بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی دیدگاه کوهنوردان و گردشگران بر موانع توسعه گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کوهنوردان و گردشگران استان کهگیلویه و بویراحمد تشکیل میدادند. همچنین نمونه آماری این پژوهش را100نفر از کوهنوردان و گردشگران استان کهگیلویه و بویراحمد شامل میشدند، که از بین این تعداد60 نفر مرد و40 نفر خانم بودند. روش نمونهگیری در این پژوهش از نوع نمونهگیری در دسترس بود. روش این پژوهش از نوع توصیفیB پیمایشی است. تجزیه و تحلیل دادهها در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفت.
از آمار توصیفی برای - جدول توزیع فراوانی، میانگین، میانه، انحراف معیار و درصد - استفاده شد، و از آمار استنباطی برای بررسی فرضیهها از آزمونهای پارامتریک و ناپارامتریک از جمله آزمون T استیودنت، آزمون دو جملهای و آزمون فریدمن استفاده شد. یافتهها نشان داد که اولویت بندی موانع اثرگذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد از دیدگاه کوهنوردان و گردشگران نشان داد که امکانات و زیر ساختها و تأسیسات رفاهی مهمترین مانع و پس از آن مدیریت و نیروی انسانی، خدمات اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات، خدمات و تسهیلات گردشگری، فرهنگ، امنیت و منابع طبیعی به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند. بنابراین با در نظر گرفتن قابلیتهای طبیعی- ورزشی ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد و با توجه به نقاط ضعف و قوت گردشگری این منطقه و تدوین برنامهی مناسب و استفاده از نیروهای متخصص میتوان گام بلندی را در جهت توسعه و پیشرفت این منطقه برداشت.
.1 مقدمه
امروزه پیشرفتهای مختلف اقتصادی و اجتماعی به تغییر سبک زندگی افراد انجامیده و سفر کردن و گردش به عنوان بخش مهمی از اوقات فراغت در زندگی افراد مطرح شده است. به علاوه بوجود آوردن وسایل ارتباط جمعی جدید و تسهیل حمل و نقل، به افزایش کمی و کیفی سفر کردن انجامیده است - فرقانی، . - 1385 ورزش به حدی در جوامع امروزی رسوخ کرده است که عنوان میشود یکی از متداولترین و مهمترین عوامل ایجاد انگیزه برای سفر و گردشگری نیز میباشد.
- کوزک، . - 2002 احساس نیاز مردم به ورزش در تعطیلات افزایش یافته است و سفرهای ورزشی طرفداران زیادی پیدا کرده است - هدسون و سیمون، . - 2003 علل همچنین افزایش در آمدی کاهش ساعات و روزهای کاری، افزایش تعطیلات، بی تحرکی، بالا رفتن استانداردهای زندگی، رشد و تکنولوژی و تغییر نیازهای مردم از دلایل مشترکی است که انسان امروزی را به سمت گردشگری و ورزش سوق داده است - معینفر، . - 1387 گردشگری ورزشی بعنوان یکی از زیرشاخههای اکوتوریسم امروزه توجه زیادی از گردشگران را به خود جلب کرده است، نظریههای جدید در زمینه گردشگری نشان میدهد جذابیتهای گردشگری بر پایه ورزش در مقایسه با دیگر جذابیتهای فرهنگی، مزیتهای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی بیشتری دارد.
- ابراهیمزاده و همکاران، . - 1390 در سالهای اخیر، مسائل مربوط به کوه در اولویت سیاستهای بسیاری از سازمانهای ملی و بینالمللی و دولتها قرار گرفته - سانجی و همکاران، . - 2005 و با توجه به افزایش فزآینده شهرنشینی در دنیا، گردشگری در کوهستان نه تنها به دلیل زیبایی و تنوع طبیعی و فرهنگی کوهها بلکه به این خاطر که مردم بدنبال فرصتهایی برای فرار از استرسهای زندگی مدرن هستند افزایش یافته است - اسچورنر، . - 2011 کوهها مکانهای جذابی برای گردشگری، بخصوص گردشگری ماجراجویی میباشد - بیدی و هادسون، . - 2003 کوه حدود یک پنجم از کل سطح زمین را اشغال کرده - ولامی و همکاران، . - 2012 و مدت زمانی است که بطور خاص بعه عنوان مقصد گردشگری انتخاب و رفته رفته به مقصد مهم گردشگری تبدیل می شود .
- بیدی و هادسون، . - 2003 در نیم دو قرن 19 با توجه به رشد فعالیتهای توریستی مانند کوهنوردی و ورزشهای زمستانی کوهها یک رونق اولیه در گردشگری را تجربه کردند که تأثیر قابل توجهی در زیر ساختهای حمل و نقل و ایجاد اشتغال برای مردم محلی داشت - اسچورنر، . - 2011 هچنین سال 2002 توسط سازمان ملل متحدد به عنوان سال بینالمللی اکوتوریسم و سال بین المللی کوه، نامگذاری شد تا آگاهی افکار عمومی را در مورد اکوسیستم کوهستان تحریک کند و ارتباط بین توسعه مناطق کوهستانی و گردشگری محیط زیست را مشخص کند - ولامی و همکاران، . - 2012 گردشگری از جمله فعالیتهای اقتصادی پویا و مدرن است.
