا و كانادا) وجود دارد. یعنی صورتهای مالی شركتهای آمریكایی كه بر اساس اصول پذیرفته شده حسابداری آمریكا تهیه میشود، در بورس كانادا، مورد قبول است. بعلاوه شناخت دوطرفه در میان كشورهای اروپایی ممكن است(اچلیتنر،2000).
2- تطبیق
تطبیق به شركتهای خارجی اجازه میدهد تا صورتهای مالی خود را براساس استانداردهای حسابداری كشور خود تهیه كنند. هدف تطبیق نشان دادن تفاوتهای مهم میان رویههای حسابداری است. لذا از طریق تطبیق است كه سرمایه گذاران خارجی در مورد دارایی و سودی كه طبق اصول حسابداری آنهاست، اطلاعاتی بدست میآورند. به عنوان نمونه ممكن است كه شركتهای استفاده كنندهی استانداردهای بینالمللی حسابداری وارد بازارهای سرمایهی آمریكا شوند، اما اگر آنها تطبیق را تنها برای اصول حسابداری آمریكا تهیه كنند، تطبیق مقایسه را برای سرمایه گذاران سادهتر می كند. یكی دیگر از مز
ایای تطبیق این است که مستلزم صرف هزینهای
كمتر از آماده كردن مجموعهی كاملی از صورتهای مالی مطابق با اصول خارجی حسابداری، میباشد. بطور كلی، تطبیق تنها یك خلاصه بوده و نمیتواند تصویر كاملی از شركت را فراهم كند(چوی و همکاران، 2002).
3- استانداردسازی
استانداردسازی واژهی دیگری منشعب از هماهنگ سازی است. استانداردسازی این گونه توصیف میشود : "فرآیندی است كه از طریق آن تمامی شركت كنندگان موافق پیروی از رویههای حسابداری یكسان یا خیلی شبیه هستند. نتیجهی نهایی حالتی از یکنواختی است " (روبرت و همکاران، 1998).
این حالت یكنواختی تنها در شرایطی است كه همهچیز عادی، همانند و حداقل مشابه باشند. (سامولزوپیپر،1985) چوی و همكارانش ادعا میكنند كه استانداردسازی دلالت بر این دارد كه تمامی اصول و رویههای حسابداری هماهنگ هستند. استانداردسازی را به عنوان "تحمیل مجموعهای از قواعد مطلق و محدود و بکار بردن یك قاعده یا استاندارد را برای تمامی وضعیتها توصیف می کنند". هماهنگ سازی فرآیندی است كه با تنوع شروع میشود. از این گذشته هماهنگ سازی و استانداردسازی اغلب در یك قالب معنایی استفاده میشوند. بطور كلی چوی و همكارانش معتقدند كه تفاوتی بین این دو واژه وجود دارد (چوی و همکاران،2002).
استاندارد سازی فرآیندی است كه تمامی كشورها باید روشهای یك كشور را بپذیرند. در مقابل، هماهنگ سازی به عنوان تطبیق جنبههای مختلف، استنباط میشود (ویلسون در ریاحی بلکویی ، 2000). بنابراین هماهنگ سازی فرآیندی است که با گوناگونی آغاز می شود. در ابتدا سیستمهای حسابداری مختلف بررسی و مقایسه میشوند. اگر نقاط مشتركی ملاحظه شود، عمل به هم رسانیدن این سیستمهای متفاوت میتواند شروع شود(سامولز و پیپر،1985). در طول فرآیند بایستی درجهای از هماهنگی بدست آید. این مرحله استا
نداردهای مطلق را بوجود میآورد. نتیجه نهایی وضعیت استاندارد شدهای است كه شامل تشابه و یكنواختی است. وضعیت یكنواختی بدین معنی است كه بایستی تمامی اصول و رویههای حسابداری هماهنگ باشند ( پاک مرام و همکاران 1387).
دلایل لزوم هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری
صورتهای مالی بر اساس استانداردهای ملی، فایده زیادی ندارد.
