بخشی از مقاله
چکیده
در مطالعه حاضر، به بررسی تأثیر افشای اختیاری اطلاعات مالی و غیر مالی بر پایداری عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. در این مسیر، محقق با انتخاب 104 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از طریق نمونهگیری سیستماتیک برای یک قلمروی زمانی شش ساله از ابتدای سال 1390 تا پایان سال 1395، به انجام آزمون فروض کلاسیک و آزمون فرضیههای طرح شده پرداخت. یافتههای تحلیلی، ضمن استفاده از رگرسیون خطی چندگانه با استفاده از دادههای تابلویی و روش اثرات ثابت، حاکی از این امر بود که افشای اختیاری اطلاعات مالی و غیر مالی بر پایداری عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران، تأثیر مثبت و معناداری دارد که یافتههای مذکور در انطباق با یافتههای ذبیح االله و لینگ - 2017 - میباشد.
واژگان کلیدی: افشای اختیاری، اطلاعات مالی، اطلاعات غیر مالی، پایداری عملکرد
مقدمه و بیان مساله
اصطلاح افشای اطلاعات مالی و غیر مالی، در گستردهترین مفهوم خود به معنای ارائه اطلاعات است. حسابداران از این عبارت به صورت محدودتری استفاده میکنند و منظور آنها انتشار کتبی اطلاعات مالی مربوط به یک شرکت در گزارشهای مالی - معمولا در قالب گزارشهای سالانه - است. در برخی موارد، این مفهوم باز هم محدود به معنی ارائه اطلاعاتی است که در متن صورتهای مالی منظور نشده است. اصطلاحات "کیفیت" افشای اطلاعات حسابداری و "شفافیت" یک سیستم افشا، به صورت مشترک و قابل جایگزین استفاده میشود و ارائه تعریف دقیق از "شفافیت" و "کیفیت" که بر آن اجماع وجود داشته باشد، مشکل است و در این راستا، تاکنون از سازههای متعددی، از قبیل: مناسببودن، جامعیت، آگاهیدهندگی و به موقع بودن به عنوان نماینده کیفیت افشا استفاده شده است - برتومو و ماج1، . - 2015
صورتهای مالی شفاف، صورتهایی هستند که رویدادها، مبادلات، قضاوتها و برآوردهای اساسی صورتهای مالی و کاربردهای آنها را نشان دهند. شفافیت، استفاده کنندگان را قادر میسازد تا نتایج و کاربردهای تصمیمات، قضاوتها و برآوردهای تهیهکنندگان صورتهای مالی را مشاهده و درک کنند. افشای کامل بر فراهم کردن تمام اطلاعات مورد نیاز برای تصمیمگیری و در نتیجه، حصول اطمینان مبنی بر اینکه سرمایهگذاران گمراه نمیشوند، دلالت دارد. در نهایت، قابلیت مقایسه به این معناست که مبادلات و رویدادهای مشابه به گونهای یکسان، حسابداری و گزارش میشوند. پژوهشهای تجربی، تمایز دقیق و مشخصی بین کمیت و کیفیت افشا، قائل نمیشودعموماً. فرض میشود که کمیت اطلاعات افشا شده، شاخصی در تعیین کیفیت آن به شمار میرود. با وجود این، شبهه این فرض، همچنان باقی و مشاجره به منظور دستیابی به مقیاسی اثر بخشتر برای اندازهگیری کیفیت افشا همچنان وجود دارد.