- هورست، . - 2000 بنابراین کوهستان میتواند به یکی از بهترین مکانها برای گردشگری جایگزین تبدیل شود در صورتی که منطقه کوهستانی منابع کافی مانند جذابیت ذاتی و زیر ساختهای لازم را داشته باشد - ایکوز و همکاران، . - 2012 بنا به تعریف گریمو، گردشگری در کوهستان شکلی از آرامش، فراغت و تفریح براساس فعالیت در فضای باز است که به حفظ سلامت و تندرستی بدن کمک میکند. گردشگری ورزشی در کوهستان میتواند به عنوان شکلی از تفریح و سرگرمی، از طریق شرکت در مسابقات مختلف ورزشی در کوهستان به عنوان تماشاگر یا ورزشکار درک شود - گریمو، . - 2013 فعالیتهای ورزشی در کوهستان به دو نوع فعالیتهای ورزشی زمستانی و فعالیتهای ورزشی تابستانی تقسیمبندی میشوند.
امروزه، محوطه برای ورزشهای زمستانی در کوههای سراسر جهان وجود دارد و یک نیروی محرکه اصلی برای توسعه گردشگری در کوهستان محسوب میشود و به کوهها اجازه میدهد به زمینهای بازی برای شهرنشین ها تبدیل شوند یک بازار برای 65 الی 70 میلیون نفر در سراسر جهان ایجاد کند - مارکویچ و پترویچ، . - 2013 تعدادکسانی که برای گذران اوقات فراغت به کوهها سفر میکنند رشد قابل توجهی داشته است، به طوری که که مقامات نپال در سال 2000، حدود 300 الی 350 هزار مجوز کوهنوردی و کوهپیمایی را در مقایسه با سال - 1987 - که 40 هزار مجوز بود را صادر کردند گردشگران در مناطق کوهستانی به فعالیت های مانند کوهنوردی، کوهپیمایی، صخرهنوردی، دوچرخه سواری کوهستان، پاراگلایدر، اسکی روی چمن، تماشای حیات وحش و انواع ورزشهای زمستانی مانند اسکی روی برف، اسکی نمایشی، لوژسواری و غیره شرکت میکنند و همچنین در کوهستانها فعالیتهای دامنهنوردی و طبیعت گردی مانند دو آرام و راهپیمایی، سوارکاری و حتی گلف انجام می شود.
- ایکوز و همکاران، . - 2012 توسعه گردشگری در مناطق کوهستانی میتواند منابع و مزایایی از جمله: افزایش درآمد برای جامعه محلی، مدیریت پایدار زمین، تقویت درک فرهنگی، مشوقهای اقتصادی برای حفاظت از محیط زیست، اشتغالزایی، افزایش قیمت املاک و مستغلات منطقه، تحریک حس تعلق به مکان در افراد محلی، تولید کالا و خدمات محلی، فروش محصولات خاص در منطقه - مانند تجهیزات کوهنوردی - ، بهبود کیفیت زندگی مردم، کاهش فقر، توسعه زیرساختها و بهبود کیفیت محیط زیست داشته باشد و بواسطه نیاز روحی- روانی انسان، امروزه باید به تفریح در طبیعت و ورزشهای که در عرصه طبیعی قابل انجام است، توجه ویژهای داشت و با برنامهریزی حساب شده ضمن بهرهگیری از استعداد مناطق مختلف و لحاظ کردن شرایط مختلف، میتوان در پیشبرد اهداف اقتصادی و اشتغالزایی گام برداشت و محیطهای مناسبی برای گردشگران به وجود آورد.
برنامهریزی بر روی این جاذبهها و هدایت گردشگران ورزشی به این جاذبهها، بسیار مفید و مؤثر خواهد بود و از هدر رفتن وقت، سرمایه، بودجه و منابع و امکانات انسانی و مادی جلوگیری کرده و در برابر کشورهای رقیب برای ما یک مزیت رقابتی ایجاد خواهد کرد زیرا با توجه به بررسیهای صورت گرفته و اثبات شده، ایران یکی از ده کشور اول جهان از نظر جذابیتهای گردشگری است - ادبی فیروزجاه، . - 1388 سوالاتی که در این پژوهش میتوان مطرح کرد عبارتند از: موانع و مشکلات از رشد گردشگران ارتفاعات کوهستانی استان کهگیلویه و بویراحمد میتوانند جلوگیری کنند؟ چه عوامل و شرایطی را باید برای توسعه گردشگری ورزشی به ویژه توسعه ورزشهای زمستانی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد باید فراهم کرد؟ بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی دیدگاه کوهنوردان و گردشگران بر موانع توسعه گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد است
.2 روششناسی پژوهش
هدف از پژوهش حاضر بررسی دیدگاه کوهنوردان و گردشگران بر موانع توسعه گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کوهنوردان و گردشگران استان کهگیلویه و بویراحمد تشکیل میدادند. همچنین نمونه آماری این پژوهش را100 نفر از کوهنوردان و گردشگران استان کهگیلویه و بویراحمد شامل میشدند، که از بین این تعداد60 نفر مرد و40 نفر خانم بودند.
