بخشی از مقاله
اديان ايران قديم
پرستش قواي طبيعي
آنچه از متون تاريخي و نظرات محققان استفاده مي شود اين است كه آريايي ها قواي طبيعي و اجرام سماوي را پرستش مي نموده اند آنان داراي خدايان گوناگون بودندوهرتيره وقبيله اي به خداي خاصي گرايشي داشت.
ايرانشناس معروف كريستنسن مي نويسد: "دين آرياها به پرستش قواي طبيعت وعناصرواجرام سماوي استوار بود .معذلك از زمان بسيار قديم خدايان عمده طبيعت داراي خصوصيات اخلاقي و اجتماعي مي شوند.
زرتشت وعقايد او :
زرتشت پيام آور و مصلح ايران از خانواده ســپتمان نام پدرش پورشسپ و نام مادرش دغـدو مي باشد سپتمان به معني برگزيده و بسيار پاك و داناست كه بااسفـتمان يكي است. پيروان اين مصلح پاك نژاد مزديســنا نامــيده مي شــوند كه به معـتني خداپرستي است . زيرا مـزذا ، دانـــاي بي همتاي بزرگ ، يســنان هم به معني پرسـتان مي باشند. وبه زباني ديگر يك روحاني يا به طور دقيق تر سرود مذهبي است.
پايه هاي بنيادين زرتشت،هومت،هوخت وهورشت(انديشه نيك ،گفتار نيك،كردار نيك)است كه هر زرتشتـي ازآن برخوردار بوده واين سه پايه رادر سر سرشت خود مي پروراند. مردماني كه انديشه وگفتار وكردارشان درست
ونيكو (اشو)باشد اشوان بي كمان از بدي هادور خواهند بود. اين اشوان نيكي را در ديگران نيز بر مي انگيزند.
زرتشت پيامبري موحدوبشارت دهنده به قيام صاحب الزمان(عج)ومعتقدبه رستاخيزهمگاني (قيامت كبري)وقيام قيام عليه ديوپسنان براي برقراري روشنايي عدل ورهايي مظلومان از غارت مادي وفكري بود.
در تعريف ديگر مي توان گفت:
زرتشت پيامبر يكتاپرست آريـــايي است كه خط بطلان بر همه خدايان بي شمار ودايي بكـشيد وآنــان را از مـقام الوهيت به درجه ديوي و ظلمت تنزيل داد:زرتشت به خداي يكتايي قايل شد كه او را اهورامزدا يعني داناي توانا
مي خواند. در پيش او همـه خدايان آريايي وموجودات شرير و تاريكي وجانوران درنده وآزاردهنده وبيماري ها ورنج ها ومرگ در شمار ديوان محسوب مي شدند.
اهورامزدا نام خــداوند يكتا در آيين زرتشــتي است نام اهورامزدا به معني پــروردگار جان وخرد دركتيــبه هاي شاهان هخامنش زياد بكار رفته است.
اهــورا مزدا در توصيف زرتشتيان اين چنـين است. او آغاز وپـايـاني ندارد.نه زاييده شده ونه مي مــيرد وهيچ مردي شبيه او نيــست. ماوراء اوجدا از او وبـدون او چيزي نيست او تنها خــالق همه چيز است او درخــشان ترين و نوراني ترين نورهاست . بالاتـرين ووالاترين هم بلنديهاست او قديمي ترين قدمـا وبهـترين بهترينهاست بي مانند،پيوسته بدون تغيير ويكسان است . او بوده وهستوخواهد بود به طور خلاصـه اهورامزدا به وصف در نيايدوزبان و انديشه از وصفش درماند.
كسي كه از انديشه بد پيروي بكند،گفتـار وكردارش به بدي آلــوده مي شودگزينــش اين نيرو در انديشه وگفتار وكردار،ايستايي،ويراني و بي نظمي ميآوردكه ناراحتي وجدان پاداشي است كه در پي اين پديدار مي شـود واز
گريزي نيست دوگانگي واقعيت زندگي وهستي در جهان مادي است.روشنايي وتاريـكي ،سردي وگرمي ،ومثبت ومنفي،درك مااز هستي وتظاهر،نمودآن است.
