دانلود پاورپوینت نورشناسی ابن هیثم

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

—نامدارترین دانشمند سده پنجم هجری (یازدهم میلادی) است.

—نام کامل: ابوعلی حسن بن حسن بن هیثم

—محل تولد: بصره (345 هـ .ق- 965 م)

—اصالتا: عرب

—ملقب به: مهندس بصری

—سفرهای زیادی داشته است، بخصوص در زمان حاکم، خلیفه فاطمی راهی قاهره شد و مهمترین کارهای علمی اش را در آنجا انجام داد و در سرانجام همان جا چشم از جهان فروبست. (430 هـ .ق- 1039 م)

—تاریخ الحکما: ریزنقش، کوتاه قامت و بسیار سخت کوش بود.

—بیهقی: پارسا و اهل عبادت بود و دستورات شریعت را سخت بزرگ می داشت.

—در زمان خودش آوازه بلند علمی در جهان اسلام داشته است.

—بر دانش مرسوم زمان خودش تسلط داشت.

اسلاید 2 :

—جرج سارتن: ابن هیثم بزرگترین فیزیکدان مسلمان، و از بزرگترین محققان مبحث نورشناسی برای همه اعصار است.

مقدمه ای بر تاریخ علم، ج1،ص827

—کالین رنان: گرچه کار وی محتوی عناصر یونانی، به ویژه از بطلمیوس بود، او همه چیز را از نو سامان داد و دوباره بررسی کرد که به نتایج کاملا تازه ای دست یافت. مصداق این [سخن]، بویژه نظراتش در باب نور و بینایی (ابصار) است که تماما از خود اوست و مطلقا چیزی به افکار عتیق یا [نظریات] اسلامی پیشین بدهکار نیست.

تاریخ علم کمبریج، ص 318

—دایره المعارف بریتانیکا: ابوعلی حسن بن هیثم، ریاضیدان و فیزیک دانی است که نخستین دستاوردهای مهم را پس از بطلمیوس در نظریه نورشناسی پدید آورد.

دایره المعارف بریتانیکا، جلد 1، 1984

—دانشنامه ی ایران و اسلام: ”بی  تردید او بزرگترین فیزیکدان عرب است.“

(ج 7 ص 920) مقاله ابن هیثم به قلم  J.Vernet

—

—

اسلاید 3 :

—فیزیک: 24 کتاب، رساله و مقاله در زمینه های گوناگون: نور، آینه های کروی و سهمی، سایه و چگونگی پدید آمدن آن، گرانیگاه و ... از جمله: ”المناظر“ و ”مقاله فی مرایا المحترقه بالدوائر و بالقطوع“

—پزشکی: 2 کتاب که یکی خلاصه 30 رساله از جالینوس است. به نام: ”تقویم الصناعه الطبیه“

—فلسفه: بیش از 40 کتاب در زمینه های فلسفه، روانشناسی، منطق، اخلاق و الهیات داشته است. که از این تعداد، تنها دو کتاب ”قول فی مکان“ و ”ثمرات الحکمه“ در فلسفه باقی مانده است

—

اسلاید 4 :

—حدود 24 اثر در موضوعات:

—ابعاد اجرام سماوی و چگونگی رصد آنها

—ماه و طرف قابل مشاهده آن و حرکاتش

—اندازه گیری ارتفاع قطب (عرض جغرافیایی) و ...

— از جمله:

—”فی هیئه العالم“

—” فی ارتفاع القطب“

—”فی الاثر الذی (یُری) فی وجه القمر“

—مقاله ”فی الشکوک علی بطلمیوس“ که نقدی بر مجسطی بطلمیوس است.

—همچنین: کشف دلیل شکست نور، محاسبه جو گرداگرد زمین و اختراع اولین ذره بین

اسلاید 5 :

—بیش از 11 اثر در موضوعات جبر و حساب، مثلثات و ...

—از جمله:

— ”فی استخراج مساله عددیه“

—”کتاب الجامع فی اصول الحساب“

—”حساب المعاملات“

—و ...

—

—وی در 63 سالگی در دستنوشته ای که در آن به بازگویی سرگذشت خود می پردازد می نویسد: ”من همواره از هنگام کودکی در باورهای گوناگون مردم و دلبستگی هر گروه از آنان به نظریات خویش می اندیشیدم و در همه اینها به دیده شک می نگریستم. چون یقین داشتم که حقیقت یکی است و اختلاف در آن تنها از گونه گونی روش های راهیابی به حقیقت ناشی می گردد و بس.

