بخشی از مقاله
چکیده
هدف این مطالعه بررسی اثر - 1→3 - گلوکان و دیواره سلولی مخمر بر عملکرد بزهای شیری سانن تحت تنش آفلاتوکسین B1 بود. تعداد 21 بز سانن در قالب یک طرحکاملاً تصادفی پس از گذراندن یک هفته عادتپذیری به مدت 15 روز با جیره آلوده به 50 ماکروگرم آفلاتوکسین B1 در کیلوگرم خوراک تغذیه شدند. بزها به سه گروه تقسیم شدند و دو گروه از آنها 3 - β - 1→ گلوکان و دیواره سلولی مخمر بهعنوان جاذب سم دریافت کردند و در نهایت تولید شیر، مصرف مادهی خشک، تغییرات وزن بدن و بازده استفاده از خوراک در آنها مورد بررسی قرار گرفت. وزن بدن بین گروههای مختلف آزمایشی در شروع و پایان آزمایش تفاوت معنیداری نداشت. مصرف ماده خشک، شیر تصحیحشده بر اساس 3/5 درصد چربی و بازده استفاده از خوراک بهصورت تولید شیر و شیر تصحیحشده با چربی 3/5 درصد تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت. میزان تولید شیر بهصورت شیر تصحیحشده با انرژی و بازده استفاده از خوراک بهصورت شیر تصحیحشده با انرژی بهطور معنیداری در گروههای دریافتکننده جاذب بالاتر بود . نتایج مطالعه حاضر نشان داد که β - 1→3 - گلوکان و دیواره سلولی مخمر و بازده استفاده از خوراک را در حیوانات شیرده تحت تنش آفلاتوکسین B1 بهبود میبخشد و قابلیت استفاده بهصورت تجاری دارند.
کلمات کلیدی: آفلاتوکسین B1 ، β - 1→3 - گلوکان، دیواره سلولی، تولید شیر، بز شیرده
مقدمه
جمعیت در حال افزایش انسان و دام، نگاهها را بیشازپیش به سمت بحران کمبود منابع خوراکی معطوف کرده است. جمعیت جهانی در سال 2011 از مرز 7 میلیارد نفر عبور کرد و طبق پیشبینی سازمان ملل تا سال 2050 جمعیت جهانی به بیش از 9/7 میلیارد نفر خواهد رسید . - UN, 2015 - این به معنی افزایش 60 درصدی تقاضا برای منابع غذایی خواهد بود. برای افزایش منابع خوراکی در دسترس بایستی تمامی راهکارهای ممکن وارسی شوند. یکی از راهکارها بازگشت غلات آلوده به سموم قارچی به سبد غذایی انسانی و جیرههای خوراک دام، پس از سمزدایی است. حدود 300 نوع سم تولید شده بهوسیله قارچها 25 تا 40 درصد غلات و مشتقات آنها را در سراسر دنیا آلوده میسازد . - Jouany, Yiannikouris, & Bertin, 2005 - از بین این سموم آفلاتوکسینها از اهمیت ویژهای برخوردارند. آفلاتوکسین B1 توسط آژانس بینالمللی سرطان در گروه اول عوامل سرطانزا قرارگرفته است - IARC, 2013 - علاوه بر این آفلاتوکسین M1 مشتق آفلاتوکسین B1 از شیر ترشح میشود که بخشی از سبد غذایی انسانها بهویژه نوزادان است. آفلاتوکسین با توجه به اثری که بر مصرف خوراک و اندامهای مختلف بدن حیوانات اهلی دارد عملکرد تولید شیر، مصرف خوراک و بهطورکلی بازده استفاده از خوراکها را میکاهد. راهکارهای موجود برای کاهش اتلاف منابع غذایی از طریق آلودگی به سموم قارچی در ابتدا جلوگیری از بروز آلودگی و راهکار بعدی از بین بردن و غیرفعال کردن سموم است. در حالت بهینه، بهترین روش پیشگیری از بروز آلودگی است اما در عمل