بخشی از مقاله
*** این فایل شامل تعدادی فرمول می باشد و در سایت قابل نمایش نیست ***
برآورد شاخص فقر آبی در استانهاي کشور
چکیده
این مقاله گزارشی روي ساختار شاخص بین الملی فقر آب می باشد و ارزش این شاخص را براي استانهاي کشور ما (ایران) می سنجد. شاخص فقر آبی WPI(WATER POVERTY INDEX) نسبت سلامتی و رفاه خانوارها را با میزان آب در دسترس می سنجد و براي این امر رابطه بین 5 عامل اساسی متصل به هم منابع آب را مورد آزمون قرار می دهد که این عوامل عبارتند از :منابع اب،دسترسی،ظرفیت،مصرف و محیط زیست.( البته هر کدام ازاین زیر شاخص ها داراي چندین زیر مجموعه می باشد که با توجه به اهمیت هر کدام وزن دهی می شوند) همچنین این شاخص قادر است تا جوامع و جمعیتهاي مختلف را از لحاظ میزان تاثیر پذیري فاکتورهاي فیزیکی و اجتماعی _اقتصادي از میزان کمیابی آب رده بندي کند که این مطلب ارگانهاي ملی و فرا ملی مربوط به مدیریت منابع آبی را قادر می سازد تااین فاکتورها را مدیریت کنند و آسیبهاي وارده از ناحیه کمیابی آب را به حداقل برسانند.
ما در این مقاله استانهاي کشورمان را مورد آزمون مقایسه اي قرار میدهیم وبناي این تحقیق بر اساس اطلاعات استانی بدست آمده به از نهادها و ارگان هاي مختلف می باشد.
کلمات کلیدي:
شاخص ها،آب،محیط زیست،فقر آبی
مقدمه
این شاخص در ابتدا توسط سالیوان (2002)مطرح شده است و سپس 140 کشور دنیا در این شاخص مورد آزمون قرار گرفتند که ایران با کسب نمره 60.3 رتبه 58 ام دنیا را کسب کرده است . در براورد این شاخص ما از چند زیر شاخص استفاده می کنیم بطوریکه زیر شاخص هاي بکار گرفته شده یک قسمت مهم از فرایند ارزیابی نتایج می باشد. این زیر شاخص ها یک ابزار مدیریتی مهم هستند که به مدیران سیاست گذار پیرامون منابع آبی جهت می دهند. این زیر شاخص ها همچنین یک ابزار سیاسی خیلی مهم نیز هستند بطوریکه کارشناسان را قادر می سازند تا نتایج بدست آمده درباره اثرات سیاست گذاري حکومتی حوزه آب را بسنجند. محاسبه زیر شاخص ها تحت بررسی آکادمیک باعث رشد استفاده از آنها بوسیله سیاستگذاران می شود .به هر حال این زیر شاخص ها یک نسبتی از نتایج را عرضه می کند که سیاست گذاري را به طرف بهبود و ارتقاء خود هدایت می کند.
ما در این مقاله بر روي توسعه و انجام شاخص فقر آبی در استانهاي ایران میپردازیم و استانهاي کشور را از لحاظ شاخص فقر آبی مورد آزمون قرار میدهیم. هدف از شاخص فقر آبی بیان یک اندازه گیري بین چند حلقه مختلف از زنجیره مدیریت منابع آب ( که شامل تاثیرات آب در سلامتی و رفاه خانوارها و همچنین میزان تاثیر کمیابی آب را روي زندگی بشرو...است) می باشد. همچنین این شاخص این امکان را دارد تا کشور ها و جوامع درون آنها را با در نظر گرفتن عوامل اقتصادي اجتماعی و فیزیکی مربوط به کمیابی رتبه بندي کند. این شاخص ارگانهاي ملی و فرا ملی مربوط به بخش آب و مدیران مسول نظارت بر منابع آب را قادر می سازد تا میزان تاثیر پذیري فاکتورهاي اقتصادي اجتماعی از میزان در دسترس بودن آب ایمن را بررسی کند.
هدف از شاخص فقر آبی این مقاله از یک چهار چوب پذیرفته شده استفاده می کند تا بتواند نشان دهد چگونه می توان یک شاخص را براي مقایسه ملی و فرا ملی براساس اطلاعات موجود مورد آزمون قرار داد . هدف نهایی از پروژه توسعه شاخص فقر آبی در یک مقیاس مشخص این است که نتایج سیاست گذاري و نحوه عملکرد را در منطقه مورد نظر مورد بررسی قرار دهیم.
