کار آموزی گیاه پزشکی سازمان جهاد کشاورزی - مدیریت حفظ نباتات استان گلستان

بخشی از مقاله

كار آموزي گیاهپزشکی سازمان جهاد كشاورزي- مديريت حفظ نباتات استان گلستان

مراحل انجام شده در انسكتاريوم :

شناخت زنبور براكون و نحوه تاثير آن:
زنبور براكون از خانواده Braconidae واكتوپارازيت مي باشد. حشره ماده بطول 4-3 ميليمتر بوده و چشم هاي سياه و براقي در فرق سر دارد. رنگ عمومي بدن اين حشره زرد حنايي ولي قسمت هايي از سر و قسمت زيرين سينه بهرنگ قهوه اي است. در ابتداي فصل بعلت سرما تيره رنگ ولي هرچه دما بالا رود روشن تر مي گردد. شكم زنبور ماده بعلت بارور بودن متورم مي باشد. مهمترين

فرق بين زنبور براكون مادهو زنبور نر در وجود تخمریز در زنبور ماده و اختلاف طول شكمهاست. زنبور ماده داراي شاخك 16 مفصلي ولي نرها كلا 21 مفصلي مي باشند. تخم ريز ماده ها در حالت عادي از نصف طول بدن حشره بزرگتر است ولي در موقع نيش زدن ميزبان بلندتر مي شود.اين زنبور به ميزبانهاي متحرك حمله مي كند.
طول عمر ماده ي جفت گيري نكرده 20 روز ولي ماده هاي جفت گيري كرده تا 60 روز هم مي رسد. براي تكثير انبوه زنبور براكون از ميزبانهايي استفاده مي شود كه حائز شرايط زير باشند:
1- براحتي قابل پرورش باشند
2- اقتصادي باشند
3- امكان پرورش داشته باشند

1- Epmestia kuhniellu – پروانه آرد
2- Coreyracophala nica پروانه بيد برنج
3- Galleria melonell – پروانه موم
4- Plodia intor punetella – شب پره هندي

گونه هاي مهم زنبور براكون در ايران:
B.hebator
B.iranicus
B.lefroy
از بهترين ميزبانهاي زنبور براكون در طبيعت:
كرم قوزه1-Heliothis gossipiella
پيرائوستا (ساقه خوار اروپايي ذرت) 2-Ostrinia nubilalis

نحوه پارازيت كردن زنبور براكون:
حشره ماده قبل از تخمگذاري روي لارو ميزبان با نيش زدن آنرا فلج مي كند بدين صورت كه ابتدا لوله تخمريزي خود را وارد بدن لارو نموده و نوعي سم وارد بدن كرده و آنرا فلج مي كند سپس شروع به تخمگذاري بر روي بدن ميزبان خود مي نمايد و تخم هاي خود را بطور تك تك يا دسته جمعي در روي حلقه هاي بدن لارو قرار مي دهند تخمها پس از 20 الي 24 ساعت در شرايط محيط تفريخ شده و تبديل به لارو زنبور مي شوند. زنبور براكون داراي 3 سن لاروي بوده كه با تغذيه از محتويات داخل بدن ميزبان حدودا پس از 3 روز بر حسب شرايط محيط تبديل به شفيره مي شود و موجب از بين

رفتن لارو ميزبان مي گردند. اين شفيره ها كه در كمر لاشه ميزبان درون پيله سفيد و ابريشمي قرار دارند حدودا پس از 6-4 روز تبديل به زنبور بالغ براكون مي شوند. عمر زنبور نر كوتاهتر از ماده و از 5 روز تجاوز نمي كند (در شرايط آزمايشگاهي) يك زنبور ماده قادر است حدود 100 عدد لارو را نيش بزند ولي تنها نيش زدن د ليل پارازيت كردن نيست تعداد تخمها در يك دوره تخمگذاري از 1 تا 100 عدد متغير است. دوره زندگي زنبور براكون بين 7-14 روز مي باشد.