شرکتهای چند ملیتی باید گزارشهای مالی متعددی را برای هر کشوری تهیه کنند که در آن فعالیت دارند.
بازارهای مالی به خصوص بازارهای سهام کشورهای دارای مقررات ملی و خاص ، تضعیف
می شوند.
هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری باید صورت گیرد تا سرمایه گذاران خارجی بتوانند صورتهای مالی شرکت های خارجی را متوجه شوند ک
ه قصد سرمایه گذاری در آن را دارند.
شرایط جدید اقتصاد جهانی، سیستم پولی بین المللی، شرکتهای چند ملیتی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی باعث ایجاد محیطی می شود که در آن برای فعالیتهای تجاری، افشای اطلاعات و اندازه گیری فعالیتها نیاز به هماهنگ سازی روشهای حسابداری، احساس می شود (دهقانی ، 1387).
طبق بیانیه شماره دوم مفاهیم حسابداری مالی «ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی» هیأت استانداردهای حسابداری
اطلاعات در مورد سودهای یک واحد تجاری هنگامی سودمند است که بتوان آن را با اطلاعات مشابه سایر واحدهای تجاری مشابه در دوره های زمانی یکسان، مقایسه نمود. قابلیت مقایسه اطلاعات،
هماهنگ سازی روشهای مورد استفاده طی دوره های مختلف و ارزش و بار اطلاعاتی تصمیمات متخذه را افزایش خواهد داد. اهمیت و ارزش اطلاعات بخصوص از بعد کمی، بستگی به این دارد که استفاده کنندگان مختلف بتوانند با زبان و علائم یکسان از آن استفاده نمایند.
اطلاعات حسابداری قابل مقایسه، نتیجه گیر
ی در خصوص قوت ها و ضعف های نسبی و نیز
موفقیت های نسبی که بین دوره های مختلف یک واحد تجاری و یا حتی در چند واحد تجاری پدید
می آید را امکان پذیر می سازد. بطور کلی تفاوتهایی که در ماهیت فعالیتهای واحدهای مختلف تجاری وجود دارد و تنوع در اوضاع و شرایط حاکم بر عملیات آنها، اجرای این امر را بسیار مشکل می سازد. به همین جهت قابلیت مقایسه بودن از ویژگیهای اولیه اطلاعات مالی بوده و سعی بر این است که تا حد ممکن این تفاوتها به حداقل برسد. این موضوع در مورد شرکت های چند ملیتی که در کشورهای مختلف فعالیت دارند، مصداق بیشتری دارد.
کشورهای در حال توسعه نیز که شاهد بیشترین حجم سرمایه گذاری از سوی شرکت های چند ملیتی
بوده اند به این نتیجه رسیده اند که اطلاعات موجود آنها برای نظارت موثر بر سرمایه گذاران خارجی کافی نبوده و تقاضای کمک از سازمان ملل و سایر سازمانهای بین المللی کرده اند. با این وجود تنها کشورهای در حال توسعه به دنبال اطلاعات م
ربوط و قابل مقایسه شرکت های چند ملیتی نیستند. جامعه اقتصادی اروپا سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نیز تلاش دارند تا کیفیت و کمیت افشاءگری اطلاعات مالی شرکتهای چند ملیتی را بهبود ببخشد (جعفری1372و1373).
فواید هماهنگ سازی
برخی از فواید هماهنگ سازی به شرح زیر است :
• مهمترین فایده هماهنگ سازی، آسان شدن فرآیند شناخت و اندازه گیری افزایش قابلیت مقایسه اطلاعات مالی بین المللی است. این قابلیت مقایسه، باعث از بین رفتن عدم درک صحیح صورتهای مالی و قابلیت اتکای آن شده و این موضوع با
عث حذف بزرگترین مانع بر سر راه سرمایه گذاری بین المللی
می شود(جعفری،1372 و 1373).
