بخشی از مقاله
چند تن از رياضي دانان بزرگ جهان :
فيثاغورت
569 تا 500 قبل از ميلاد او اولين كسي بود كه اصرار داشت كه در هندسه بايد ابتدا اصول موضوع و اصول متعارفي را معيين كرد . و سپس به استناد آنها استدلال كرد . . قبل از او هندسه مجموعه قواعدي بود تجربي كه هيچگونه ارتباطي با هم نداشتند . قبل از فيثاغورت كسي حتي حدث نيز نميزد كه مجموعه اين قواعد ميتواند تعداد كمي اصل نتيجه شود . فيثاغورث كشف كرد كه اعداد صحيح يعني 1و2و3و.. براي بنا نهادن علم رياضي حتي در سطح عادي كافي نيستند . حال آنكه عقيده خود او نيز در ابتدا اين بود كه همه چيز عالم با همان اعدادي كه خداوند به بشر ياد داده تعبير خواهند شد .
اين كشف او كه اعتقادات خود او را به آنچه از خداوند و كتاب مقدس ميدانست فرو ريخته بود . باعث شد تا حتي خود او هم با كشف خودش به مبارزه بر خيزد تا ايمان از دست رفته اش را نجات دهد . اما سرانجام خود او نيز تسليم كشف خود شد . ( هرگز نميتوان دو عدد صحيح چنان يافت كه مربع يكي برابر دو برابر ديگري باشد ) و از اينجا بود كه اعداد اصم و مفهوم بينهايت وارد رياضيات شد .
ارشميدس
بزرگترين دانشمند عهد عتيق 287 تا 212 قبل از ميلاد او به معني تمام يك نابغه بود و بسيار آزاد مي انديشيد و اسير موانع زمان خود نميشد . اگر فهرستي از سه رياضي دان بزرگ جهان تهيه كنيم قطعا بايد ارشميدس در ميان آنان باشد و دو تن ديگر نيوتن (Newtin ) و گوس (Gauss). او هنگامي كه در محاسبات خود غوطه ور بود همه چيز خود را بكلي راموش ميكرد . نقل است كه وقتي در حمام قانون مشهور خود را كشف كرد لخت از حمام بيرون دويد و فرياد زد اوره كا اوره كا يعني يافتم يافتم
ارشميدس دوهزار سال قبل از نيوتن و لايب نيتز موفق به اختراع حساب انتگرال شد و در حل يكي از مسائل نكته اي را به كار برد كه ميتوان او را از پيشگامان حساب ديفرانسيل دانست . دانش و نبوغ او در ساخت منجنيق و فلاخن ها و انواع وسائل ديگر در دفاع از شهري كه در آن زندگي ميكرد نيز بسيار مشهور ميباشد .
خيام
حكيم عمر خيام نيشابوري :
ابوالفتح غياث الدين عمربن ابراهيم نيشايوري معروف به عمر خيام در 440 هجري قمري مطابق با 1048 ميلادي در نيشابور بدنيا آمد .روز تولد او به قولي 28 ارديبهشت است و لذا اين روز را روز رياضيات نانيده اند . احتمال دارد به سبب شغل پدرش كه خيمه دوز بود بدين نام شهرت يافته است . برخي او و خواجه نظام الملك و حسن صباح را همكلاس ميدانند. و برخي اين را داستاني ييش نميدانند . وفات خيام احتمالا 526 هجري قمري بوده است . خيام تا قبل از 25 سالگي چند كتاب مهم نوشت از جمله كتاب بسيار معروف جبر و مقابله . خيام 43 سال در حومه اصفهان زندگي كرد و و سپس به مرو در تركمنستان رفت . در آنجا بود كه از سن 73 سالگي به بعد رباعيات مشهور خود را سرود.
رساله جبر و مقابله خيام در حل معادلات رياضي توسط يك آلماني از عربي به فرانسه ترجمه و چاپ شد . (1851)
خيام به اتفاق چند تن ديگر در زمان ملكشاه سلجوقي دست به اصلاح تقويم زد كه به تقويم جلالي مشهور است . . آنها آغاز سال نو را از وسط برج حوت به اول برج حمل منتقل كردند .
