بخشی از مقاله
-1 مقدمه
گلها یکی از مهمترین و یگانه هدیه طبیعت به ما هستند. گلها ارزشمندترین جزء در دنیای خود هستند و دارای قابلیتهای ارزشمند محیطی، اقتصادی و ویژگیهای دارویی هستند. تجارت جهانی گلهای
شاخه بریده و گلدانی ارزشی برابر با بیش از 40 میلیارد دلار در سال را به خود اختصاص داده است که عمدتا شامل حدود 60 گونه اصلی از جمله رزها میباشد (ازلماسی و همکاران، .(2007 رزها برای مدت زیادی مهمترین گل شاخه بریده دنیا شناخته میشدند (رمضانزاده و
همکاران، .(2012 گل رز به عنوان ملکه گلها از زمان عهد باستان ساله رز رقم Dolce vita در جعبههای کشـت بـه ابعـاد 30*60*120
مورد توجه بشر بوده است. در آن زمان، استفادههای دارویی آن بیشتر سانتیمتر کشت شدند. فاصله بسترهای کشت از زمـین در حـدود 120
مورد توجه بوده، ولی به تدریج کشت و کار آن در پارکها گسترش سانتیمتر ارتفاع داشت. بستر مورد استفاده برای کشت پرلایت با دانـه-
یافت (محسنی نیک و همکاران، .(1390 تا سال 2005 کشور آلمان بندی متوسط و از استان یزد تهیه شد. بوتـههـا در فواصـل 20 در 25
بزرگترین بازار برای رز شاخه بریده بوده و هلند بزرگترین تولیدکننده سانتیمتری کاشته شد. گیاهان به روش قطرهای آبیاری و توسط آبیاری
رز در اروپاست (باهاتاچارجی و دی، .(2003 بنابر آخرین آمار بدست با 200 میلی لیتر محلول هوگلند بـه صـورت روزانـه و 2 نوبـت در رزو
آمده از سطح کشور در سال 1385 مساحت کل زیر کشت گل رز تغذیه میشدند. آبشویی بسترها به صورت هفتگی بر روی بسترها انجام
هلندی شاخه بریده، 5052021 متر مربع میباشد که 3776181 متر میگرفت. اسـیدیته و هـدایت الکتریکـی بسـتر در طـول دوره رشـد و
مربع کشت گلخانهای و بقیه اختصاص به کشت در فضای آزاد دارد. از پرورش گیاه ثابت نگه داشته شد. آزمایش بر پایه طرح کاملا تصادفی با
این مساحت تعداد 245 میلیون شاخه گل رز برداشت شده است که 4 تکرار در دو سطح کلسیم با غلظتهـای 1/6 و 4/8 میلـی مولـار بـر
این گلها بخشی از درآمد ارزی کشور در بخش کشاورزی را تامین روی گیاه رز رقم Dolce vita انجام گرفت. برای تامین کلسیم از منبـع
مینمایند. در تمام نقاط دنیا که در آنها به کشت رز اهتمام شده است نیترات کلسیم استفاده شد بدین صورت که نیترات کلسـیم بـه انـدازه
مسئله تولید گلهای باکیفیت بالا و مشتری پسند مدنظر بوده است. محاسبه شده برای غلظتهای آزمایش به محلـول غـذایی اضـافه شـد.
گلهای رز پرورش یافته در گلخانهها در بسترهای کشت با مشکلاتی گیاهان رز رقم Dolce vita به مدت یک ماه تحت تیمار قرار گرفتنـد و
روبرو هستند که میتوان از جمله این مسائل به کمبود کلسیم و عمر صفات مورد بررسی پس از آن اندازهگیری شد. صفات تعـداد گـل روی
گلجای و کیفیت کم گلها اشاره کرد. کمبود کلسیم و یا به بیان بهتر بوته، تعداد برگ به صورت روزانه و تعداد گلبـرگهـا پـس از برداشـت
عدم دسترسی یکنواخت اندامها و توزیع نامناسب کلسیم در گیاه نیز گلها اندازهگیری شدند. برای اندازهگیری قطر گل، طول و عرض برگ
یکی از عوارضی است که در گلخانهها به علت تعرق کم برگها بر اثر از کولیس ورنیه استفاده گردید. شاخص کلروفیل نیـز توسـط دسـتگاه
رطوبت نسبی بالای گلخانه اتفاق میافتد، که این مهم نه به دلیل اسپد مدل Minolta 410 GS به صورت هفتگی اندازهگیری و در پایـان
کمبود کلسیم بلکه به علت جذب غیرفعال آن در ریشه و کمبود آن در میانگینگیری از دادهها صورت گرفت. برای تعیین شـدت رنـگ از سـه
شرایط رطوبت بالای گلخانه و اندامهایی با تعرق کم مانند گلها می- نفر ارزیاب کمک گرفته شد، بدین صورت که از 5-1 به گـلهـا امتیـاز
شود. کمبود کلسیم سبب عدم استحکام شاخههای گلدهنده و کاهش داده شد که عدد یک کمترین و عدد 5 بیشترین شدت رنگ را به خود
رشد آن و در نتیجه کاهش بازار پسندی گلها میشود. کلسیم در اختصاص داده بود. برای تعیین عمر گلجایی، گلهادر مرحلـه برداشـت
