بخشی از مقاله
چکیده
تأثیر بستهبندی نانوکامپوزیت که بوسیله همپوشانی پلی پروپیلن با نانو ذرات نقره و نانو ذرات سیلیکا آماده شده بود بر کیفیت و عمر پس از برداشت میوههای تازه بریده شلیل "رقم ردگلد" در دمای0-1 0C و رطوبت نسبی 90 تا %95 بررسی شد. بستهبندی نانو در مقایسه با بستهبندی معمولی کاهش معنی داری در میزان پوسیدگی و میزان کاهش وزن داشت - . - P<0/01 فعالیت پلی فنل اکسیداز، پراکسیداز و شاخص قهوه ای شدن در میوههای بستهبندی شده در ظروف نانو کاهش یافت. این نتایج نشان میدهد که ظروف نانو میتواند تکنیک مناسبی برای حفظ کیفیت شلیل تازه بریده در طول دوره نگهداری باشد.
.1 مقدمه
میوه ها و سبزیجات تازه بریده محصولاتی هستند که بصورت جزیی فرآوری شده می باشند و به صورت پوست کندن، قاچ کردن یا ساطور کردن بدون شستشو یا همراه با شستشو آماده می شوند .[13] به دلیل عمل جزیی فرآوری عمر نگهداری این محصولات معمولا حدود 1 تا 3 روز یا کمتر می باشد .[6] استفاده از ضدعفونی کننده های تجاری، اشعه uv ، تیمارهای گرمایی، شیمیایی و بسته بندی می تواند جهت افزایش عمر نگهداری محصولات تازه بریده مفید واقع شود. اما این روش ها بازارپسندی محصول و تازگی آنها را کاهش داده و باعث کاهش کیفیت غذایی محصول می شوند.[12] بنابراین استفاده از بسته بندی فعال می تواند برای حفظ کیفیت محصولات تازه بریده موثر باشد. ظهور فناوری نانو در صنعت بسته بندی مواد غذایی، راه حل هایی کاربردی در ارتباط با افزایش طول عمر نگهداری مواد غذایی پیش روی بشر قرار داده است.[1] از آنجاییکه ذرات نانو به صورت لایه های موازی چندتایی در پلیمر پخش می شوند، مسیر حرکت گازها درون پلیمر طولانی می شود، بنابراین فیلم های تهیه شده از نانوکامپوزیت ها نفوذ ناپذیر می باشند و چون درصد نانوذرات کم است - حداکثر - 5 ورقه تولید شده برای بسته بندی، شفافیت خود را از دست نمی دهد.[3] نانو ذرات نقره بیشترین اثر ضدمیکروبی را دارا می باشند زیرا اثر ضد میکروبی علیه باکتری، ویروس و سایر میکروارگانیسم های یوکاریوتیک دارند.[5] نانو ذرات سیلیکا نیز دارای خاصیت آنتی باکتریال می باشند و از این ترکیب می توان در پوشش های خوراکی استفاده کرد.[14] در این پژوهش با توجه به خصوصیات منحصربه فرد نانوکامپوزیت های محتوی نانو ذرات نقره و سیلیکا از جمله خاصیت ضد میکروبی و ممانعت در مقابل تفوذ اکسیژن، اثرات این نوع از بسته بندی ها بر کیفیت و ماندگاری شلیل تازه بریده بررسی شد.
.2 مواد و روشها
میوههای شلیل رقم "رد گلد"در مرحله بلوغ تجاری هنگامی که 50 تا 80 درصد رنگ گرفته بودند و دارای اندازه مناسب بودند برداشت شدند و شلیلهای سالم و دارای اندازه یکسان انتخاب شده و به آزمایشگاه منتقل گردیدند و تا زمان انجام آزمایش در دمای 3 درجه سانتیگراد نگه داری شدند. ظروف مورد استفاده در این پژوهش از شرکت نانو بسپار آیتک خریداری شدند.
فرآوری و تیمار میوه ها
میوهها با محلول ضدعفونی کننده میوه و سبزی داتیس به مدت 10 دقیقه ضدعفونی، سپس شسته شده و خشک گردیدند. اندازهگیریهای اولیه در مورد صفات مورد نظر انجام شد. هر میوه با استفاده از چاقوی فلزی ضدزنگ تیز به 4 قاچ مساوی تقسیم و سپس هسته میوه خارج شد. پس از آن قاچ های شلیل در داخل ظروف نانو نقره و سیلیکا و ظروف پلی پروپیلن معمولی - در هرظرف 10 میوه - بطور تصادفی قرارداده شدند.
