بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی تورم و چرخه عملیاتی بر نگهداشت وجه نقد شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران میپردازد. در این پژوهش، برای تورم با شاخص تعدیلکننده قیمت برای تولید ناخالص ملی، شاخص قیمت تولید و شاخص قیمت مصرفکننده و برای چرخه عملیاتی میانگین دوره پرداخت وجوه برای تولید و دریافت وجه از فروشها استفاده گردیده و جریان وجوه نقد که از طریق، درآمد فروش به انضمام استهلاک که از آن سود سهام پرداختی کسر میگردد به دست میآید.
در این راستا دو فرضیه تدوینشده و جهت آزمون این فرضیهها، نمونهای متشکل از 55 شرکت از بین شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1389 الی 1393 انتخاب گردید و برای آزمون آنها، از روش دادههای ترکیبی استفاده گردید. یافتههای تجربی حاکی از آن است که ارزیابی تأثیر تورم بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر مستقیم ندارد و فرضیه پذیرش نگردید و در فرضیه دوم نتایج آزمونها حاکی از آن است که چرخههای عملیاتی بر نگهداشت وجه نقد تأثیر دارد و فرضیه پذیرش گردید، هرگاه نگهداشت وجه نقد شرکتها کاهش یابد - طول چرخه عملیاتی شرکت طولانیتر میشود - ، میزان سرمایه در گردش موردنیاز شرکت نیز افزایش مییابد و این پژوهش تائید میشوند؛
واژگان کلیدی:تورم، چرخه عملیاتی وجه نقد، چرخه عملیاتی شرکت، تولید ناخالص ملی، شاخص قیمت.
بیان مسئله پژوهش
وجوه نقد از منابع مهم و حیاتی هر واحد تجاری است. ایجاد توازن بین وجوه نقد موجود و نیازهای نقدی یکی از مهمترین عوامل سلامت اقتصادی واحدهای تجاری و تداوم فعالیت آنهاست. در بسیاری از تصمیمات مالی، الگوهای ارزشگذاری اوراق بهادار، روشهای ارزیابی طرحهای سرمایهای و غیره، جریانهای نقدی نقشی محوری دارد - ثقفی و هاشمی، . - 1383 سیاستهای نگهداشت وجه نقد همواره یکی از مهمترین سیاستهای مالی درروند مدیریت شرکت بوده است؛ بنابراین، چارچوبهای نظری مختلفی در ادبیات مالی بهمنظور توضیح دادن سیاستهای نگهداشت وجه نقد وجود دارد.
اگرچه وجه نقد نگهداری شده در ترازنامه دارایی مهمی برای شرکت بهحساب میآید، نگهداری این دارایی بیشازاندازه میتواند نشانهای از عدم کارایی تخصیص منابع باشد و هزینههایی را به عهده شرکت تحمیل کند - ژانگَ، . - 2011 برخی از هزینه شامل هزینه فرصت سرمایه و هزینه نمایندگی مرتبط با نظارت است. مهمترین عامل نگهداری وجه نقد مازاد، عدم تقارن اطلاعاتی و مشکلات ناشی از آن است - سابرامانیان و همکارانُ،. - 2011 وجود این عامل منجر به تحصیل وجه نقد پرهزینه میشود. در این شرایط ممکن است شرکت داراییهای نقدی خود را مضاعف کرده تا هزینههای تأمین مالی برونسازمانی را کاهش دهد. عوامل دیگری هم بر میزان موجودی نقد تأثیرگذار است.در دوران رکود شرکت و تورم بالا، همانطور که ذخایر وجه نقد کاهش مییابد، مدیران تصمیم میگیرند که آیا وجه نقد بین سهامداران توزیع شود، صرف مصارف داخلی شود، برای تحصیل خارجی به کار گرفته شوند و یا همچنان نگهداری شود.
اینکه مدیران منفعتطلب چگونه بین مصرف یا نگهداشت ذخایر وجه نقد یکی را انتخاب میکنند، موضوعی مبهم است - چنِ، 2008؛ وانگ و همکارانّ، . - 2014 برای سالهای متوالی در ایران، تورم بهصورت مداوم در حال رشد است و عملیات شرکتها را تحت تأثیر قرار داده است. تورم میتواند در ارقامی چون سود هر سهم، سود تقسیمی هر سهم، قیمت هر سهم و وجه نقد شرکت اثرگذار باشد. با توجه به هدف مدیریت مالی که به حداکثر رساندن دارایی سهامداران است در وضعیت تورم ارزش وجه نقد شرکتها کاهش مییابد و شرکتها اقدام به تبدیل وجه نقد به سایر داراییها میکنند - وانگ و همکاران، . - 2014همچنین، طول چرخه عملیاتی، توانایی شرکت برای تولید وجه نقد از عملیات مستمر را تعیین میکند - بیگلی و سنچز- ویدالْ، . - 2012
هم میتوان رابطه مثبت و هم رابطهای منفی بین طول چرخه عملیاتی و وجه نقد فرض کرد؛ ازیکطرف، یک چرخه عملیاتی کوتاهتر بر زمانبندی بهتر جریانات نقدی دلالت دارد که مؤید مانده نقدی کوچکتری است - دروبتز و گرانینگرَ، . - 2007 کوتاهتر بودن طول چرخه عملیاتی به معنای استمرار بیشتر تولید وجه نقد است. همانطور که اپلر و همکارانُ - 1999 - پیشنهاد میکند اگر یک شرکت چرخه عملیاتی را بهصورت چرخهای کوتاهتر مدیریت کند، نیاز کمتری به ماندههای وجه نقد خواهد داشت - بیگلی و سنچز- ویدال، . - 2012 از طرف دیگر، یک چرخه عملیاتی طولانیتر دلالت بر حسابهای دریافتنی و موجودی کالای بیشتری دارد که میتواند بهسرعت تبدیل به وجه نقد شود که بیانگر رابطه منفی بین چرخه عملیاتی و وجه نقد نگهداری شده است - دروبتز و گرانینگر، 2007؛ وانگ و همکاران، . - 2013با عنایت به موارد فوق، مسئله اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر تورم و چرخه عملیاتی بر نگهداشت وجه نقد شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
فرضیه پژوهش