به علت سختیهای عملیاتی و فنی به صفر رساندن بروز آلودگی قارچی ناممکن است. بنابراین بایستی راهکارهای غیرفعال کردن و سمزدایی آزموده شوند. برای غیرفعال کردن و یا کاهش میزان سموم قارچی مواد خوراکی روشهای زیادی مورد بررسی قرارگرفته است که مهمترین آنها شامل جداسازی فیزیکی، غیرفعال کردن توسط حرارت، اشعه دهی، استخراج توسط حلال، تخریب شیمیایی، غیرفعال کردن توسط میکروبها و تخمیر میباشد . روشهای فوق تا حدودی قادر به غیرفعال کردن و کاهش سموم قارچی میباشند اما عمدتاً به دلیل ایجاد باقیماندهها و کاهش کیفیت مواد غذایی، روشهایی عملی و قابلقبول نبودهاند. نتایج تحقیقات اخیر نشان داده است که آسانترین، عملیترین و ارزانترین شیوه در کاهش بروز اختلالات مربوط به سموم قارچی یا جلوگیری از ورود این سموم در شیر و محصولات دامی، استفاده از مواد جاذب یا مواد کمپلکس کننده در خوراک میباشد - Devreese, . - De Backer, & Croubels, 2013 این ترکیبات مولکول سم را در خوراک آلوده و در دستگاه گوارش بهصورت محکم و غیرقابل برگشت جذب میکند، بنابراین کمپلکس سم-جاذب از دستگاه گوارش عبور کرده و از طریق مدفوع دفع میشود و به این صورت از جذب توکسین در دستگاه گوارش جلوگیری کرده و یا آن را به حداقل میرساند. هدف این مطالعه بررسی اثر تغذیه اجباری β - 1→3 - گلوکان و دیواره سلولی مخمر بر عملکرد بزهای شیرده سانن تحت تنش آفلاتوکسین B1 بود.
مواد و روشها
این آزمایش در مرکز تحقیقات نشخوارکنندگان کوچک دانشگاه بیرجند و با رعایت حقوق و رفاه حیوانات مورد استفاده در آزمایش، انجام شد. تعداد 21 رأس بز شیری سانن در اوایل شیردهی 44/25 ± 3/05 - کیلوگرم - در این آزمایش در قالب یک طرحکاملاً تصادفی مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایش 21 روز شامل یک هفته عادتپذیری و دو هفته نمونهبرداری و ثبت نتایج بود. تیمارها شامل جیره آزمایشی آلوده به 50 ppb آفلاتوکسین B1، جیره آزمایشی آلوده به 50 ppb آفلاتوکسین به همراه 3 گرم β - 1→3 - گلوکان و جیره آزمایشی آلوده به 50 ppb آفلاتوکسین به همراه 5گرم دیواره سلولی مخمر بودند. مصرف خوراک و تولید شیر بهصورت روزانه اندازهگیری و ثبت میشد. حیوانات خوراکی با ترکیب جدول 1 در دو وعده 7:00 - و - 19:00 دریافت میکردند. شیردوشی در دو نوبت صبح - 6:00 - و بعدازظهر - 18:00 - انجام شد.
جدول - 1 - درصد مواد خوراکی جیره بزهای شیرده - درصد ماده خشک جیره -
دیواره سلولی مخمر با استفاده از روش Pitarch, Sánchez, Nombela, and Gil - 2002 - از مخمر نانوایی جدا شد. β - 1→3 - گلوکان نیز با استفاده از روش Ohno et al. - 1999 - با پارهای تغییرات از مخمر نانوایی جدا شد. تولید سم با استفاده از روش Shotwell, Hesseltine, Stubblefield, & Sorenson, - 1966 - و با استفاده از برنج انجام شد. میزان آلودگی برنج با استفاده از دستگاه HPLC بهصورت جدول 2 اندازهگیری شد.
جدول -2 سطح آلودگی دانهی برنج به انواع آفلاتوکسینها
