بخشی از مقاله
چکیده
تأثیر استفاده ازگندم، بنتونیت سدیم وآمت برکیفیت دان پلت و عملکرد تولیدي جوجههاي گوشتی مورد بررسی قرارگرفت. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل - 2 2 2 - با 8 تیمار و3 تکرار انجام شد. درآزمایش اول فاکتورگندم در دوسطح 0 - و 10 درصد - ، فاکتور بنتونیت سدیم در دو سطح 0 - و 1/5 درصد - و فاکتور آمت در دوسطح 0 - و 1/5 درصد - بهعنوان مواد پلت چسبان براي تهیه هشت جیره آزمایشی به فرم پلت و براي اندازه گیري شاخص پایداري یا کیفیت بکاررفتند.
شش نمونه از هرجیره آزمایشی انتخاب و براي اندازهگیري کیفیت دان پلت در محل کارخانه خوراك و درسالن مرغداري استفاده شد. درآزمایش دوم تأثیر جیره هاي پلت آزمایشی بر عملکرد جوجههاي گوشتی با استفاده از 864 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 از سن 11 الی 42 روزگی بررسی شد.
درجیره آغازین استفاده از گندم در دان پلت موجب افزایش و کاربرد آمت موجب کاهشکیفیت دان پلت گردید - . - P<0/05 درجیره پایانی کاربرد بنتونیت سدیم در دان پلت موجب کاهش کیفیت پلت درکارخانه و سالن مرغداري و کاربرد آمت در دان پلت موجب افزایش کیفیت پلت درکارخانه گردید - . - P<0/05 کاربرد بنتونیت سدیم در دان پلت موجب بهبود اضافه وزن و ضریب تبدیل غذایی و کاهش درصد تلفات جوجهها دردوره سنی 11 تا 21 روزگیگردید . - P<0/05 - گنجاندن 10 درصد گندم، 1/5 درصد بنتونیت سدیم و 0 درصد آمت در ترکیب دانپلت، به دلیل ارائه کیفیت مناسب پلت و نیز بهبود ضریب تبدیل غذایی و اضافه وزن جوجهها به کارخانه خوراك دام پیشنهاد میشود.
مقدمه
استفاده از خوراك طیور به فرم پلت به دلیل مزایاي آن از جمله: افزایش مصرف خوراك، کاهش ضایعات تغذیه انتخابی، از بین رفتن میکروبهاي بیماريزا وکاهش عوامل ضد تغذیهاي در حین تهیه خوراك پلت، خوشخوراکی و درنهایت بهبود عملکرد طیور بیشتر مرسوم شده است - . - 2 در سال هاي گذشته با گسترش کارخانههاي خوراك دام و طیور در استان فارس، میزان تولید دان پلت افزایش یافته است. اما باید توجه داشت که تغذیه جیرههاي پلت شده به تنهایی و بدون در نظرگرفتن کیفیت آن، براي دستیابی به عملکرد بالاتر پرنده کفایت نمی کند. به طوري که تغذیه خوراكهاي پلت شده با کیفیت ضعیف باعث کاهش اثرات مفید استفاده از دان پلت در طیورگوشتی می شود - . - 6 بنابراین ضرورت تولید پلتهایی با کیفیت مطلوب، مورد تأیید اکثر سازندگان خوراك است.
با توجه به سهم بالاي تأثیر نوع و ترکیب جیره برکیفیت پلت تولیدي، به نظر میرسد بتوان با تغییراتی در ترکیب جیره و استفاده از اقلام خوراکی با خاصیت باند شوندگی بیشتر، کیفیت پلت تولیدي را بهبود بخشید. این پروژه به منظور تعیین اثرات استفاده از بنتونیت سدیم و آمت - محصول جانبی حاصل از صید ماهیان غیر خوراکی - به عنوان پلت چسبان تجارتی و گندم به عنوان پلت چسبان طبیعی برکیفیت دان پلت تولیدي و عملکرد جوجههاي گوشتی انجام شد.
مواد و روشها
این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل 2 2 و2 در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار براي هر تیمار انجام شد. فاکتورهاي مورد بررسی شامل: سطوح 0 - و 10درصد - گندم، سطوح 0 - و 1/5 درصد - بنتونیت سدیم و سطوح 0 - و 1/5 درصد - آمت بودند که به- عنوان مواد پلت چسبان براي تهیه هشت جیرهي آزمایشی به صورت پلت استفاده شد.
در آزمایش اول از هرکدام جیرهها به صورت تصادفی 6 کیسه - نمونه - خوراك پلت به ترتیب براي اندازه گیري شاخص پایداري یا کیفیت فیزیکی دانپلت در محل کارخانه 3 - نمونه - و سالن مرغداري 3 - نمونه - انتخاب شد. محتوي دان پلت در هر یک ازکیسههاي نمونه به صورت جداگانه غربال شد. غربال کردن در مورد جیرههاي آغازین با سرند 3 و جیرههاي میانی و پایانی با سرند 4 میلیمتر انجام شد. پس از سرند کل خوراك پلت موجود درهرکیسه، وزن خوراك پلت خرد شده و خرد نشده مشخصگردید.
