بخشی از مقاله
بر رسی عوامل حادثه آفرین در کارگاه های ساختمانی مطالعه موردی شهر شیراز
چکیده
نخستین مقدمه ای که برای هر فعالیتی باید فراهم نمود ایمنی برای کلیه ی عواملی است که به نحوی امکان دارد آن فعالیت بر آن ها اثر بگذارد. امروزه با توجه به پیش رفت های سریع در دنیا، نیاز به تولید با سرعت بالا امری اجتناب ناپذیر است، این موضوع نیاز به ایمنی را افزایش می دهد. یکی از صنایعی که بیش ترین تعداد حوادث شغلی را به خود اختصاص می دهد، صنعت ساختمان است. درصنعت ساختمان با توجه به گستردگی پارامترها و فعالیت هایی که در آن وجود دارد گروه های کاری مختلف و متعددی در طول عمر یک پروژه وارد کارگاه می شوند لذا کنترل و مدیریت ایمنی در کارگاه های ساختمانی قدری پیچیده تر است. این پیچیدگی با حجم پروژه و تعداد افرادی که در یک پروژه کار می کنند نسبت مستقیم دارد. مدیریت ایمنی در پروژه ها مستلزم شناخت عوامل به وجود آورنده حوادث است. گاهی ممکن است برخی عوامل ظاهرا ساده و غیر موثر به نظر برسد اما عدم توجه به آن ها می تواند حوادث ناگوار و خسارت جسمی، روحی، مالی، اجتماعی فراوانی را در پی داشته باشد همچنین از دست دادن زمان زیادی را باعث گردد. در این تحقیق سعی می شود با استفاده از آمار و اطلاعات واقعی که با استفاده از آمار و اطلاعات سازمان های مربوطه و نیز آمار و اطلاعاتی که از طریق پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده به دست می آید، شایع ترین حوادث ساختمانی را شناسایی نموده و با استفاده از نظرات افراد صاحب نظر و تجارب متخصصین علل بوجود آورنده آن ها بررسی شود تا بتوان از جمع بندی آنچه گفته شد به راهکارهایی جهت ارتقا سطح ایمنی کارگاه های عمرانی بویژه صنعت ساختمان دست یافت.
واژههای کلیدی: ایمنی، حوادث شغلی، صنعت ساختمان، عوامل حادثه آفرین
-1 مقدمه
مساله ایمنی شغلی وآن هم ایمنی در ساختمان سازی چه ایمنی کارگران در هنگام اجرا و چه ایمنی سازه ای و امنیت ساکنان در زمان بهره برداری مساله ایست که از گذشته های دور مورد توجه بوده و همیشه یکی از دغدغه های بشر به شمار می آمد، به طوری که حتی در برخی کشور ها گاه آیین نامه ها و مقرراتی نیز در این زمینه وضع شده است . یکی از قدیمی ترین این آیین نامه ها مربوط به 1750 سال قبل از میلاد مسیح نوشته حمورابی است که نکات زیادی مربوط به ایمنی در آن ذکر شده است.
برقراری ایمنی در صنعت یا ایمنی شغلی، از شروط مهم و الزامی برای آغاز، انجام، خاتمه و بهره برداری از کار می باشد لیکن این امر با توجه به مسائل و مشکلات فراوان فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و موارد مختلف فنی، مورد کم توجهی قرار گرفته و در بسیاری موارد منجر به ایجاد حوادث گوناگون و بروز خسارات جانی و مالی متعدد گردیده است . در صنایع عمرانی بویژه صنعت ساختمان که یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین صنایع در پیشرفت و رشد شاخص های اجتماعی و اقتصادی کشورها می باشد نیز به دلایل فوق الذکر و همچنین ابعاد گسترده فعالیت ها و عملیات اجرایی مربوطه، همواره خطراتی پیش رو بوده که در صورت بی توجهی به مسائل ایمنی و عدم انجام به موقع اقدامات لازم در این خصوص،مسلماً خسارات جبران ناپذیری را بوجود خواهد آورد .
لذا در این تحقیق سعی شده با بررسی حوادث و علل بوجود آورنده آن، به راهکارهایی جهت کاهش این حوادث برسیم.
جهت ارائه راهکارهای مناسب و کاربردی و هرچه بی نقص تر بودن کار نیاز به اطلاعات دقیق و کامل از نوع حوادث و علل بوجود آورنده یا تشدید کننده آن است .
-2 روش کار تحقیق
در این پایان نامه روش تحقیق مبتنی بر جمع آوری اطلاعات به روش میدانی و کتابخانه ای میباشد.
به این ترتیب که ابتدا اطلاعاتی پیرامون حوادث مختلفی که در سالهای اخیر درکاگاه های ساختمانی بوقوع پیوسته و همچنین میزان فراوانی و خسارات ناشی از آن بصورت کتابخانه ای از ارگانهای مربوطه بدست آورده و با بررسی و مطالعات اولیه پرسشنامه هایی جهت تکمیل اطلاعات تهیه و همچنین مشاهداتی از نزدیک در کارگاه های مختلف انجام می شود. پس از بررسی های لازم علل وقوع این حوادث را با استفاده از تجارب متخصصین وافراد مرتبط با صنعت ساختمان و حوادث ناشی از آن و نیز بر اساس مشاهدات و اطلاعات بدست آمده، تعیین نموده و به ارایه راهکارهای کاربردی خواهیم پرداخت.
در این راستا لازم است آمار و اطلاعات کامل و دقیق باشد و همچنین تجزیه و تحلیل ها در نهایت دقت و با در نظر گرفتن استانداردها و نظرات افراد متخصص و با تجربه صورت گیرد.
-3 آمار حوادث
طبق تحقیقات بعمل آمده در شهر شیراز ، از بررسی پرونده های مربوط به حوادث شغلی موجود در اداره کار این شهر 458 پرونده که اطلاعات آن کامل بود بررسی شد، که از این میان 285 پرونده مربوط به کارگاه های ساختمانی و 173 پرونده مربوط به سایر مشاغل مربوط میشد. بنا بر این میتوان گفت صنعت ساختمان %62 حوادث را به خود اختصاص میدهد. (نمودار (1
با بررسی حوادث رخ داده در مشاغل مربوط به صنعت ساختمان سازی بعنوان پرخطر ترین شغل میتوان علل این حوادث را مورد بررسی قرار داده و به ارائه راه کارهایی جهت کاهش این حوادث پرداخت .
بررسی نوع و نتیجه حوادث نشان میدهند که گاهی حوادث رخ داده فجایعی را به بار می آورند که جبران آن غیر ممکن است! این موضوع با نگاهی به جدول زیر کاملا قابل درک است. (جدول (1
همانطور که در جدول بالا مشاهده میشود امار حوتدثی مانند فوت ویا نقص عضو ، اسیبهایمهره کمر و گردنو جمجمه و... قابل توجه است که گاهی خانواده ای را در بحران میبرد.
بر رسی دیگری که صورت گرفته مربوط به شغل افراد حادثه دیده میباشد این بررسی نشان میدهد یکی از پر حادثه ترین مشاغل در صنعت ساختمان مربوط به قشر کم درآمد کارگر میباشد که میتوان علت آن را کم تجربگی آنها دانست ، البته این موضوع که اکثر افراد مشغول به کار در یک کارگاه ساختمانی کارگر هستند در این مار بی تاثیر نیت.
شغل جوشکاری و پس از آن ارماتور بندی و نما کاران از مشاغل پر حادثه اندکه بعلت کار در ارتفاع آمار قابل توجهی را به خود اختصاص میدهند.