براي این منظور اطلاعات موجود در سطح منطقه باید جمع آوري و تکمیل شوند. وضعیت جغرافیایی متفاوت تاثیر بخصوصی در حوزه آب می گذارد. این شاخص تفاوت در ماندگاري آب در دسترس و زمانی که طی میشود تا به آب سالم دسترسی پیدا کرد را بین روستاها و یا شهرها در منطقه مورد نظر نشان دهد.البته این سنجش کاملا انعطاف پذیر می باشد و از عوامل در دسترس براي بدست آوردن زیر شاخص ها استفاده می کند. توسعه این شاخص به عنوان یک ابزار مدیریتی در این مقاله مورد نظر می باشد.
شاخص WPI براساس ترکیب اندازه گیري هایی از قابلیت دسترسی و نوع دسترسی مردم به آب با مد نظر قرار دادن میزان ظرفیت جامعه براي فراهم کردن آب بدست می آید و میزان نمره این شاخص نوع احساس جامعه درباره نیازهاي اساسی خود به آب کافی را نشان می دهد زیرا اگر دسترسی آنها به مقدار کافی نباشد این امکان وجود دارد که آنها براي بدست آوردن آب راه طولانی را طی کند یا اینکه در فصلهاي مختلف براي بدست آوردن آب دچار مشکل باشند. جنبه دیگر فقر آبی این است که ممکن است مردم از لحاظ اقتصادي ضعیف باشند و اگر چه آب کافی در دسترس داشته باشند توان مالی کافی براي مهار آب و استفاده از آن را نداشته باشند و آنها باید بین هزینه براي خوراك و آب یکی را انتخاب کنند که البته نمونه واضح این مطلب بعضی کشورهاي آفریقایی می باشند. نمونه دیگر فقر آبی این است که ممکن است در بعضی روستاها یک زن جوان با بچه روي پشت خود براي تهیه آب سالم وامن باید خود را به منبع آب برساند که این خود یک نمونه از فقر آبی می باشد.
مطالعات انجام شده نشان داده است که ارتباط تنگاتنگی بین فقر آبی و فقر در آمدي وجود دارد. در مناطقی که آب ناکافی و غیر قابل اطمینان است و در آمد مردم به مقدار کافی نیست تا براي بدست آوردن آب کافی هزینه کنند سطح سلامت به خطر می افتد. این شاخص به قابلیت دسترسی به آب و ظرفیت براي فراهم کردن آب ، نحوه و نوع استفاده از آب و عوامل زیست محیطی که بر روي کیفیت و اکولوژي آب تاثیر می گذارند میپردازد. قابلیت دسترسی به آب یعنی منابع آبی سطحی و زیر زمینی که شکل دهنده جوامع بشري و کشورها می باشد به سهولت و به مقدار کافی در دسترس باشندو دسترسی به این معنی نیست که تنها بطور آسان براي نوشیدن و پختن آب کافی داشته باشیم بلکه باید آب کافی براي کشاورزي یا آبیاري گیاهان و همچنین براي صنعت نیز وجود داشته باشد.همچنین ظرفیت یعنی احساس اطمینان بطوریکه سطح درآمد اجازه بدهد براي آب سالم هزینه پرداخت کنیم البته ظرفیت شامل سطح تحصیلات و سلامت نیز می شود زیرا هر چه این موارد در جامعه اي بالاتر باشد ظرفیت براي دستیابی به آب بالاتر می باشد. در این شاخص عوامل زیست محیطی نیز لحاظ شده است زیرا حتی اگر منابع آبی فراوان داشته باشیم و ملاحظات زیست محیطی را مد نظر قرار ندهیم منابع سالم را به منابع ناسالم تبدیل کرده ایم و خود را ازلحاظ آبی فقیر کرده ایم . این موارد که گفته شد به عنوان یک سند معتبر می تواند از جانب دانشمندان( فیزیکی، اجتماعی) ، کارشناسان آبی ، محققان و دیگر کسانی که به ترتیبی نظراتشان در این شاخص منظور پذیرفته شود و به عنوان ملاکی براي نظارت بر منابع آبی انتخاب گردند.
