بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این آزمایش بررسی اثر لیگنوسولفونات کلسیم بر خوراک پلت میگو هست. برای انجام آزمایش لیگنوسولفونات با سطوح یک درصد و دو درصد به خوراک پلت میگو اضافه شد. برای بررسی کیفیت فیزیکی خوراک پلت شده، آنالیز سختی به روش کاهل، آزمایش شاخص پایداری پلت - PDI - و آزمایش پایداری در آب استفاده شد. دادههای بهدستآمده در قالب طرحکاملاً تصادفی با رویه GLM نرمافزار آماری SAS - 9/2 - مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج بهدستآمده نشان داد که افزودن سطوح مختلف لیگنوسولفونات - به ترتیب یک درصد و دو درصد - تأثیری بر شاخص پایداری پلت نداشت . - P>0.05 - در ارزیابی پایداری پلت، نتایج نشان داد که بین تیمار شاهد و سطوح لیگنوسولفونات اختلاف معنیداری وجود داشت و بیشترین پایداری با افزودن یک درصد به دست آمد. از طرف دیگر نتایج بهدستآمده نشان داد که افزودن .... موجب افزایش معنیدار استحکام پلت گردید و کمترین و بیشترین استحکام به ترتیب در تیمار شاهد و سطح 2 درصد لیگنوسولفونات مشاهده گردید . بهطورکلی نتایج این آزمایش نشان داد که افزودن سطوح مختلف لیگنوسولفونات به خوراک پلت شده میگوی پرورشی موجب بهبود استحکام و پایداری در آب گردید و افزودن آن به خوراک میگو توصیه میگردد.
کلمات کلیدی : لیگنوسولفونات - خوراک پلت - میگو - پایداری
مقدمه
در تغذیه میگو عمدتاً خوراک بهصورت پلت شده مصرف میشود. خوراک پلت شده باید آب را در خود جذب کرده و نرم شود اما شکل خود را برای مدت حدود 2 ساعت حفظ کند. خوراکهای با پایداری کم در آب متلاشیشده و آب را آلوده میکند و باعث مرگ میگو میشود. پایداری در آبعموماً توسط افزودن ترکیبات پلت چسبان صورت میگیرد - علی و همکاران، . - 2004 افزودن پلت چسبانها به خوراک میگو از تجزیه سریع پلت در آب جلوگیری کرده و مانع کاهش ارزش غذایی آن و افزایش تولید میگو میگردد. از طرفی با کاهش خاکه ناشی از استحکام پلتها، هزینه تولید غذا کاهش مییابد. - 1972 - Forester اثرات پلت چسبانهای مختلف را در غذا میگو بررسی کرد و نشان دادند که نشاسته در خوراک میگو بهعنوان پلت چسبان و منبع انرژی میتواند استفاده شود. علی و همکاران - 2004 - نشان دادند که خوراکهای پلت حاوی 28/8 درصد نشاسته گندم و 2 درصد صمغ گوار ماندگاری بیشتری در آب نسبت به خوراکهای حاوی نشاسته گندم بهتنهایی داشتند. بنابراین توجه به مصرف خوراک پلت شده در تغذیه ماهی و میگو، حفظ شکل فیزیکی پلت طی زمان مصرف و جلوگیری از تجزیه زودهنگام آن در آب از اهمیت ویژهای برخوردار
است. تجزیه پلت در آب ازیکطرف باعث از بین رفتن ارزش غذایی مواد تشکیلدهنده آن شده و از طرف دیگر متابولیسم این مواد در رسوب استخر باعث افزایش آلودگی میکروبی و غیرمیکروبی در استخر میگردد - افشار، . - 1381 پایداری خوراک پلت در آب با افزودن ترکیبات همبند آن بهبود مییابد. انواع متعددی از فرآوردههای طبیعی، اصلاحشده یا ساختگی بهعنوان همبند یا چسبان درجات موفقیت مختلفی داشتند. از ملاحظات مهم در انتخاب همبند مناسب، توانایی هضم آن توسط حیوان و تأثیرش بر خصوصیات ترکیب پلت میباشد . - Golez, 1991 -
مواد و روش
