بخشی از مقاله
چکیده
تأثیر اسانس برخی از چاشنی ها و دانه گیاهان دارویی - سیر، دارچین، فلفل سیاه، زیره سبز و رازیانه - یا موننزین - به عنوان کنترل مثبت - بر فراسنجه های تولید گاز علف خشک یونجه در شرایط آزمایشگاهی - In Vitro - بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل:
علف خشک یونجه 300 - میلی گرم ماده خشک، شاهد - ، یونجه+ روغن سیر، یونجه+ اسانس دارچین، یونجه+ اسانس دانه فلفل سیاه، یونجه+اسانس دانه زیره سبز، یونجه+ اسانس دانه رازیانه و یونجه+موننزین بودند. روغن سیر و یا هر یک از اسانس های مورد بررسی به میزان 200 میکرولیتر به ازای هر گرم ماده خشک یونجه اضافه شدند. موننزین به میزان 5 میکرومول در محیط کشت استفاده شد.
از تکنیک تولید گاز با سرنگ های شیشه ای استفاده شد. در هر سرنگ 40 میلی لیتر مایع شکمبه بافری شده - به نسبت2 :1 مایع شکمبه:بافر - ریخته شد 4 - تکرار برای هر تیمار - . سپس سرنگ ها در دمای 38/6 درجه سانتی گراد کشت داده شدند. گاز تولیدی پس از شروع انکوباسیون در زمان های 2، 4، 8، 12، 24، 36، 48، 72 و 96 ساعت قرائت و به منظور تعیین فراسنجه های تولید گاز از مدل نمایی استفاده شد. نتایج نشان داد استفاده از موننزین باعث افزایش و استفاده از روغن سیر، اسانس دانه زیره سبز، اسانس دانه رازیانه واسانس دارچین باعث کاهش میزان گاز تولیدی در مقایسه با علف خشک یونجه شدند
. - P<0/05 - اما اسانس زیره سبز و دارچین باعث کاهش معنیدار ثابت نرخ تولید گاز نسبت به علف خشک یونجه شدند . - P<0/05 - فعالیت میکروارگانیسم های شکمبه همراه با هدررفت پروتئین - به شکل آمونیاک - و انرژی - از طریق تولید گاز متان - است . - 9 -
متخصصین تغذیه برای حل این مشکل راهکارهای مختلفی از جمله تنظیم مناسب جیره های غذایی و استفاده از افزودنی های خوراکی همچون آنتی بیوتیک های محرک رشد مانند موننزین و لازالوسید را پیشنهاد کردند. استفاده از آنتی بیوتیک ها اگرچه سبب کاهش هدررفت گاز متان و آمونیاک می شود - - 6 ولی ظهور بقایای آن ها در تولیدات دامی و خطراتی که برای مصرف کنندگان دارد سبب شد تا استفاده از آنتی بیوتیک های محرک رشد از سال 2006 به بعد در بسیاری از کشورها توسعه یافته ممنوع شود . - 3 -
برای حل این مشکل متخصصین تغذیه استفاده از مواد جایگزین مانند عصاره و اسانس گیاهان را پیشنهاد کردند - . - 10 اسانس ها ترکیباتی فرار هستند که از برخی گیاهان طی فرایند تقطیر با بخار جدا می شوند و به عنوان متابولیت ثانویه محسوب می شوند. این ترکیبات مسئول عطر و رنگ گیاهان هستند. اکثر این اسانس ها بی خطرند و به علت خاصیت ضد میکربی، ضد قارچی و آنتی اکسیدانی به عنوان افزودنی های طبیعی در خوراک حیوانات استفاده می شوند . - 1 - نتایج برخی از پژوهش ها نشان داد که این مواد می توانند به طور مطلوبی تخمیر میکربی شکمبه را تغییر دهند . - 5 - هدف این مطالعه بررسی اثر اسانس برخی از چاشنی ها و دانه گیاهان دارویی بر فراسنجه های تولید گاز در شرایطآزمایشگاهی - In Vitro - بود.
مواد و روشها
در این پژوهش از روغن سیر، اسانس دارچین و دانه های فلفل سیاه، زیره سبز و رازیانه همراه با موننزین - با غلظت 5 میکرو مول در محیط کشت - به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. به منظور تعیین میزان گاز تولیدی از سرنگهای شیشه ای 100 میلی لیتری و بر اساس روش منک و استیگناس - 1986 - عمل شد. تیمارهای آزمایشی شامل علف خشک یونجه - شاهد - ، یونجه+ موننزین، یونجه+ روغن سیر، یونجه+ اسانس دانه فلفل سیاه، یونجه+ اسانس دانه زیره سبز، یونجه+ اسانس دانه رازیانه و یونجه+ اسانس دارچین بودند. ابتدا یونجه به مدت 48 ساعت در آون با دمای 65 درجه سانتی گراد خشک شد و با آسیاب دارای الک با قطر منافذ 2 میلی متر آسیاب شد.