روش پرورش و تكثير انبوه زنبور براكون:
اين زنبور بطور طبيعي در نواحي جنگلي و حواشي مزارعي كه كمتر دستخوش سمپاشي باشند وجود دارد. اگر آلودگي شديد نباشد بصورت طبيعي قادر به كنترل لارو ميزبان در حد يك سمپاشي مي باشد ولي اگر آفت دست طغياني داشته باشد ممكن است جمعيت زنبور براي كنترل كافي نباشد. بنابراين بايد اقدام به پرورش و تكثير انبوه زنبور نموده و در صورت امكان مزرعه را از زنبور اشباع كرد. براي پرورش و تكثير انبوه زنبور براكون اواخر فصل تابستان و اوايل فصل بهار اقدام به جمع آوري اين حشره از مزارع نموده و آنرا بوسيله يكي از ميزبانهاي واسط كه در حال حاضر بيد آرد است تكثير انبوه مي كنيم.
بيد آرد Ephestia kuhniella:
مشخصات ظاهري:
اين آفت انباري و از خانواده Parilidac است. عرض پروانه با بالهاي باز بين 20-25 ميليمتر و بالهاي رويي طويل به رنگ خاكستري پر رنگ و در روي هر يك از آنها در نوار كم رنگ و لكه هاي تيره كوچك ديده مي شود. بال هاي زيرين پهن تر و سفيد رنگ و داراي ريشك دمايي در حاشيه بال مي باشد.
لارو كامل بطول15-18 ميلي متر به رنگ سفيد مايل به صورتي قسمت سر و پشت سينه اول، پاهاي سينه اي به رنگ قهوه اي مايل به زرد بوده و دروني هريك از حلقه هاي شكم لكه هاي كوچك سياه رنگ مجهزبه يك موي طويل وجود دارد. پاي شكمي پنج جفت و داراي قلابهايي در حول يك دايره است.

زيست شناسي پروانه بيد آرد Ephestia kuhniella
اين حشره در انبارهاي گرم و مساعد بطور دائم فعاليت مي كند. فعاليت آن در هنگام شب بوده و در روز بدون حركت با بالهاي تپه باقي مي ماند. تخم ريزي در شب و در دسته هاي 10 تا 20 عددي روي مواد آردي مي گذارد. دوره رسته همچنين بر حسب شرايط محيط از 4-16 روز مي باشد . لاروها از مواد آردي تغذيه كرده و در اين فاصله 5 بار حبه عوض مي كنند. دوره شفيرگي 7 تا 16 روز و پس از اين مدت پروانه بالغ خارج مي گردد تكامل آن تا تخم تا حشره بالغ بين 45 تا 60 روز بر حسب شرايط محيط تغيير مي كند.
پرورش و تكثير انبوه پروانه بيد آرد در آزمايشگاه:
در آزمايشگاه جهت پرورش و تكثيرانبوه اين حشره كه بعنوان ميزبان واسط زنبور پارازيتوئيد براكون ،شناخته می شود از آرد غلات مانند گندم يا ذرت مخلوط با سبوس اس

تفاده مي كنند براي اين منظور مقدار معيني آرد مخلوط با سبوس در طشت هاي مخصوص آلوده سازي به نسبت 3 به 1 مي ريزند. به ازاي هر كيلو آرد مصرفي 15/0 تا 17/0 تخم حشره بر روي مخلوط بطور يكنواخت مي پاشند. سپس طشت ها را در اتاق انتظار كه دماي آن تغييرات 1 25 و تغييرات رطوبت در آن 5 65% باشد انتقال مي دهند.
تخم ها پس از تفريخ تبديل به لارو حشره شده و لاروها جهت تغذيه به داخل توده آرد راه مي يابند و در اين رابطه كانال هايي درون توده ايجاد مي شود بر اثر فعالیتتوسط لاروها پس از مدتي آرد سفت و سخت شده و مخلوط مذكور نيز كيفيت غذايي اوليه را ندارد كه در اينصورت 1 الي 2 بار هر تشت آلوده را تجديد محتوا نموده و مقداري آرد به مخلوط مي افزايند. درجه حرارت و رطوبت محيط و تشت هاي آلوده شده دائما كنترل مي شود. لاروها در شرايط مطلوب 4 الي 5 بار پوست اندازي مي كنند. وقتي تغذيه لاروها كامل شد و مراحل رشد لاروي طي شد لاروهاي سنين 4 الي 5 را كه حدودا 25 الي 30 روز پس از آلوده سازي توليد مي شوند در انبار زنبور براكون قرار مي دهند.

