بخشی از مقاله
َارزيابي نحوه تخصيص اعتبارات تسهيلات تكليفي (بنگاههاي زود بازده ) در استان كهگيلويه و بويراحمد با استفاده از مدل برنامه ريزي آرماني
]
گذشته از جنبه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، امروزه نظام بودجه بندی به علت گستردگی و پیچیدگی سامانه ها و برنامه های بودجه، جنبه های فنی و تکنیکی بودجه از اهمیت و اولویت ویژه ای برخوردار است. در استان کهگلویه و بویراحمد نیز نیازهای اساسی و متنوع، محدودیت های بودجه، اهمیت توسعه استان، مسئله اشتغال و بهره وری منابع تصمیم گیری در این خصوص را به مسئله ای پیچیده و استراتژیک تبدیل کرده است. اتخاذ تصمیم مناسب تا حد زیادی می تواند ضامن نتایج مطلوب باشد.
در این پژوهش تلاش می شود تا با استفاده از روشهای علمی، راه کارها و الگوهای مناسبی براي تصمیم گیری مالی مدیران تعیین شود چه بسا فقدان روش علمی، موجب می شود که مدیران به روش های سعی و خطا متوسل شده و هزینه های هنگفتی را متحمل شوند. استفاده از روش علمی این پژوهش ، بهینه سازی و دسترسی به بهره وری منابع را تسهیل می کند و زمینه کاربرد علمی آن را در سرمایه گذاری های بلند مدت فراهم می سازد. هدف اصلی این پژوهش ارائه
الگوی مناسب وعلمی براي تخصیص بهینه اعتبارات بودجه است. به گونه ی دقیق تراین پژوهش نحوه تخصیص اعتبارت بنگاههای زودبازده را به بخشهای مختلف کشاورزی ، صنعت و خدمات ، با توجه به نیازها و اولویتهای استان كهگیلویه وبویراحمد مورد مطالعه قرار می دهد. داده هاي مورد استفاده از آمار و اطلاعات موجود در دبیر خانه کار گروه اشتغال و
سرمایه گذاری استان استخراجمی گردد و با استفاده از ((الگوي برنامه ریزی آرمانی)) تخصیص بودجه محدود به بخش های بالا نشان داده خواهد شد. روش پژوهش از نوع شبه تجربي است.كه با ارائه مدل هاي برنامه ريزي خطي(آرماني)تلاش در بهينه نمودن تسهيلات نموده و براي انجام پژوهش در زمينه يكي از فرضيه ها به صورت پيمايشي، ميداني اقدام شده است و انجام آن به صورت قياسي و استقرايي است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که الگوی برنامه ریزی خطي( آرمانی) تسهیلات تکلیفی با الگوی برنامه ریزی سنتی(آرای منتخبین) تسهیلات تکلیفی در استان كهگيلويه و بويراحمد داراي تفاوت معني داري است و در استان کهگیلویه و بویراحمد اعتبارات تسهیلات تکلیفی (بنگاههای زودبازده) در کاهش بیکاری موثر بوده است.
بیان مسئله و چگونش برگزيدن موضوع پژوهش:
يكي از مشكلات فعلي در نظام تخصيص منابع به بخشهاي مختلف در ايران نبود رويكرد علمي والگوهاي رياضي براي انجام اين مهم بوده كه بيشتر از روش هاي سنتي وچانه زني صورت مي پذيرد. در اين شرايط تخصيص اعتبارات از رويكرد سياسي ونفوذهاي غير رسمي صورت مي گيرد ،در حالي كه مي توان براي انجام اين كار از الگوهاي رياضي از جمله ( برنامه ريزي آرماني )استفاده نمود تا بتوان اعتبارات را در مسيرهاي مشخص ومهم بر حسب اولويت اختصاص داد. يكي از خلاء هاي كه نگارنده در مصاحبه با كارشناسان بودجه معاونت نظارتي – راهبردي به آن پي برده است، نبود الگو علمي اقتصادي براي انجام اين كار است، با توجه به مطالب بالا تلاش شده تا با بررسی بایسته، الگوی علمي براي بهینه نمودن تخصیص اعتبارات به بخش ها و فعالیت های مختلف اقتصادی ارائه گردد، به نحوی که ضمن رعایت اولویتهای تعیین شده برای فعالیت ها ، بيشينه اشتغال زایی و بهره وری حاصل گردد. قابل يادآوري است که فعالیتها عبارتند از : کشاورزی ، صنعت و معدن ، خدمات .
