بخشی از مقاله
چکیده
یکی از وظایف شرکت ها انتشار اطلاعات مالی و غیر مالی در مقاطع زمانی مختلف است. مدیران، اعتبار دهندگان، سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات افشا شده از طریق گزارشات مالی برای قضاوت در خصوص عملکرد عملیاتی و وضعیت مالی شرکت استفاده می کنند. تحقیقات مختلف نشان می دهد که یک افشای خوب، دقت پیش بینی تحلیل گران از سود های سال های بعدی را بهبود می بخشد. شرکت ها اطلاعات را یا به صورت اجباری یا به صورت اختیاری افشا می کنند. سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان متصدی بازار سرمایه، قوانین و مقررات را تهیه نموده و همه شرکت های پذیرفته شده در بورس ملزم به رعایت کامل الزامات افشای اجباری هستند.
در این مطالعه با بررسی رابطه بین افشای اجباری و تاثیر آن بر ارزش شرکت را در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی یک دوره زمانی 6 ساله است از سال 1384 تا 1389 شواهدی مهیا گردید که نشان می دهد رابطه معناداری بین متغیرها این مطالعه با سطح افشاء اجباری وجود ندارد.
کلمات کلیدی: افشای اجباری، بازده سهام، درآمدها، اهرم مالی، عمر، اندازه
.1مقدمه
یکی از اهداف گزارشگری مالی، تهیه و ارائه اطلاعات، جهت فراهم کردن مبنایی برای تصمیم گیری منطقی سرمایه گذاران و اعتباردهندگان می باشد. در این راستا اطلاعات باید مفید و مربوط بوده و توان اثرگذاری برتصمیم گیری های اقتصادی افراد را داشته باشد و منجربه بهترین تصمیم گیری شود. از سوی دیگر برای مفید واقع شدن اطلاعات مالی در تصمیم گیری گروه های مزبور، هدف های حسابداری و گزارشگری مالی ایجاب می کند که اطلاعات مربوط به گونه ای مناسب افشا و دسترسی به این اطلاعات برای همگان ممکن باشد.
هدف اصلی افشا، مطلع کردن تحلیل گران و سرمایه گذاران درباره مبلغ و زمان بندی جریان های نقدی آتی است، که این افشا به تحلیل گران و سرمایه گذاران در پیش بینی سودهای آتی کمک می کند. بنابراین شفافیت و افشای بهتر برای سهامداران اطلاع دهندگی بهتری ایجاد می کند. تحقیقاتی که صورت گرفته است نشان می دهد که یک افشای خوب، دقت پیش بینی تحلیل گران از سودهای سال های بعدی را بهبود می بخشد. به این معنی که شرکت های با سطح بالای افشا، رابطه قوی تری بین بازده سهام جاری و سودهای آتی هستند نسبت به شرکت هایی که از سطح افشای پایین تری برخوردارند - جاسپر و پلنبرگ، - 2008
افشا دوگانه است الف - : افشاء اجباری، زمانی که قدرت های تنظیمی به شرکت ها تحمیل می کنند تا اجزاء معینی از اطلاعات را فاش کنند، ب - : افشاء اختیاری، زمانی که شرکت ها تصمیم می گیرند اطلاعات مورد نیاز را فاش کنند زیرا آنها معتقدند که این افشاسازی برای آنها مفید است.
تحقیقات قبلی درباره پیامدهای اقتصادی افشا، عموما بر افشای بیشتر اطلاعات در کشورهای توسعه یافته ای نظیر آمریکا، که دارای مکانیزم اجباری قوی تری است، تمرکز دارد. در این میان شرکت ها به اجرای الزامات افشای اجباری و افشای اطلاعات اضافی به عموم به عنوان یک مبنای افشا تمرکز دارند. نتایج تجربی افشا عموما مطابق پیش بینی های تئوری مالی است که اطلاعات عمومی بیشتر، ارزش شرکت را با کاهش هزینه سرمایه یا افزایش جریان های نقدی که به سهامدارن تعلق می گیرد یا هر دوی اینها، افزایش می دهد. علاوه بر این، آنها پیشنهاد می کنند که انواع افشا برای تحلیل گران به عنوان پاسخ دهندگان بی تفاوت به انواع مختلف افشا، حیاتی است. - Botosan, et al.,2002 -
همچنین بیشتر تحقیقات قبلی به بررسی رابطه بین سطوح افشای اختیاری و نقدینگی سهام یا رابطه بین سطح افشای اختیاری و هزینه سرمایه تمرکز کرده اند. این درحالیست که شواهد کمی از بررسی ارتباط ارزشی افشای اجباری در بازارهای نو ظهور وجود دارد. ادبیات پیامد های اقتصادی افشای اجباری محدود است و این تاحدی در نتیجه دو پهلو بودن آن است. اثرات الزامات افشای اجباری بطور بالقوه ای پیچیده است، از این رو شرکت ها می توانند به هزینه های تحمیلی به روش های مختلف پاسخ دهند.