چهارچوب شاخص فقر آبی شاخص ها بطور معمول از چندین زیر شاخه که بتوان به اطلاعات کافی در موردشان دست یافت تشکیل یافته اند و شاخص WPI نیز از این قاعده مستثنا نیست . ما در این مقاله با توجه به انعطاف پذیري این شاخص مقدار آن را براي استانهاي ایران محاسبه کرده ایم که البته طبیعی است که با توجه به اطلاعاتی که در دسترس داریم چهارچوب این شاخص را تعریف کرده ایم که در ادمه به جزئیات این زیر شاخص ها می پردازیم.
این شاخص عبارتست از5زیر شاخص که هر کدام داراي چندین زیر مجموعه می باشد که مطابق با چهار چوب پذیرفته شده اي است که در بالا توضیح داده شد. اجزاء این شاخص عبارتند از:
▪ منابع
▪ دسترسی
▪ ظرفیت
▪ استفاده
▪ محیط زیست
اساس محاسبات هر شاخص بر اساس فرمول زیر است:
(Xi - Xmin) /( Xmax - Xmin) این فرمول X i مقدار مربوط به گزینه مورد نظر که در این مقاله استان مورد نظر میباشد، Xminحداقل مقدار محاسبه شده بین گزینه ها یا استانها و Xmax حداکثر مقدار محاسبه شده بین گزینه ها یا استانها می باشند. زیر شاخص ها که اوضاع منطقه مورد نظر را از لحاظ شاخص مورد نظر نشان می دهند عددي بین صفر و یک را به خود اختصاص می دهد. البته هر کدام از این زیر شاخه ها چند زیر مجموعه دارد که بعد از میانگین گیري بین زیر مجموعه ها عدد مورد نظر براي زیر شاخص بدست می آید بعد هر کدام از 5 جزء این شاخص در عدد 20 ضرب می شود و سپس با هم جمع می شود و مقدار WPI از عدد 100 محاسبه می شود. در ادامه به توصیف کوتاهی از هر زیر شاخی به همراه زیر مجموعه مورد نظرش ارائه می دهیم:
منابع در این زیر شاخص سالیوان 2 عامل را در نظر گرفته است که عبارتند از : مجموعه آبهاي داخلی و مجموعه آبهاي خارجی. اما ما براي هر استان میزان آبهاي تجدید پذیر استان را نسبت به مساحت و جمعیت استان می سنجیم.
مقادیر بدست آمده به شرح ذیل می باشد.
دسترسی
بنا بر گفته سالیوان (2002) این شاخص باید از سه جزء زیر تشکیل شود:
-1درصدي از جمعیت که به آبهاي سالم دسترسی دارند
-2درصدي از جمعیت که به بهداشت دسترسی دارند
-3درصد زمینهاي فاریاب از زمینهاي قابل کشت اما ما در این شاخص براي استانهاي کشور موارد زیر را مورد بررسی قرار داده ایم:
-1تناسب جنگل به بیابان : زمینهاي استانها ترکیبی از جنگلی، مرتعی و بیابانی می باشد با مقایسه استانها از لحاظ در صد جنگلی بودن میتوان به نوع آب و هواي استان و طبیعتا میزان دسترسی به آب پی برد.
-2نوع دسترسی به آب خانوارهاي استان: براي بدست آوردن نسبت نسبتا درستی در این آیتم ما چند عامل زیر را که بتوان به اطلاعاتشان دست یافت به عنوان زیر مجموعه این آیتم معرفی می کنیم:
- 1- 2 نسبت میزان تولیدآب شهري به جمعیت شهري
- 1- 2 نسبت میزان تولید آب روستایی به جمعیت روستایی
) - 3-2 نسبت طول شبکه توزیع آب روستایی به مساحت استان ) * تعداد روستاها
) - 4-2 نسبت طول شبکه آب با قطر بیشتر از 80 میلیمتر شهري به جمعیت شهري استان و مساحت استان) * ( تعدادشهرهاو شهرستانها )
- 5- 2 نسبت حجم مخازن آب روستایی به جمعیت روستایی
- 6- 2 نسبت حجم مخازن آب شهري به جمعیت شهري
- 7- 2 نسبت ظرفیت تامین آب روستایی به جمعیت روستایی
- 8- 2 نسبت ظرفیت تامین آب شهري به جمعیت شهري استان
- 9- 2 نسبت میزان فروش آب روستایی به جمعیت روستایی
- 10- 2 نسبت میزان فروش آب شهري به جمعیت شهري
-3مسافت منابع آبی تا محل استفاده مشترکان : این شاخص میزان فاصله منابع آبی را تا محل استفاده مشترکان نشان می دهد. براي بدست آوردن این شاخص بدلیل نبود یک آمار مشخص از میانگین بین چند زیر مجموعه زیر استفاده می کنیم.