پرورش و تكثير انبوه زنبور و پارازيتوئید براكون
طشت هاي محتوي لاروهاي درشت سن 4 و5 را به واحد پرورش زنبور براكون انتقال مي دهند. پس از لاروگيري از اين طشت ها بازاي هر زنبور 3 لارو در ظروف مخصوص پرورش زنبور براكون در اختيار زنبور براكون قرار مي دهند. در اين شرايط حداقل 80% زنبور باركون ماده و 20% نر است. زنبور براكون اكتوپارازيت ابتدا با تخمريزي خود ميزبان را نيش زده و پس از فلج كردن ميزبان شروع به تخم ريزي بر روي بدن ميزبان مي نمايد. تخم ها تك تك يا در دستجات چند تايي گزارده مي شود. تخم ها كشيده وپس از 12 الي 24 ساعت در شرايط آزمايشگاهي (دما 2 3 درجه) و (رطوبت 5 55%) تفريخ و لاروها ظاهر شده، در اين شرايط لاروها مزارع به تغذيه از بدن لارو ميزبان نموده و زندگي خود راكامل مي كنند. زنبور براكون 3 سن لاروي دارد. پس از طي مرحله لاروي شفيره هاي براكون داخل پيله سينه و ابريشمي در كنار لاشه ميزبان ديده مي شود. در مرحله شفيرگي عمليات لاروزدايي و شفيره گيري در ظروف مخصوص انجام مي گيرد و دوره شفيرگي بين 3 الي 5 روز

است.
از روز هشتم به بعد لاروها پارازيت كردن شفيره ها را به ظروف مخصوص انتقال ميدهند و تدريجا زنبورهاي بالغ خارج مي گردد. مدت 3 الي 5 روز اين ظروف محتوي شفيره زنبورهاي بالغ را جدا كردن پس از تعيين و جداسازي زنبورهاي نر و ماده آنها را به نسبت هاي معين در پروسه تكثير وارد كرده و لارو حشره جهت تكثير در اختيارش مي گذارند.
اخيرا جهت پرورش و تكثير انبوه زنبور براكون از كارگاههايي استفاده مي كنند كه كاربرد آنها از نظر انبوه سازي و جلوگيري از هزينه هاي كارگري و حذف بعضي از مراحل تكثير به روش بالا مزيت دارد. زنبور براكون پارازيتوئيه بسيار قوي و با ارزش بوده، در بعضي از موارد مانند لارو سزامیا د

ر شرايط آزمايشگاه تا 16 عدد شفيره بدست آمده است.

شرايط رهاسازي زنبور براكون:
زنبور براكون مانند زنبور تريكو گرانا بايد در شرايط خنك مانند صبح زود، يا غروب كه گرماي شديد دفع شده است رهاسازي شود.
زنبورهاي ذخيره شده در يخچال را چند ساعت قبل از رهاسازي از يخچال بيرون آورده و آنها را با آب عسل 10% تغذيه نموده سپس به مزرعه انتقال مي دهيم.

به ازاي هر هكتار معمولا 1000 عدد زنبور براكون كه 80% ماده و 20% نر مي باشد رها مي شود، زنبورهاي براكون در ظروف دربسته به مزرعه منتقل كرده، سپس در چند نقطه مزرعه در ظروف را برداشته و آنرا رها مي كنند. در شرايط مطلوب شعاع پرواز زنبور براکون تا 1 كيلومتر مي رسد.

