بخشی از مقاله
بررسی نحوه گسترش بیمه هاي تکمیلی درمان از دیدگاه خبرگان بیمه (مطالعه موردي:
شهرستان بوئین زهرا)
خلاصه
صنعت بیمه کشور، به عنوان یکی از بازوهاي مهم اقتصادي، با هدف اشاعه فرهنگ بیمه در جامعه، پیشرفت امر تجارت و توسعه مبادلات بازرگانی، ایجاد پس انداز و حفظ سرمایههاي ملی و استقرار تامینهاي مالی اجتماعی، فعالیت خود را آغاز نموده است. توجه خاص شرکتهاي بیمه به انواع بیمههاي اشخاص و به ویژه، امر بیمه درمان تکمیلی، شاید منطقیترین راه در جهت انجام این رسالت عظیم است؛ چرا که بیماري از لحاظ اقتصادي، ضربات سهمگینی بر پیکره اجتماع وارد میآورد. به طوري که در بسیاري از موارد، هزینههاي ناشی از آن بار سنگینی بر دوش افراد با درآمد ثابت تحمیل میکندبه دلیل اهمیت بیمه تکمیلی درمان در جامعه ایران در این تحقیق عوامل موثر بر توسعه بیمه مذکور پرداخته میشود. جامعه آماري این تحقیق را کلیه کارشناسان و کارشناسان ارشد شاغل در شرکتهاي بیمه ایران، دانا، معلم، آسیا، نوین و رازي شهر بوئین زهرا است که در امر صدور بیمهنامه و پرداخت خسارتهاي بیمه تکمیلی درمان فعالیت دارند. در این پژوهش به دلیل محدود بودن جامعه آماري از روش سرشماري براي جمعآوري دادهها استفاده شده است.
نتایج نشان میدهد که بین متغیر توسعه بیمه تکمیلی درمان و پنج متغیر شامل آمیخته بازاریابی شرکتهاي بیمه، عملکرد سازمان بیمه مرکزي، عمکلرد سازمان تامین اجتماعی و سازمان خدمات درمانی، وضعیت مالی مشتریان و تخصص نیروهاي شاغل در شرکتهاي بیمه رابطه معناداري وجود دارد.
:Keywords بیمه تکمیلی درمان، بیمه درمان، بیمه مرکزي ایران، ، خبرگان بیمه، شهرستان بوئین زهرا
مقدمه
امروزه بیمه واقعیتی است که در پرتو آن مسیر رسیدن به این هدف هموار میگردد. بیمه تکیهگاه مناسبی است که در زمانهایی خاص به کمک افراد آمده و وضعیت اقتصادي آنها را سر و سامان داده و امنیت خاطر و رفاه مالی آنان را فراهم میسازد(عرفانیان، .(1390
اگر چه سر منشأ خلقت بیمه و خدمات بیمهاي از بیمه حملونقل دریایی آغاز و بعد از آن به سایر بیمههاي اموال (غیر زندگی) نظیر بیمه خودرو، آتشسوزي و مهندسی و سپس بیمههاي زندگی (نظیر عمر و حوادث) توسعه و گسترش یافت، اما اهمیت ویژه خدمات درمانی در زندگی روزمره و سهم به سزاي هزینههاي پیشبینینشده مرتبط با آن در سبد خانوار، موجب رشد و توسعه این رشته بیمهاي شد و جایگاه مخصوص به خود را همسان با دیگر پوششهاي بیمهاي باسابقهتر در انواع خدمات قابل ارائه توسط شرکتهاي بیمه پیدا کرد (شکوهی بهار، 1390،ص.(3
ماهیت بیمه مشارکت در خسارت و جایگزین نمودن اطمینان به جاي عدم اطمینان است، بنابراین بیمه به عنوان یک روش مقابله با خطر، پاسخی به شرایط نامطمئن و پرمخاطره است. یکی از خطرات پیش روي انسان بیماري است که از یک سو مخارج درمانی زیادي را به بیماران تحمیل میکند و از سوي دیگر با کاهش توان کار، درآمد فردي و تولید جامعه را کاهش میدهد. (عباسی، 1376، ص(2
بیمههاي مکمل یا تکمیلی همان طور که از نامشان مشخص است، پوشاننده بیمههاي پایه تأمین اجتماعی یا خدمات درمانی است. این نوع بیمهنامهها، دیر زمانی نیست که به بازار سلامت ایران ورود پیدا کردهاند اما به دلیل پوشش دادن بسیاري از موارد درمانی و کاهش قابلتوجه هزینههاي درمان، به خوبی جاي خود را در جامعه بازکردهاند و در حال حاضر نقش بسیار مهمی در بازار سلامت ایران و معاملات درمانی بازي میکنند. بسیاري از کارشناسان اعتقاد دارند مشکلات بیمههاي پایه در ایران باعث گرایش بسیاري از سازمانها و نهادها به استفاده از بیمههاي مکمل شده است(اسماعیلی، .(1390