سپس 300میلی گرم یونجه داخل هر سرنگ ریخته شد و به هر سرنگ 200 میکرولیتر به ازای هر گرم ماده خشک علف یونجه انکوبیت شده روغن سیر و یا اسانس گیاهان مورد استفاده در این مطالعه افزوده شد 4 - تکرار برای
هر تیمار - . مایع شکمبه قبل از خوراک صبحگاهی از دو ر س گوسفند نر بلوچی - به وزن 45 2 کیلو گرم - که دارای فیستولای شکمبه ای بودند گرفته شد. گوسفندان روزانه با 1/5 کیلوگرم یونجه خشک و 0/4 کیلوگرم کنسانتره - دارای 170 گرم در کیلوگرم پروتئین خام - تغذیه می شدند.
مایع شکمبه جمع آوری شده فورا با پارچه متقال 4 لایه صاف شد و به نسبت 1:2 با بافر مخلوط شد. سپس به هر سرنگ 40 میلی لیتر مایع شکمبه بافری شده افزوده شد و سرنگ ها در حمام آب گرم 38/6 - درجه سانتی گراد - قرار داده شدند. میزان گاز تولید شده در زمان های 2، 4، 8، 12، 24، 36، 48، 72 و 96 ساعت پس از کشت ثبت شد. به منظور تعیین فراسنجه های تولید گاز از معادله P= b - 1 -e-ct - استفاده شد. در این معادله فراسنجهb گاز تولیدی از بخش تخمیر پذیر، cثابت نرخ تولید گاز در ساعت، tزمان انکوباسیون بر حسب ساعت و P میزان گاز تولیدی در زمان مورد نظر می باشد.
فراسنجه های تولید گاز تیمارهای آزمایشی با استفاده از روش دانت - P<0/05 - نسبت به علف خشک یونجه - شاهد - مقایسه شدند.
نتایج و بحث
تاثیر تیمارهای آزمایشی بر فراسنجه های تولید گاز در جدول 1 نشان داده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که موننزین باعث افزایش معنی دار - P<0/05 - فراسنجهb وc شد. اثر اسانس فلفل سیاه بر فراسنجه b معنی دار نبود اما باعث افزایش معنی داری - P<0/05 - در فراسنجه cشد. اسانس زیره سبز باعث کاهش معنی دار - P<0/05 - فراسنجه های bو c شد. اثر اسانس دارچین بر فراسنجه bمعنی دار نبود
اما فراسنجه c را به طور معنی داری کاهش داد. روغن سیر و اسانس رازیانه فراسنجه bرا به طور معنی داری - P<0/05 - کاهش دادند اما باعث افزایش معنی دار - P<0/05 - فراسنجهc شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بر خلاف موننزین که فراسنجه های تولید گاز را افزایش داد اسانس های مورد استفاده باعث کاهش میزان تولید گاز علف خشک یونجه شدند - جدول. - 1 همچنین نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اسانس دارچین و اسانس دانه زیره سبز روند تولید گاز را در 96 ساعت در مقایسه با شاهد کاهش می دهند اما موننزین این روند را افزایش می دهد - شکل1و. - 2
نتایج مطالعه حاضر مشاهدات فراسر و همکاران - 2007 - را تایید می نماید که گزارش کردند استفاده از اسانس دارچین میزان گاز تولیدی در 24 ساعت انکوباسیون را کاهش می دهد. همچنین ماچیبیوف و همکاران - - 2008 نشان دادند که استفاده از اسانس دارچین در 16 ساعت انکوباسیون میزان گاز تولیدی را کاهش می دهد. نتایج این مطالعه با مشاهدات بوسکویت و همکاران - 2005 - مطابقت دارد که گزارش کردند استفاده از روغن سیر در 17 ساعت انکوباسیون تولید گاز را کاهش می دهد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که اسانس های مختلف ممکن است تاثیر متفاوتی بر فراسنجه های تولید گاز منابع فیبری داشته باشند.
بنابراین به نظر می رسد که انجام آزمایشات بیشتر و همچنین در منابع خوراکی دیگر جهت بررسی و شناخت تاثیر اسانس های طبیعی ضروری باشد.