زنبورهاي تريكوگراما:
مشخصات مرفولوژيكي زنبور:
زنبور تريكوگراما در آخر فصل تابستان (اواخر مرداد، شهريور) از روي دستجات تخم پروانه كرم ساقه خوار برنج از مزارع برنج جمع آوري مي شود. براي پرورش زنبور در انسكتاريوم لازم است ميزبان واسط آزمايشگاهي مناسبي در اختيار داشته باشيم.از جمله اين ميزبانها پروانه بيدآرد و پروانه بيد غلات را مي توان نام برد كه در اينجا چگونگي پرورش هر يك از دو ميزبان از نظر گرامي خوانندگان مي گذرد.
1- پرورش پروانه بيد غلات

اين پروانه از آفات هم انباري بوده كه در انبارهاي غلات بخصوص گندم و جو به وفور يافت مي شود. براي توليد انبوه اين حشره در انسكتاريوم از جو استفاده ميشود. ضروري است ابتدا جوها را پس از الك كردن با استفاده از قرص هاي تصعيدي ضد عفوني نماييم.
سپس هر يك كيلوگرم جو با 2/1 گرم تخم اين پروانه آلوده سازي مي گردد.
تخم ها در دماي 2 25 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 85-70 درصد پس

از 7-5 روز تفريخ گشته، لاروها بتدريج وارد دانه هاي جو مي گردند. در هفته دوم و سوم پس از آلوده سازي نسبت به درصد گيري دانه هاي جو از نظر ميزان آلودگي اقدام و درصد قابل قبول 70 درصد به بالا مي باشد.
پروانه حدود 30 روز پس از آلوده سازي ظاهر گشته در اين زمان جوهاي آلوده به قالب منتقل و قالبهاي محتوي جو در داخل كاور پلاستيكي قرار داده مي شود. سپس به اتاق پرورش پروانه و تخم گيري انتقال مي يابد. پروانه ها هر روز صبح وعصر جمع آوري و به قيف هاي ت

خم گذاري كه از جنس پلاستيك سخت مي باشد (بطوريكه دهانه گشاد قيف ها با پارچه دوشر ظريف پوشيده مي شود) انتقال مي يابد در هر قيف 6-4 گرم پروانه ريخته مي شود. قيف هاي محتوي پروانه از قسمت دهانه گشاد روي صفحه كاغذ ورقي قرار داده مي شود. هر روز صبح تخمهاي توليد شده جمع آوري از هر قيف بطور متوسط نيم گرم تخم پروانه جمع آوري مي شود و

پس از پولك زدائي طبق برنامه كار انسكتاريوم (تكثير زنبور يا آلوده سازي) مورد مصرف قرار مي گيرد. قابل ذكر است در صورتيكه پروانه بطور يكنواخت روي صفحه كاغذ تخم نگذارد قسمتهاي خالي را ابتدا به صمغ آغشته و سپس بوسيله قلم مو از تخم موجود در صفحاتي كه تخم كمتري دارند محلهاي خالي را تخم پاشي مي كنيم تا پراكندگي تخمها روي كاغذها يكنواخت گردد.
قابهاي محتوي جوهاي آلوده حداكثر بمدت 2 ماه و قيف هاي محتوي پروانه حداكثر به مدت 4 رو

ز نگهداري و سپس حذف مي شوند.
2- پرورش پروانه بيد آرد
براي پرورش پروانه بيد آرد از بلغور گندم وذرت و آرد گندم معمولي سفيد استفاده مي شود. نسبت اختلاط اين 3 ماده 1:1:1 مي باشد. اگر به سه كيلوگرم مخلوط فوق مقدار 150 گرم شكر و 150 گرم مخمر اضافه مي گرد. در ميزان تخم دهي و رشد پروانه اثر چشمگيري دارد بطوريكه اختلاف آن معني دار است. پس از آماده سازي مخلوط فوق را در طشت پلاستيكي يا باكس هاي مخصوص ريخته و بر روي هر كيلوگرم ماده غذايي 3/0 گرم تخم پروانه ميزبان پاشيده مي شود. دهانه ظرفهاي پلاستيكي با پارچه توری مسدود گشته تا لاروهايي پس از تفريخ تخم از محيط