حفظ و پایداری و نفوذ پذیری غشا سلول، جوانهزنی و رشد دانه گرده، اقتصادی (آغاز باز شدن کاسبرگها) از گیاه جدا شده و سه شاخه گـل
فعال کردن تعدادی از آنزیمها و در تقسیم و بزرگ شدن سلول شرکت به صورت تصادفی انتخاب شدند.طول ساقهها به 40 سانتیمتر کاهش و
میکند. کلسیم از عناصر غذایی ماکرو میباشد که نقش مهمی در همه برگها به جز دو برگ بالایی حذف شدند. گلها در این مرحله در
جلوگیری از اختلالات فیزیولوژیکی در بافت گیاهان در طول دوره رشد دمای 21 درجـه سـانتیگراد و رطوبـت نسـبی 75 درصـد و نـور پـنج
و نمو دارد (میلاوی و ویرشولم، 1979؛ ساوری، .(2005 کلسیم میکرومول بر مترمربع بر ثانیه به مـدت 12 سـاعت در روز در محلـول
همچنین در پس از برداشت گل رز بسیار دارای اهمیت است بدین نگهدارنده قرار گرفتند. عمر پس از برداشت گـلهـا بـر حسـب تعـداد
گونه که گلهای با میزان کلسیم بالا دارای عمر پس از برداشت بیشتر روزهای پس از برداشت تا زمـانی کـه گـلهـا بـه عارضـه آبـی شـدن
و کیفیت حمل و نقل بهتری هستند. رزهای شاخه بریده نیز مانند (Bluing) دچار شدند، محاسبه شد. تجزیه و تحلیل دادهها توسط نـرم
سایر گلها اساسا طول عمر کوتاهی دارند. روشهای تغذیهای در حین افزار JMP8 و مقایسه میـانگینهـا بـر اسـاس آزمـون LSD در سـطح
پرورش گل میتواند باعث افزایش طول عمر و کیفیت گلها در پس از احتمال 5 درصد انجام گرفت.
برداشت آنها شود به همین دلیل آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی -3 نتایج و بحث
در گلخانه تجاری بر روی رز شاخه بریده رقم Dolce vita انجام گرفت نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر کلسیم بـر
تا تاثیر میزان کلسیم در طول دوره رشد بر روی کیفیت و کمیت رز
مقادیر صفات تعداد گل روی بوته، قطر گل، تعداد گل، تعـداد گلبـرگ،
مورد بررسی قرار گیرد.
طول برگ و عمر گلجایی معنـی دار بـود (جـدول .(1 اثـر کلسـیم بـر
-2 مواد و روشها
مقادیر سایر صفات مورد بررسی معنی دار نبود.
این پـژوهش در گلخانـه تجـاری رز واقـع در کیلـومتر 10 جـاده
-1-3 تعداد گل روی بوته
مشهد به کلات در سال 1393 انجام شد. برای ایـن منظـور گیاهـان 3
افزایش غلظت کلسیم باعث افزایش تعداد گل بر روی بوته رز شد بطوریکه با افزایش غلظت آن از 1/6 به 4/8میلی مولار، تعـداد گـل بـر روی بوته از 4/93 به 5/78 عدد رسید (شکل .(1
شکل شماره -1 تاثیر سطوح کلسیم بر تعداد گل روی بوته
-2-3 قطر گل
قطر گل با افزایش غلظت کلسیم بستر افزایش پیدا کـرد و مقـدار آن 2 میلی مترنسبت به شاهد افزایش پیدا کرد (شکل .(2
شکل -2 تاثیر کلسیم بر قطر گل رز رقم Dolce vita
-3-3 تعداد گل
افزایش غلظت کلسـیم باعـث افـزایش تعـداد گـل شـد و کـاربرد کلسیم با غلظت 4/8 میلی مولار مقدار تعـداد گـل را %18 نسـبت بـه گیاه شاهد افزایش داد (جدول .(2
-4-3 طول برگ
طول برگ گیاه با افزایش غلظت کلسیم از 1/6 به 4/8 میلی مولار از 12/50 به 13/04 میلی متر افزایش پیدا کرد (جدول .(2
-5-3 عمر گلجایی
عمر گلجایی گل های شاخه بریده رز در پس از برداشت نیز تحت غلظت کلسیم قرار گرفت و مقـدار آن افـزایش پیـدا کـرد. مقـدار ایـن
افزایش در غلظـت 4/8 حـدود 1/0 روز بیشـتر از گیاهـان شـاهد بـود (جدول .(2
کلسیم یک از عناصـر غـذایی مـاکرو مـیباشـد کـه نقـش مهمـی در جلوگیری از اختلالات فیزیولوژیکی در بافت گیاهان در طول دوره رشد
و نمو دارد (میلاوی و ویرشـولم، 1979؛ سـاوری، .(2005 تجمـع ایـن عنصر در تیغه میانی دیواره سلولهای اولیـه باعـث افـزایش اسـتحکام بافت میشود (کوهنی و همکاران، .(2002 افزایش کلسیم در گلبـرگ-های گل رز شاخه بریده باعث کاهش تولید اتـیلن شـده و نفوذپـذیری غشای سلولی را حفظ کرده و از نشت یونهـا از غشـای سـلولی کـه از جمله فرآیندهای پیری است، جلوگیری میکند (رانوالا و میلـر، 1998؛