- 1- 3 نسبت جمعیت استان به مساحت استان
- 2- 3 نسبت طول شبکه آبرسانی روستایی به مساحت و جمعیت استان
- 3- 3 نسبت طول شبکه آبرسانی شهري به جمعیت شهري
-4سرانه فاضلاب : این شاخص میزان دسترسی به شبکه فاضلاب را نشان می دهد و هر چه این شاخص بالاتر باشد استان از لحاظ شاخص دسترسی رتبه بالاتري دارد. براي بدست آوردن این شاخص موارد زیر را بررسی می کنیم.
- 1- 4 نسبت جمعیت شهري به مساحت استان
- 2- 4 نسبت طول شبکه فاضلاب انجام شده به مساحت استان
- 3- 4 نسبت طول شبکه فاضلاب انجام شده به جمعیت شهري
-5 نسبت هزینه شرکتهاي فعال در بخش آب به جمعیت استان: نسبت جمعیت استان به هزینه هاي انجام شده در امور آب . هر چه این نسبت بزرگتر از 1 باشد یعنی هزینه کمتر و دسترسی به آب بهتر است.براي بدست آوردن این آیتم موارد زیر را بررسی می کنیم.
- 1- 5 نسبت هزینه شرکتهاي فعال در بخش آب به جمعیت استان
- 2- 5 نسبت میزان ضرردهی شرکتهاي فعال در زمینه آب به جمعیت هر استان
- 3- 5 نسبت هزینه شرکتهاي آب منطقه اي هر استان به جمعیت هر استان
-6 نسبت زمینهاي کشاورزي به مساحت استان : هرچه این آیتم نسبت بالاتري به خود اختصاص بدهد در استان دسترسی به آب آسانتر خواهد بود . براي محاسبه این شاخص موارد زیر را بررسی میکنیم و دو زیر مجموعه را با ضریب 2 محاسبه می کنیم.
- 1- 6 نسبت زمینهاي با کشت غرقابی به مساحت استان( باوزن 2 محاسبه می شود)
- 2- 6 نسبت زمینهاي با کشت دیم به مساحت استان
- 3- 6 نسبت زمینهاي فاریاب از زمینهاي قابل کشت( باوزن 2 محاسبه می شود)
ظرفیت در این شاخص ما میزان توان استان را براي دستیابی به آب بررسی می کنیم. طبیعی است که هر چه ظرفیت استان
براي رسیدن به آب بالاتر باشد استان پرآب تر خواهد بود. سالیوان در این زیر شاخص 4 آیتم را بررسی کرده است:
-1لگاریتم تولید ناخالص
-2میزان مرگ و میر کودکان زیر 5 سال
-3شاخص آموزش
-4ضریب جینی
اما ما براي بدست آوردن این زیر شاخص موارد زیر را بررسی می کنیم:
-1 لگاریتم تولید ناخالص هر استان: این شاخص میزان توسعه یافتگی استان را نشان می دهد و طبیعی می باشد که هر چه استان توسعه یافته تر باشد توان انسان براي دستیابی به آب بیشتر است.
- 2 ضریب جینی: یکی از شاخصهاي سنجش نابرابري در امد جامعه ضریب جینی است. ضریب جینی عددي است بین صفرویک ( یا صفر و صددرصد) که در آن صفر معنی توزیع کاملا" برابر درآمد یا ثروت و یک معناي نابرابري مطلق در توزیع است .
ضریب جینی شهري و روستایی متفاوت است که ما براي هر دوي شهري و روستایی را بدست آوردید و میانگین گرفتیم و در این جا بصورت میانگین بیان می کنیم .
- 3 نرخ باسوادي استان: در این آیتم میزان باسوادي استان را بررسی می کنیم . طبیعی است که هر چه میزان تحصیلات در استان بالاتر باشد ظرفیت براي دستیابی به آب بالاتر است .