در بررسی پیشینه تجربی از افشا، هیلی و پالپو - 1999 - 1 به این نتیجه رسیدند که تقریبا همه تحقیقات افشا بر مبنای داده های آمریکا صورت گرفته است. سوال آنها این است که آیا نتایج حاصل از آمریکا می تواند به کشورهای غیرآمریکایی توسط نهادهای مختلف تعمیم داده شود . برای مثال، هوپ - 2003 - 2، اساسی با هم متفاوت است. این ممکن است حاکی از این باشد که کاربرد افشا و ارزش اطلاعاتی آن در اهداف مختلف متفاوت است، از این رو ممکن است بطور اساسی در کشورها، مختلف باشد. بویژه، بررسی این موضوع که آیا افشا تاثیر مشابهی بر رابطه بین بازده سهام جاری و سودهای آتی در نهادهای مختلف دارد.
هدف این تحقیق، بررسی تاثیر افشا اجباری در ارزش شرکت است. در ادامه به مروری از افشا سازی و انگیزه آن می پردازیم و تکنیک های اندازه گیری و عوامل بر جسته درحوزه افشاء را نشان می دهد سپس فرضیه ها، روش تحقیق و نمونه مطالعه شده، ارائه می شوند. و بعد از آن یافته های تحقیق نشان داده شده اند و در پایان نتیجه گیری، محدودیت ها و پیشنهادات ارائه می شوند.
.2مروری بر مبانی نظری و پیشینه .1.2 پیشینه تحقیقات صورت گرفته در داخل کشور:
خانی و میرباقری رودباری - 1391 - تأثیر آستانه اهمیت و انگیزه های اختیاری مدیران بر افشای اطلاعات شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را بررسی نموده اند که نمونه ای شامل 98 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار و حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی بود. دوره ی پژوهش آنها سال های 1379 و 1380، یعنی، به ترتیب، یک سال قبل و یک سال بعد از الزام به رعایت دستورالعمل حسابرسی با نگرش به مدیریت خطر حسابرسی بوده است. نتایج پژوهش، نشان دهنده ی تأثیر متغییرهای افشاء به جز حجم سرمایه تأمین شده توسط شرکت، شامل آستانه اهمیت، ضریب حساسیت سود، هزینه مالکانه، بر روی افشای در سطح صورت های مالی است.
اعتمادی، امیر خانی و رضایی - 1389 - محتوای ارزشی افشای اجباری را بررسی نموده اند. این مطالعه نمونه ای متشکل از 151 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را طی دوره 1381 تا 1388 مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحقیق نشان داد که افشاهای صورت گرفته در گزارش های شرکت ها حاوی محتوای اطلاعاتی درباره سودهای آتی بوده و سرمایه گذاران از این اطلاعات افشاء شده در تصمیم گیری هایشان استفاده می کنند.
کاشانی پور و همکاران - 1388 - رابطه ی بین افشاء اختیاری - مکانیسم کنترل خارجی - و مدیران غیر موظف - مکانیسم کنترل داخلی - را در نمونه ای از 223 شرکت مطالعه نمودند. نتایج تحقیق آن ها نشان داد که هیچ گونه رابطه معنی دار بین افشاء اختیاری و مدیران غیرموظف وجود ندارد.
سنجری - 1387 - رابطه ی بین ویژگی های حسابداری شرکت ها و میزان افشاء اطلاعات مالی را در بورس اوراق بهادار تهران بررسی نمود. نتایج نشان داد که بین اندازه شرکت ها و میزان افشاء اختیاری اطلاعات مالی رابطه ی مثبت معنی دار وجود دارد اما بین اهرم مالی، بازده حقوق صاحبان سهام و میزان نقدینگی با میزان افشاء اختیاری اطلاعات، رابطه ی معنی دار مشاهده نگردید.
نوروش و حسینی - - 1387 با استفاده از اطلاعات 51 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه بین کیفیت افشاء شرکت - قابل اتّکا و به موقع بودن - و مدیریت سود را بررسی نمودند. یافته تحقیق آن ها نشان داد که بین کیفیت افشاء و مدیریت سود رابطه ی معنی دار منفی وجود دارد، همچنین بین به موقع بودن افشای شرکت و مدیریت سود نیز رابطه ی معنی دار منفی وجود دارد.
دستگیر و بزاززاده - 1385 - تأثیر میزان افشاء اطلاعات را بر ریسک سیستماتیک مطالعه نمودند. نتایج نشان داد که میزان افشاء اطلاعات در صورت های مالی سالانه از سوی شرکت ها، تأثیری بر ریسک سیستماتیک آن ها ندارد.
دستگیر و بزاززاده - 1382 - تأثیر میزان افشاء بر هزینه سهام عادی را بر نمونه ای 40 عضوی از شرکت های تولیدی حاضر در بورس اوراق بهادار تهران بررسی کردند. نتایج نشان داد که افزایش میزان افشای اجباری موجب کاهش هزینه سهام عادی می شود. به عبارت دیگر سرمایه گذاران تمایل بیشتری برای سرمایه گذاری در شرکت هایی که دارای میزان افشای بیشتر یا ریسک کمتری هستند، دارند.
.2.2 پیشینه تحقیقات صورت گرفته در خارج از کشور
هیتزمن و همکاران - 2010 - تأثیر آستانه اهمیت و انگیزه های اختیاری مدیران را بر فرآیند افشاء هزینه تبلیغات بررسی نمود. برای این منظور سه دوره از افشاء، افشاء اجباری محض، افشاء اختیاری محض و دوره افشاء اجباری - اختیاری را بررسی
