بخشی از مقاله
چکیده
سرمایه در گردش از اقلام مهم دارائی های واحدها و بنگاه های اقتصادی تلقی میشود که در تصمیمات مالی نقش قابل توجهی دارد و اهمیت روز افزون آن باعث شده است که این موضوع به صورت یک رشته تخصصی در مدیریت مالی درآید - نیکومرام و دیگران، . - 1383 از این رو، هدف این تحقیق بررسی تأثیر مدیریت سرمایه درگردش و سطح نگه داشت وجه نقد در سودهی می باشد.
در راستای هدف تحقیق نمونهای متشکل از 118 شرکت از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 86 تا 1395 انتخاب و با استفاده از مدل گرسیونی به روش دادههای تابلویی - اثرات ثابت - مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. در حالت کلی در سطح اطمینان %95 نتایج نشان میدهد که بین سرمایه در گردش و سطح نگه داشت وجه نقد با سودهی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، به عبارت دیگر، با افزایش سرمایه در گردش و سطح نگه داشت وجه نقد سودهی نیز افزایش مییابد.
-1 مقدمه
اصلیترین موضوع در سرمایه در گردش و مدیریت آن، فعالیتهای مالی و عملیاتی کوتاهمدت شرکت هاست که این فعالیتها شامل مواردی مثل خرید مواد خام، پرداخت نقدی بهای مواد خام، تولید و فروش محصولات و جمع آوری وجوه نقد حاصل از فروش محصولات است - استواری، . - 1389 از طرفی تداوم فعالیتهای بنگاههای اقتصادی تا میزان زیادی به مدیریت منابع کوتاهمدت آنها بستگی دارد.
زیرا فعالیتهای مالی و عملیاتی در یک دوره عادی که معمولا سالانه میباشد به شناخت سرمایه در گردش و مدیریت مطلوب آن مربوط میشود. به طوری که از این طریق، نتایج مورد انتظار تحقق یابد و امکان تداوم فعالیت در بلندمدت فراهم شود - نیکمرام و دیگران، .نگهداری سطح مطلوب وجه نقد برای پرداخت بدهیها، استفاده از فرصتهای ناگهانی مناسب جهت سرمایه-گذاری که نشانهای از انعطاف پذیری واحد تجاری است و دسترسی به مواد اولیه برای تولید به طوری که شرکت بتواند به موقع جوابگوی تقاضای مشتریان باشد همگی دال بر اهمیت سرمایه درگردش در واحدهای تجاری دارد و هرگونه تصمیمی در این مورد که توسط مدیران واحد تجاری اتخاذ میشود اثرات شدیدی بر بازدهی عملیاتی واحدهای تجاری میگذارد که این امر باعث تغییر ارزش شرکت و نهایتاً ثروت سهامداران خواهد شد
در شرکتهای بزرگ تعدادی مدیر اجرایی متخصص حضور دارند که تمام وقت خود را صرف اداره سرمایه در گردش شرکت مینمایند که این به دلیل اهمیت سرمایه در گردش میباشد. شرکتها می-توانند با استفاده صحیح و مناسب از سرمایه درگردش و اتخاذ سیاستهای مناسب در ارتباط با آن، در جهت بهبود وضعیت نقدینگی و حفظ سرمایهگذاری اولیه، اقدامات اساسی و مورد نیاز را انجام دهند - ابزری و دیگران، . - 1382 معمولاً درآمدها، هزینهها، داراییهای جاری و بدهیهای جاری به طور گستردهای باهم در ارتباط می باشند. این اصل به طور اجتناب ناپذیری به شیوه تعهدی بر میگردد و باعث میگردد که تغییر در هریک از این عوامل بر دیگر عوامل نیز تأثیرگذار باشد
از طرفی وجه نقد از منابع مهم و حیاتی هر واحد اقتصادی است. در اتخاذ بسیاری از تصمیمات مالی، جریانهای نقدی نقشی محوری دارند. همچنین اطلاعات تاریخی مربوط به جریان وجوه نقد می تواند برای کنترل میزان دقت ارزیابیهای گذشته مفید واقع شده و رابطه بین فعالیتهای واحد تجاری و دریافتها و پرداخت های آتی آن را نشان دهد. شرکتها درصد معینی از دارایی های خود را بصورت نقدی نگهداری می-کنند - ژانگ ، .1 - 2011 فریرا و ویللا - 2004 - 2 با بررسی نسبت وجه نقد به داراییهای شرکتهای اتحادیه پولی اروپا، نتیجه گرفتند که این شرکتها، %15 از کل داراییهای خود را بصورت نقد یا شبه نقد نگهداری میکنند.