- 4 سرانه پرتی آب : در این آیتم میزان برقی آب شرب را نسبت به طول شبکه و میزان تولید بررسی می کنید
.موارد مورد بررسی در این آیتم به شرح زیر می باشد:
-1-4 نسبت پرتی آب شهري/ طول شبکه آب رسانی
- 2- 4 نسبت پرتی آب روستایی / طول شبکه روستایی
-3-4 نسبت پرتی آب روستایی/ میزان تولید روستایی
- 4- 4 نسبت میزان پرتی آب شهري / میزان تولید شهري
-5مرگ و میر کودکان زیر 5 سال : هر چه این نسبت پایینتر باشد ظرفیت انسان بالاتر است و میزان توسعه یافتگی استان بالاتر است. و هر چه استان توسعه یافته تر باشد ظرفیت استان براي دستیابی به آب بیشتر می باشد.
-6درصد زیان : هر چه میزان فروش آب از لحاظ اقتصادي رتبه بالاتري داشته باشد ظرفیت براي انجام امور مربوط به آب بالاتر می باشد. و مسئولین آب استان توان اقتصادي بالاتري خواهند داشت . براي محاسبه این آیتم ها درصد زیان کل شرکتهاي فعال در زمینه آب و شرکتهاي آب منطقه اي را نیز محاسبه می کنیم . موارد مورد بررسی در این آیتم به شرح زیر می باشد:
-1-6 در آمد حاصل از فروش آب (شرکت هاي فعال در بخش آب ) / هزینه کرد بخش آب
- 2- 6 در آمد حاصل از فروش آب ( شرکتهاي آب منطقه اي هر استان /( هزینه کرد بخش آب
-7نوع بهره وري از زمینهاي کشاورزي ( نسبت تعاونیها و شرکتهاي کشاورزي به کشاورزي شخصی): در این شاخص ما میزان توسعه یافتگی در بخش کشاورزي را محاسبه می کنیم. طبیعی است که هر چه کشاورزي به صورت مکانیزه با بهره وري بالا و استفاده آب حداقل انجام شود با میزان آب در اختیار محصولات بیشتري می توانیم تولید کنید .
-8 نسبت برداشت از قنوات / برداشت چاهها : در این شاخص برداشت از قنوات را نسبت به برداشت از چاهها می سنجیم. طبیعی است که هرچه برداشت از چاهها زیاد باشد سطح آب زیرزمینی پائین می رود و جبران این مساله کار بسیار مشکلی خواهد بود اما استانهایی که هنوز از آب قنات استفاده می کنند از لحاظ حفظ منابع زیرزمینی ظرفیت بالاتري دارند .
-9 دارایی هاي آبی استان: در این شاخص ما میزان آب هاي تحت کنترل هر استان را نسبت به جمعیت می سنجیم و میزان پربودن مخازن را بررسی می کنیم و همچنین میزان استفاده ازآبهاي سطحی را نسبت به زیرزمینی می سنجیم تا بطور کامل منابع آبی هر استان را بررسی کر ده باشید. در این آیتم نسبت کل حجم منابع آبی هر استان به جمعیت استان را با ضریب 3 نسبت به ما بقی آیتم ها محاسبه می کنید . موارد مورد بررسی در این آیتم به شرح زیر می باشد:
- 1- 9 حجم مخازن در6 ماه اول سال 91-90 نسبت به جمعیت استان
-2-9 میزان پر بودن مخازن
- 3- 9 نسبت کل حجم منابع آبی هر استان به جمعیت استان
-4-9 نسبت کل حجم منابع آبی هر استان به برداشت چاهها(این آیتم با ضریب 3 محاسبه می شود)
مصرف آب در این شاخص ما میزان مصرف آب و نوع بهره برداري از منابع آبی را بررسی می کنیم . در این شاخص ما مصرف آب خانگی ، کشاورزي و صنعتی را بررسی می کنیم و مصرف خانگی را با ضریب 3 محاسبه می کنیم .
. 1 مصرف آب خانگی
در مصرف آب خانگی ما نحوه مصرف را به سه دسته تقسیم می کنیم .در این زیر شاخص ما مصرف بین 70 تا 100 لیتر در روز را نرمال در نظر گرفته ایم و مصرف کمتر و بیشتر را مورد مقایسه قرار داده ایم.
. 2 مصرف آب بخش کشاورزي در این آیتم ما میزان تولیدات کشاورزي را نسبت به میزان مصرف آب کشاورزي می سنجیم .: 3 میزان ارزش تولیدات صنعت / مصرف آب بخش صنعت در این آیتم ما میزان تولید را نسبت به میزان مصرف آب بخش صنعت می سنجیم .
