بخشی از مقاله
چکیده
مشروطی به عنوان بارزترین شکل افت تحصیلی، یکی از مسائل مهم نظامهای آموزشی در تمام دنیاست که در ایران نیز شیوع بالایی دارد و به شکلی معنادار با افزایش آسیبهای اجتماعی در جامعه مرتبط است. هدف پژوهش حاضر تحلیل مشروطی و عوامل مرتبط با آن در بین دانشجویان مشروط است که با روش اسنادی انجام شد.
جامعهی آماری تحقیق حاضر، کلیّهی دانشجویان مشروطی دانشگاه یاسوج 3779 - نفر - در دورهی زمانی نیمسال اول 1388 تا پایان نیمسال دوم 1392 است که از گزارش شمارهی 331 سیستم جامع گلستان استخراج گردید و جهت انجام نمونهگیری با استفاده از تمام شماری کلیّ،هی افراد مشروط شده در این محدودهی زمانی انتخاب شدند.
بر اساس یافتههای تحقیق، مقادیر مورد مشاهده و مورد انتظار آزمون کایاسکوئر، نشان میدهد که میزان مشروطی در بین پسران بیشتر از دختران، در دانشکدههای فنی و علوم پایه بیشتر از انسانی و کشاورزی، در بین دانشجویان غیربومی بیشتر از دانشجویان بومی و بالاخره، در بین
طرح مسأله
مشروطی یا کسب معدل کمتر از استاندارد تعیین شده، به عنوان بارزترین شکل افت تحصیلی، یکی از مسائل مهم نظامهای آموزشی در تمام دنیاست - فرانکولا1،. - 2001 مشروطی در سطح فردی، باعث احساس بیکفایتی و خودتردیدی در فرد می- شود و زمینه را برای بروز ناهنجاریهای رفتاری فراهم میآورد، و در سطح اجتماعی نیز از یک سو باعث هدر رفتن منابع انسانی دانشگاهها - دانشجویان - میشود - لارسن، - 2000 و از سوی دیگر باعث اتلاف منابع ملی میشود که دولت و جامعه صرف دانشگاهها میکنند
مشروطی - کسب معدل کمتر از 12در دوره کارشناسی، کمتر از 14 در دوره کارشناسی ارشد و کمتر از 15 در دوره دکتری - در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی ایران - به ویژه در دورههای کارشناسی - شیوع بالایی دارد - تقربی و همکاران، . - 1388 میزان مشروطی تحصیلی در دانشگاههای علوم پزشکی در حدود 12 درصد است
اگرچه، اطلاعات زیادی از میزان مشروطیهای تحصیلی در دانشگاههای وزارت علوم در دسترس نیست اما حسب مستندات موجود، میزان مشروطی در دانشگاه یاسوج در حدود 15درصد است که بخش قابل توجهی از دانشجویان را در بر میگیرد. با توجه به اینکه، افت تحصیلی و مشروطی دانشجویان باعث وارد آمدن پیامدهای زیانبار بر فرد، دانشگاه و جامعه میشود، تبیین علمی مشروطی تحصیلی از اهمیّت زیادی برخوردار است. در تبیینمشروطی، اساساً به سه عامل فردی، سازمانی و اجتماعی استناد میشود.
عوامل فردی بیانگر شرایط و ویژگیهایی هستند که در درون خود فرد قرار دارند، عوامل سازمانی بیانگر شرایط و ویژگیهایی است که دانشگاه بر فرد تحمیل میکند و بالاخره، عوامل اجتماعی که بیانگر شرایط و ویژگیهایی است که جامعه بر فرد تحمیل میکند و زمینههای افت تحصیلی او را فراهم میآورد. اما علاوه بر عوامل فوقالذکر برخی متغیرهای زمینهای و جمعیّتی هستند که میتوانند زمینهی مشروطی دانشجویان را فراهم آورند و نادیده گرفتن آنها میتواندبهبود این وضعیّت را با مشکل مواجه سازد.
اسکندری و همکاران - - 1393 در پژوهشی که به بررسی روندهای افت تحصیلی دانشجویان پزشکی و تاثیر عوامل دموگرافیک بر آن در دانشگاه علوم پزشکی زنجان پرداختند، به این نتیجه رسیدند که، سن و جنس همبستگی معناداری با افت تحصیلی نشان میدهند. دسترنج و همکاران - - 1392 در پژوهشی عوامل موثر بر افت تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور بستک را بررسی کردند.
نتایج این پژوهش نشان داد، سن دانشجویان، درآمد والدین و معدل دیپلم دانشجویان رابطهی معناداری با افت تحصیلی دارند اما متغیرهای تحصیلات والدین، شغل والدین، محل سکونت و جنسیّت رابطهی معناداری با افت تحصیلی نشان نمیدهند. دلارام و همکاران - - 1391 در پژوهشی با عنوان عوامل موثر بر مشروطی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، به بررسی مقایسهای دانشجویان مشروط و غیرمشروط پرداختند.
