بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اهمیت استفاده از مواد غیرشیمیایی در دوره پس از برداشت محصولات، برای حفظ خواص کیفی محصولات کشاورزی تیمارهای گرمایی یکی از بهترین روش هاست که می تواند در کنار استفاده از تکنولوژیهای جدید برداشت، بسته بندی، حمل ونقل و انبارداری برای رسیدن به این هدف موثر باشد. در این پژوهش میوه های شلیل رقم رد گلد در مرحله رسیدگی تجاری برداشت، و به آزمایشگاه علوم باغبانی دانشگاه ارومیه منتقل شدند و پس از جداسازی میوه های دارای کیفیت پائین و انتخاب میوه های سالم با تیمار های گرمایی 25، 48 و 52 درجه سانتیگراد در دستگاه بن ماری به مدت 5 دقیقه تیمار شدند وسپس به مدت 90 دقیقه در دمای اتاق نگهداری شدند تا رطوبت سطح میوه ها خشک شود .
سپس به سردخانه با رطوبت نسبی 90 الی 95 درصد و دمای ./5 تا 1 درجه سانتیگراد منتقل وبه مدت 30 روز نگهداری شدند در پایان روز 30، خصوصیات کیفی میوه از جمله مواد جامد محلول، اسید اسکوربیک، اسیدهای قابل تیتراسیون، سفتی، فنل کل و فعالیت آنزیم کاتالاز مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج نشان دهنده اثرات مثبت تیمار های گرمایی بود به طوری که میزان مواد جاند محلول نسبت به شاهد کمتر بود همچنین میزان اسید اسکوربیک، سفتی، فنل کل و فعالیت آنزیم کاتالاز در مقایسه با شاهد بیشتر بود با این حال تیمار های گرمایی اثرات مطلوبی روی اسیدهای قابل تیتراسیون نداشتند. با توجه به نتایج حاصل، این پژوهش نشان داد که تیمار میوههای شلیل رقم رد گلد با تیمارهای گرمایی سبب حفظ خصوصیات کیفی میوه در طول دوره پس از برداشت می شود.
مقدمه
هلو شلیل از خانواده رزاسه هستند و از چین منشا گرفته اند . - Salunkhe and Desai, 1984 - میوه شلیل، دارای فضاهای بین سلولی کوچکتر از هلو است، بنابراین متراکمتراست وعلاوه بر این فاقد کرک است که توسط یک ژن واحد کنترل میشود .
شلیل منبع خوبی از بیو فلاونوئیدها و کارتنوئیدها می باشد. در واقع این میوه منبع غنی از لوتئین و لیکوپن است که برای پیشگیری از بیماری های قلبی مفید است
علل اصلی ضایعات میوه شلیل در مرحله پس از برداشت، شامل کاهش وزن، اسیدیته میوه، نرم شدگی، آسیب سرمایی، فرورفتگی سطحی و آلودگی قارچی می باشند
تیمارهای گرمایی تیمارهای سالم و غیر شیمیایی هستند که باعث تاخیر در فرایندهای رسیدن می شوند تیمار های گرمایی در پس از برداشت می تواند برای کاهش پاتوژن ها، آفت کشی و حفظ کیفیت انبارمانی میوه ها مورد استفاده قرار گیرند
تیمار های حرارتی اغلب برای حفظ کیفیت پس از برداشت محصولاتی مانندگوجهفرنگی - Lu et al., 2010 - و هلو استفاده می شود. طی چند سال گذشته استفاده از تیمار هایگرمایی افزایش یافته است
تیمارهای حرارتی به علت ایجاد تغییراتی در بیان ژن و سنتز پروتئینها، با کاهش سنتز اتیلن و آنزیمهای تجزیهکننده دیوارهسلولی باعث ایجاد تغییراتی در رسیدن میوهها می شوند
تیمار هایگرمایی علاوه بر حفظ خصوصیاتکیفی سبب افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی میوه ها وسبری ها می شوند. این پژوهش با هدف حفط خصوصیات کیفی، بر روی میوه شلیل رقم رد گلد انجام گرفت.