پرورش خارج نشوند. تخم ها پس از حدود يك هفته تفريخ مي گردند.
در صورتيكه لازم باشد 20-15 روز پس از آلوده سازي نسبت به تجديد تغذيه با بلغور اقدام مي شود. پروانه ها حدود يكماه بعد ظاهر مي شوند كه با استفاده ازدستگاه وكيوم (مكنده) جمع آوري و به قيف هاي پلاستيكي كه دهانه گشاد آنها با پراچه توري ساكا پوشيده شده منتقل مي شوند. پروانه ها مي توانند تخم هاي خود را از روزنه هاي پارچه عبور داده و روي صفحه فيلم راديوگرافي يا صفحات صاف بريزد. تخم هاي توليد شده هر روز صبح جمع آوري و سپس بر اساس نياز مورد استفاده قرار مي گيرند.
در صورتيكه لازم باشد تخم هاي توليد شده جهت تكثير زنبور استفاده شود بدليل اينكه حشره تخم هاي خود را به صفحه كاغذ نمي چسباند ابتدا صفحه كاغذ به صمغ درختي كه در انسكتاريوم تهيه مي گردد آغشته شده و بلافاصله روي آن تخم پاشيده مي شود وپس از خشك شدن دراختيار زنبور گذاشته مي شود.
براي پرورش اين ميزبان دماي 2 25 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 75-60 درصد لازم است.

پرورش زنبور تريكوگراما:
دسته تخمهاي پارازيته كرم ساقه خوار برنج، از طبيعت جمع آوري شده در داخل ارلن آزمايشگاهي قرار مي گيرند و اطلاعات كامل از جمله محل جمع آوري و تاريخ و غيره بر روي اتيكت ارلن ثبت مي شود تا زنبورهاي توليد بعدا در محل اصلي خود رهاسازي گردند. پس از خروج زنبور، تخم هاي تازه ميزبان واسط آزمايشگاهي در اختيار زنبور قرار داده مي شود. زنبورها پس از جفتگيري تخمهاي ميزبان را پارازيته مي كنند هر زنبور ماده مي تواند 30 تا 60 عدد تخم ميزبان را پارازيته نمايد رعايت تناسب بين زنبور و ميزبان واسط ضروري است.

سيكل زندگي زنبور در دماي 27 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 85 درصد بطور متوسط 9-8 روز مي باشد.
مدت زمان تفريخ تخم 4-2 ساعت و دوره لاروي 5-4 روز بوده و لاروها از محتوايت درون تخم ميزبان تغذيه مي نمايند و حتي دوره پيش شفيره و شفيرگي كه 3-2 روز مي باشد. در درون تخم ميزبان سپري مي شود و در روز هفتم و هشتم زنبور از آن خارج مي شود. زنبورها در انسكتاريوم يك يا بطور متوالي تا 4 نسل پرورش يافته و در مرحله ابتداي شفيرگي بعد از روز پنجم بمدت يك و حداكثر دو ماه دياپوژ برده مي شود(در يخچال با دماي 2 4 درجه سانتيگراد)
پس از اين مدت از يخچال خارج شده، در جعبه هاي پرورش قرار داده مي شود و مجدد