ماهاني رياضي دان ايراني قرن دهم ميلادي و ابوجعفر خازن رياضي دادن ديگر ايراني معاصر ماهاني توانستند روي معادلات درجه سوم مقداري كار كنند اما هيچكدام از اين رياضي دانها نتوانستند نظريه علمي از معادلات درجه سوم ارائه دهند و اين كار توسط عمر خيام در رساله جبر و مقابله اش صورت گرفت . حل معادلات درجه سوم به كمك مقاطع مخروطي هنوز در رياضيات امروزي كابرد دارد . ( از كتاب تاريخ رياضي دانشگاه هرمزگان گرداورنده دكتر احمد شرف الدين )
خيام تنها شاعر رياضي دان جهان است.وفات او به سال 565 هجري قمري بود .
رنه دكارت : rene Descartes
1596 متولد فرانسه 1596 معاصر پاسكال و فرما . و شكسپير قبل از تولد او گاليله فوت كرده بود و نيوتن هشت سال بعد از تولد او بدنيا آمد . ويليام هاروي كاشف جريان خون هفت سال بعد از دكارت درگذشت و ژيبلر كاشف الكتريسيته مغناطيسي در هفت سالگي دكارت درگذشت . در 14 سالگي به اين نتيجه رسيد كه آيات و احكام فلسفه قديم كه تحت عنوان فلسفه اخلاقي به او مي آموختند و ميبايست كوركورانه آموخت و پذيرفت چيزي جز خرافات بي ارزش نبودند . او عادت داشت هيچ چيز را بدون استدلال نپذيرد .
دكارت مدرسه را ترك كرد و افكار خود را دنبال كرد . اولين ميوه تفكرات او توجه به اين حقيقت ملحدانه بود كه منطق رسمي، يعني آن روش قرون وسطايي كه بر تمام فلسفه اسكولاستيك احاطه داشت و هنوز نيز به اصرار و سماجت تمام تعليمات زمان را تحت نفوذ داشت . به منظور ايجاد قدرت خلاق انساني همچون قاطري نازا و بي حاصل است .
او ميگويد استدلالات فلسفي صورت خدعه و تزوير و قاچاق را دارند و فقط وسيله اي براي گول زدن ميباشند . اين جمله او بسيار معروف است كه مي انديشم پس هستم . دكارت كاملا در جريان بود كه قضاوت كليسا در مقام اختلاف آثار علمي با كتاب مقدس چگونه است و اجراي عدالت چگونه صورت ميگيرد و نيز از اكتشافات نجومي گاليله اطلاع داشت و ميدانست كه چطور گاليله با جرات و جسارت طرفدار نظريه كپرنيك است .
اما او مشاهده كرد كه چطور گاليله در هفتاد سالگيبا وجود داشتن دوستان قدرتمند مجبور شد در مقابل دادگاه تفتيش عقايد از گناه خود استغفار كند و بگويد كه خورشيد دور زمين ميگردد و نه زمين به دور خورشيد . اما دكارت شجاع تر از گاليله بود و از راه علمي وارد دنياي الاهيات شد و ادعا كرد كه او از وضع جهاني كه خدا آفريده آگاه تر است از كساني كه كتاب مقدس را نوشته اند . اما در هر حال صلاح ديد انتشار كتاب خود را به تعويق اندازد و آن را به پس از مرگ خود واگذاشت . اما در سال 1637 به تشويق دوستانش آن را منتشز كرد . دكارت در 1650 در 54 سالگي اثر بيماري درگذشت
كتاب هندسه تحليلي دكارت در 1637 رياضيات را .ارد مرحله جديدي كرد
اسحق نيوتن Isaac Newton
من نميدانم به چه صورتي در ميان جهانيان جلوه گر خواهم شد . اما به نظر خودم چنين مي آيد كه همچون كودك خرد سالي هسنم كه در ساحل دريا ببازي مشغول هستم . گاه و بيگاه سنگ ريزه اي صاف تر از سنگهاي ديگر يا صدفي زيباتر از صدفهاي ديگر پيدا ميكنم . در حاليكه اقيانوس عظيم حقيقت در مقابل من گسترده است و مرا بر آن آگاهي نيست .
اين است قضاوت نيوتن از خودش . مردي كه صاحب بزرگترين فكري است كه تا كنون در نژاد بشر وجود داشته است . مردي كه در قدرت نبوغ از مقام انساني تجاوز كرد .