از تقسیم مقدار دان پلت سالم برکل خوراك پلت و ضرب مقدار حاصل درعدد صد، شاخص پایداري دان پلت بر حسب درصد محاسبه شد. این شاخص براي همه جیره هاي آزمایشی در محل کارخانه و پساز حمل به محل سالن مرغداري واقع در ایستگاه تحقیقاتی شهرستان نیریز اندازهگیري شد. براي حمل کیسه- ها از کارخانه به سالن مرغداري، از سه کیسه نمونه - تکرارهاي تیمار - ، یک کیسه درقسمت پایین، یک کیسه دروسط و یک کیسه بالاي بارگذاشته شد تا از نظر فشار وارده به خوراك پلت موجود در هر کیسه در زمان حمل و نقل براي همه تیمارها شرایط یکسان باشد.
درآزمایش دوم تأثیرجیرههاي پلت آزمایشی بر عملکرد پرورشی از سن 11 الی 42 روزگی بررسی شد. 864 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 در 24 واحد آزمایشی 8 - تیمار و 3 تکرار - تا سن 10 روزگی با خوراك شاهد بهشکل کرامبل و پس از آن با جیرههاي آزمایشی بهشکل دان پلت تغذیه شدند. اضافه وزن و خوراك مصرفی برحسب گرم براي هر پرنده در روز در مقاطع سنی 11 تا 21 روزگی و 21 تا 42 روزگی اندازهگیري شد. داده هاي حاصله با برنامه GLM در نرم افزار SAS تجزیه وتحلیل و میانگین ها با آزمون چند دامنه اي دانکن مقایسه شدند.
نتایج و بحث
کاربرد بنتونیت سدیم در ترکیب جیره در سطح 1/5 درصد در هیچ یک از مراحل تهیه خوراك پلت - آغازین، میانی و پایانی - موجب بهبود کیفیت پلت تولیدي نشد - جدول-. - 1 کانی مونتموریلونیت داراي خاصیت چسبندگی و جذب آب بالایی است - . - 3 آزمایش کانیشناسی ترتیب فراوانی کانیها در نمونه بنتونیت سدیم بکاررفته را به صورت ذیل: کریستوبالیت، هالیت، فلدسپار، گیپسوم، پلیگورسکیت و مونتموریلونیت نشان داد.
پایین بودن میزان مونتموریلونیت در ترکیب نمونه بنتونیت تحقیق حاضر میتواند دلیلی برعدم بهبود پایداري دان پلت باشد. تأثیرکاربرد بنتونیت سدیم در جیره بر بهبود اضافه وزن، ضریب تبدیل غذایی و کاهش تلفات جوجهها در مقطع سنی 11 تا 21 روزگی میتواند ناشی از تأثیر ضد قارچی بنتونیت سدیم در جیره هاي حاوي آن باشد. سایر محققان نیز مشاهده کردند که کاربرد 0/5درصد بنتونیت سدیم موجب تخفیف اثرات منفی وجود آفلاتوکسین در جیره غذایی بر وزن بدن، خوراك مصرفی و ضریب تبدیل غذایی گردید - . - 5 کاربرد گندم در جیرههاي آغازین موجب بهبود کیفیت دان پلت پس از حمل و نقل به محل سالن مرغداري گردید - جدول-. - 1 این مسئله ممکن است به دلیل بالاتر بودن درصد پروتئین جیره در این مرحله نسبت به سایر مراحل پرورشی و نیز نوع پروتئین گندم در مقایسه با ذرت جایگزین باشد - . - 4 کاربرد 1/5 درصد آمت در مقایسه با عدم استفاده از آن تنها در جیره پایانی و در محل کارخانه موجب بهبود کیفیت پلت تولیدي گردید - جدول-. - 1 کاربرد 1/5درصدآمت در ترکیب جیرههاي آزمایشی در مقایسه با جیره شاهد اثر منفی بر عملکرد جوجههاي گوشتی نداشت
تحقیقات دیگر نیز نشان داد که آمت تا سطح 4/5 درصد بدون هیچگونه اثر منفی بر عملکرد جوجههاي گوشتی میتواند جایگزین پودرماهی شود - . - 1 نتیجه نهایی این که، گنجاندن 10درصد گندم، 1/5درصد بنتونیت سدیم و 0 درصد آمت در ترکیب دانپلت، بهدلیل ارائه کیفیت مناسب پلت در سالن مرغداري و نیز بهبود ضریب تبدیل غذایی و اضافهوزن جوجهها - درصورت مناسب بودن قیمت تمام شده نسبت به سایر جیرهها - به کارخانه خوراك دام پیشنهاد می شود.