• هماهنگ سازی همچنین باعث ارتقای میزان توجه به استانداردهای بین المللی حسابداری در سراسر جهان شده در حالی که با شرایط اقتصادی قانونی و اجتماعی نیز مطابقت دارد.
• هماهنگ سازی برای کشورهایی که هنوز استاندارد های حسابداری و حسابرسی تدوین شده ای ندارند و همچنین برای موسسات حسابرسی بین المللی سودمند است.
• همچنین انتخاب و استفاده از استانداردهای هماهنگ گزارشگری مالی برای شرکت های پذیرفته شده در بورس در اتحادیه اروپا، گامی مهم به سوی بازار سرمایه واحد اروپا خواهد بود و پذیرش آن استانداردها توسط کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا باعث خواهد شد که تفاوتی بین اصول پذیرفته شده حسابداری آمریکا و بقیه کشورها وجود نداشته باشد (شباهنگ،1383).
• با هماهنگ سازی در صورت مشابه بودن نحوه ارائه آموزشهای لازم و ارتقای مهارت ها و دانش حرفه ای افراد در کشورهای مختلف، امکان استخدام و نقل و انتقال کارکنان موسسات حرفه ای بین المللی در سطح کشورهای مختلف جهان به سهولت امکان پذیر می شود(خوش طینت و رحیمیان،1383).
• برای متخصصان حسابداری انفرادی در صورتی که الزامات آموزشی و استاندارد تخصصی و حرفه ای هماهنگ شود فرصت های شغلی زیادی برای
آنها خلق می شود(خوش طینت و رحیمیان،1383).
• هماهنگ سازی باعث کمک به افزایش سرمایه از طریق سرمایه گذاری خارجی و افزایش کارآیی بازارهای بین المللی می شود چون سرمایه گذاران، تحلیل گران و اعتبار دهندگان خارجی قادر خواهند بود صورتهای مالی کشورهای خارجی را بفهمند و فرصت های سرمایه گذاری را با یک دیگر مقایسه کرده و تصمیمات سرمایه گذاری درستی بگیرند (شباهنگ،1383).
با توجه به عدم کفایت منابع داخلی برای تأمین مالی طرح ها، نیاز به هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری افزایش یافته است تا نیاز روز افزون شرکتها از طریق سرمایه خارجی قابل تأمین باشد. در نتیجه عرضه کنندگان سرمایه داخلی و خارجی در صدد هستند تا از گزارشهای مالی برای اتخاذ بهتر تصمیمات سرمایه گذاری و
اعطای وام استفاده کنند(خوش طینت و رحیمیان،1383).
از آنجایی که مالیات ها براساس درآمد جهانی شرکت اخذ می شود بنابراین اگر درآمد خالص بر اساس اصول و روشهای حسابداری مشابه محاسبه شود این موضوع کمک زیادی به مقامات مالیاتی می کند.
استانداردهای حسابداری و افشای اطلاعات اگر جهانی باشد تحلیل های عملیاتی و رقابتی در مورد فعالیت شرکت راحت تر است.
برای مسئولان مالی شرکتها ارتباط با مشتریان، عرضه کنندگان و دیگران راحت تر خواهد بود و در شرکتهای چند ملیتی ارتباطات مالی بین گروه تسهیل می شود.
موانع هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری
مهمترین مانع بر سر راه هماهنگ سازی، وجود تفاوت قابل ملاحظه بین روش های حسابداری کشورهای مختلف، فقدان نهادهای حسابداری حرفه ای قوی در بعضی از کشورها و تفاوت در سیستم های اقتصادی و حسابداری است.
ملی گرایی نیز تهدیدی جدی برای هماهنگ سازی است. به خصوص، اگر کشورها در سپردن کنترل مقررات حسابداری خود به دیگران محتاط باشند و بدانن
د که مقررات حسابداری کشورهای دیگر جایگزین مقررات حسابداری آنها می شود.