محیط زیست
یکی از مهمترین عوامل مربوط به منابع آبی هر استان بحث محیط زیست منابع آبی، نگهداري و محافظت از این منابع می باشد. زیرا اگر منابع آبی محدود که به سختی به دست می آید اگر به درستی محافظت نشود از بین می رود.
سالیوان در این آیتم چند آیتم زیر را مورد بررسی قرار داده است: _1کیفیت آب _2تنش آبی _3نظارت محیطی و مدیریت
اما ما براي این شاخص چند زیرشاخه زیر را بررسی می کنیم که به شرح زیر می باشد:
1 شاخص پایش منابع آب هر استان : شاخص پایش منابع آب با هدف ارزیابی وضعیت کنونی منابع آب از ابتداي سال آبی جاري تعریف و در استانهاي کشور برآورد گردیده.
پارامترهاي مورد استفاده در برآورد این شاخص عبارتند از: درصد اختلاف بارش و رواناب با متوسط درازمدت، درصد پربودن مخازن، حجم مخازن، سدهاي در دست بهرهبرداري، درصد کسري حجم مخزن آب زیرزمینی با متوسط درازمدت و نیز حجم ذخیره در هر حوضه آبریز می باشد.این آیتم توسط دفتر مطالعات منابع آب کل کشور انجام شده است. این شاخص توسط شرکت جاماب براي استانهاي کشور محاسبه شده است.
-2 شاخص تنش آبی: در این شاخص ما میزان آلودگی هایی که از طریق کشاورزي وارد آب هاي زیرزمینی می شود بررسی می کنیم.موارد مورد بررسی به شرح زیر می باشد:
- 1- 2 میزان مصرف کودهاي شیمیایی در زمین هاي کشاورزي
- 2- 2 میزان مصرف سموم شیمیایی
-3شاخص مربوط به مدیریت و نظارت : در این شاخص ما میزان محافظت و نگهداري از منابع آبی را بررسی می کنیم. موارد مورد بررسی در این شاخص به شرح زیر می باشد:
- 1- 3 مساحت مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست / مساحت استان
- 2- 3 مساخت جنگال کاري و تولید نهال / مساحت استان
- 3- 3 فعالیت هاي آبخیزداري / مساحت استان
- 4- 3 میزان حفاظت از جنگل ها و مراتع موجود / مساحت جنگل ها و مراتع هر استان
- 5- 3 هزینه هاي صرف شده براي بهبود بهرهبرداري و حفاظت از منابع آبی / حجم منابع تجدیدپذیر هر استان
-4 حفظ منابع آب هاي زیرزمینی : در این شاخص میزان محافظت از آب هاي زیرزمینی هر استان را بررسی می کنیم. موارد مورد بررسی در این آیتم به شرح زیر می باشد:
-1-4 ترمیم قنوات
این آیتم 3 زیر مجموعه دارد:
1-1-4 تعداد قنوات ترمیم شده / کل تعداد قنوات
2-1-4 هزینه هاي انجام شده براي بازسازي قنوات / کل برداشت از قنوات
3-1-4 میزان افزایش آبدهی قنوات ترمیم شده / کل برداشت از قنوات
2-4میزان برداشت از آب هاي زیرزمینی / پتانسیل برداشت از آب هاي زیرزمینی
-5شاخص آسیب پذیري : به منظور ارزیابی آثار خشکسالی بر منابع آب، شاخص آسیب پذیري تعیین و بر این اساس آسیب وارده به منابع آب مورد ارزیابی قرار گرفته است. این پارامترها شامل درصد اختلاف بارش و رواناب با متوسط درازمدت به مدت پر بودن مخازن و حجم مخازن سدهاي در دست بهره برداري، درصد اختلاف حجم آبخوانهاي آبرفتی با متوسط و حجم آبخوانهاي آبرفتی هر حوضه آبریز می باشد. این شاخص توسط دفتر مطالعات منابع آب انجام شده است.
محاسبات برای شاخص WPIبرای استانهای کشور :
نتایج شاخص فق آبی براي 30 استان کشور به شرح جدول ذیل می باشد و همانطور که مشاهده می شود استان ایلام بالاترین رتبه را دارد و استان سیستان و بلوچستان داراي کمترین نمره می باشد. همانطور که مشخص است استانهایی که در نیمه بالایی این جدول قرار دارند حداقل در یکی از 5 زیر شاخص زیر نمره بالایی گرفته اند که با مقایسه جداول هر زیر شاخص با جدول اصلی این نکته به وضوح مشخص است.
نمره بدست آمده براي منابع استانها:
