بخشی از مقاله
چکیده
امروزه آلودگی های زیست محیطی در ابعاد مختلف از جمله آب،خاک،هوا و صوت به مرز بحرانی خود رسیده و قدرت خودپالایی طبیعت مدتهاست که از نقطه متعادل گذشته است. رشد سریع شهرنشینی و توسعه بی رویه شهرها معضلات عدیده زیست محیطی جهت ساکنین بوجود آورده است. یکی از مهمترین مشکلات زندگی در شهرهای بزرگ در حال حاضر و شهرهای کوچک تر در آینده معضل آلودگی فاضلابهای خانگی است. هدف از این مقاله بررسی فاضلابهای خانگی محدوده گلشهر به عنوان یک محدوده از کلان شهر مشهد می باشد،که بهدلیل مهاجر پذیر بودن و تراکم جمعیتی بسیار بالا تاکنون هیچگونه کنترل و مدیریتی بر روی فاضلابهای خانگی این محدوده صورت نگرفته است. این مطالعه در زمره مطالعات تاکیدی و هشداری است جهت مدیران و برنامه ریزان،تا توجه آنها را به گسترش افسار گسیخته حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ و معضلات بهداشتی آن معطوف سازد. در این مقاله فاکتورها و استانداردهای کیفیت آب و میزان پسابهای خروجی از محدوده و استفاده های نابجا از آن مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج آن ارائه گردیده است. بررسی ها نشان داده است که میزان بار آلودگی فاضلاب محدوده خیلی بیشتر از استانداردهای زیست محیطی است و بیش از۸۰٪فاضلاب ساکنین محدوده بطور مستقیمدر سطح معابر عمومی تخلیه می گردد که این امر علاوه بر افزایش بار آلودگی، مخاطرات بهداشتی و زیست محیطی،هزینه های بسیار گزافی را در بخش خدمات شهری به شهرداری تحمیل می نماید. و بطور قابل ملاحظه ای باعث اثرات سیستمیک بر سلامت شهروندان گردیده است. بالا بودن بار آلودگی فاضلابهای محدوده و استفاده نابجا از آن در مزارع خطرات بهداشتی و زیست محیطی جبران ناپذیری را بدنبال دارد و لزوم تسریع در مدیریت و هدایت درست فاضلابها را ایجاب می کند.
مقدمه
امروزه به دلیل گسترش فرهنگ شهرنشینی و افزایش جمعیت ساکن در شهرها مقوله تامین بهداشت جامعه شهری از جمله مهمترین مسائلی است که بایستی مورد توجه برنامه ریزان و مدیران شهری قرار گیرد . در این میان نقش ارگانهای مربوطه از جمله وزارت بهداشت و درمان،شرکتهای آب و فاضلاب،شهرداریها و... بعنوان متولیان این بخش در تامین بهداشت جامعه بسیار تاثیرگذار می باشد به گونه ای که تنها یک روز وقفه در انجام وظایف ارگانهای فوق تهدیدی جدی بر سلامت شهروندان محسوب می گردد. از این رو حفظ منابع آب،یعنی حیاتی ترین ماده ای که بشر به آن نیاز دارد و همچنین کنترل و مدیریت صحیح پساب ها و رواناب ها و فاضلابهای شهری امری اجتناب ناپذیر می باشد. رشد روز افزون جمعیت و در نتیجه بهره برداری بیش از حد منابع محدود آب از یک طرف و آلوده شدن آنها به سبب فعالیتهای گوناگون زیستی،کشاورزی و صنعتی بشر ازطرف دیگر،همگی دست به دست هم داده و زنگ خطر بحران آب را در سالهای آینده به صدا درخواهد آورد.
بنابراین حفظ کیفیت فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی منابع آب سر لوحه فعالیت بسیاری از سازمانهایی است که به نحوی با این منابع سرو کار دارند. این مهم از دو جنبه کلی قابل توجه است :
افزایش کیفیت آبی که باید به مصارف گوناگون برسد که تحت تاثیر سه عامل عمده بوده است :
افزایش آلاینده ها درمنبع طبیعی آب. آزمایشهای کیفی آب و فاضلاب با دقت بالا. افزایش سطح استاندارد آب آشامیدنی.
افزایش کیفیت فاضلاب تصفیه شده گوناگون شهری،روستایی،کشاورزی و صنعتی: پر واضح است که اهمیت این جنبه زیاد بوده و اگر تمامتوجه به آن معطوف می شد هیچگاه بشر با بحران کم آبی روبرو نمی شد. انسانی که می باید محور توسعه باشد خود متاثر از این توسعه قرار گرفته و فعالیتهای آن در یک چرخه ناقص سبب زوال هرچه بیشتر آن می شود. در این راستا لازم است با تکیه بر محوریت انسان سالم مقاصد توسعه به سمت توسعه پایدار یعنی حفظ حقوق نسلفعلی و نسلهای آتی و داشتن محیطی سالم و پویا سوق داده شوند تا شاهد بالندگی هر چه بیشتر انسان و جامعه انسان مدار باشیم. گسترش فلسفه مدیریت زیست محیطی در فعالیتهای انسانی موجب شده که مهمترین مسئله در حل مشکلات زیست محیطی شناخت وضعیت موجود باشد.
آلودگی آب در جهان
حدود۶۹ ٪ آب مصرفی جهان،صرف کشاورزی و عموما آبیاری می شود. ۲۳٪به مصرف صنایع می رسد و مصارف خانگی تنها حدود۸٪را شامل می شود. در کشورهای توسعه یافته،کشاورزی و صنایع،بیشترین مصرف آب را داشته و بالاترین نقش را در آلودگی آبها دارند. امروزه علیرغم اینکه آلودگی آبها در بخشهای مختلف در بسیاری از نقاط جهان تبدیل به یک معضل شده است ولی مسئله بهبود کمیت و کیفیت آب،پس گردی فاحش داشته است. افزایش آگاهی ما در مورد تغییر آب و هوای جهانی و خشکسالی های گذشته باعث گردیده است که مسئله کیفیت آب در مقایسه با کمیت آن در آینده نگران کننده تر به نظر برسد. از اینرو کنترل پساب ها و فاضلاب ها و تصفیه آن می تواند مقدار قابل توجهی از این نعمت خدادادی را به چرخه مصرف بخصوص در بخشهای کشاورزی و صنعت برگرداند.
فاضلاب چیست؟
همه جوامع،هم به صورت جامد و هم به صورت مایع،فضولات تولید می کنند. بخش مایع این فضولات، یا فاضلاب،اساسا همان آب مصرفی جامعه است که در نتیجه کار بردهای مختلف آلوده شده است. از نظر منابع تولید،فاضلاب را می توان ترکیبی از مایع یا فضولاتی دانست که توسطآب از مناطق مسکونی،اداری تاسیسات تجاری و صنعتی حمل شده و بر حسب مورد،با آبهای زیرزمینی،آبهای سطحی و سیلابها آمیخته است.
اگر فاضلاب تصفیه نشده انباشته شود،تجزیه مواد آلی آن ممکن است منجر به تولید مقدار زیادی گازهای بدبو شود. علاوه بر آن،فاضلاب تصفیهنشده معمولا حاوی میکروارگانیسمهای بیماریزای فراوانی است که در دستگاه گوارش انسان زندگی می کند و یا در برخی فضولات صنعتی موجودند. فاضلاب شامل برخی مواد مغذی نیز هست که می تواند سبب تحریک رشد گیاهان آبزی شود،و ممکن است ترکیبات سمی نیز داشته باشد،بنابه این دلایل انتقال سریع و بدون درد سر فاضلاب از منابع تولید،و سپس تصفیه و دفع آن،نه فقط مطلوب،بلکه در جوامع صنعتی ضروری و جنبهاقتصادی و تولید در آمد نیز دارد. فاضلاب جمع آوری شده چه از مراکز جمعیتی یا کارخانجات نهایتا باید به منابع آب یا خاک باز گردانده شود. در هر مورد باید به این سوال پیچیده پاسخ داد که : برای حفظ محیط زیست،کدام یک از آلاینده های فاضلاب،و تا چه حد باید حذف شوند ؟ پاسخ به این سوال مستلزم برسی شرایط و نیازهای محلی،همراه با کاربرد دانش علمی،قضاوت های مهندسی متکی به تجربه و رعایت شرایط و مقررات کشوری می شود.
میکروبیولوژی پساب
پسابها به دو دسته کلی تقسیم می شوند: پساب شهری و پساب صنعتی. ماهیت این دو پساب بطور کلی با یکدیگر فرق دارد. از این نظر میکروبهای آن متفاوت می باشد. و شرایط تصفیه نیز متفاوت است. از قدیمراههای مختلفی برای دفع پساب شهری و صنعتی وجود داشته است که عبارتند از: 1- احداث چاههای جاذب برای دفع پساب: این روش در مکانهایی که بارندگی وجود دارد امکان ندارد و احداث چاه جاذب برای دفع پساب به نوع زمین بستگی دارد. مثلا درخاکهاییکهدرصد رس آن بالاست چاههای جاذب سریعا پر می شوند . و بطور کلی این چاهها باعث آلوده شدن آبهای زیر زمینی می شود. ۲- دفع پساب در رودخانه ها و دریاچه ها: این امر موجب آلودگی رودخانه ها و دریاچه ها می شود و زندگی تمام موجودات را در خطر می اندازد. وجود عناصر سنگین مانند جیوه،کادمیوم و سرب در اثر آلودگی آب رودخانه به پساب باعث تجمع زیستی می شود. و این تجمع می تواند به حیات انسان آسیب برساند. و از طرفی با ورود مواد آلی به آب رودخانه باعث کم شدن اکسیژن آب و از بین رفتن اولین چرخه مواد غذایی آب (فيتو و زئوپلانکتونها) می گردد که حیات آبزیان را به خطر می اندازد. ۳- ریزش فاضلابهابر روی زمین : این روش بسیار رایج می باشد. فاضلاب منازل به معابر عمومی خیابانهای اصلی و فرعی وارد می شود و در سطح معبر به جریان می افتد علاوه بر بوی نامطبوع و بد منظر بودن مکان مناسبی بخصوص در فصل گرما برای رشد میکروبها و حشرات می باشد. ۴- استفاده از فاضلاب شهری جهت آبیاری کشاورزی: گاهی از آب فاضلابها برای آبیاری کشاورزی استفاده می شود . این امر نه تنها باعث انتشار آلودگی محیطی می شود بلکه بعضی از مواد موجود در آب مانند پاک کننده ها،فلزات سنگین)جیوه،آرسنیک و کادمیوم(روی رشد گیاهان اثر گذاشته و گاهی فلزات مستقیما جذب سبزیجات شدهو مصرف آنها بسیار سمی می باشد و خاصیت تجمع زیستی این فلزات باعث می شود که طی چرخه زود هنگام وارد بدن انسان شده و در کبد و کلیهذخیره می گردد.
استاندارد خروجی فاضلاب و تعاریف مربوط به آن:
این استاندارد باستناد ماده۵آیین نامه جلوگیری از آلودگی آب و با توجه به ماده سه همین آیین نامه و با همکاری وزارتخانه های بهداشت،درمان و آموزش پزشکی،نیرو،صنایع،صنایع سنگین،معادن وفلزات،کشور و کشاورزی توسط سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و تدوین گردیده است. در این استاندارد تعاریف و اصطلاحاتی به شرح ذیل می باشند آب سطحی: عبارتست از آبهای جاری فصلی یا دائمی،دریاچه های طبیعی یا مصنوعی و تالابها.
چاه جذب: عبارتست از حفره یا گودالی که قابلیت جذب داشته و کف آن تا بالاترین سطح ایستایی حداقل۳ متر فاصله داشته باشد
. ترانشه جذبی :عبارتست از مجموعه ای از کانالهای افقی که فاضلاب به منظور جذب در زمین به آنها تخلیه شده و فاصله كف آنهااز بالاترین سطح ایستایی حداقل۳ متر باشد
. نمونه مرکب:عبارتست از تهیه یک نمونه۲۴ساعته از نمونه هایی که با فواصل زمانی حداکثر۴ ساعته تهیه شده اند
. کلی فرم ها میکروارگانیسمهای موجود در آب که ایجاد آلودگی می کنند.
توتال کلی فرم: به مجموعه میکروارگانیسمهای موجود در آب اعم از انسانی و حیوانی.
فیکال کلی فرم: مجموع کلی فرمهای انسانیمترین احتمال حضور میکروارگانیسمها در۱۰۰میلی گرم نمونه.
اشریشیاکلی:این میکروب معمولا در روده تمام موجودات منجمله انسان وجود دارد و می تواند برای مدتی در آب آلوده زنده بماند .
نکات الزامی و قابل توجه در دفع فاضلابهای خانگی:
١- تخلیه فاضلابها،باید براساس استانداردهایی باشد که بصورت حداکثر غلظت آلودهکننده ها بیان می شود استانداردهای سازمان حفاظت محیطزیست
۲- اندازه گیری غلظت مواد آلوده کننده و مقدار جریان در فاضلابها باید بلافاصله پس از آخرین واحد تصفیه ای تصفیه خانه و قبل از ورود به محیطانجام گیرد
٣- فاضلاب خروجی نبایستی دارای بوی نامطبوع بوده و حاوی کف و اجسام شناور باشد.
۴- رنگ و کدورت فاضلاب خروجی نباید ظواهر طبیعی آبهای پذیرنده و محل تخلیه را بطور محسوس تغییر دهد. ۵- استفاده از سیستم سپتیک تانک و ایمهوف تانک با بکارگیری چاهها و یا ترانشه های جذبی در مناطقی که فاصله كف چاه یا ترانشه از س طح آبهای زیر زمینی کمتر از۳متر می باشد ممنوع است
۶- ضمن رعایت استانداردهای مربوطه،خروجی فاضلابها نباید کیفیت آب را برای استفاده های منظور شده تغییر دهد
۷- رقیق کردن فاضلاب تصفیه شده یا خام به منظور رسانیدن غلظت مواد آلوده کننده تا حد استانداردهای اعلام شده قابل قبول نمی باشد.
* تبصره یک: تخلیه با غلظت بیش از میزان مشخص شده در جدول در صورتی مجاز خواهد بود که پساب خروجی،غلظت کلراید،سولفات و مواد محلول منبعپذیرنده را در شعاع۲۰۰متری بیش از۱۰٪افزایش ندهد.
*تبصره دو: تخلیه با غلظت بیش از میزان مشخص شده در جدول در صورتی مجاز خواهد بود که افزایش کلراید،سولفات و مواد محلول پساب خروجی نسبت به آب مصرفی بیش از۱۰٪نباشد
* تبصره سه: درجه حرارت باید به میزانی باشد که بیش از بیش از۳درجه سانتی گراد در شعاع۲۰۰متری محل ورود آن،درجه حرارت منبع پذیرنده را افزایش یا کاهش ندهد.
* تبصره چهار: تعدادتخم انگل)نماتد(در فاضلاب تصفیه شده شهری در صورت استفاده از آن جهت آبیاری محصولاتی که به صورت خام مورد مصرف قرار می گیرد نباید بیش از یک عدد در لیتر باشد.
فاضلابهای شهری
این فاضلابها از مصرف خانگی آب حاصل می شود. در این پسابها انواع موجودات ریز،میکروبها و ویروسها و چند نوع مواد شیمیایی معین وجود دارد که عمده ترین آن آمونیاک و نیز مقداری اوره می باشد. این فاضلابها باید از مسیرهای سر بسته به محل تصفیه هدایت گردند. جهت خنثی سازی محیط قلیایی این فاضلابها که محیط مناسب برای رشد و نمو میکروبهاست،از کلر استفاده میشود.
انواع آلاینده های موجود در فاضلابهای شهری: آلاینده های بیولوژیکی: از دفع پسابهای بیمارستانی و مراکز بهداشتی شهری ناشی می شود. آلاینده های شیمیایی بیشتر آلاینده های شیمیایی از دفع پسابهای خانگی شامل مصرف شوینده هاست که روز به روز مصرف آنها بیشتر می شود. این آلاینده ها به علت وجود عامل حلقوی در ساختمان مولکول شوینده (LABS) ،غیر قابل تجزیه بیولوژیکی در تصفیه خانه ها هستند.
LABS: linear Alkyl Benzo Sulturic acid = RR / (C6M5)SO3H
فرمول عمومی
امروزه در کشورهای پیشرفته دنیا،شوینده های حلقوی را تبدیل به خطی نموده اند که قابل تجزیه بیولوژیکی در تصفیه خانه ها است. ولی در اکثر کشورها به علت ارزان بودن (LABS) هنوز هم از این ماده در صنعت شوینده ها استفاده می شود.
کیفیت آبهای بازیافتی:
آب جمع آوری شده در سیستم فاضلاب به خاطر استفاده های گوناگون از آن، محتوی آلاینده های متفاوتی است. از مهمترین اجزای فاضلاب جامدات معلق،مواد عالی غیر قابل تجزیه بیولوژیکی و پاتوژنها را می توان نام برد.
جامدات معلق عمدتا مواد آلی طبیعی بوده و بعضی از اجزاء فضولات انسانی،ضایعات غذایی،کاغذ،الیاف و سلولهای بیولوژیکی،قسمت عمدهجامدات معلق را تشکیل می دهند . حتی مواد خنثایی همچون ذرات خاک،به وسیله جذب سطحی مواد آلی بر سطوح خویش باعث ایجاد آلودگی می شوند. قبل از تخلیه با استفاده مجدد فاضلاب حذف جامدات معلق لازم است. اگر چه جامدات آلی معلق به وسیله هیدرولیز،قابل تجزیه بیولوژیکی می باشند ولی ماده قابل تجزیه بیولوژیکی در فاضلاب معمولا به مواد آلی محلول معلق اطلاق می شود. مواد آلی محلول در فاضلاب خانگی از پروتئین ها)۴۰تا۶۰درصد،کربوهیدراتها (۲۵تا۵۰درصد و چربيها تقریبا۱۰درصد تشکیل شده است. پروتئین ها عمدتا اسیدهای آمینه بوده،در صورتی که کربوهیدراتها ترکیباتی نظیر شکر،نشاسته و سلولز می باشد. چربیهاشامل چربیهای حیوانی روغن و گریس می باشد. همه این مواد محتوی کربن بوده که از طریق بیولوژیکی به دی اکسید کربن تبدیل شده و بدین وسیله تقاضای اکسیژن را افزایش می دهند. پروتئین ها نیز محتوی نیتروژن بوده و بدین طریق تقاضای اکسیژن ناشی از وجود نیتروژن نیز ایجاد می شود. پاتوژنهای فاضلاب شامل : باکتریها،ویروسها،پروتوزهاو کرمهای انگلی می باشند این ارگانیسم ها به وسیله افرادی که مبتلا به بیماری هستندبهآب وارد می شوند . اگر چه پاتوژنهای مسبب بعضی از بیماریهای نادر ممکن است به ندرت موجود باشند،ولی این فرض صحیحی است که تعداد پاتوژنهای موجود در کلیه فاضلابهای تصفیه نشده به حدی است که برای سلامتی خطر زیادی در بر دارد. خوشبختانه تعداد کمی از پاتوژنها در تصفیه فاضلاب جان سالم به در می برند. فرایند رایج تصفیه فاضلاب برای کاهش جامدات معلق،موا إلى قابل تجزیه بیولوژیکی و پاتوژنها بهحد قابل قبول قبل از دفع طراحی می شوند. فرایندهای اضافی تصفیه فاضلاب ممکن است برای کاهش میزان مواد مغذی فاضلابی که به اکوسیستم حساس می ریزد لازم باشد.
آلایندهای بیولوژیک:
میزان آلودگی میکروبی را می توان از طریق بررسی وجود هر یک از میکروارگانیسم های بیماری زا درآب ارزیابی کرد. این روش اگر چه روش مناسبی جهت ارزیابی آب است اما بسیار وقت گیر و مشکل است. روش ساده ارزیابی عمدتا مبتنی بر وجود میکرو ارگانیسم های شاخص الوده کننده آب است. برای مثال وجود باکتریهای کلی فرم)و بطور ویژه باکتری اشرشیا کلی(شاخصی از آلودگی بیولوژیک آب است . آزمایشات پاتولوژیک نشان می دهد که در هر گرم مدفوع انسان در حدود۵۰میلیون عدد باکتری کلی فرم وجود دارد. بر این اساس غلظت باکتریهای کلی فرم در یک نمونه فاضلاب شهری تصفیه نشده در حدود چندین میلیون عدد در۱۰۰میلی لیتر فاضلاب خواهد بود. در این حالت در صورتی که آب آشامیدنی به وسیله فاضلاب شهری آلوده شده باشد باکتریهای کلی فرم حتما در آن وجود خواهند داشت. بر همین اساس حضور باکتریهای کلی فرم در آب آشامیدنی معیار مناسبی جهت تعیین استانداردهای بیولوژیک این گونه آبهاست. سازمان بهداشت جهانی حضور یکعدد کلی فرم در۱۰۰میلی لیتر آب آشامیدنی را به عنوان استاندارد بیان داشته است.
پاتوژن:
پاتوژن یا عامل بیماری زا در واقع یک موجود زنده)اکثرا میکروسکوپی(است که بطور تصاعدی در میزبان رشد می کند از جمله پاتوژنهایی که بوسیله آب منتقل می شوند می توان به باکتریهای عامل وبا،اسهال خونی باسیلی،تیفوئید و تب پارا تیفوئیدی اشاره کرد.ویروسها نیز عامل عفونتهای هپاتیتی و فلج اطفال هستند،پروتوزوئرها نیز عامل اسهال خونی آمیبی و ژیاردیا و کرمهای انگلی به نام هلمینتز و .... به حساب می آیند. حال اگر مواد از روده یک فرد بیمار یا حامل که حاوی میلیاردها از این گونه پاتوژنهاست وارد منبع آب گردد می تواند باعث اپیدمی بیماریهای مذکوردر بین افراد جامعه گردد .
افراد حامل اگر چه علایم بیماری را نشان نمی دهند لیکن حامل تعداد زیادی از عوامل بیماری زا هستند . بنابراین حفاظت تمامی منابع آب از آلودگی به فاضلاب انسانی امری بسیار مهم و حیاتی است.
شاخصهای کیفیت آب و میزان مواد آلی در فاضلاب:
بطور کلی فاضلابها و پسابها حاوی مقدار زیادی مواد آلی می باشند و تقریبا آثار کلیه مواد مصرفی در زندگی اجتماعی انسان در فاضلابها وجود دارند. که از مهمترین شاخصهای کیفیت آب می توان اکسیژن مورد نیاز شیمیایی و بیو شیمیایی،اکسیژن محلول،پی . اچ،مواد جامد معلق و محلول و ... را نا برد:
الف- اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی
BOD:Biochemical oxygen demand
BOD یک فاضلاب عبارتست از میزان اکسیژن مورد نیاز میکروارگانیسم ها در اکسیداسیون بیوشیمیایی مواد آلی (بیولوژیکی) موجوددر آن. در حقیقت بی. او. دی تعیین کننده اکسیژن مورد نیاز برای ثبوت بیولوژیکی مواد آلی نمونه مورد نظر خواهد بود. اگر BOD آب یک میلی گرم در لیتر باشد آب سالم و اگر بیش از۵میلی گرم در لیتر باشد آب آلوده می باشد. اندازه گیری میزان BOD کاربرد زیادی در تعیین میزان و بار آلودگی فاضلاب و همچنین تعیین میزان راندمان حذف مواد آلی از فاضلاب دارد.
ب- اکسیژن مورد نیاز شیمیایی:
COD:Chemical oxygen demand
COD فاضلاب عبارتست از میزان اکسیژن مورد نیاز برای اکسیداسیون مواد شیمیایی موجود در آن. تعیین COD به عنوان معیاری جهت تعیین مقدار اکسیژن معادل مواد آلی در فاضلاب که در مجاورت یک اکسیدان قوی شیمیایی قرار گرفته اند به کار می رود.
ج Ph:
Ph اکثر آبهای طبیعی بین۴-۹ است و اندازه گیری آن برای کنترل آلودگی آبها لازم است چرا که در محیطهای اسیدی و خیلی قلیایی سرعتواکنش به شدت کند می گردد.
د- اکسیژن محلول در آب و فاضلاب:
(DO) :Disolved oxygen
هر چه میزان اکسژن محلول در فاضلاب بیشتر باشد قدرت خود پالایی و تصفیه فاضلاب بیشتر خواهد بود و بالعكس هر چه میزان اکسیژن محلول کمتر باشد تصفیه بیولوژیک فاضلاب کند تر انجام خواهد گرفت.
5- مواد جامد معلق:
(T.S.S):Total Sustainable Solids
مواد جامد معلق شامل موادی است که پس از صاف کردن نمونه توسطیک فیلتر مناسب روی کاغذ صافی باقی مانده و در درجه حرارت۱۰۳-۱۰۸درجه سانتیگراد خشک شده است.
و- مواد جامد محلول:
(TDS):TotalDissolved Solids
مواد جامد محلول به طور مستقیم به خلوص آب و کیفیت سیستم های خالص سازی آب مربوطاست و کل یون های باردار پراکنده شامل مواد معدنی،نمکها یا فلزات حل شده در حجم معینی از آب را شامل میشود. واحد آن به صورت میلی گرم در واحد حجم ویا تعداد ذره در یک میلیون بیان می شود.
جنبه های بهداشتی :
چنانچه فاضلابهای خانگی و یا بطور کلی فاضلابهای شهری شامل منازل مسکونی،تجاری،اداری و مشاغل گوناگون بطور صحیح و بهداشتی جمع آوری،هدایت و دفع نشود سبب آلودگیهای مختلف آب،خاک و مخاطرات بهداشتی و زیست محیطی می گردند. که باز تاب اصلی آن انتشار انواع بیماریها در بین انسان و دیگر موجودات می باشد. تخلیه فاضلاب در سطح معابر عمومی در شهرها و جریان آن در جویها و کانالهای روباز سبب بد منظر شدن محیط شده و در فصل گرما علاوه بر ایجاد بوی تعفن محل مناسبی را جهت تجمع حشرات موذی فراهم می نمایدکهسلامت شهروندان را به خطر می اندازد. با هدایت فاضلاب های شهری به حاشیه و استفاده در بخشهای مختلفکشاورزی علاوه بر آلودگیهای گوناگون آبهای سطحی و زیرزمینی موجب کاهش اکسیژن محلول آبهای سطحی شده و انواع آلودگیهای زیست محیطی را در بر دارد.