  برای راهیابی به معدن حقیقت، تمام همت خویش را به کار بردم... و از این رو به کاوش در نظریات و عقاید گوناگون و انواع دانش ها پرداختم ولی در میان آنها به هیچ چیز سودمندی دست نیافتم. پس دیدم که مرا به حقیقت راهی نیست مگر از طریق نظریاتی که ماده آنها محسوسات و صورت آنها امور عقلی باشد.“

اسلاید 6 :

—ساخت ابزارهایی برای انجام آزمایش ها و اعمال اصلاحات فراوانی در ابزارهای پیشین به منظور بهبود کارایی یا آماده سازی آنها برای آزمایش های جدید

—استفاده از روش تمثیل با احتیاط فراوان (انتقال احکام از یک پدیده به پدیده دیگر)

—روش ابن هیثم در پژوهش علمی که مبتنی بر مشاهده، تجربه و سنجش فرضیات با نتایج آنهاست، همان روشی است که بعدا از سوی پژوهشگران «روش علمی» نامیده شد. (سارتن و آلدو مییلی)

—تفاوت های ابن هیثم با فرانسیس بیکن:

—استفاده از مشاهده به عنوان مقدمه ای برای برهان منطقی- ریاضی

—نقش نیروی تخیل و تصور در طرح لمیّه ها (نظریات علمی)

اسلاید 7 :

—ماجرای جالب ترجمه المناظر به لاتین با نام Opticae thesaurus توسط ریسنر (1533-1580م) در سال 1572م

—داستان کتاب «تنقیح المناظر لذوی الابصار و البصائر» از کمال الدین فارسی (درگذشته 719هـ.ق-1320م)

—شواهد نشان می دهد که فیلسوفان و دانشمندان زیادی پس از سده 13م. این کتاب را به طور مستقیم مطالعه کرده بودند. ریاضی دانانی چون کپلر، اسنل، بیکمن، فرما، هریوت و دکارت از اثر ابن هیثم به عنوان مرجع کارهای خود استفاده کرده اند و همه به غیر از دکارت بطور مستقیم از «الهازن» نام برده و به او استناد کرده اند.

—المناظر رساله فلسفی بلند و مفصلی درباره سرشت نور نیست. بلکه یک بررسی ریاضی و تجربی درباره ویژگی های نور است. خصوصا ویژگی هایی از نور که با فرآیند بینایی ارتباط دارند.

اسلاید 8 :

.1کلیاتی درباره ی چگونگی ابصار

.2تشریح مفاهیمی که چشم ادراک می کند

.3انواع خطاهای بینایی و علل آنها

.4چگونگی ادراک چشم از پرتو های بازتابیده از سطح اجسام صیقلی

.5موضوعات خیالات (تصاویر مجازی در اجسام صیقلی)

.6خطاهای بینایی ناشی از بازتابش

.7چگونگی ادراک ناشی از خمیدگی (شکست نور)

اسلاید 9 :

—اصول کلی ابن هیثم:

—جهان خارجی دارای وجود مستقل و عینی است.

—حواس ابزارهایی برای ادراک و شناخت جهان خارجی اند.

—احساس بینایی به عامل یا موثری واقعی و خارجی به نام «نور» می باشد.

—

اسلاید 10 :

—شفافیت (شفیف): «قابلیت گذردهی نور» (قوه مودیّه للضوء)

—اجسام شفاف: محیط هایی برای انتشار نور که ماهیت نور را در حین عبور از خود دگرگون نمی سازند.

—مات یا کدر بودن (کثافه): «قابلیت پذیرش نور» (قوه قبول للضوء)

—اجسام کدر: اجسامی که وقتی در برابر منبع منیری قرار بگیرند، از آن نور گرفته، بخشی از آن را از خود تابش می کنند. (تابش عرضی یا نور عرضی)

—نور چه ذاتی باشد چه عرضی، از همه نقاط سطح اجسام به خط راست گسیل می گردد. (نورهای ذاتی و عرضی ویژگی های یکسانی دارند)

—آمیزش نورها و رنگ ها اتفاق نمی افتد. (آزمایش اتاق تاریک)

—نورهای عرضی و نورهای بازتابیده از سطوح صیقلی تمایز دارند.