بخشی از مقاله
چکیده
گل نرگس - Narcissus spp. - یکی از مهم ترین گیاهان زینتی است که گونه های مختلف آن در اکثر مناطق جهان رشد میکنند. به منظور بررسی تأثیر نانوذرات نقره بر عمر گلجایی گل شاخه بریده نرگس - Narcissus tazetta L. - آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و 3 قرائت در هر تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1395 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل نانوذرات نقره در چهار سطح صفر، 5، 10 و 20 میلی گرم در لیتر بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که استفاده از نانوذرات نقره در همه سطوح باعث افزایش عمر گلجایی در مقایسه با تیمار شاهد شد ولی بین سطوح نانوذرات نقره تفاوت معنی داری مشاهده نشد. تیمار 20 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره عمر گلجایی را 36 درصد در مقایسه با تیمار شاهد افزایش داد. کاربرد نانوذرات نقره وزن تر نسبی گل شاخه بریده نرگس را در مقایسه با تیمار شاهد افزایش داد. بیشترین وزن تر گل شاخه بریده از تیمار 10 میلی گرم بر لیتر نانوذرات نقره بدست آمد - 12 درصد افزایش در مقایسه با شاهد - . وزن تر و خشک گل نیز با کاربرد نانوذرات نقره در همه سطوح مورد استفاده افزایش پیدا کرد بطوریکه بیشترین وزن تر و خشک گل از تیمار 10 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره بدست آمد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که استفاده از نانوذرات نقره عمر گلجایی گل شاخه بریده نرگس را از طریق بهبود روابط آبی افزایش داد.
واژههای کلیدی: پس از برداشت، وزن تر نسبی، وزن خشک گل
مقدمه
گل نرگس - .Narcissus spp - یکی از مهم ترین گیاهان زینتی است که گونه های مختلف آن در سرتاسر دنیا به جز مناطق گرمسیری رشد می کنند. نرگس گیاهی سوخوار و چند ساله است که از آن به عنوان گل بریده، باغچه ای و گلدانی استفاده می شود .این گونه در مناطق مختلف ایران به خصوص شمال، شمال شرق، فارس، بوشهر، بهبهان، کرمان و خراسان جنوبی رویش دارد و زمان گلدهی آن پاییز و زمستان است
طولانی بودن عمر گلجایی گل های شاخه بریده در بازارپسندی آن ها نقش به سزایی دارد. بنابراین استفاده از روش هایی که باعث افزایش عمر گلجایی و حفظ کیفیت گل ها می شوند از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. استفاده از مواد نگهدارنده
در محلول گلجایی یکی از روش های متداول برای افزایش طول عمر گل ها است. نانوذرات نقره از جمله این ترکیبات نگهدارنده است که خاصیت میکروب کشی دارد و در صنعت گلکاری مورد توجه قرار گرفته است . از جمله مهم مهم ترین عوامل در زوال گل های بریدنی، بهم خوردگی روابط آبی ساقه از طریق انسداد آوندی با تجمع میکروارگانیسم ها و در نتیجه ممانعت از جذب آب و محلول گلجایی است. نانوذرات نقره به علت داشتن منطقه سطحی بالا که منجر به تماس بهتر با باکتری می شود، نقش موثری در کنترل آلودگی ها دارد. لو و همکاران گزارش کردند که استفاده از تیمار پالسی نانوذرات نقره باعث افزایش عمر گلجایی گل رز نسبت به تیمار شاهد شد لو و همکاران. همچنین تیمار با نانوذرات نقره بصورت دائمی و پالسی باعث افزایش عمر گلجایی گل های شاخه بریده رز، میخک و ژربرا شد.
نرگس در بخش خوسف شهرستان بیرجند به طور وسیعی مورد کشت و کار قرار می گیرد ولی تاکنون گزارشی مبنی بر تاثیر نانوذرات نقره بر عمر گلجایی گل نرگس گزارش نشده است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر نانوذرات نقره بر عمر گلجایی و وزن تر نسبی گل شاخه بریده نرگس انجام شده است.