کشورهای مختلف از نظر اقتصادی و فرهنگی تفاوتهایی دارند که این موضوع، مانعی در مقابل تفسیر صورتهای مالی می باشد حتی اگر ارقام با استفاده از اصول حسابداری یکسان، تنظیم شده باشد. استانداردهای حسابداری در هر جامعه مبتنی بر نیازها و چشم اندازهای آن جامعه است. نقش دولت در تعیین استانداردها از هر کشوری به کش
ور دیگر فرق می کند. در انگلستان، سازمانهای حرفه ای تدوین استانداردهای حسابداری را بر عهده دارند در حالی که در فرانسه، این مسئولیت بر عهده دولت است.
ایالات متحده در شرایط ما بین قرار دارد. استانداردهای حسابداری در ابتدا توسط سازمان های حرفه ای تدوین می شود و سپس دولت تصویب کننده نهایی است. در هر صورت، نظارت دقیق دولت در مورد استانداردهای حسابداری در ابتدا توسط سازمان های حرفه ای تدوین می شود و سپس دولت تصویب کننده نهایی است. مانع دیگر دولت ها در کشورهای مختلف هماهنگ کردن خط مشی هایی است که در کشورها حاکم است تا اثرات منفی اقتصادی خارجی حداقل و اثرات مثبت آن حداکثر شود(دهقانی،1387).
توجه به پیامد اقتصادی استانداردهای هماهنگ جدید
کمتر استانداردی را می توان پیدا کرد که پیامد اقتصادی و اجتماعی نداشته باشد. در تدوین استانداردها باید سعی نمود پیامدهای منفی آن را به حداقل کاهش داد. به نظر می رسد تدوین استانداردهای یکپارچه ومتحدالشکل حسابداری برای تمام دنیا به نفع آمریکا است. زیرا این امر باعث افزایش سرمایه گذاری و جذب هرچه بیشتر سرمایه ها به اقتصاد آمریکا خواهد شد. از آنجا که استانداردهای یکپارچه حسابداری با نگاه به اق
تصاد رقابتی کشورهای توسعه یافته تدوین شده است، احتمالاً استانداردهای مزبور برای اقتصادهای غیر رقابتی جهان سوم پیامد اقتصادی مثبتی به همراه ندارد. زیرا برای یکسان نمودن استانداردهای حسابداری باید در درجه اول، اقتصاد کشورهارا متحدالشکل نمود(وکیلی فرد1388).
اجتناب از سیاسی شدن استانداردها
از آنجا که فشار شرکت های چند ملیتی و جامعه سرمایه گذاران آمریکا بر کمیسیون بورس اوراق بهادار آن کشور، علت اصلی یکپارچه سازی استانداردهای حسابداری در سطح دنیاست در این پروژه، سعی بر آن است تا استانداردهای مذکور
در راستای استانداردهای آمریکا تدوین شود. در تدوین استانداردها
دولت ها بیشترین دخالت را دارند. از سویی ممکن است فقدان رقابت در تدوین استانداردهای جهانی، فشارهای سیاسی در تدوین استانداردهای جهانی را افزایش دهد وموجب تنزل کیفیت آنها شود. هرچند تدوین استانداردهای یکپارچه حسابداری، دخالت سیاسی دولت های داخلی کشورها را کاهش می دهد، اما به نظر استانداردهای مزبور نمودی از سیاستهای استعمارگرایانه ی آمریکا می باشد(وکیلی فرد1388).
سایر دلایل برای عدم پذیرش استانداردهای یکپارچه
1- قانون گذاران حسابداری هر کشور در مقابل دولت و استفاده کنندگان و اجتماع خود مسئولیت دارند. احتمالاً قانون گذاری حسابداری در سطح جهان، باعث می شود تا قانون گذاران از
موکل های خود دور باشند و نسبت به آنها، مسئولیت و پاسخگویی کمتری داشته باشند.
2- تغییرات در قوانین جهانی حسابداری باید در لایه های چندگانه به مذاکره گذاشته شود، که عبور از آن لایه ها بسیار مشکل است.