در این راستا، ژانگ - 2005 - 2 بین کمیت و کیفیت افشا تمایز قائل میشود و معتقد است که کیفیت بر دقت و صحت افشا دلالت دارد و از طریق افزایش در اجماع و صحت انتظارات سرمایهگذاران در مورد افشا اندازهگیری میشود. وی از پیشبینیهای تحلیلگران به عنوان نماینده انتظارات سرمایهگذاران، استفاده میکند. باید دانست که مدیران، تحلیلگران مالی و سرمایهگذاران بیشترین توجه خود را به سود گزارش شده شرکتها اختصاص داده اند و پایداری عملکرد واحد تجاری را از این طریق بررسی میکنند. مدیران از حفظ روند رو به رشد سود منتفع میشوند؛ زیرا پاداش آنها به میزان سود شرکتها بستگی دارد. تحلیلگران مالی درگیر تجارت پردازش و تفسیر اطلاعات بوده و درک صحیح پایداری سود، یک بخش اساسی از این رویه میباشد.
انتشار خبرهای خوب در مورد سود شرکتها بطور قابل ملاحظهای بر بازده سهام و پایداری سود آنها تأثیر میگذارد و بعید است که حساسیت و وسواس بازار نسبت به ارزیابی عملکرد مبتنی بر سود کاهش یابد. همچنین تمرکز بازار بر پایداری سود خالص، باعث عدم توجه به سایر شاخصهای ارزیابی عملکرد شده است. در حالی که بایستی به این موضوع نیز توجه شود که آیا سود خالص گزارش شده نتیجه نهایی یک فرآیند گسترده حسابداری مورد نظر مدیران بوده است یا خیر؟ پایداری سود واحد تجاری بعنوان بهترین مبنا جهت ارزیابی عملکرد مالی؛ یکی از اقلام مهمی است که از اهمیت خاصی برای کلیه استفادهکنندگان برخوردار است. در بیانیه شماره 1 از مفاهیم تأکید گزارشهای حسابداری مالی،گفته میشود که تمرکز عملکرد مالی بر روی اطلاعاتی است که درباره شرکت بوده و از مجرای محاسبه سود و اجزای تشکیل دهنده آن، ارائه میگردد. حسابداری تعهدی، حق انتخاب قابل توجهی به مدیران در تعیین سود در دورههای زمانی متفاوت اعطا میکند. در واقع، مدیران در سیستم حسابداری تعهدی، با گزینههای متفاوتی در مورد زمان تشخیص درآمدها و هزینهها روبه رو هستند، از جمله تشخیص سریعتر درآمد از طریق انجام فروش نسیه. مدیران از طریق انتخاب سیاستهای خاص حسابداری، برآوردهای حسابداری و مدیریت اقلام تعهدی، سودهای گزارش شده را تعدیل میکنند.
از نظر الکساندرو - 2016 - 1 به کارگیری برآوردها در صورتهای مالی، سود را تحت تأثیر قرار میدهد و ممکن است منجر به سودی متفاوت با نتیجه عملکرد واقعی شرکت شود. به همین دلیل سود گزارش شده با سود واقعی فاصله گرفته، از عینیت کافی برخوردار نخواهد بود. در فرآیند اندازهگیری بازده سهام از سیستم حسابداری تعهدی استفاده میشود که در آن اقلام تعهدی شناخت جریان نقد را طی دوره تعدیل میکنند تا ارقام تعدیل شده، عملکرد واحد اقتصادی را بهتر اندازهگیری کنند. اقلام تعهدی مذکور بر مبنای برآوردهایی است که اگر این برآوردها اشتباه باشند، باید در دورهای بعدی در اقلام تعهدی آتی و سودهای آتی اصلاح شوند. خطای برآورد و اصلاحات بعدی آن، از مفید واقع شدن اقلام تعهدی - کیفیت اقلام تعهدی - میکاهد - الکساندرو، . - 2016 ارزیابی پایداری عملکرد به استفادهکنندگان صورتهای مالی کمک خواهد کرد که قضاوت و ارزیابی درستی از سود دوره جاری و برآورد سود آتی داشته باشند. باید توجه داشت که اهداف حسابداری و گزارشگری مالی از نیازها و خواستههای اطلاعاتی استفادهکنندگان نشأت میگیرد. هدف اصلی گزارشگری مالی بیان اثرات