ا تكثير شروع مي شود. تكثير زنبور جهت رهاسازي در مزرعه بايستي در جعبه هاي عمودي انجام پذيرد.
پرورش دراين جعبه ها بدين صورت مي باشد كه تخم هاي پارازيته در قسمت كف جعبه قرار داده مي شود و از قسمت بالاي جعبه كه داراي پنجره است و نور تابانيده مي شود صفحات تخم تازه قرار داده مي شود. وقتي كه زنبورها از تخم ميزبان خارج گرديدند با توجه به فتوتروپيسم ثبتي كه دارند به طرف نور كشانده مي شوند و تخم ها را پارازيته مي نمايند. د راين نوع تكثير آن دسته از زنبورها كه از نظر جسماني ناقص بوده و قدرت پرواز خوبي ندارند در پارازيته كردن نقشي نخواهند داشت و از تكثير حذف مي گردند . تكثير زنبور براي رهاسازي تا 8 نسل بطور متوالي انجام مي پذيرد.

كرم ساقه خوار ذرت:
قهوه اي تيره و رنگ بدنش سفيد كرمي است. در طول بدن لارو نوارهاي ارغواني رنگي وجود دارد. شفيره داخل پيله ظريف و سستي بوجود مي آيد.
حشره اي است پلي فاژ و روي ذرت اصولا به خود بلال صدمه مي رساند.
لاروهاي جوان پس از خروج از تخم ساقه يا گل آذين را سوراخ كرده و وارد آن مي گردد و كانال بطور 2-5 ميلي متر در ساقه ايجاد مي كند.

بر اثر سوراخ شدن ساقه و ايجاد كانال در آن رشد خوشه كم و ميزان محصول كاهش مي يابد. برگها نيز ممكن است مورد تغذيه آفت قرار گيرند.

زيست شناسي:
اين آفت زمستان را بصورت لارو كامل در داخل ساقه هاي آلوده مي گذراند. دراوايل بهار تبديل به شفيره شده و پروانه ها در نيمه اول خرداد ظاهر مي گردند. پروانه ها روز فعاليتي نداشته و تخم ها را شب هنگام مي گذراند. دوره جنيني تخم 14-4 روز طول مي كشد. لاروهاي جوان ابتدا از برگ تغذيه كرده و بعد از لارو ساقه يا بلال را سوراخ كرده وارد گياه مي شوند. دوره لاروي 8-4 هفته طول مي كشد و دوره شفيرگي 12 روز. لاروهاي حاصل از پروانه هاي نسل دوم هستند كه تا بهار سال بعد زمستان گذراني مي كنند.

مبارزه:
پس از برداشت محصول ساقه و بقاياي ذرت كه لارو آفت در آنها وجود داشته و زمستان گذراني مي كنند به دقت جمع آوري وسوزانده شود. در مورد ذرت علوفه اي نيز ساقه ها بايستي از كف و تا 5 سانتي متري سطح خاك بريده شوند. چنانچه مبارزه شيميايي ضرورت پ

يدا نمايد سمپاشي بايد زماني صورت گيرد كه فقط 50 درصد تخمها تفريخ شده باشند.
اين حشره داراي دشمنان طبيعي متعدد مي باشد كه قدرت عمل و يا انتشار آنها در كشورهاي مختلف متفاوت است. در ايران بيشتر زنبور تريكوگراما و زنبور براكون كارايي بيشتري در كنترل اين آفت دارند و دستورالعمل رهاسازي اين عوامل به شرح ذيل مي باشد.