3- قضاوت، جوهره یک حرفه است. تدوین استانداردهای یکپارچه، قضاوت و تفکر را از حسابداران می گیرد.
4- یکپارچه سازی استانداردهای حسابداری رقابتی را به همراه نخواهد داشت. اگر شرکت ها به جای استفاده از استانداردهای یکپارچه حسابد
اری، اجازه انتخاب یک استاندارد از دو استاندارد، یعنی استانداردهای آمریکا و بین المللی را داشته باشند، در آن صورت رقابت میان هیئت های استانداردگذاری باعث کاهش پیچیدگی های استانداردها خواهد شد و رقابت موسسات حسابرسی را به همراه خواهد داشت.
5- ماهیت دستوری واز بالا به پایین بودن استانداردها، آن را به انحطاط خواهد کشاند. (وکیلی فرد، 1388)
پیشینه ی تاریخی هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری
فرآیند بینالمللی هماهنگسازی استانداردهای حسابداری از سال 1959 یعنی قبل از بوجود آمدن كمیتهی بینالمللی استانداردهای حسابداری (IASC)در سال 1973، شروع شد. در سال 1966، سه کشور کانادا، انگلستان و ایالات متحده در تلاشی مشترک، گروه مطالعات بین المللی حسابداری(AISG) را تشکیل دادند.
هدف از ایجاد این گروه، انجام مطالعات مقایسه ای درباره ی تفکرات و عملیات حسابداری در این کشورها بود تا گزارشهای آن پس از تصویب توسط مجامع حرفه ای این سه کشور، بین اعضای آن منتشر شود. گروه مطالعات بین المللی حسابداران در دوران فعالیت خود، 20 گزارش در موضوعات حسابداری و حسابرسی منتشر کرد.
پس از آن، در دهمین کنفرانس در سال 1972 در
شهر سیدنی استرالیا، شرکت کنندگان پیشنهاد کردند که تلاش های واقعی برای هماهنگ سازی بین المللی صورت گیرد که این موضوع به تصویب رسید و مقرر شد سازمانی تأسیس شود تا به تدوین استانداردهای حسابداری هماهنگ در سراسر جهان بپردازد. در این راستا کمیته ی استانداردهای بین المللی حسابداری در ژوئن 1973، اولین جلسه ی خود را در شهر لندن برگزار کرد. در سال 1977، قبل از تشکیل کنفرانس بین المللی بعدی، گروه مطالعات بین المللی حسابداران منحل شد و فدراسیون بین المللی حسابداران(IFAC) در شهر نیویورک در ایالات متحده تشکیل شد(خوش طینت و رحیمیان،1383).
از سال 1992 میلادی، کمیته ی بین المللی استانداردهای حسابداری و چهار کشور استرالیا، کانادا، انگلستان و ایالات متحده آمریکا گروه های کاری مشترکی را تشکیل دادند تا یکنواختی میان استانداردهای تدوین شده را افزایش دهند. این گروه اصطلاحاً جی چهار بعلاوه ی یک نامیده شده است. علاوه بر کشورهای جی چهار بعلاوه ی یک، که فعالانه در جهت یکنواخت سازی استانداردهای حسابداری اقدام می کنند، سایر سازمانها و گروه ها نیز به شرح زیر علاقه مندی خود را به این امر نشان داده اند.
• اتحادیه ی اروپایی
• سازمان ملل متحد
• کمیسیون بین المللی اوراق بهادار
• موافقت نامه ی تجارت آزاد آمریکای شمالی
اقدامات هماهنگ سازی بتدریج با كمك فعالانهای از طرف نهادهای حرفهای ملی و بینالمللی حسابداری، مراجع تدوین استانداردها و سازمانهای توسعهی بینالمللی و تأمین مالی شدت گرفت. مطالعات مختلف به عمل آمده در زمینه هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری، نشان داده است كه در فاصله سالهای 1971 تا 1992 میلادی سرعت هماهنگ سازی كم بوده اما در سالهای اخیر با كوششهای IASC این سرعت افزایش چشمگیری یافته است(نیکو مرام و همکاران،1385).
