بخشی از مقاله
چکیده
بهمنظور بررسی تاثیر دو دوز آفلاتوکسین در جیره بر فراسنجههای خونی و وزن اندامهای احشایی جوجههای گوشتی راس308، آزمایشی با سه تیمار و 4تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل: :A جیره شاهد - جیره پایه بدون آفلاتوکسین - :B جیره شاهد 0/2 + میلیگرم در کیلوگرم آفلاتوکسین B1، :C جیره شاهد 2 + میلیگرم در کیلوگرم آفلاتوکسین B1 بود. تاثیر تیمارهای آزمایشی بر فراسنجههای بیوشیمیایی خون معنیدار بود . - P 0 . 01 - تاثیر تیمارهای آزمایشی بر سطح آلبومین و گلوگز معنیدار بود . - P 0 . 01 - بالاترین میزان آلبومین در گروه شاهد و دوز پایین آفلاتوکسین و کمترین آن در گروه دریافتکننده دوز بالای آفلاتوکسین B1 مشاهده شد.
گروه دریافت کننده غلظت بالای سم آفلاتوکسین غلظت اسید اوریک بالاتری را در سرم نسبت به گروه شاهد نشان داده است . - P 0 .05 - گروه دریافت کننده غلظت بالای سم آفلاتوکسین بالاترین غلظت بیلیروبین را در سرم نشان داده است . - P 0 .05 - تیمارهای آزمایشی بر وزن نسبی بورس فابریسیوس تاثیر معنیداری را نشان نداند، اما وزن نسبی کبد و طحال به طور معنیداری تحت تاثیر واقع شد بهطوری که بالاترین وزن نسبی در گروههای دریافتکننده دوز بالای سم مشاهده شد . - P 0 . 01 - نتایج بهدست آمده از این تحقیق اختلاف معنیداری را در اثرات ایجاد شده به واسطه خوراندن دوزهای سم بر صفات مورد بررسی نشان داد.
کلمات کلیدی: آفلاتوکسین، اندامهای احشایی، فراسنجههای خونی، جوجه گوشتی.
مقدمه
آفلاتوکسینها متابولیتهای ثانویه سمی هستند که عمدتاً توسط قارچهای رشتهای آسپرژیلوس فلاووس و پارازیتیکوستولید میشوند . - Diaz et al, 2002 - آفلاتوکسین B1 اثرات سمی و سرطانزایی بیشتری نسبت به سایر اعضای گروه آفلاتوکسینها دارد. بهویژه اثر سرطانزایی آن در بافت کبد مورد توجه بیشتری میباشد. آفلاتوکسین باعث تغییرات قابل توجهی در پارامترهای بیوشیمیایی سرم خون میشود که به عنوان یک نشاندهنده آفلاتوکسیکوزیس در نظر گرفته میشود . - Basmacioglu et al, 2005 - کاهش غلظت پروتئین تام، آلبومین و کلسترول در سرم اغلب در مسمومیت ناشی از آفلاتوکسین در گونههای پرندگان و خوک گزارش شده است . - Rosa et al, 2001 -
تغییرات بیوشیمیایی نشانگرهای حساس در آفلاتوکسیکوزیس و جلوتر از اختلال عملکردی و علائم کلینیکی بروز میکند . - Bagherzade Kasmani et al, 2012 - حساسیت به آفلاتوکسین در طیور بهترتیب جوجه اردک، جوجه بوقلمون، جوجه غاز، جوجه قرقاول، جوجه بلدرچین و درنهایت جوجه گوشتی است. توضیح روشنی برای این تفاوت در حساسیت بین گونهها وجود ندارد ولی میتواند به علت تفاوت در مسیر زیست دگرگونی آفلاتوکسین B1 در میان گونهها باشد . - Leeson, 1995 - هدف از تحقیق حاضر بررسی دو دوز مختلف از آفلاتوکسین B1 برای وقوع نشانههای آفلاتوکسیکوزیس تجربی در جوجههای گوشتی میباشد.
مواد و روشها
بهمنظور بررسی تغییرات فراسنجههای خونی و وزن اندامهای احشایی جوجههای تغذیه شده با جیرههای آلوده به آفلاتوکسین در دو دوز بالا و پایین سم این آزمایشدر قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار و 4 تکرار حاوی 10 قطعه جوجه در هر تکرار اجرا شد. در ابتدا آفلاتوکسین B1 با استفاده از قارچ آسپرژیلوس فلاووس و بهروش شاتول تولید شد - Shotwell et al, . - 1966 سم تولید شده و بهوسیله HPLC سنجش شد. تیمارهای آزمایشی شامل: :A شاهد - جیره پایه بدون آفلاتوکسین - :B جیره شاهد 0/2 + میلیگرم در کیلوگرم آفلاتوکسین B1، :C شاهد 2 + میلیگرم در کیلوگرم آفلاتوکسین B1 بود. در طول آزمایش پرندگان دسترسی آزاد به آب و غذا داشتند.