موجودیهای نقدی همواره درصد قابل توجهی از داراییهای شرکتها را به خود اختصاص دادهاند. به طور معمول، مدیران به دنبال سطحی از موجودیهای نقدی هستند که با توجه به مزایا و معایب نگهداری موجودی-های نقدی حالت بهینه داشته باشد. به عبارت دیگر، شرکتها در جستجوی آن سطح بهینه از نقدینگی هستند که به دلیل کمبود نقدینگی ضررهای عمده به شرکت وارد نیاید و از طرفی، با نگهداری وجه نقد اضافی، فرصتها از دست نرود و این مورد، همان سطح نقدینگی هدف در شرکتهاست که البته با توجه به ویژگیهای گوناگون شرکتها و دورههای زمانی مختلف، متفاوت است - آقایی و دیگران، . - 1388
در این تحقیق سعی بر این خواهد بود که ارتباط بین سرمایه درگردش، نگه داشت وجه نقد و سودهی شرکتها را در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار دهیم. به طور کلی سرمایه درگردش نشان دهنده تفاوت بین داراییها و بدهیهای جاری است و نگه داشت وجه نقد و سودهی شرکتها نیز به نوعی متأثر از داراییها و بدهی-های جاری میباشند.
این مقاله در پنج بخش تدوین شده است. بعد از مقدمه، به پیشینه تحقیق پرداخته میشود. در بخش سوم، الگو معرفی شده و در بخش چهارم، تجزیه و تحلیل الگو خواهد آمد و در پایان، خلاصه و نتیجهگیری بیان میشود.
-2 ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق
کیفیت سود یکی از واژگان حسابداری بوده که هیچگونه اتفاقنظری در خصوص تعریف آن وجود ندارد. شیپر و وینسنت 1 - 2003 - ، کیفیت سود را بهعنوان نزدیکی سود گزارششده حسابداری به سود اقتصادی تعریف میکنند. بهعبارتدیگر، نزدیکی بیشتر سود حسابداری به سود اقتصادی، بیانگر کیفیت بیشتر سود است. اندازهگیری کیفیت سود برمبنای تعریف فوق، سبب ایجاد مشکلاتی در عمل میگردد. علت آن است که بر اساس قواعد شناخت و اندازهگیری حسابداری نمیتوان سود اقتصادی را موردسنجش قرارداد.
ازآنجاییکه سود اقتصادی قابلمشاهده نیست لذا امکان کمی سازی آن وجود ندارد. با توجه بهدشواری موجود در تعریف عملیاتی کیفیت سود، از معیارهای مختلفی برای اندازهگیری این سازه استفاده شده است که در تحقیق حاضر به معرفی آنها پرداخته میشود.
ادبیات کیفیت سود مملو از معیارهای مختلف برای اندازهگیری این مفهوم است. تعدد معیارها بهگونهای است که محققین مختلف، این معیارها را در چندین طبقه جایدادهاند. بهعنوانمثال فرانسیس و همکاران - - 2004 معیارهای کیفیت سود را به دو گروه کلی معیارهای مبتنی بر دادههای بازار و معیارهای مبتنی بر دادههای حسابداری تقسیم کردهاند
کُرنل. و لندسمن - - 2003 معیارهای کیفیت سود را در سه دسته معیارهای مبتنی بر ارتباط ارزشی، معیارهای مبتنی بر محتوای اطلاعاتی و معیارهای مبتنی بر قابلیت پیشبینی جایدادهاند. جوناس وبلانکِت - - 2000 این معیارها را در دو گروه معیارهای مرتبط با نیازهای استفادهکنندگان - که بر مسائل مرتبط باارزشگذاری تأکیددارند - و معیارهای مرتبط با حمایت از سرمایهگذاران - که بر مسائل مرتبط با مباشرت و حاکمیت شرکتی تأکید دارند - طبقهبندی میکنند.
شیپر و وینسنت - 2003 - این معیارها را در قالب 4 سرفصل به شرح زیر معرفی میکنند:
- معیارهای مرتبط با خصوصیات سری زمانی سود
- معیارهای برگرفته از رابطه بین سود، جریانهای نقدی و اقلام تعهدی
- معیارهای مرتبط با خصوصیات کیفی
- اطلاعات حسابداری