فرهنگ و هماهنگ سازی استانداردها :
پژوهش های دو دهه گذشته نشان می
دهد که ایجاد چارچوب استانداردهای جهانی حسابداری با به رسمیت شناختن فرهنگ موافق است. تفاوتهای فرهنگی، بر اجماع نهایی ملت ها درباره استانداردهای حسابداری تاثیر خواهد گذاشت. با این حال پس از سالها بحث، هنوز برای ترکیب فرهنگ یا فرهنگهای بین المللی و استانداردهای حسابداری راه حلی پیدا نشده است. در سالهای گذشته، هیئت استانداردهای بین المللی حسابداری(IASB) و هیئت استانداردهای حسابداری مالی در حال مطالعه یک چارچوب مبتنی بر اصول برای استانداردهای جهانی گزارشگری مالی هستند. همکاری آنها این پرسش را مطرح
می کند که: آیا هیئت استانداردهای بین المللی حسابداری و هیئت استانداردهای حسابداری مالی
می توانند توافقی بین فرهنگ و حسابداری بیابند؟
پژوهش های انجام شده از دهه 1980 تا کنون نشان داده است که استانداردهای حسابداری ملی تحت تاثیر مستقیم محیط فرهنگی که استانداردها در آن فرهنگ ایجاد شده اند قرار می گیرند.
ما مشاوران مالی باید این واقعیت را بپذیریم که استانداردهای بین المللی حسابداری و جهانی شدن در حال استقرارند. سرانجام، مدیران واحدهای تجاری و ملت ها در سراسر دنیا وادار خواهند شد که از استانداردهای بین المللی پیروی کنند. مشتریان ما که در شرکت های خارجی سرمایه گذاری می کنند خواه بطور مستقیم یا غیرمستقیم، و خواه به کمک صندوقهای جهانی بین المللی در سالهای آینده، بیشتر با هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری مواجه خواهند شد. این سیستم فراروی همگان قرار گرفته است و همک
اری هیئت استانداردهای بین المللی حسابداری و هیئت استانداردهای حسابداری مالی، یک سری استانداردهای حسابداری یکنواخت ایجاد خواهد کرد که به مشاوران مالی و سرمایه گذاری امکان می دهد فرصتهای سرمایه گذاری جهانی را در وضعیت یکسانتری ببینند(آزاد، 1388).
نتیجه گیری
از بحث انجام گرفته كاملاً مشهود است كه هم
اهنگ سازی استانداردهای حسابداری در ارتقای بازارهای سرمایهی بینالمللی اثری انكارناپذیر دارد و نیز جهت غلبه بر مشكلاتی كه از تفاوت در روشهای برخورد با اقلام، ارائه فرآیند، موقعیتها و اشكال تهیه صورتهای مالی ناشی می شوند، ضروری است. مطالعات انجام گرفته مشخص كرد كه هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری مزایای چند جانبه را هم برای استفاده كنندگان صورتهای مالی (سرمایه گذاران، ارگانهای دولتی، بانكها و یا مالكان) و هم برای تصمیم گیریهای اقتصادی، در بردارد. سرمایه گذاران بینالمللی، بانكها و یا مالكانی كه به ترتیب راغب به سرمایه گذاری در سهام خارجی، تأمین مالی بینالمللی، افزایش منابع مالی جهانی هستند، علاقه مند به كسب اطلاعاتی هستند كه آنها را قادر به تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری و تأمین مالی می سازد. صورتهای مالی براساس اصول پذیرفته شده حسابداری جهانی برای استفاده كنندگان، مقایسه ی مفید میان صورتهای مالی كشورها و شركتهای مختلف را ممكن می سازد. در واقع هرچقدر درجه قابلیت مقایسه بیشتر شود، منجر به فهم بهتر، ریسك كمتر و انتخابهای كارآمد بیشتر سرمایه گذاری میشود. علی رغم اینكه تفاوتهای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در بین كشورها وجود دارد. بنابراین چگونگی اجرا و شكل نهایی هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری حائز اهمیت بسیار است. از طرف دیگر در مطالعهی سیر تكامل تاریخی هماهنگ سازی جهانی مشاهد
