بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این آزمایش، بررسی اثر صمغ گوار بر برخی خصوصیات کیفی خوراک پلت بود. در این آزمایش سطوح مختلف صمغ گوار به خوراک اضافه و پلت گردید. سطوح صمغ گوار شامل 0، 0/25، 0/5، 1، 1/5 درصد و هر تیمار دارای 4 تکرار بود. سپس شاخصهای کیفیت فیزیکی پلت شامل سختی پلت وشاخص پایداری پلت - PDI1 - اندازهگیری شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از بسته نرمافزاری SAS و بر اساس رویه GLM انجام گردید و برای مقایسه میانگینها از آزمون توکی با سطح احتمال 5 درصد استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که افزودن %1 درصد صمغ گوار باعث افزایش معنی دار - P<0/05 - شاخص PDI خوراک پلت گردید، اما افزودن % 1/5 از صمغ گوار کمترین میزان استحکام پلت را نسبت به تیمار شاهد داشته است؛ اما در مورد فاکتور سختی تیمار شاهد بالاترین میزان سختی را دارند که با تیمار حاوی 1 درصد صمغ و تیمار حاوی 1/5 درصد صمغ گوار از نظر آماری اختلاف معناداری دارند . - P<0/05 - در کل همبستگی منفی بین استحکام پلت و تولید خاکههای پلت وجود دارد به این صورت که استحکام بالاتر باعث کمتر شدن تولید خاکه میشود.
کلمات کلیدی: صمغگوار، استحکام پلت، شاخص پایداری، تست سختی
مقدمه
خاکه تولیدشده از خوراک پلت، توسط حیوان مصرف نمیشود، مقدار گرد و غبار و طول مدت مصرف خوراک افزایش مییابد، مقدار پلتهای شکسته و خاکه در سیلوها و مخازن افزایش مییابد، وجود خاکه و خوراک نرم شده، شرایط خوبی را برای تغذیه و رشد میکروارگانیسمها فراهم میکند. خوراکهای ضعیف در سیستمهای خوراکدهی اتومات - مثل انتقالدهندههای زنجیری - بهراحتی میشکنند و کارایی این سیستمها را کاهش میدهند. یکی از مشکلات در صنعت پرورش طیور این است که اغلب خوراک پلت دارای دوام کم میباشد و ضمن فرایند حملونقل، بارگیری و تخلیه، خوراک تمایل به تولید خاکه اضافه دارد. این امر به ایجاد سؤالاتی در مورد تأثیر کیفیت خوراک پلت شده بر عملکرد طیور میانجامد - کرمانشاهی، . - 1393 نوع دانه ازنظر شکل فیزیکی - پلت، آردی و... - میتواند بر عملکرد طیور و میزان خوراک مصرفی نقش مهمی داشته باشد و بحث در چگونگی استفاده از غذا توسط طیور بسیار درخور اهمیت است - فرحوی و همکاران، . - 1371
گوار با نام علمی - Cyamopsis tetragonoloba - یک لگوم مقاوم به خشکی میباشد که حاوی سطح بالایی از پلی ساکارید گالاکتومانان میباشد. محصول اصلی دانه گوار صمغ آن میباشد که پس از استحصال آن فراوردههای جانبی گوار به دست میآید که میباشد که شامل پوسته - Hull - ، جنین - Germ - و کنجاله - Meal - میباشد که این محصولات جانبی میتوانند بهعنوان خوراک دام مورداستفاده قرار گیرند.