ابتدا، سطوح مختلف لیگنوسولفونات سدیم به خوراک میگو در کارخانه خوراک شیلات اضافهشده و پلت گردید. سطوح موردنظر شامل 1درصد پلت چسبان شاهد، 1 درصد و 2درصد لیگنوسولفونات کلسیم در خوراک میباشد. سپس شاخص-های کیفیت فیزیکی پلت شامل سختی، شاخص استحکام پلت و فاکتور مقاومت - DF - اندازهگیری خواهند شد . - Fahrenholz, 2012 -
این شاخص توسط دستگاه تست پلت هولمن، ثبت اختراعشده در دانشگاه بیرجند استفاده شد . دستگاه هولمن یک روش بادی در مقایسه با روشهای مکانیکی برای اندازهگیری استحکام پلتها است. به این منظور 100 گرم پلت بدون خاکه به مدت 1 دقیقه در دستگاه قرار داده شد، سپس پلتها الک و وزن شده و مقاومت پلت تعیین گردید - محمدیان و همکاران، . - 1396
فاکتور مقاومت - DLU - از طریق رابطه 2- بدست آمد:
سختی پلت را از خمیدگی پلت در اثر نیروی وارده به آن تعیین کرد. خمیده شدن، نشان دهنده کیفیت ناکافی پلت است معمولاً با 20 تا 30 نمونه پلت انجام گردید و بر اساس واحد نیوتن و کیلوگرم اندازهگیری شد. جهت اندازهگیری سختی از تست کننده کاهل استفاده شد - این دستگاه از روش مکانیکی برای اندازهگیری سختی پلتها استفاده میکند - . از این آزمایش برای تست پلت بهمنظور مشخص شدن نحوه شکستگی استفاده گردید.
سپس برای تعیین میزان پایداری خوراک از تعدادی سبد توری فلزی مکعبی10 سانتیمتر استفاده میگردد. سبدهای مذکور به ابعاد 10×10× 5 سانتیمتر استفاده میشود. سبدهای مذکور در دمای 100 درجه سانتیگراد به مدت 3 ساعت در آون قرار داده میشود تا خشک شوند. در هر آزمون سنجش پایداری غذا، تعداد چهار عدد از سبدها که هرکدام حاوی 5 گرم غذا و هر یک حاوی یک نوع از غذاها هستند بهطور همزمان و بهآرامی در یک آکواریوم حاوی 50 لیتر آب با شوری 25 قسمت در هزار و یک عدد سنگ هوا - جهت ایجاد تلاطم در آب - قرار داده میشود. بهاینترتیب شرایط آکواریوم حاوی سبدهای توری فلزی با شرایط استخر پرورش میگو تا حد امکان یکسان میباشد. بعد از طی زمان 30 دقیقه، سبدهای
مذکور بهآرامی از آب خارجشده و به مدت 3 ساعت در دمای 100 درجه سانتیگراد در آون قرار داده میشود. این آزمایش برای زمانهای 1، 2 و 3 ساعت غوطهوری در آب با 3 تکرار انجام میگیرد. جهت تعیین میزان ماده خشک غذا میگو قبل از قرار گرفتن در آب - وزن خشک اولیه - از چهار عدد پتری شیشهای که هرکدام حاوی 5 گرم غذا میباشد، استفادهشده که به مدت 3 ساعت در آون با دمای 100 درجه سانتیگراد خشک میشود.
این پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار از هر 3 نمونه خوراک انجام شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از بسته نرمافزاری SAS و بر اساس رویه GLM انجام شد و برای مقایسه میانگینها از آزمون توکی - Tukey - با سطح احتمال 5 درصد استفاده شد.
نتیجه و بحث
نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش سطح لیگنوسولفونات در خوراک پلت، شاخص پایداری خوراک پلت بصورت معنیداری افزایش یافت و با نتایج - علی و همکاران، - 2004 تطابق داشت.
جدول :1 اثر افزودن لیگنوسولفونات کلسیم بر کیفیت فیزیکی خوراک پلت شده
حروف غیرمشابه در هر ردیف بیانگر تفاوت معنیدار است . - P<0.05 -
- 2012 - Fahrenholz نشان داد که افزودن 2 در صد بنتونیت به پلت های دارای مقدار متوسط ذرت و سویا، میزان خاکه پلت از 11/7 به 8/7 درصد کاهش یافت.