پژوهشگر در اين پژوهش تلاش دارد به اين پرسش ها پاسخ دهد :
آيا الگوي برنامه ريزي آرماني براي تخصيص اعتبارات بودجه الگوي مناسبي است ؟
آيا اعتبارات بنگاههای زودبازده استان كهگيلويه وبويراحمد به بخش هاي متفاوت در بودجه به صورت بهينه تخصيص نيافته است؟
آیا اعتبارات بنگاههای زودبازده در استان كهگيلويه وبويراحمددر کاهش بیکاری موثر بوده است ؟
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش:
گذشته از جنبه های سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی ، امروزه نظام بودجه بندی به علت گستردگی و پیچیدگی سامانه ها و برنامه های بودجه ، جنبه های فنی و تکنیکی بودجه که شامل انواع برنامه ریزی ها (خطی و غیر خطی) ، استفاده از انواع الگوهای کمی ، آماری و ریاضی و انواع نرم افزارهای رایانه ای برای تصمیم گیریهای بودجه ای استفاده می شود ، از اهمیت و اولویت ویژه ای برخوردار است. در اینجا هم نیازهای اساسی و متنوع ، محدودیت های بودجه ، اهمیت توسعه استان ، مسئله اشتغال و بهره وری منابع تصمیم گیری در این خصوص را به مسئله ای پیچیده و استراتژیک تبدیل کرده است. اتخاذ تصمیم مناسب تا حد زیادی می تواند ضامن نتایج مطلوب باشد.
در این پژوهش تلاش می شود تا با استفاده از روشهای علمی ، راه کارها و الگوهای مناسبی براي تصمیم گیری مالی مدیران تعیین شود چه بسا فقدان روش علمی ، موجب می شود که مدیران به روش های سعی و خطا متوسل شده و هزینه های هنگفتی را متحمل شوند. استفاده از روش علمی این پژوهش ، بهینه سازی و دسترسی به بهره وری منابع را تسهیل می کند و زمینه کاربرد علمی آن را در سرمایه گذاری های بلند مدت فراهم می سازد.
فرضیات پژوهش:
این پژوهش دارای دو فرضیه می باشد که عبارتست از:
فرضيه1: الگوی برنامه ریزی آرمانی تسهیلات تکلیفی با الگوی برنامه ریزی سنتی(آرای منتخبین) تسهیلات تکلیفی تفاوت معني دار دارد.
فرضيه2: اعتبارات تسهیلات تکلیفی (نگاههای زودبازده ) در استان کهگیلویه و بویراحمد در کاهش بیکاری موثر بوده است.
روش پژوهش :
روش پژوهش از نوع شبه تجربي است.كه با ارائه مدل هاي برنامه ريزي خطي(آرماني)تلاش در بهينه نمودن تسهيلات نموده .وبراي انجام پژوهش در زمينه يكي از فرضيه ها به صورت پيمايشي،ميداني اقدام شده است.و انجام آن به صورت قياسي و استقرايي است.
3 جامعه آماري:
جامعه آماري در اين پژوهش متقاضيان ودريافت كنندكان تسهيلات تكليفي بنگاههای زودبازده بوده.كه به منظور راه اندازي وفعال سازي طرح هاي كشاورزي ، صنعتي وخدماتي در مناطق استان كهگياويه و بويراحمد(ياسوج ، كهگيلويه ،گچساران، بهمئی و دنا ) درطي سا ل هاي 1384تا1387متقاضي دريافت وام بودند. در مجموع بر اساس اطلاعات جمع آوری شده کل طرح هایی که از موضوع بنگاه های زود بازده استفاده نموده و به بهره برادری رسیدند 7500 طرح می باشد .]پيوست [ يك نمونه 325تايي از جامعه 7500تایي طرح های استان كهگيلويه وبويراحمد با استفاده از روش هاي نمونه گيري انتخاب گرديدند. و به منظور دستيابي به اطلاعات مورد نيازبه دبیرخانه کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان و همچنین دستگاههای اجرایی و بانکهای عامل مرتبط با آئین نامه موصوف و دریافت اطلاعات از این مراجع اطلاعات لازم براي بررسي ها ي بعدي سازماندهي شدند.كه در ادامه اين مطالب با آنها بيشتر آشنا خواهيدشد
-8- ابزاراندازه گيري اطلاعات :
از نوع پرسشنامه وطيف ليكرد يا پنج گزينه اي(خيلي زياد ،زياد،متوسط،كم،خيلي كم.) استفاده شده است.ليكن به دليل كيفي بودن گزينه ها آن ها را به مقياس كمي (1تا5)تبديل نموده ايم.