مواد و روش ها
این پژوهش در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند - در شهریور ماه سال 1395 انجام شد. آزمایش بر پایه طرح کاملا تصادفی شامل تیمار نانوذرات نقره در چهار سطح صفر، 5، 10 و 20 میلی گرم در لیتر و با 3 تکرار و سه قرائت - شاخه گل - در هر تکرار انجام شد. گل های نرگس شیراز از مزارع نرگس شهرستان خوسف 32 درجه، 50 دقیقه و 31 ثانیه شمالی، 58 درجه، 45 دقیقه و 4 ثانیه شرقی و ارتفاع از سطح دریا 1349 متر - استان خراسان جنوبی تهیه گردید. گل ها در مرحله قبل از باز شدن - 2 - و در ساعات اولیه صبح برداشت و در بسته بندی مطلوبی - با استفاده از پوشش های پلاستیکی - بلافاصله به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس ساقه ها از ارتفاع 30 سانتی متری برش خورده و در داخل گلدان های شیشه ای، حاوی 300 میلی لیتر محلول نگهدارنده یا آب مقطر قرار داده شدند. مکان انجام آزمایش اتاقی با میزان نور 15 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه بود که با استفاده از لامپ های فلورسنت تامین شد. طول دوره روشنایی 12 ساعت، دمای محیط 20-1 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 60-65 درصد برای انجام آزمایش مهیا شد.
صفات اندازه گیری شده
برای اندازه گیری وزن تر نسبی1 گل ها از فرمول زیر استفاده شد.
که درآن Wt وزن تر در روز ششم و W0 وزن تر در روز صفر می باشد. برای اندازه گیری وزن تر و خشک گل - بدون ساقه گل دهنده - ، گل ها پس از برداشت وزن شده و سپس در آون با دمای 70 درجه سانتی گراد به مدت 48 برای محاسبه وزن خشک قرار گرفتند. پایان عمر گلجایی گل با مشاهده نشانه هایی مثل پژمردگی گلبرگ ها، تغییر رنگ یا ریزش گلبرگ ها، خمیدگی گردن گل ها یا پژمردگی آن ها تعیین شد.
تجزیه آماری
تجزیه داده های حاصل از آزمایش با استفاده از نرم اقزار آماری JMP8 انجام و مقایسه میانگین داده ها بر اساس آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد انجام شد.
نتایج و بحث
نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که استفاده از نانوذرات نقره در همه سطوح باعث افزایش عمر گلجایی در مقایسه با تیمار شاهد شد ولی بین سطوح نانوذرات نقره تفاوت معنی داری مشاهده نشد - شکل . - 1 تیمار 20 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره عمر گلجایی را 36 درصد در مقایسه با تیمار شاهد افزایش داد. نتایج حاصل از این تحقیق با نتایج سایر محققین در خصوص افزایش عمر گلجایی گل شاخه بریده نرگس با کاربرد نانوذرات نقره مطابقت دارد. سلگی و همکاران گزارش کردند که کاربرد نانوذران نقره در محلول گلجایی سبب افزایش عمر گلجایی گل شاخه بریده میخک می شود. لو و همکاران گزارش کردند که استفاده از تیمار پالسی نانوذرات نقره باعث افزایش عمر گلجایی گل رز نسبت به تیمار شاهد شد. تیمار با نانوذرات نقره بصورت دائمی و پالسی باعث افزایش عمر گلجایی گل های شاخه بریده رز، میخک و ژربرا شد. نانوذرات نقره به دلیل داشتن خاصیت ضد میکروبی از انسداد آوندها توسط میکروارگانیسم ها جلوگیری کرده و در نتیجه باعث تسهیل جذب آب و محلول گلجایی می شود .
شکل-1 تاثیر سطوح مختلف نانوذرات نقره بر عمر گلجایی گل شاخه بریده نرگس شیراز
کاربرد تیمار نانوذرات نقره وزن تر نسبی گل های شاخه بریده را در مقایسه با تیمار شاهد افزایش داد. بیشترین وزن تر گل شاخه بریده از تیمار 10 میلی گرم بر لیتر نانوذرات نقره بدست آمد 12 - درصد افزایش در مقایسه با شاهد - . وزن تر و خشک گل نیز با کاربرد نانوذرات نقره در همه سطوح مورد استفاده افزایش پیدا کرد. بیشترین وزن تر و خشک گل از تیمار 10 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره بدست آمد - جدول . - 1