صمغها به دودسته تقسیم میشوند: صمغ گیاه - صمغ گوار، کربوکسی متیل سلولز، گلوتن گندم - و .صمغ میکروبی - پلولان و زانتان - . صمغ گوار زنجیرههای قابل انعطاف و بادوامی را تشکیل میدهد. صمغ گوار بسته به شرایط دمایی مختلف، مدت زمان خیس خوردن، pH های متفاوت، سرعت پراکندهسازی پودر در حلال، غلظت کاربردی، اندازه ذرات گوار و میزان جذب آب، در حلالهای گوناگون غلظتهای متفاوتی را ایجاد میکند . - Whistler and Hymowitz, 1979 -
- 1989 - Jerry et al در پژوهشی بیان نمودند که عوامل مؤثر در افزایش مصرف خوراک در جوجههای تغذیهشده با جیره پلت بهخوبی شناخته نشده است ولی شاید به سبب آن باشد که جوجهها جیرههای پلت شده را به دلیل اندازه ذرات درشتتر نسبت به جیرههای آردی ترجیح میدهند. - 2004 - Green Wood et al در بررسی اثر خاکه خوراک پلت بر رشد جوجههای گوشتی نشان دادند با افزایش میزان خاکه از 20 به 60 درصد، افزایش وزن و متوسط خوراک مصرفی به ترتیب 7/9 درصد و 8/5 درصد کاهش یافت. - 1985 - Patel and Mc Ginnis مشاهده کردند که اتوکلاو کردن و افزودن همی سلولاز به جیرهی حاوی کنجاله گوار موجب افزایش عملکرد جوجهها میشود. اثرات مضر مواد ضد تغذیهای کنجاله گوار در جوجههای جوان به میزان بیشتری نسبت به پرنده بالغ مشاهده میشود .بیشتر محدودیت رشد ناشی از مصرف کنجاله گوار در جوجهها در سن 21 روزه مشاهده میشود که با افزایش سن این کاهش رشد با رشد جبرانی رفع میشود . - Conner, 2002 -
مواد و روشها
در این آزمایش سطوح مختلف صمغ گوار به خوراک اضافه و پلت گردید. صمغ مورد استفاده دارای 2%/73 پروتئین، %0/88 خاکستر،نشاسته ناچیزو ویسکوزیته 6200 &SV بود. سطوح صمغ موردنظر شامل 0، 0/25، 0/5، 1، 1/5 درصد و هر تیمار دارای 4 عدد تکرار بود. سپس شاخصهای کیفیت فیزیکی پلت شامل استحکام پلت - PDI2 - و میزان سختی - DF - اندازه گیری شد - فاهرنهولز، . - 2012 شاخص استحکام پلت از طریق رابطه 1 به دست میآید
×100 وزنپلتقبلازقرارگرفتندردستگاهوزنپلتبعدازقرارگرفتندردستگاه - 1 - PDI%=
این شاخص توسط دستگاه تستکننده هولمن ساخته شده در دانشگاه بیرجند - محمدیان، - 1394 تعیین شد. دستگاه هولمن یک روش بادی در مقایسه با روشهای مکانیکی برای اندازهگیری استحکام پلتها است. به این منظور 100 گرم پلت بدون خاکه به مدت 1 دقیقه در دستگاه قرار داده میشود، سپس پلتها الک و وزن شده و مقاومت پلت تعیین میگردد - Fahrenholz, . - 2012 تجزیه وتحلیل دادهها با استفاده از بسته نرمافزاری SAS و بر اساس رویه GLM انجام گردید و برای مقایسه میانگینها از آزمون توکی با سطح احتمال 5 درصد استفاده شد. ترسیم نمودارها با استفاده از بسته نرمافزاری Excel انجام شد.
نتیجه و بحث
همانطور که در جدول بالا نشان داده شده است افزودن %1 درصد صمغ گوار باعث افزایش معنی دار - P<0/05 - شاخص 3PDI خوراک پلت شده است اما افزودن %1/5 از صمغ گوار کمترین میزان استحکام پلت را نسبت به تیمار شاهد داشته است اما تیماری که به آن %0/5 درصد صمغ گوار افزوده شده با تیماری که %1/5 صمغ گوار داشته از نظر آماری اختلاف معناداری نداشته است - P>0/05 - ، پس با توجه به فرمول جیره و وضعیت اقتصادی، میتوان برای کاربردهای مختلف تصمیم مناسب را گرفت.