-2 مواد و روش ها
-1-2 مواد جامد محلول - - TSS
برای این منظور چند قطره از آب میوه روی رفراکتومتر دستی مدل - ATAGO - قرار گرفت و عدد مربوط از روی ستون مدرج قرائت شد. البته قبل از شروع اندازه گیری، رفراکتومتر کالیبره گردید و سپس اقدام به خواندن رفراکتومتر شدو داده ها بر حسب بریکس یادداشت گردید
-2-2 اسیدهای قابل تیتراسیون - TA -
برای اندازهگیری اسیدهای آلی ابتدا 10 میلیلیتر از عصاره میوه را در داخل اِرلنمایر ریخته شد و روی آن 20 میلیلیتر آب مقطر اضافه شد. نوک pH متر داخل محلول فوق قرار گرفته و سپس عمل تیتراسیون توسط هیدروکسیدسدیم 0/1 نرمال در دمای 20°& انجام گردید. زمانی که pH متر عدد 8/2 را نشان داد عمل تیتراسیون خاتمه یافت. بر اساس مقدار هیدروکسیدسدیم مصرفی در عمل تیتراسیون، مقدار اسید موجود در عصاره میوه به صورت گرم اسید در 100 میلیلیتر عصاره میوه - گرم در 100 میلیلیتر - محاسبه گردد. مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون برحسب درصد اسید مالیک محاسبه شد
-3-2 سفتی بافت
سفتی میوه ها با استفاده از دستگاه سفتی سنج مدل - TA. XT Plus Stable Micro System UK - اندازه گیری شد. که مقدار سفتی از روی نمودارهای نیرو -زمان حداکثر نیروی نفوذ بر حسب گرم نیرو ، محاسبه شد
-4-2 اسید آسکوربیک - ویتامین ث -
میزان ویتامین ث - اسیدآسکوربیک - با استفاده از روش یدومتریک اندازهگیری شد. برای این کار 10 میلیلیتر از عصاره میوه در ارلنمایر ریخته شد و روی آن 2 میلیلیتر محلول نشاسته یک درصد اضافه گردید. سپس مخلوط نشاسته و عصاره میوه توسط محلول ید تیتر گردید. عمل تیتراسیون تا ظهور رنگ خاکستری روشن ادامه یافت.
-5-2 فنل کل
اندازه گیری محتوای فنلکل با استفاده از روش فولینسیوکالتو به شرح زیر انجام شد: ابتدا عصاره میوه شلیل با آبمیوه گیری تهیه شد و از کاغذصافی عبور داده شد و در میکروتیوب 2 میلی لیترریخته شد، سپس آب میوه را سانتریفیوژ کرده و محلول رویی درون میکروتیوب دیگری ریخته شد. ./1 میلی لیتر از محلول رویی را برداشته و روی آن 3 میلیلیتر آب مقطر و به دنبال آن ./5 میلیلیتر واکنشگر فولین سیوکالتو با مخلوط مورد نظر مخلوط شد و پس از قرار دادن به مدت 3 تا 5 دقیقه در دمای اتاق 1/5 میلی لیتر محلول کربناتسدیم 25٪ به آن اضافه شد و به مدت 1 ساعت در دمای اتاق قرار گرفت. از محلول تهیه شده به مقدار لازم برداشته و در دستگاه اسپکتروفتومتر مدل - pharmacia LKB. Novaspec II - جذب آن در طول موج765 نانو متر قرائت شد
-6-2 سنجش فعالیت آنزیم کاتالاز
سنجش فعالیت آنزیم کاتالاز با اندازه گیری سرعت جذب پر اکسید هیدروژن بر اساس روش - Beers and Sizer 1952 - با کمی تغییرات صورت گرفت. مخلوط واکنش شامل 2/5 میلی لیتر بافر فسفات سدیم 50 میلی مولار با pH=7 محتوی ./2 میلی لیتر پراکسید هیدروژن 1 درصد و ./3 میلی لیتر عصاره آنزیمی بود فعالیت آنزیم کاتالاز به صورت کاهشی در طی یک دقیقه در طول موج 240 نانو متر محاسبه گردید. یک واحد فعالیت آنزیمی عبارت است از میزان تغییر CAT به مقدار ./01در دقیقه در یک میلی لیتر از عصاره آنزیمی بود.
تحلیل آماری
آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی روی نمونه های شاهد و تیمار شده با 4 تکرار انجام گرفت و داده ها با استفاده از نرم افزار SAS و نمودارها با استفاده از نرم افزار Ecxel تجزیه تحلیل گردید و برای مقایسات میانگین از آزمون چند دامنه دانکن استفاده شد.
-3 نتایج و بحث
-1-3 مواد جامد محلول - TSS -
بیشترین تغییراتی که هنگام رسیده میوه ها صورت می گیرد به شکسته شدن کربوهیدراتهای پلیمری مربوط می شود که موجب تغییر مزه و تغییر در بافت محصول می شود به همین دلیل میزان مواد جامد قابل حل میوه با رسیدن میوه افزایش می یابد - راحمی، . - 1384 تیمار میوه های شلیل رقم رد گلد با تیمارهای گرمایی 48 و 52 درجه سانتی گراد سبب کاهش مقدار مواد جامد محلول نسبت به نمونه های شاهد شد ولی اختلاف معنی دار بین تیمارهای 48 و 52 درجه سانتیگراد وجود نداشت