برای ارزیابی خصوصیات بیوشیمیایی و وزن اندامهای احشایی، در سن 24 روزگی ابتدا از پرندگان خونگیری و سپس کشتار گردیدند. وزن نسبی کبد، بورس و طحال - گرم به ازای 100 گرم وزن بدن - ثبت شد. همچنین غلظتهای پروتئین تام، گلوبولین، آلبومین، گلوگز، بیلیروبین و اسیداوریک نمونههای سرم خون با کیت آزمایشگاهی شرکت پارس آزمون و دستگاه اسپکتروفتومتر - Jenway Genova MK3, UK - تعیین شد. کلیه محاسبات آماری به کمک نرم افزار SAS صورت گرفت - SAS, 1990 - و در مواردی که تفاوت بین گروههای آزمایشی معنیدار بود، میانگینها با روش آزمون چند دامنهای دانکن در سطح معنیداری 0/05 مقایسه شدند.
نتایج و بحث
جدول 1 نشاندهنده تاثیر تیمارهای آزمایشی بر فراسنجههای خونی در جوجههای گوشتی تغذیه شده با آنها میباشد. تاثیر تیمارهای آزمایشی بر فراسنجههای بیوشیمیایی خون معنیدار بود . - P 0 . 01 - آلبومین بهطور معنیداری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی واقع شد . - P 0 . 01 - بالاترین میزان آلبومین در گروه شاهد و دوز پایین آفلاتوکسین و کمترین آن در گروههای دریافتکننده دوز بالای سم مشاهده شد. آفلاتوکسینها باعث جلوگیری از سنتز پروتئینها میشوند. در نتیجه، کاهش پروتئین سرم یک اثر معمول در آفلاتوکسیکوز میباشد، بهطوریکه تغییر در سطوح پروتئین تام و آلبومین سرم به عنوان شاخص آفلاتوکسیکوز مطرح میشود.
تغییرات بیوشیمایی در طی آفلاتوکسیکوزیس میتواند به علت مهار سنتز پروتئین در کبد باشد. - Shi et al , 2006 - آفلاتوکسینها تعداد زیادی متابولیت فعال در طی فرایندهای بیولوژیکی تولید میکنند این متابولیتها بهDNA و RNA باند میشوند و باعث کاهش سنتز پروتئین میگردند. کبد، نقش عمدهای در بیوسنتز بیشتر پروتئینهای پلاسما دارد. از این رو میتوان از تغییرهای پروتئینهای پلاسما، برای تشخیص اختلالها و بیماریهای کبدی استفاده کرد - Doerr . - et al, 1983 بررسی تاثیر تیمارهای آزمایشی بر سطح گلوگز معنیدار بود . - P 0 .01 - سطح گلوگز در دو گروه شاهد و دوزپایین سم بهطور معنیداری بالاتر از دوز بالای سم بوده است . - P 0. 01 -
کاهش در پروتئین تام، آلبومین و غلظت گلوگز بهعنوان پارامترهای آسیب کبدی بیان میشوند . - Mathur et al, 2001 - در بررسی، تاثیر تیمارهای آزمایشی بر غلظت اسید اوریک تفاوت معنیداری بین گروههای آزمایشی مشاهده شد بهطوریکه گروه دریافت کننده غلظت بالای سم آفلاتوکسین بالاترین غلظت اسید اوریک را در سرم نسبت به گروه شاهد نشان داده است . - P 0 . 05 - رادیکالهای آزاد سوپراکسید که به طور مستقیم و غیرمستقیم از متابولیسم آفلاتوکسین ایجاد شده است قادرند با تولید پراکسی نیتریت، فعال کردن پروتئین کیناز C موجب آسیبهای کلیوی شود . - Rodrigo & Bosco, 2006 - در پرندگان مبتلا به نارسایی کلیه به علت کاهش دفع اسیداوریک توسط کلیهها انتظار میرود که میزان اسیداوریک سرم افزایش یابد . - Tung, 1973 -
تاثیر تیمارهای آزمایشی بر وزن نسبی اندامهای داخلی در جدول 2 گزارش شده است. تیمارهای آزمایشی بر وزن نسبی بورس فابریسیوس تاثیر معنیداریرا نشان نداند. در تحقیق دیگری کاهش قابل ملاحظه در وزن نسبی بورس فابریسیوس در دوز 2 میلیگرم در کیلوگرم آفلاتوکسین در جیره مشاهده کردند . - Verma et al, 2010 - حداقل دوز موثر برای کاهش قابل توجهی در وزن اندام 1 یا1/25 میلیگرم در کیلوگرم براورد کردند . - Rao et al, 1988 - اما وزن نسبی کبد و طحال به طور معنیداری تحت تاثیر واقعشد بهطوری که بالاترین وزن نسبی در گروه دریافتکننده دوز بالای سم مشاهده شد.
تغییر ظاهری در عملکرد طحال ازاهمیت تشخیصی برخوردار بوده و حاکی از تغییر در سیستم ایمنی پرندگان به واسطه تغذیه با آفلاتوکسین است - Rechard . - et al, 1975 جیره آلوده به آفلاتوکسین در دوز 2 میلی گرم در کیلوگرم خوراک باعث افزایش قابل توجهی در وزن نسبی کبد شد . - Verma et al, 2010 - نتایج بهدست آمده از این تحقیق اختلاف معنیداری را در اثرات ایجاد شده به واسطه خوراندندوزهای سم بر صفات مورد بررسی نشان داد.