نيوتن در سال 1642 يعني سال مرگ گاليله در انگلستان متولد شد . او در هنگام تولد به شدت ضعيف بود و مادرش ميگفت در هنگام تولد ميشد او را در يك بتري يك ليتري انداخت . در كودكي نيز به دليل ضعف بدني نميتوانست به بازيهايي كه ديگر بچه ها مشغول بودند روي آورد . از همان كودكي ائ نبوغ خود را در ساخت اسباب بازيهاي خود نشان داد. مانند بادبادكي كه چراغي در آن مخفي بود و موجب وحشت اهالي شده بود .
و يا چرخهايي كه با نيروي آب كار ميكردند . نيوتن بسيار مطالعه ميكرد و يادداشت برميداشت كشيشي كه كار تعليم او را بعهده داشت متوجه استعداد شگرف او شد و مادر او را تشويق كرد تا او را به دانشگاه بفرستد . از نيوتن نقل ميكنند كه گفته است اگر من توانستم اندكي دورتر را تماشا كنم به دليل آن بود كه از دوش غولان بالا رفته بودم و مقصود از غولان دكارت كپلر و گاليله بودند .
( قانون اول كپلر – سيارات در مدارات بيضي بدور خورشيد ميگردند .
قانون دوم كپلر –قطعه خطي كه كانون بيضي يعني خورشيد را به يك سياره وصل ميكند درزمانهاي مساوي مساحت هاي مساوي طي ميكند
قانون سوم كپلر – مجذور زماني كه براي يك دوره كامل حركت انتقالي هر سياره لازم است متناسب با مكعب فاصله متوسط آن سياره از خورشيد است .
قانون اول نيوتن – هر جسم در حال سكون و يا حركت مستقيم متشابه ( بدون شتاب ) باقي ميماند مگر آنكه نيرويي بر آن وارد شود .
قانون دوم نيوتن – اندازه نمو نسبي مقدار حركت ( حاصلضرب جرم در سرعت ) متناسب است با نيرئيي كه بر جسم وارد ميشود ئر اتداد همان نيرو
قانون سوم نيوتن – عمل و عكس العمل مساوي ولي مختلف الجهت هستند .
نيوتن براي اثبات قوانينش حساب ديفرانسيل و انتگرال را اختراع كرد .
افكار نيوتن در عقايد مذهبي اش تاثير داشت و او از جمله كساني شد كه امروزه به آنها وحدت وجودي ميگويند .
تا قبل از 25 سالگي او حساب انتگرال و ديفرانسيل را اختراع كرد قانون جاذبه عمومي را كشف كرد و ثابت كرد نور سفيد تركيب نورهاي ديگر است نيوتن قانون جاذبه عمومي اش را با بيست سال تاخير منتشر كرد . و شايد دليل آن تلاش در اثبات آن با حساب ديفرانسيل و انتگرال بود . نيوتن بايد به اين سوال پاسخ ميداد كه چطور بينهايت جرم مجزا با هم جمع شده و مانند يك جرم واحد و در يك نقطه واحد اثر ميكردند .( مركز جرم )
نيوتن در 1679 در سي و هفت سالگي بزرگترين كشف خود را انجام داد اما آن را در مغز خود نگاه داشت ( نيوتن فرد حساسي بود و از در گيريهاي برخي دانشمندان عصر خود با او دلگير شده بود از جمله برخوردهايش با رابرت هوك فيزيكدان . منجم ديگر ) اما در سالهاي حدود 1887 هالي توانست او را به ا
نيوتن توانست قوانين تجربي كپلر را عنوان فرع و نتيجه از روي قانون جاذبه عمومي خود بدست آورد و نشان دهد كه چگونه ميتوان جرم هر سياره اي را كه صاحب اقماري باشد حساب كرد . و توانست دلايل اخلال در حركات ماه را توضيح دهد .
زيرا ماه نه فقط تحت تاثير زمين بلكه خورشيد هم قرار دارد .در اثر محاسبات نيوتن ستارگان دنباله دارد كه در نظر مردم خرافاتي علامت خشم خداوند بودند به عضويت بي آزار منظومه شمسي در آمدند و به كمك قانون جاذبه نيوتن ميتوان زمان برگشت مجدد آنان را نيز بدست آورد .همچنانكه بازگشت ستاره هالي محاسبه شد . نيوتن توانست اسرار جزر و مد دريا را آشكار كند و و با استفاده از آنها جرم كره ماه را محاسبه كرد .
نيوتن در هشتاد و پنج سالگي در 1727 درگذشت .