ه می شود كه تمامی نهادهای حرفهای مربوط به توسعهی هماهنگ سازی استانداردهای بینالمللی حسابداری به سرعت ارتقا پیدا كردهاند اما مجدداً باید تلاشهای خود را برای نیل به هدف فوق مضاعف كنند. تحلیل گران و سرمایه گذاران باید تلاش خود را جهت ارتقای هماهنگ سازی جهانی استانداردهای حسابداری در سراسر جهان ادامه دهند و بایستی برای تضمین هماهنگ سازی ح
سابداری فعالانه در فرآیند تدوین استانداردها بصورت ملی و بینالمللی شركت كنند. و باید اذعان داشت که همگونی استانداردهای حسابداری در صورتی ارزشمند خواهد بود که توسط کشورهای مختلف به طور ارادی و با رغبت پذیرفته شود و در این حالت سودمند خواهد بود. در خاتمه میتوان گفت كه هر كشوری
بایستی با در نظر گرفتن موارد فوق و ملاحظات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خود نسبت به هماهنگ سازی استانداردهای خود با استانداردهای بینالمللی تصمیم بگیرد.
منابع و ماخذ :
الف) منابع فارسی
آزاد، عبداله، (1388) " آیا استانداردهای حسابداری یکنواخت اند؟" مجله حسابرس، شماره 44 و 45.
پاک مرام ، عسگر ، بحری ثالث ، جمال (1387)" چالش های یکسان سازی جهانی استانداردهای حسابداری " ، مجموعه مقالات همایش ملی چشم انداز آتی حسابداری و حسابرسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب.
جعفری ، محمد رضا (1372و1373)"همگونی بین المللی گزارشهای مالی " ، فصلنامه علمی پژوهشی
بررسی های حسابداری و حسابرسی ، شماره 6 و7.
خوش طینت ، محسن و رحیمیان نظام الدین (1383) " هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری " ، فصل نامه مطالعات حسابداری ، شماره 6.
دهقانی ، طوبی (1387) " عرضه فرامرزی اوراق بهادار و لزوم هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری " ، مجله حسابدار ، شماره 197.
شباهنگ، رضا (1383)" یکنواختی استانداردهای حسابداری در سطح جهان" ، مجله حسابرس ، شماره 23
نیکومرام ، هاشم و بنی مهدی ، بهمن (1385) " جهانی سازی استانداردهای حسابداری : بایدها و نبایدها " ، مجله حسابدار، شماره 178 ، سال بیست ویکم
وکیلی فرد، حمید رضا وبنی مهدی، بهمن (1388) " نقدی بر استانداردهای حسابداری"، مجله دانش و پژوهش حسابداری، شماره 17
ب) منابع لاتین
Achleitner ; A . [2000]: International – Accounting – Standards : Ein Lehrbuch Zur international en Rechnungslegung ; Franz Vahlen GmbH ; Munchen ; 2 . Auflage .
Choi.F ; Frost C;Gary. K . [ 2002 ]: International Accounting ; Prentice Hall new Jersey ; 4th edition .
Riahi Belkaoui, A.
[2000]: Accounting Theory, Thomson Learning- Business Press, Padstow, Cornwall, 4th edition.
Roberts, C.; Weetman, P.;Gordon P. [1998]: International Financial Accounting: a comparative approach, Financial Times Pitman Publishing, London.
Samuels, J.; Piper, A. [1985]: International Accounting: A survery, Croom Helm, London.