راههاي گسترش مهرورزي :
عيدهاي مذهبي
يكي از راه هاي گسترش مهر ورزي درجامعه انجام مراسم هاي مذهبي است ازجملـه اين اعـياد قربــان،فــطر، غدير خم...مي باشنددر اين روزها مسلمانان با سرزدن به يكديگر با بخشيدن كينه ها و كدورت ها وكمك هاي مالي به افرادبي بضاعت و كم درآمد وحل گوشه اي ازمشكلات مادي هم وطنان وبرادران ديـني خود زمينه بهتر زيستن وباهم زيستن را فراهم مي كنندواين مهر ورزي درسطح وسيع دربين مسلمانان معتقد صورت مي گيرد.
عيد قربان
يكي از پيامبرهاي الهي خداوند ابراهيم مي باشد .به خاطــر مـهرش به خداوند هر خواسته وامر خداوند را اجرا مي فرمودند و همه سختي ها ومشــكلات را پذيرا بودند مهــاجرت هاي زيــادي را به خاطر خــداوند انجام دادند وسختي هاي زيادي راتحمل كردند و آخرين امتحان خداوند قرباني تنها فرزندش اسماعيل را در پيشگاه حق بود كه به نحو احسن انجام داد و خداوند هم قربــاني او را پذيــرفت و به او لقب دوست خــدا داد و اين نــهايت اوج محبت يك بنده پاك نسبت به خداوند بزرگ اســت كه بتواند از خود ونزديكــان خود به خاطــر خدا بگذارد كه اين مهرورزي هم باعث رستــگاري او هم كمك به نجات هم نوعان ديگــرش شد به خاطر هميــن هر ســال اين روز قرباني حـضرت اسماعيــل را جشن مي گيريم وبا قرباني كردن گوسفند ويا گوساله ...طبق رسم وتقسيم ديگران عظمت و اهميت كار حضرت ابراهيم را نشان مي دهيم .
عيد غدير خم
به خاطر اينكه پيامبر اكرم ما خاتم انبيا مي باشند و بعد از ايشان پيامبري نمي آيد از شايسـته ترين انسـان ها و نسل او را با عنوان جانشين خود و امــام و راهنماي مردم معـــرفي كرد . وايــنكار را در آخرين مراسم حــج در هنگام بازگشت به مدينه در محل غدير خم در بين انبوه مسلمانان انجام داد و اين روز را با عنوان يكي ديگر از عيدهاي مذهبي جشن مي گيريم.
عيد فطر
در پايان ماه مبارك رمضان پس از روزه گرفتن آخـرين روز را به عنوان عيد فطــراعلام مي كنند وغير ازديد و بازديد از يكديگر قراردادن رسمي مذهبي به نام فطريه است يعني مقـداري پول يا غذا و كالا به نيازمنـدان داده مي شود البته در ماه رمضان يكي از كارها اطعام يتيمان است كه همه اين كارها نشانه مهرومحبت افراد نسبت به خداوندوبندگان اوست وراهي براي كاهش مشكلات عاطفي وافزايش دوستي وخوبي در بين مردم مي باشد.تا بدين طريق با آرامش وامنيت در كنار هم زندگي كنند
مراسم هاي ملي
جشن ها وآداب ورسوم ملي نيز هستند از جمله راه هاي گسترش مهر و محبت و دوستي بين مردم مي شود از جمله شب يلدا،جشن نوروز،جشن مهرگان ،چهارشنبه سوري مي باشند.
شب يلدا
شب اول دي طولاني ترين شب سال است و به اصطلاح آن را شب يلدا مي گويند يلدا به زبان سرياني يعني ميلاد، چرا كه تـولد حضرت عيسي مسيح دراين شب است كه مسيحيان آن را جشن می گرفتند ، اتفاقاً این شب مصادف شد با آخرین شب پاییز برای آشنایی با این شب به بعضی نکات درباره آن اشاره می شود .
۱. این شب رسوماتی در کشور ما ایران دارد : بستگان و دوستان در خانه ای گرد هم می آیند و مشغول خوردن از سفره ای پر از تنقلات چون پسته ، بادام ، تخم کدو و هندوانه و خوردنی های مفید دیگر می شوند و این بهانه ای می شود برای آشتی و مودت و صمیمی شدن خانواده ها که اسلام عزیز بسیار به آن سفارش نموده است .