3-9– روايي پرسشنامه:
در دو قالب محتوايي و سازه اي انجام شده است.
الف) روايي محتوايي : پرسشنامه با پرسش هاي مندرج درآن تدوين وبين صاحب نظران وانديشمندان توزيع شد.و پس از كسب نظرآن ها با نظر استاد راهنما و استاد مشاور بين پرسش شوندگان توزيع گرديد.
ب) روايي سازه ايي: يافته هاي اين پژوهش با يافته هاي پژوهش هاي انجام شده ديگران همگن(يكنواخت) مي باشديا نمي باشد.
3-10- پايايي پرسشنامه:
پايايي ابزارپژوهش (پرسشنامه) كه از آن به اعتماد واعتمادپذيري نيزتعبير مي شود.عبارت است از اين كه اگر يك ابزار اندازه گيري كه براي سنجش متغيير يا صفتي شناخته شده است در شرايط مشابه در زمان و مكان ديگر مورد استفاده قرار گيرد،نتايج مشابهي از آن حاصل شود. به سخن ديگر ابزار پايايي معتبر،ابزاري است كه از خاصيت تكرار پذيري و سنجش نتايج يكسان برخوردار باشد.
براي تعيينپايايي پرسشنامه از ضريب پايايي كه دامنه آن يعني صفر و 1+ است استفاده مي كنيم. به طوري كه هرچه ضريب پايايي به صفر نزديك باشد ،معرف پايايي كمتر درابزار اندازه گيري و هر چه به يك نزديكتر باشد بيانگر پايايي بيشتر پرسشنامه مي باشد.براي محاسبه ضريب پايايي ازمعيار آلفاي كرونباخ استفاده شده است.
روش ((آلفاي كرونباخ)) يكي از متداولترين روش هاي اندازه گيري اعتمادپذيري پرسشنامه هاست كه براساس سازگاري دروني پرسشنامه شكل گرفته است.
• روش محاسبه آلفاي كرونباخ:
محاسبه اين شاخص با استفاده از راتبطه زير امكانپذبير خواهد بود.دراين رابطه k تعداد پرسش هاو siانحراف معيارامتيازپرسش-iام و ∑ سيگما انحراف معيار امتياز كل پرسش ها است.هرچه اين شاخص به يك(1) نزديكتر شود به معني همبستگي دروني بالاتر و همگن تر بودن پرسش ها خواهد بود.بديهي است در صورت پايين بودن مقدارآلفا بايستي بررسي نمود كه با حذف كدام پرسش ها مقدار آن افزايش خواهد يافت.
= مجموع انحراف معيار امتياز كل است.
= واريانس تك تك سؤالات مي باشد.
= k تعدادسؤالات مي باشدكه تعداد آن ها در اين پژوهش برابر با 13 است.
محدوده مقادير آلفا: بين0.7تا1 عالي،بين 0.4تا0.7 خوب ،و كمتر از0.4 ضعيف.
براي محاسبه آلفاي كرونباخ از نرم افزارآماري SPSS استفاده شده است كه نتيجه محاسبات در نگاره زير آمده است پس از توزيع سي وشش(36) پرسشنامه، سي ويك(31) موردقابل استفاده بود.كه مقدارآلفاي كرونباخ 0.968 به دست آمد كه نشان دهنده همبستگي دروني بالا و همگن تر بودن پرسش ها (پايايي بسيار بالاي )پرسشنامه است.(بيش از 0.7) ]نگاره پيوست[
Reliability Statistics
Cronbach's Alpha N of Items
.968 5
Case Processing Summary
N %
Cases Valid 31 100.0
Excluded(a) 0 .0
Total 30 100.0
a Listwise deletion based on all variables in the procedure.
روش گرد آوری اطلاعات :
برای جمع آوری اطلاعات مربوط به بنگاهای زودبازده استان کهگیلویه و بویراحمد در طی سالهای 1384تا1387از آمار و اطلاعات موجود در دبیرخانه کار گروه و اشتغال و سرمایه گذاری استان ، و مراجعه به دستگاههای اجرایی و بانك های عامل مرتبط با آیین نامه مذکور از جمله سازمان جهاد کشاورزی ، صنایع و معادن ، تعاون ، بهزیستی ، کمیته امداد ، آموزش و پرورش ، دانشگاه علوم پزشکی و ... و بانک های نظیر رفاه ،ملی ، ملت ، صادرات ، تجارت ، سپه ، صنعت و معدن و مسکن و استخراج آمار وعملکرد بنگاههای زودبازده در دستگاههای مذکور و همچنین آمار و اطلاعات دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری اطلاعات مورد نیاز استخراج و جمع آوری گردیده است.ونحوه جمع آوري اطلاعات براي فرضيه شماره دو(2) ازپرسشنامه استفاده شده است. -3- حجم نمونه:
اندازه نمونه با استفاده از فرمول كوكران تعيين گرديده است.كه توضيح كامل آن به صورت زير است:
اندازه جامعه مورد مطالعه 7500 طرح بوده است و اندازه نمونه 325طرح مي باشد كه ازهر فعاليت به نسبت طرح های به بهره برداری رسیده و به صورت تصادفی ساده تعدادنمونه انتخاب و اطلاعات استخراج شده است.
N=7500 ; T2=(2.58)2
d=.07
تعداد پرسشنا مه ها در سال 1387 عدم برگشتي بدون پاسخ تعداد دريافتي
325 صفر صفر 325
متغیر های پژوهش :
1-8-1- اعتبارات ابلاغی( تسهیلات ابلاغ شده ) :
عبارت است از میزان تسهیلات ابلاغ شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تایید شده توسط مراکز زیربط از جمله وزارت کار و امور اجتماعی به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهور و هئیت دولت در آیین نامه بنگاههای زودبازده .
1-8-2- بخش فعالیت :
عبارت است از بخشهای مختلف اقتصادی استان شامل کشاورزی ، صنعت و معدن و خدمات
1-8-3- برنامه ریزی آرمانی :
هدف برنامه ريزي گسترش وتعديل برنامه ريزي خطي مي باشد. با روش برنامه ريزي هدف مي توان حل همزمان سامانه هدف هاي پيچيده را به دست آورد.به عبارت ديگر روشي است كه توسط آن مي توان مسائل تصميم گيري كه مربوط به يك هدف يا چند زير هدف مي شوند را حل نمود.از طرف ديگر تابع هدف مي تواند از چند واحد اندازه گيري مختلف تشكيل شده باشد. اغلب اوقات هدف هاي چند گانه تصميم گيرندگان با هم در تضاد مي باشدو حصول به يكي از آنها به قيمت از دست دادن هدف هاي ديگري مي شود.
بنابراين حل چنين مسئله اي احتياج به مرتب نمودن اهداف از لحاظ اهميت آنها دارد.
در صورتي كه مديريت تصميم گيرنده بتواند اولويت هاي مورد نظر خود را از لحاظ درجه اهميت آنها حتي به طور ذهني هم مرتب نمايد، به شرطي كه تمام محدوديت ها رابطه خطي داشته باشند، مسئله بالا را با استفاده برنامه ريزي آرماني مي توان حل نمود.(ليبرمن،جرالد،هيلير،فردريك،1376،ص168).
تعريف ديگر از برنا مه ريزي خطي:
برای واكاوي و حل مسائلی که مستلزم اهداف و آرمان های متعددمي باشند الگوي جدید و معتبری براي تکمیل تکنیک بر نامه ریزی خطی بوجود آمده است که ((بر نامه ریزی آرمانی)) نامیده می شود.
1-8-4- میزان اشتغال ایجاد شده :
عبارت است از تعداد افراد مشغول شده به کار طی دوره پژوهش که ناشی از میزان هزینه کرد تسهیلات ابلاغی بوده است .
1-9- قلمرو پژوهش :
قلمرو این پژوهش از نظر موضوعی ، مکانی و زمانی به شرح زیر است.
1-9-1- قلمرو موضوعی :
ارزیابی نحوه تخصيص تسهیلات تکلیفی بنگاههای زودبازده استان كهگيلويه وبويراحمد با استفاده از الگو برنامه ريزي آرماني
1-9-2- قلمرو مکانی :
این پژوهش در سه فعالیت اقتصادی ( کشاورزی ،صنعت و معدن ، خدمات ) در استان كهگيلويه وبويراحمد ( بویراحمد ، گچساران ، کهگیلویه ،دنا و بهمئی ) انجام می شود.
1-9-3- قلمرو زمانی :
اعتبارات را از سال 1384 الی1387 به مدت 4 سال که اطلاعات آن موجود است را مورد مطالعه قرار می دهد. (لازم به ذکر است که بیشترین اعتبارات اشتغال زایی در این سالها به استان تخصیص یافته است به همین خاطر این محدوده زمانی مورد استفاده قرار می گیرد.)
عبارت ریاضی ،متغیر ها به صورت زیر تعریف می شوند:
متغیر های تصمیم مسئله
= K تعداد آر مان هایی که مورد توجه می باشند .
=ضریب برای هر هدف در تابع هدف
=آر مان هدف Kام .
جواب مطلوب برای مسئله بر نامه ریزی آرمانی ،جوابی است که حتی الامکان به حصول آر مانها نزدیک باشند . بنابراین :
اگر تصمیم گیرنده نتواند به دقت اهمیت نسبی اهداف را مشخص نماید، استفاده از روش بر نامه ریزی آرماني باز دارنده می تواند مفید واقع شود. برای به کار گیری برنامه ریزی آرمانی باز دارنده تصمیم گیرنده باید آرمان های خود را از مهمترین به کم اهمیت ترین اولویت بندی کند . ضریب تابع هدف برای متغیر نشان دهنده آرمان I, pjخواهد بود . فرض کنید که :
P1>p2>…>pn
برقرار باشد بنابر این وزن آرمان 1 بسیار بزرگتر از وزن آرمان 2 است و وزن آرمان 2 بسیار بزرگتر از آرمان 3 است وتعریف ( ) تضمین می کند که تصمیم گیرنده اول می کوشد و مهمترین آرمان را بر آورده
می سازد و آنگاه در میان همه نقاطی که آرمان یک را بر آورده می سازد تصمیم گیرنده می کوشد تا جای ممکن به آرمان2 نزدیک می شود و به همین طریق ادامه می دهد تاجایی که نزدیک شدن به ارضای یک آرمان از هدف با تقدم بالاتر دور شود .
الگوي برنامه ریزی آرمانی باز دارنده با توسعه روش سیمپلکس که به ((سيمپلکس بر نامه ریزی آرمانی)) معروف است حل می شود . در بر نامه ریزی آرمانی باز دارنده n سطر صفر وجود دارد که هر کدام متناظر با یک هدف است. و در این روش جوابی بهینه خواهد بود که همه اهداف را برآورده نماید .
الگوي ارائه شده :
الف- تابع هدف :
ب- محدودیت ها :
1- محدویت ها ی مربوط به مقادیر هدف و تعادلي :
2- محدودیت های حد دار :
تعریف متغیر ها :
: B1اعتبار کل در سال i
: Xijk اعتبار مر بوط به فعالیت j در سال i
کشاورزی j=1 صنعت ومعدن j=2 خدمات j=3
: Xijk اعتبار تخصیص یافته به شهر ستان k و فعالیت j در سال I
بویر احمد k=1 دنا k=2 بهمئي k=3كهگيلويه k=4 گچسارانk=5
: di1+ مازاد اعتبار کل در سال i
: di1- کسری اعتبار کل در سال i
: dijl+مازاد اعتبار فعالیت j در سال i
: dij1- کسری اعتبار فعالیت jدر سال i
dik3+مازاداعتبار شهرستان kدرسالi
: dik3-کسری اعتبار شهرستان kدرسالi
: Lij حدپایین اعتبارفعاليت jدر سالi
: Uij حدبالای اعتبارفعاليت jدر سالi
: Lijk حدپایین اعتنبار شهرستان kبراساس فعاليتjدرسالi
: Uijk حدبالا اعتنبار شهرستان kبراساس فعاليتjدرسالi
تابع هدف :
تابع هدف مجموع انحراف ها از اهداف تعیین شده را کمینه می کند. از آنجا يي که در الگو اولویت ها منظور شده است. درتابع هدف برای انحراف از اهداف ضرایب خاصی در نظر گرفته شده که متناسب با ترتیب اولویت ها است . برای استفاده از بر نامه ریزی آر مانی مجموع انحراف از هدف ها باید مینیمم شود، تا جواب بهینه به دست آید . برای به کار گیری بر نامه ریزی آر مانی باز دارنده تابع هدف مجموع انحرافات ارائه شده در الگو به 9 جز تقسیم می شود .