میزان پوسیدگی
برای ارزیابی میزان پوسیدگی هر میوه با بررسی ظاهری میوه از روش نمرهدهی استفاده شد: -1 پوسیدگی بسیارکم، -2 پوسیدگی کم، -3 پوسیدگی متوسط، -4 پوسیدگی زیاد، -5 پوسیدگی خیلی زیاد و -6 پوسیدگی شدید تعیین گردید .
اندازه گیری میزان کاهش وزن
کاهش وزن میوهها با ترازوی دیجیتالی مدل CANDGL300 انجام شد. برای این منظور تفاوت وزن میوهها در روزهای 7، 14 و 21 با روز اول محاسبه شد.[20] درصد کاهش وزن به صورت زیر محاسبه گردید:
وزن اولیه * 100 / - وزن ثانویه - وزن اولیه - = درصد کاهش وزن
اسیدیته قابل تیتراسیون
برای اندازهگیری اسیدیته کل از روش تیتراسیون با محلول0/1 نرمال NaOH تا رسیدن به pH =8/2 استفاده گردید و نتایج برحسب گرم اسیدمالیک در 100 میلیلیتر آب میوه بیان شد. برای این منظور 10 میلیلیتر آب میوه با 20 میلیلیتر آب مقطر مخلوط و سپس تیتر گردید.[15]
مواد جامد محلول
مواد جامد محلول با استفاده از دستگاه رفرکتومتر دستی - مدل - Atago Manual در دمای اتاق برحسب درجه بریکس قرائت گردید
شاخص قهوه ای شدن
شاخص قهوهای شدن طبق روش بوئرا و همکاران[10] انجام گرفت. که با استفاده از دستگاه رنگ سنج تغییرات رنگ از سطح خارجی میوه اندازهگیری شد. شاخص قهوهای شدن به صورت زیر محاسبه گردید:
فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز - - PPO
سنجش فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز با روش پیزوکارو و همکاران [23] بر اساس اکسیداسیون کاتکول انجام شد: 2/5 میلی لیتر ماده بافری شامل - بافرفسفات سدیم 100 میلی مولار، pH=6/4 و 50 میلی مولارکاتکول - را به 0/5 میلی لیتر عصاره آنزیمی اضافه کرده و پس از قراردادن در بن ماری در دمای 25 درجه سانتی گراد به مدت 5 دقیقه منحنی تغییرات جذب در طول موج 420 نانومتر به مدت 3 دقیقه اندازه گیری شد.یک واحد فعالیت آنزیمی عبارت بود از میزان تغییر PPO به مقدار 0/001 در دقیقه در یک میلی لیتر از عصاره آنزیم.
فعالیت آنزیم پراکسیداز - - POD
سنجش فعالیت آنزیم پراکسیداز با استفاده از روش یوپادهیایا و همکاران[24] انجام شد. مخلوط واکنش شامل 2/5میلیلیتر بافر فسفات سدیم 50 میلیمولار با pH=7 محتوی 1 میلی لیتر گایاکول 1%، 1 میلی لیتر%1،H2O2 و 0/1 میلی لیتر عصاره آنزیمی بود. فعالیت آنزیم پیروگالول پراکسیداز به صورت افزایش در طی یک دقیقه در طول موج 490 nm محاسبه شد. یک واحد فعالیت آنزیمی عبارت بود از میزان تغییر POD به مقدار 0/01 در دقیقه در یک میلی لیتر از عصاره آنزیم.
تجزیه و تحلیل دادهها
آزمایش بصورت فاکتوریل - 2×3 - در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار انجام شد. تجزیه و تحلیل آماری دادهها با کمک نرم افزار SAS انجام شد و برای رسم نمودارها از EXCEL استفاده شد و مقایسات میانگین داده ها به روش آزمون چنددامنهای دانکن انجام گرفت.
.3 نتایج و بحث پوسیدگی
نتایج نشان داد که ظرو ف حاوی نانو ذرات نقره و سیلیکا باعث کاهش میزان پوسیدگی در طول دوره نگهداری میوه تازه بریده شلیل می شود]شکل .[1a اثر متقابل نوع ظرف و زمان نگهداری بر میزان پوسیدگی میوه ها در سطح احتمال 1 معنی دار بود]جدول .[1 اکسیژن مسئله سازترین عامل در بسته بندی مواد غذایی است زیرا این عنصر باعث فساد چربی مواد غذایی و همچنین تغییر رنگ آن ها می شود. در بسته بندی های جدید، نانو ذرات به صورت زیگزاگ قرار گرفته اند
