بخشی از مقاله
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف دانه زیره سبز پودر شده بر برخی فراسنجههای خونی بلدرچین ژاپنی انجام گردید. در این آزمایش تعداد 288 قطعه بلدرچین تخمگذار سفید انگلیسی 49 - روزگی - در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار - هر تکرار دارای 12 قطعه بلدرچین - در یک دوره 8 هفتهای مورد آزمایش قرار گرفتند. گروههای آزمایشی شامل: -1 شاهد -2 حاوی 0/5 درصد زیره سبز -3 حاوی 1 درصد زیره سبز -4 حاوی 1/5 درصد زیره سبز -5 حاوی 2 درصد زیره سبز -6 حاوی 2/5 درصد زیره سبز بودند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که استفاده از سطوح مختلف زیره سبز دارای اثر معنی داری بر فراسنجههای خونی بلدرچین ژاپنی نمیباشد. - p>0/05 -
مقدمه
طی دهه های اخیر گیاهان دارویی به خاطر دارابودن ویژگیهای خاص، به عنوان جایگزینی برای مواد محرک رشد آنتیبیوتیکی در تغذیه دام، توجه بسیاری را به خود جلب کردهاست در سالهای اخیر استفاده از آنتیبیوتکها در تغذیه دام، به دلیل ایجاد مقاومت باکتریایی محدود شدهاست. در بین این مواد جایگزینی، گیاهان معطر دارویی، عصارهها و اسانسهای گیاهی ممکن است جایگاه برتری داشته باشند. سودمندی استفاده از گیاهان دارویی در تغذیه دام به عوامل زیادی نظیر: ترکیب و سطوح گیاهان دارویی در جیره، ژنتیک دام، ترکیب کل جیره و مدیریت پرورش بستگی دارد .[8] امروزه گیاهان دارویی از گیاهان مهم اقتصادی هستند که به صورت خام یا فرآوری شده در طب سنتی و مدرن صنعتی مورد استفاده و بهرهوری قرار میگیرند .[1] اعلام ممنوعیت سازمان بهداشت جهانی مبنی بر استفاده از رنگها و اسانسهای سنتتیک و عوارض جانبی داروهای جانبی مصنوعی در سالهای اخیر باعث رونق کشت و صنعت گیاهان دارویی شدهاست. این امر موجب گردید که مصرف این گیاهان روز به روز افزایش یابد .[5] گزارشات نشان داد که 90 درصد از مردم کشورهای توسعه یافته از داروهایی با منشأ گیاهی استفاده میکنند .[19] ایران از غنی-ترین مناطق دنیا از حیث تعداد و تنوع گیاهان دارویی میباشد و زیره سبز جزء گیاهان دارویی مهم و اقتصادی کشورمان به شمار میرود .[3] زیره سبز گیاهی علفی یکساله، ظریف، معطر و از خانواده چتریان میباشد [16] که با نام علمی Cuminum cyminum L. معروف بوده است [20] که دارای خواص درمانی از قبیل ضد تشنج، ضد صرع، تقویت کننده معده، ادرار آورد، ضد نفخ و سوءهاضمه میباشد [3] همچنین دارای خاصیت آنتیاکسیدانی است و احتمالأ میتواند باعث کاهش اکسیداسیون چربیها گردد عصاره آن میزان قند خون را کاهش و فعالیت آریل استرازی آنزیم پارااکسوناز - poN1 - را افزایش داده [6] - p<0/05 - همچنین زیره سبز باعث کاهش معنیداری کلسترول، فسفولیپید، اسیدهای آزاد و تریگلیسرید های پلاسما میشود [7] بنابراین هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر سطوح دانه زیره سبز پودر شده به عنوان یک ماده افزودنی طبیعی بر فراسنجههای خونی بلدرچین ژاپنی بود.