۲.در این شب ، مجلس خود را با قرائت قرآن ، دعا ، فال حافظ و قصه های مفید رنگ می بخشند .
۳.شب مظهر زیبایی ها و مظهر پرده پوشی هاست و خداوند در بیان عظمت شب ، هشت بار به آن قسمت یاد کرده و شب مقدم بر روز است . لذا سزاوار است مؤمنان در این شب اشتباهات همدیگر را نادیده گیرند تا زندگی آنان به زیبایی و خوشی سپری شود .
۴. شب کانون نیایش و راز و نیاز با خداوند است .
شب خیز که عاشقان به شب راز کنند
گر برو بام دوست پرواز کنند
هرجا که دری بود به شب دربندند
الا در دوست که شب باز کنند
۵. اول دی آغاز شب چله است که تا دهم بهمن ادامه داشته اصلاحاً به آن چله بزرگ می گویند ، بعد از دهم بهمن به مدت بیست روز آن را چله کوچک گویند .
نوروز:
یکی از جلوه های فرهنگ دیرپای ایرانیان ،برپاداشتن مراسم نوروز است ، نوروز با هویت ملی و اسلامی ما پیوندی عمیق دارد . دکتر علی شریعتی دراین مورد ، نوروز را روز شادمانی زمین و آسمان و خاطره ی خویشاوندی انسان و طبیعت می داند . نوروز یک جشن ملی است که هر ساله برپا مشود و هر ساله از آن سخن می رود . پس به تکرار نیازی نیست . در علم و ادب تکرار ملال آور است و بیهوده ؛ « عقل» تکرار را نمی پسندد اما « احساس » تکرار را دوست دارد ،طبیعت تکرار را دوست دارد ، جامعه به تکرار نیاز دارد، طبیعت را از تکرار ساخته اند ، جامعه با تکرار نیرومند می شود ، احساس با تکرار جان می گیرد و نوروز داستان زیبایی است که در آن طبیعت ، احساس و جامعه هر سه دست اندر کارند .
چه افسانه ی زیبایی ، زیباتر از واقعیت که بهار نخستین فصل و فروردین ماه و نوروز نخستین روز آفرینش است مسلماً اولین روز بهار ، سبزه ها روییدن آغاز کرده اند و رودها رفتن و شکوفه سرزدن و جوانه ها شکفتن یعنی نوروز .
اسلام نیز به نوروز جلای بیشتری داد و کنیه انتخاب علی ( ع) به خلافت و وصایت ، در غدیر خم ، هر دو در این هنگام بوده است و چه تصادف شگفتی ! آن هم خلوص و ایمان و عشقی که ایرانیان در اسلام به عای (ع) و حکومت علی (ع) داشتند پشتوانه نوروز شد . نوروز که با جان ملیت زنده بود ، روح مذهب نیز گرفت محکم گشت ، مقدس شد و دوران صفویه ، رسماً یک شعار شیعی گردید ، آن چنان که یک سال نوروز و عاشورا در یک روز افتاد و پادشاه صفوی آن روز را عاشورا گرفت و روز بعد را نوروز .
جایگاه و اهمیت مهرورزی در اسلام :
مهر و محبت و مهروزی هرگونه رابطه و تعامل انسانی ، چه رابطه و تعامل دو فرد ،چه روابط و مناسبات یک مجتمع بزرگ انسانی، مهمترین قاعده در ساماندهی و تنظیم درست روابط و تعامل هاست و این امر به صورت اجتماعی در زندگی پیامبر اکرم (ص) و اوصیای آن حضرت مشهود است . مهر و محبت و مهروزی درسیره اجتماعی رسول خدا (ص) نقش مبنایی داشته و مایه قوام و دوام روابط و مناسبات صحیح اجتماعی بوده است .
پیامبر اکرم – آن رسول رفق – از غلظت های بی مورد و شدت های نابجا سخت پرهیز داشت و هرگز برای پیشبرد مقاصد اجتماعی خویش از حرکت های تند و عاری از رفق بهره نگرفت او همان طور که مامور به برپایی واجبات بود مامور به رفتاری از سر مهر و محبت بود .