این پژوهش نشان داد، تفاوت معناداری بین دانشجویان مشروط و غیرمشروط به لحاظ سن، جنس، معدل دیپلم، داشتن شغل در حین تحصیل وجود دارد. حبیب زاده و همکاران - - 1390 در پژوهشی به بررسی میزان افت تحصیلی و عوامل موثر بر آن در دانشجویان پرداختند. نتایج این تحقیق نشان داد، نرخ افت تحصیلی 4 درصد بود و رشتههای علوم آزمایشگاهی، مامایی و پزشکی به ترتیب دارای بیشترین میزان افت تحصیلی بودند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد، بومی نبودن و سطح تحصیلات پدر از مهمترین عوامل موثر در افت تحصیلی دانشجویان بودند. زرافشانی و کرمی - - 1390 در پژوهشی به بررسی علل افت تحصیلی و راههای کاهش آن از دیدگاه دانشجویان ترویج و آموزش دانشگاه رازی کرمانشاه پرداختند.
نتایج این پژوهش نشان داد، افت تحصیلی در بین پسران بیشتر از دختران است. به علاوه، علاقه به رشته تحصیلی از مهمترین راههای کاهش افت تحصیلی از دیدگاه دانشجویان بود. فخاریان و همکاران - - 1389 در پژوهشی به بررسی علل تکرار درس، مشروطی و تاخیر در فراغت از تحصیل در دانش آموختگان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان پرداختند.
نتایج پژوهش نشان داد، 5/1 درصد فارغالتحصیلان سابقهی مشروطی داشتند. میهمان در سایر دانشگاهها، سهمیههای خاص، بومی نبودن و تأهل، از مهمترین عوامل خطر افت تحصیلی بودند.
چنگیزی آشتیانی و همکاران - - 1388 در پژوهشی با عنوان فراوانی افت تحصیلی و برخی عوامل موثر بر آن تلاش کردند وضعیّت مشروطی را در بین دانشجویان علوم پزشکی مورد بررسی قرار دهند. نتایج این پژوهش نشان داد، فراوانی افت تحصیلی 19 درصد است. به علاوه، اختلاف معناداری بین جنس، وضع تأهل، معدل دیپلم، میزان تحصیلات پدر، بومی بودن، فاصلهی اخذ دیپلم و ورود به دانشگاه، و رضایت از رشته بین دو گروه دانشجویان موفق و ناموفق وجود دارد، اما دو گروه - دانشجویان موفق و ناموفق - به لحاظ سن، رشته تحصیلی، وضعیّت اقتصادی خانوار و شغل مادر تفاوت معناداری نداشتند.
تقربی و همکاران - - 1388 در پژوهشی با عنوان عوامل مرتبط با وقوع مشروطی در دانشآموختگان دانشکدهی پرستاری و مامایی دانشگاه کاشان پرداختند. در این مطالعه، کلیّهی دانشآموختگان دانشکدهی پرستاری و مامایی کاشان طی سالهای 1360 تا 1382 که بالغ بر 1174نفر بودند به طور سرشماری انتخاب و اطلاعات دموگرافیک و وضعیّت مشروطی - سابقه مشروطی، ترم مشروطی و تعداد ترمهای مشروطی - جمعآوری گردید. نتایج تحقیق نشان داد، بیشترین خطر وقوع مشروطی مربوط به سهمیهی غیرمناطق، سابقهی مهمان شدن در سایر دانشگاهها، جنس مذکر و نیز معدل بود.
خزایی و همکاران - - 1386 در پژوهشی به بررسی ویژگیهای فردی و تحصیلی دانشجویان پزشکی ناموفق در مقایسه با دانشجویان موفق پرداختند. این مطالعه که به صورت مقایسهای بر روی افراد مشروط و افراد با معدل بالای 15 در بین دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه برگزار شد نشان داد، بین دو گروه دانشجویان موفق و ناموفق به لحاظ سن، جنس، فاصلهی دیپلم تا دانشگاه، معدل دیپلم، سواد پدر و مادر، تأهل، داشتن شغل اضافی تفاوت معناداری وجود دارد اما دو گروه به لحاظ محل سکونت و نوع دیپلم تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند.
تمناییفر و همکاران - - 1386 در پژوهشی به بررسی عوامل موثر بر افت تحصیلی دانشجویان مشروط و ممتاز در دانشگاه کاشان پرداختند. نتایج پژوهش نشان داد، اکثر دانشجویان دارای افت تحصیلی - 88/8 درصد - غیربومی هستند و اکثر دانشجویان ممتاز - 53/8 درصد - بومی میباشند و همچنین دانشجویان دختر در مقایسه با دانشجویان پسر از وضعیّت تحصیلی مساعدتر و مناسبتری برخوردارند.
هزاوهای و همکاران - - 1384 در پژوهشی به بررسی برخی علل مشروطی از دید دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی همدان پرداختند. نتایج این پژوهش نشان داد، خصوصیّات فردی دانشجو، مشکلات زیستی و تحصیلی دانشجو، جنس و معدل دیپلم بر روی مشروطی یا افت تحصیلی دانشجویان اثر قابل توجهی دارند. محمد و ال مسری - 2012 - 1در پژوهشی به بررسی عوامل مرتبط با افت تحصیلی دانشجویان دردانشگاه آزاد عربی شاخه بحرین پرداختند. نتایج این پژوهش نشان داد، افت تحصیلی جنسیّت، ملیّت، سن، وضعیّت تحصیلی دورهی دیپلم، وضع تأهل و وضع اشتغال رابطه معناداری با افت تحصیلی دارند