مواد و روشها
این آزمایش در پاییز 1391 در سالن طیور مرکز تحقیقات دامهای خاص دانشگاه زابل انجام شد.در این تحقیق از 288 قطعه بلدرچین ژاپنی در سن 49روزگی درقالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار و 12 پرنده در هر تکرار برای یک دوره 8 هفتهای استفاده شد. تیمارهای آزمایش شامل، جیره شاهد - بدون زیره سبز - ، 0/5، 1، 1/5، 2 و 2/5 درصد زیره سبز بود. جیره های آزمایش با توجه به توصیههای جدول احتیاجات مواد غذایی - 1994 - NRC و بر پایه ذرت و سویا تنظیم شدند. جیرهها از نظر انرژی و پروتئین یکسان و دارای 2900 کیلوکالری بر کیلو گرم انرژی قابل متابولیسم و 18 درصد پروتئین خام بودند. در طی دوره آزمایش پرندگان به طور آزادانه به آب و غذا دسترسی داشتند. میزان روشنایی، رطوبت نسبی و متوسط درجه حرارت سالن برای پرندگان به ترتیب 16 ساعت، 55 درصد و 24 درجه سانتیگراد بود. در پایان دوره آزمایش از هر واحد دو قطعه بلدرچین به صورت تصادفی انتخاب شد و بعد از کشتار آنها خونگیری از ورید گردن به عمل آمد و نمونه خون حاصله جهت جداسازی سرم به لولههای آزمایشی فاقد ماده ضد انعقادی منتقل شدند. و به مدت 30 دقیقه در دمای اتاق برای تشکیل لخته نگهداری شدند. سرم لولههای حاوی خون لخته با استفاده از دستگاه سانتریفوژ در دور 3000 rpm به مدت 15 دقیقه جدا شد. سرم جداسازی در دمای -24 درجه سانتیگراد نگهداری شد و سپس برای اندازه گیری گلسترول، تری گلیسرید، گلوکز، HDL مورد استفاده قرار گرفت. غلظت کلسترول، تری گلیسرید، گلوکز، HDL با استفاده از دستگاه اتوآنالایزر توسط کیتهای شرکت پارس آزمون و بر پایه روشهای رفرنس آزمایشگاهی انجام گردیدند .[10] مدلهای آماری برای آنالیز صفاتی که فقط یکبار رکورد برداری - مدل یک - شده اند و برای داده های تکراردار در زمان - مدل دو - استفاده گردید به شرح زیر است:
در پایان آنالیز دادهها توسط نرم افزار - SAS 2005 - SAS نسخه 9/12 و توسط رویه مختلط1 و مدل خطی عمومی2 انجام شد و برای مقایسه میانگین از روش توکی-کرامر استفاده گردید.
نتایج و بحث
نتایج حاصل از تأثیر سطوح مختلف دانه زیره سبز پودر شده بر برخی فراسنجههای خونی بلدرچین ژاپنی در جدول 1 مشاهده میشود. هر چند سطوح مختلف زیره سبز اثرات معنیداری بر میانگین غلظت لیپید های سرم خون بلدرچین نداشتند . - p>0/05 - اما به لحاظ عددی افزودن 1/5 درصد زیره سبز باعث کاهش میزان غلظت کلسترول، تری-گلیسرید، HDL سرم خون بلدرچینهای تحت آزمایش شده است. تیمار 4 - حاوی 1/5 درصد زیره سبز - و تیمار 6 - حاوی 2/5 درصد زیره سبز - دارای بیشترین و کمترین میزان غلظت گلوکز سرم خون بلدرچین شد. نتایج آزمایشات [11] با افزودن زیره سیاه در جیره مرغ تخمگذار باعث کاهش تریگلیسرید و کلسترول سرم خون گردید که با نتایج آزمایش حاضر موافق است. و افزایش سطح HDL را با افزودن زیره سیاه بیان داشتند که با یافتههای ما مخالف میباشد. نتایج آزمایش حاضر با نتایج [12] که نشان داد سطوح مختلف زیره سبز تاثیر معنیداری روی میزان کلسترول سرم خون دارد، مطابقت نمیکند. این در حالی است که در نتایج آن کاهش در سطح کلسترول در بالاترین سطح استفاده از زیره سبز بدین صورت توجیه شد که اجزاء فعالی که در زیره سبز پیدا شده است به عنوان بازدارنده آنزیم هپاتیک- 3 هیدروکسیل- 3 متیل گلوتاریل کوآنزیم - COA-HMG - که کلسترول را سنتز میکند، عمل میکند. همچنین کاهش در کلسترول خون در برخی از موارد به دلیل کاهش در برخی از هورمونهایی که به وسیله غدد آدرنال کورتکس ترشح میشود، میباشد که باعث کاهش ترشح اسیدهای چرب از بافتهای چرب یا کاهش اکسیداسیون چربی میشود، که در نهایت منجر به کاهش سطح اسیدهای چرب کلسترول خون خواهد شد [15] همچنین [2] با مطالعهای که بر روی مرغ تخمگذار انجام دادند بیان کردند