دستورالعمل رهاسازي عوامل كنترل طبيعي در مزارع ذرت:
در برنامه IPM و كنترل بيولوژيكي آفات ذرت، آفات استرينيا و هليوتيس در مراحل تخم و لاروي و سزاميا فقط درمرحله لاروي هدف مي باشند (تخم سزاميا شرايط مطلوب براي استقرار زنبور تريكوگراما را ندارد) لذا با توجه به مجموعه آفات ذرت و بويژه آفات كليدي و با توجه به مجموعه اطلاعات در مورد محصول فوق دستورالعمل رهاسازي عوامل كنترل طبيعي به شرح ذيل تدوين مي گردد.
1- بررسي وضعيت حالات رشدي آفت با بررسي مشاهده اي
2- نصب تله هاي نوري يا فرموني به تعداد حداقل 2 تله براي هر حوزه عمل و ثبت روزانه آمار پروانه هاي شكار شده استرينيا
3- رهاسازي زنبور تريكوگراما براي كنترل نسل 2 استرينيا در مرحله تخم و زنبور براكون براي كنترل جمعيت لاروي
1-3 رهاسازي اول با مشاهده اولين پروانه ماده ساقه خوار اروپايي ذرت همراه با جستجو و مشاهده دسته تخم آفت با 100 تريكوكارت در هر هكتار.
2-3 رهاسازي دوم در مرحله 50% شفيره مصادف با حدود 5% پوسته با 100 تريكوكارت در هر هكتار.
3-3 رهاسازي سوم درمرحله پيك پرواز استرينيا با 200 تريكوكارت در هر هكتار
4-3 حدود 10 روز بعد از رهاسازي مرحله پيك پرواز . در زمان پيك سن 3 لاروي استرينيا و بازديد كارشناسي 1000 زنبور ماده براكون در هر هكتار رهاسازي مي شود.
4- رهاسازي براي كنترل جمعيت نسل 3 ساقه خوار اروپايي ذرت:
با توجه به اينكه بجز در نسلهاي اول و دوم حالت تفكيكي بين ساير نس

لهاي استرينيا وجود ندارد لذا براهميت ثبت روزانه پروانه هاي شكار شده در تله ها تاكيد و براي كنترل جمعيت نسل سه استرنيا 4 رهاسازي به شرح ذيل توصيه مي شود:
1-4 رهاسازي اول به محض شروع صعود شاخه منحني تغييرات جمعيت پروانه نسل سوم با 100 تريكوكارت در هر هكتار
2-4 رهاسازي دوم در مرحله 50 درصد شفيره در ساقه هاي ذرت با 100 تريكوكارت در هكتار
3-4 رهاسازي سوم در مرحله پيك پرواز استرينيا با 200 تريكوكارت در هكتار.
4-4 حدود 7 تا 10 روز بعد از رهاسازي مرحله پيك پرواز استرينيا رهاسازي 1000 زنبور ماده براكون در هر هكتار با جمع آوري و بررسي اطلاعات از سنين لاروي استرينيا، سزاميا و هليوتيس انجام مي شود.

5- رهاسازيهاي تداخل نسل آخر فصل:
حدود 12-10 روز بعد از رهاسازي براكون نسل قبل رهاسازي زنبور تريكوگراما شروع و با توجه به فنولوژي ذرت به فاصله هر 5 روز (حداكثر 3 الي 4 نوبت) هر نوبت 100 تريكوكارت ادامه خواهد يافت ارزيابي:
1- بررسي تريكوكارتهاي نصب شده در بوته هاي ذرت به ازاء هر 10 هكتار يك تريكوكارت بصورت كاملا تصدفي و تعيين ميانگين تعداد تخم پارازيته و درصد خروج
2- تعيين درصد پارازيتيسم تخم و لارو استرينيا با بازبيني 500 بوته ذرت در 1 درصد سطح اجرا 7 روز بعد از آخرين نوبت رهاسازي

دستورالعمل رهاسازي عوامل كنترل طبيعي در مزارع ذرت استان گلستان:
از آنجا كه آفت كارادرينا آفت كليدي و درجه يك محصول ذرت در كشت تابستانه ذرت در گلستان مي باشد و خسارت اين آفت در مرحله 6-4 برگي مي باشد. لذا عمليات رهاسازي زنبور براكون در مزارع ذرت هفته اول مرداد با بررسي و تعيين مرحله رشدي لارو(سن 3-2) و درصد تراكم لارو در محصول فوق به شرح ذيل صورت مي گيرد. در هر نوبت رهاسازي براي هر هكتار 1000 عددزنبور ماده در نظر گرفته مي شود.