نظر به اینکه صنعت بیمه با توجه به حق بیمههاي دریافتی، افزایش سهم خود در تولید ناخالص داخلی و میزان و حجم سرمایهگذاري موجود در آن، یکی از اجزاي اصلی اقتصاد را تشکیل میدهد، لذا عجیب نخواهد بود که افزایش تقاضاي بیمه به توسعه مالی – که باعث رشد اقتصادي است – کمک شایانی خواهد نمود. بنابراین با شناسایی عوامل عمده بر تقاضاي بیمههاي درمان تکمیلی میتوان زمینه گسترش و پویایی این شاخه مهم بیمهاي و در نتیجه رشد اقتصادي را فراهم نمود.(سجادي، 1386، ص 4
ادبیات تحقیق
• رویالتی و هاگنز((2005 در مقالهاي تأثیر حق بیمه و درآمد را بر تقاضاي انواع بیمههاي مکمل با استفاده از مدل پروبیت مورد تحلیل قراردادند. نتایج نشان داد که کشش درآمدي که بر اساس ضریب متغیر دستمزد کارگر به دست آمده است در مورد بیمههاي درمانی پایه معنیدار نیست. در مورد سایر مزایاي بیمهاي شامل خدمات دندانپزشکی، چشمپزشکی و مراقبتهاي بلندمدت کشش قیمتی به ترتیب برابر با -0/761 ، -0/762 و -0/864 درصد محاسبه شده است که در هر مورد از کشش درآمدي بیشتر است.
• شکوهی بهار((1390 در پژوهشی تحت عنوان "بررسی رابطه بین میزان رضایت بیمه درمان تکمیلی در وفاداري و تمدید قراردادهاي بیمهاي بیمهگذاران" به این نتایج دست یافت که بهبود کیفیت خدمات قابل ارائه به بیمهگذار و توجه به اهمیت رابطه بین کارکنان بیمهگر و بیمهگذار و افزایش اعتماد مشتري به خدمات دریافتی از بیمهگر، مؤثرترین عوامل وفاداري مشتریان شرکت بیمه است.
دقیقی اصلی و همکارانش((1389 در مقالهاي به منظور بررسی عوامل مؤثر بر تقاضاي بیمه درمان تکمیلی از مدل رگرسیونی پانل دیتا الگوي اثرات ثابت استفاده شده است؛ بر این اساس درآمد سرانه مخارج بهداشتی سرانه و نرخ تورم به عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر تقاضا شناختهشدهاند ، کشش تقاضا نسبت به تمامی این متغیرها کوچک تر از واحد برآورد شده است.
فرضیات تحقیق
فرضیه اصلی :1
بین آمیخته بازاریابی شرکتهاي بیمه و توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد فرضیه هاي فرعی:
*بین میزان رقابتی بودن بازار بیمه و توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد.
*بین سهولت دسترسی به کانالهاي توزیع و توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد.
*بین میزان شناخته شدن بیمه تکمیلی درمان براي افراد حقیقی و حقوقی و توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد
2- فرضیه اصلی :
بین عملکرد بیمه مرکزي ایران و توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد
3- فرضیه اصلی :
بین فعالیت سازمانهاي تأمین اجتماعی و خدمات درمانی با توسعه بیمه تکمیلی رابطه معنادار وجود دارد.
4- فرضیه اصلی :
بین وضعیت مالی مشتریان با توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد.
5- فرضیه اصلی :
بین میزان نیروي تخصص و کارآمدي نیروهاي شاغل در شرکتهاي بیمه و توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد.
جامعه آماري
جامعه آماري، شامل کلیه کارشناسان و کارشناسان ارشد شاغل در شرکتهاي بیمه ایران، پارسیان، معلم، ملت، دانا و پاسارگاد شهر بوئین زهرا است که در امر صدور بیمهنامه و پرداخت خسارتهاي بیمه تکمیلی درمان فعالیت دارند. در این پژوهش به دلیل محدود بودن جامعه آماري از روش سرشماري براي جمعآوري دادهها استفاده شده است.