که هر جز بر اساس یکی از هدف ها ي تعریف شده در قبل به ترتیب تقدم اولویت ها قرار دارد . اگر این جز 9 تابع هدف با الگوي ارائه شده مینیمم مي شود و جواب بهینه تخصص اعتبارات برای هر سال مشخص می شود. ترتیب اولويت ها بر اساس بر نامه پنچ ساله دوم و مصوبات هيئت وزیران و نظر کار شناسان سازمان مديریت و بر نامه تعیین شده است .
پژوهش های انجام شده در برون از کشور :
الف- بودجه ريزي بر مبناي صفر:
سامانه بودجه ريزي بر مبناي صفر از سال 1970 در آمريكا به گنگره پيشنهاد شد . در اين روش بودجه ريزي كه تاکید،آن بررعايت تناسب حجم عمليات دستگاها و مؤسات دولتي با وظايف محول شده به آنها مي باشد. و درواقع يك نوآوري در امر مديريت اداری سازمان هاي دولتي و نيز مکملی بر سامانه بودجه طراحي گرديده است .
وآن (بودجه ريزي برنامه اي¬¬- عملياتي سامانه بودجه و برنامه) مي باشد.در بودجه ريزي بر مبناي صفر هدف اين نيست، كه تمام عمليات از نو مورد بررسي و بازنگري قرار گيرد بلكه معيار عملكرد سال قبل و ميزان جذب اعتبارات سال گذشته رامنسوخ مي شمارد ، كنترل هزینه های عمومی مسؤليت ها را توام با اختيارات به واحدهاي تصميم گيري واگذار مي كند. و حركت بودجه نویسی از پايين ترين سطح هرم حركت و در هريكازرده هاي تصميم گيري مورد بازنگري وتعديل قرار مي گيرد تا در نهايت درراس هرم بودجه نهائي مي گردد .
پژوهش های انجام شده در درون کشور:
1- الگوي ریاضی تخصیص بودجه ایران :
کلی ترین الگوی که در خصوص بودجه ی در سازمان ها ی دولتی ایران ارئه شده است مربوط به آذر و سید اصفهانی (1376) است . الگوي ریاضی تخصیص بودجه ایران دارای دو دسته متغیر تصمیم است :
الف : متغیر های تصمیم برونزاکه بانماد( (X نشان داده شده اند.
اين دسته از متغيرهاي بر پايه سطوح زماني(t) و فعاليت(j) برنامه(k) بيان شده اند.
بر اسا س سطح فعالیت می توان متغیر هایی را تعریف کرد که بیانگر مقدار بودجه ی اختصاص یافته به هر یک از فعالیت ها باشند . این مجموعه از متغیر ها را ((متغیر ها ی برونزا)) می نامیم .
ب : مربوط به ساختار درونی بودجه که متغیر های تصمیم آنها را بانماد y)) نشان مي دهند.
و بر گرفته از فصول ومواد بودجه هستند . این دسته از متغیر ها را ((متغیر های درونزا)) می نامیم.
فرضیات پژوهش:
این پژوهش دارای دو فرضیه می باشد که عبارتست از:
فرضيه1: الگوی برنامه ریزی آرمانی تسهیلات تکلیفی با الگوی برنامه ریزی سنتی(آرای منتخبین) تسهیلات تکلیفی تفاوت معني دار دارد.
فرضيه2: اعتبارات تسهیلات تکلیفی (نگاههای زودبازده ) در استان کهگیلویه و بویراحمد در کاهش بیکاری موثر بوده است.
3-10- تابع آماره ي آزمون آزمون t :
براي آزمون اين كه يك نمونه متعلق به يك جامعه با ميانگين مشخص ،اما انحراف معيار نا مشخص است آماره اي را محاسبه مي كنيم كه((آماره t)) ناميده مي شود وبا استفاده از رابطه زير به دست مي آيد:
: ميانگين نمونه اول
: ميانگين نمونه دوم
: واريانس نمونه يك
: واريانس نمونه دوم
: اندازه نمونه يك
:اندازه نمونه دوم
• نحوه داوري t:
اگر مقدار tبه دست آمده از مقدارنگاره با درجه آزاديdf =(n1+ n2-2)بيشتر باشد فرض H0رد و فرض H1را مي پذيريم.و اگر مقدارtبه دست آمده از مقدارنگاره با درجه آزاديdf =( n1+ n2-2)كمتر باشد فرض H0پذيرفته و فرض H1را رد مي كنيم.
• براي فرضيه دوم از آزمون خي دواستفاده شده است.
براي محاسبه خي دو از رابطه زير استفاده مي شود.
X2=∑(fe-fo) 2/f0
X2= خي دو
fe= فراواني مشاهده شده
fe= فراواني مورد انتظار
• نحوه ي داوري:
اگر مقدارخي دو به دست آمده از مقدار نگاره با درجه آزاديdf=(k-1)(c-1)بيشتر باشد فرض H0رد و فرضH1را مي پذيريم.و اگر خي دو به دست آمده از مقدار نگاره با درجه آزاديdf=(k-1)(c-1)كمتر باشد فرض H0پذيرفته و فرضH1را رد مي كنيم.
نتايج پژوهش نشان مي دهد كه ازمجموع325طرح144طرح كه معادل 44.3درصد ازنمونه آماري پژوهش است جديد تاسيس و 177 طرح كه معادل54.4درصد از نمونه آماري پژوهش است ،وسعه ايو2طرح كه معادل 9.0درصد نيمه تمام و 1طرح كه معادل 2.0درصد سرمايه در گردش مي باشند
آزمون فرضيات:
آزمون فرضيه1: بين الگوی برنامه ریزی آرمانی تسهیلات تکلیفی با الگوی برنامه ریزی سنتی(آرای منتخبین) تسهیلات تکلیفی تفاوت معني دار وجوددارد.
درمورد فرضيه ي وجود تفاوت معني دار بين دو الگوي تخصيص اعتبارات تسهيلات تكليفي در استان كهگيلويه و بويراحمد، فرض آماري H1و H0در آزمون به صورت زير تنظيم مي شود:
H0: بين الگوی برنامه ریزی آرمانی تسهیلات تکلیفی با الگوی برنامه ریزی سنتی تسهیلات تکلیفی تفاوت معني داري وجود ندارد.
H1: بين الگوی برنامه ریزی آرمانی تسهیلات تکلیفی با الگوی برنامه ریزی سنتی تسهیلات تکلیفی تفاوت معني داري وجود دارد.
آزمون t :
براي آزمون يكنواختي ميانگين دو الگوي برنامه ريزي سنتي و آرماني تخصيص اعتبارات تكليفي در استان كهگيلويه و بويراحمد دو فرض زير را آزمون مي كنيم:
H1=µ1≠µ2را در مقابل H0=µ1=µ 2 در اين جا فرض مي كنيم، واريانس دو الگو برنامه ريزي متفاوتند يعني
وحالا H0 با آماره tبه صورت زير محاسبه مي شود.
نگاره 4- 11- اعتبارات تخصيصي تسهيلات تكليفي استان كهگيلويه و بويراحمد طي سال هاي 1385تا1387با استفاده از الگوهاي سنتي- آرماني
الگوهاي برنامه ريزي تسهيلات تكليفي
تخصيص آرماني 1297597 941907 152079
تخصيص سنتي 2160000 1500000 1247000
نگاره 4-12- محاسبه واريانس الگوي آرماني داده هاي اعتبارات تخصيصي تسهيلات تكليفي استان كهگيلويه و بويراحمد طي سال هاي 1385تا1387.
تخصيص آرماني(xi) ) (x I -
(xi- )2
1297597 50040267- 250402828807.11
941907 144712.67- 20941755893.78
152079 645115.33 416173793301.78
= 435723.16433
∑(xi-x¯)2 = 687518378002.67
df = n-1 2=1-3
e +11 3.43759=
محاسبه واريانس الگوي سنتي داده هاي اعتبارات تخصيصي تسهيلات تكليفي استان كهگيلويه و بويراحمد طي سال هاي 1385تا1387.
تخصيص سنتي (x i ) ) (x i-
(xi-x¯)2
2160000 -524333.33- 274925444444.44
1500000 1500000.00- 2250000000000.00
1247000 124700000.00- 1555009000000
=1635666.667
407993444444.44 ∑ (xi-x¯)2 =
df = n-1 2=1-3
e +12 2.03997
t =
مقدار t محاسبه شده 295547.4 مي باشد .و مقدار t درنگاره كانتيل (پيوست شماره 10) در سطح 0.05با درجه ي آزادي 4به صورت زير است:
t (4و0.05) = 2.776 t (4و0.01) = 4.604
به دست آمد بيشتراز تي نگاره است،در نتيجه فرض صفررد و فرض يك پذيرفته مي شود. t
آزمون فرضيه2: اعتبارات تسهیلات تکلیفی (بنگاههای زودبازده ) در استان کهگیلویه و بویراحمد در کاهش بیکاری موثر بوده است.
درمورد فرضيه ي مؤثر بودن اعتبارات تسهیلات تکلیفی (بنگاههای زودبازده ) دراستان کهگیلویه و بویراحمد در کاهش بیکاری ،فرض آماري H1و H0در آزمون به صورت زير تنظيم مي شود:
H0: اعتبارات تسهیلات تکلیفی (بنگاههای زودبازده ) دراستان کهگیلویه و بویراحمد در کاهش بیکاری موثر نبوده است.
H1: اعتبارات تسهیلات تکلیفی (بنگاههای زودبازده ) در استان کهگیلویه و بویراحمد در کاهش بیکاری موثر بوده است.
نگاره 4-14-فراواني گويه هاي سوالات 8تا13 پرسشنامه براي آزمون خي دو .
شماره سؤال خيلي زياد زياد متوسط كم خيلي كم جمع
سوال 8 35 92 146 45 7 325
سوال 9 48 127 85 61 4 325
سوال 11 33 133 97 57 5 325
سوال 12 48 127 85 61 4 325
سوال 13 53 136 71 59 6 325
جمع 217 615 484 283 26 1625
نگاره 4-15 محاسبات مربوط به خي دو
جدول كاي اسكور دو بعدي
آيتم خيلي زياد زياد متوسط كم خيلي كم
نوع فراواني fe fo (fe-f0)2/f0 fe fo (fe-f0)2/f0 fe fo (fe-f0)2/f0 fe fo (fe-f0)2/f0 fe fo (fe-f0)2/f0
سوال 8 35 43.4 1.6296 92 123 7.813 146 97 25.0066 45 56.6 2.377385 7 5 0.623076
سوال 9 48 43.4 0.489 127 123 0.1301 85 97 1.43843 61 56.6 0.342049 4 5 0.276923
سوال 11 33 43.4 2.498 133 123 0.813 97 97 0.00041 57 56.6 0.002826 5 5 0.007692
سوال 12 48 43.4 0.4887 127 123 0.1301 85 97 1.43843 61 56.6 0.342049 4 5 0.276923
سوال 13 53 43.4 2.1285 136 123 1.374 71 97 6.87645 59 56.6 0.10176 6 5 0.123076
جمع 217 217 7.2333 615 615 10.26 484 484 34.7603 283 283 3.16607 26 26 1.307692
X 2 56.73
d f 16
t(0.05,5)=56.73
t(0.05,5)=26.296
در نگاره بالا خي دو محاسبه شده با درجه آزادي16 df= برابر 56.73= x2 و خي دو مربوط به نگاره كانتيل 26.296= x2 مي با شد.و چون خي دو به دست آمده از مقدار نگاره بيشتر است فرض H0رد و فرض H1را مي پذيريم.