روش نمونهگیری در این پژوهش از نوع نمونهگیری در دسترس بود. روش این پژوهش از نوع توصیفیB پیمایشی است. سوالات پرسشنامه در دو بخش طراحی شد که دادهها در دو بخش جمعآوری شدند که در بخش اول عبارتند از: -1 اطلاعات جمعیت شناختی - سن، جنسیت، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات، رشته ورزشی، سابقه کوهنوردی، مقامهای کسب شده و ساکن کدام استان و شهرستان - . در بخش دوم عبارتند از: -2 - امکانات و زیر ساختها و تاسیسات رفاهی، خدمات و تسهیلات گردشگری، خدمات اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات، منابع طبیعی، امکانات، مدیریت و نیروی انسانی، فرهنگ - بودند.
در این پژوهش به منظور سنجش اعتبار سؤالات پرسشنامه از روش اعتبار صوری استفاده شده است. پس از جمع آوری دادهها توسط پرسشنامه آنها را در اختیار 5 نفر از متخصصین تربیت بدنی و علوم ورزشی گرایش مدیریت ورزشی قرار دادیم و آنها را مورد بررسی قرار دادند، که مورد تایید متخصصین تربیت بدنی و علوم ورزش گرایش مدیریت ورزشی قرار گرقتند. مقدار ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده برای گویههای مربوط به متغیرها بالاتر از 0/05 است.
خروجیهای تحلیل عاملی تاییدی مربوط به نرم افزار لیزرل در حالت معنی داری نشان داد که روابط بین شاخصها و متغیرها معنیدار بود که این امر نشان از روابط معنیدار بین هر سؤال و هر متغیر دارد. تجزیه وتحلیل دادههای این پرسشنامه با استفاده از نرمافزار لیزرل، SPSS و Excel در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفت. از آمار توصیفی برای جدول توزیع فراوانی، میانگین، میانه، انحراف معیار و درصد استفاده شد، و از آمار استنباطی برای بررسی فرضیهها از آزمونهای پارامتریک و ناپارامتریک از جمله آزمون تی استیودنت، آزمون دو جملهای و آزمون فریدمن استفاده شد. در این پژوهش از پرسشنامهی که محقق طراحی کرده استفاده شد.
.3یافتهها
در ابتدا از آمار توصیفی برای تحلیل جمعیت شناختی نمونهها استفاده شد دادههای به دست آمده نشان داد که اکثریت نمونه متأهل و مرد هستند. بیشتر افراد مدرک لیسانس و فوقلیسانس دارند و در ردهی سنی 25 تا 35 سال قرار دارند و اکثر آنها 2 الی 8 سال سابقه کوهنوردی دارند. اکثر نمونههای پژوهش حاضر ساکن شهر شیراز و خوزستان است. نتایج آمار استنباطی نشان داد که نبود مدیریت و نیروی انسانی متخصص در زمینه گردشگری تأثیر معنیداری بر گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد دارد. همچنین نبود فرهنگ مناسب در برخورد با گردشگران تأثیر معنیداری بر گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد دارد. همچنین نبود امکانات و زیرساختها و تأسیسات رفاهی مناسب تأثیر معنی داری بر گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد دارد.
همچنین نبود خدمات و تسهیلات گردشگری مناسب تأثیر معنیداری بر گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد دارد. همچنین نبود خدمات اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات مناسب تأثیر معنیداری بر گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد دارد. همچنین نبود منابع طبیعی مناسب تأثیر معنیداری بر گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد دارد. همچنین نبود امنیت مناسب تأثیر معنیداری بر گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد دارد. بنابراین بین اولویت بندی موانع اثرگذار بر گردشگری در ارتفاعات کوهستان از دیدگاه کوهنوردان و گردشگران استان کهگیلویه و بویراحمد تفاوت معناداری وجود دارد.
.4نتیجهگیری
هدف از پژوهش حاضر بررسی دیدگاه کوهنوردان و گردشگران بر موانع توسعه گردشگری ورزشی در ارتفاعات کوهستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد است. استان کهگیلویه و بویراحمد از مناطق خوش آب و هوا و غنی از منابع و مناظر طبیعی ایران میباشد و با توجه به اینکه این منطقه دارای کوههای مرتفع - مانند: کوه دنا، کوه سیاه، کوه نیر و .... - و آب و هوای مناسب برای توسعه انواع توریسم ورزشی در ارتفاعات کوهستان و ورزشهای زمستانی میباشد.
بنابراین، باید شرایط و امکانات لازم را برای رشد و توسعه صنعت مهم و پر درآمد گردشگری ورزشی در کوهستانهای این منطقه فراهم کرد تا منافع و مزایایی از جمله : تنوع اقتصاد و درآمد، افزایش درآمد برای جامعه محلی، بهبود خدمات و زیرساختها، افزایش قیمت املاک و مستغلات منطقه، مشوقهای اقتصادی برای حفاظت از محیط زیست، بهبود کیفیت زندگی مردم، کاهش فقر، اشغال زایی، نصیب این منطقه شود.