روش تحقیق
این تحقیق از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردي بوده و بر اساس روش تحقیق توصیفی-پیمایشی می باشد. در این پژوهش از روش کتابخانهاي (کتاب، مقالات و متون اینترنتی) و همچنین پرسشنامه استفاده میشود. با توجه به اهداف و فرضیات پژوهش، یک پرسشنامه حاوي 30 سئوال به شرح زیر، تهیه و تنظیم گردید: در این پژوهش از مقیاس لیکرت براي اندازهگیري استفاده شده است. براي تفسیر و تحلیل دادهها از آزمون کولموگروف-اسمیرونوف6 و ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون استفاده میشود
در این پژوهش از روش اعتبار محتوا براي تعیین اعتبار یا روایی پژوهش استفاده شده است. جهت اطمینان از روایی، پرسشنامه در اختیار چند تن از خبرگان و متخصصان صنعت بیمه قرار گرفت، اصلاحات مورد نظر انجام گرفت و در نهایت، نظر آنان تائید کنندهي روایی پرسشنامه تهیه شده بود. در این پژوهش از آلفاي کرونباخ7 براي تعیین پایایی یا قابلیت اعتماد استفاده شده است.
جدول (2) آلفاي کرونباخ براي مؤلفههاي پژوهش
بحث و یافته ها
یافتههاي مربوط به فرضیه اصلی اول پژوهش
فرضیه اصلی اول در این پژوهش عبارت است از اینکه بین آمیخته بازاریابی شرکتهاي بیمه و توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد.
چنانکه جدول(3) نشان میدهد محاسبه ضریب همبستگی پیرسون گویاي آن است که بین متغیر آمیخته بازاریابی شرکتهاي بیمه و توسعه بیمه تکمیلی درمان، رابطه معناداري با شدت r = 0/88 و p = 0/001 وجود دارد.
جدول(3) رابطه آمیخته بازاریابی و توسعه بیمه تکمیلی درمان
از آنجا سطح معناداري یا میزان خطاي این آزمون کمتر از پنج درصد (حدود یک هزارم) میباشد، میتوان ادعا نمود که بین دو متغیر اصلی مذکور رابطه معنادري وجود دارد و فرضیه اصلی اول تحقیق تایید میشود، یعنی بین متغیرهاي آمیخته بازاریابی و توسعه بیمه تکمیلی درمان، رابطه مثبت و معناداري وجود دارد. بنابراین افزایش یک متغیر افزایش متغیر دیگر و همچنین کاهش یک متغیر کاهش متغیر دیگر را در پی دارد.
یافتههاي مربوط به فرضیه فرعی اول پژوهش
فرضیه فرعی اول پژوهش عبارت است از اینکه بین میزان رقابتی بودن بازار بیمه و توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد. چنانکه جدول((4 نشان میدهد محاسبه ضریب همبستگی پیرسون گویاي آن است که بین میزان رقابتی بودن بازار بیمه و توسعه بیمه تکمیلی درمان، رابطه معناداري با شدت r = 0/68 و p = 0/001 وجود دارد.
جدول(4) رابطه رقابتی بودن بازار بیمه و توسعه بیمه تکمیلی درمان
با توجه به آنکه سطح معناداري یا میزان خطاي این آزمون از پنج درصد (یک هزارم) کمتر میباشد، میتوان ادعا نمود که بین دو متغیر مذکور رابطه معنادري وجود دارد و فرضیه فرعی اول تحقیق تایید میشود، به عبارت دیگر بین میزان رقابتی بودن بازار بیمه و توسعه بیمه تکمیلی درمان، رابطه معناداري وجود دارد و اولین فرضیه فرعی تحقیق مورد تایید قرار میگیرد.
یافتههاي مربوط به فرضیه فرعی دوم پژوهش
فرضیه فرعی دوم پژوهش عبارت است از اینکه بین سهولت دسترسی به کانالهاي توزیع و توسعه بیمه تکمیلی درمان رابطه معنادار وجود دارد چنانکه جدول((5 نشان میدهد محاسبه ضریب همبستگی پیرسون گویاي آن است که بین میزان سهولت دسترسی به کانالهاي توزیع و توسعه
بیمهتکمیلی درمان، رابطه معناداري با شدت r = 0/75 و p = 0/001 وجود دارد.
جدول(5) رابطه سهولت دسترسی به کانالهاي توزیع و توسعه بیمه تکمیلی درمان
با توجه به مندرجات جدول(5) درمییابیم که میزان خطاي این آزمون همبستگی کمتر از 0/05 (خطا یک هزارم است) میباشد و میزان رابطه
