بخشی از مقاله
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر تفاله انار با و بدون تیمار گاز ازن بر فراسنجههاي آنتیاکسیدانی، چربی و فعالیت آنزیمهاي کبدي خون بزهاي سانن خشک غیر آبستن انجام شد. در این آزمایش 18 رأس بز سانن چند شکم زایش با میانگین وزن 44/85±10/16در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. تیمارهاي آزمایشی شامل: - 1 جیره شاهد - 2 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار - 3 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار+گاز ازن بود. فعالیت آسپارتات آمینو ترانسفراز در تیمار تفاله انار کاهش غیر معنیداري نسبت به تیمار شاهد نشان داد. آلانین آمینو ترانسفراز در تیمار تفاله انار نسبت به تیمار ازن افزایش معنی-داري - - P<0/05 داشت. MDA در تیمارتفاله انار ازن دار نسبت به تیمار تفاله انار افزایش یافته و تمایل به معنیداري نشان داد. TAC در تیمار تفاله انار نسبت به شاهد کاهش معنیداري نشان داد - . - P<0/05 تريگلیسرید و VLDL در تیمار تفاله انار و تیمار تفاله انار ازن دار افزایش معنیداري نسبت به تیمار شاهد داشت - . - P<0/05 وجود روغن موجود در تفاله انار بر روي تريگلیسرید و VLDL مؤثر بوده است. از طرفی آنتیاکسیدانهاي موجود در تفاله انار باعث کاهش آسپارتات آمینو ترانسفراز میشود و استروژن موجود در آن آلانین آمینو تراسفراز را افزایش میدهد و ازن با پراکسیداسیون باعث افزایش اکسیداسیون چربیها و افزایش MDA میشود.
واژگان کلیدي: تفاله انار، بز سانن، آنزیمهاي کبدي، آنتی اکسیدان، لیپیدها
مقدمه
تفاله دانه انار یکی از پسماندهاي باغبانی و صنایع غذایی کشور است که به دلیل خواص دارویی و آنتیاکسیدانی در تغذیه دام به طور فزآینده اي به کار می رود، و از خواص دارویی آن میتوان به اثرات ضدمیکروبی، ضدانگلی، ضدویروسی و ضدسرطانی اشاره کرد . - 2 - تفاله دانه انار حاويترکیبات پلی فنولی است که عمدتاً شامل اسید الاژیک و مشتقات آن، پونیکالاژین و پونیکالین بوده که به ترتیب استرهاي اسید الاژیک و اسید گالیک محسوب می شوند و خاصیت آنتی اکسیدانی دارند 8 - و . - 9 مهمترین ترکیبات حاوي فعالیت آنتی اکسیدانی در تفاله دانه انار ایزومرهاي پونیکالاژین هستند، که از پراکسیداسیون چربیها و فعالیت رادیکالهاي آزاد ممانعت می کند و در حفظ و سلامت دام ها بسیار مؤثرند . - 10 - روغن موجود در دانه انار نیز به دلیل وجود ترکیبات فنلی که شامل پونیکالین، پونیکالاژین، اسیدگالیک و اسیدالاژیک است ویژگی هاي آنتیاکسیدانی داشته و بدین طریق میتواند بر غلظت انواع لیپیدهاي سرم و سایر فاکتورهاي بیوشیمیایی خون تأثیر گذار باشد . - 1 - فعالیت آنتیاکسیدانی بالاي انار مربوط به ترکیبات فنولی آن است. پلی فنول ها پراکسیداسیون لیپید را به وسیله شکستن رادیکال پراکسیل مهار میکنند و میتواند از اکسیداسیون گوشت محافظت کنند. ظرفیت آنتیاکسیدانی کبد، خون و گوشت در بزغالههاي تغذیه شده با تفاله انار بهبود یافته است . - 12 - کوتامپاسی و همکاران - 5 - دریافتند که تغذیه با محصولات فرعی سیلوي انار در برههاي رو به رشد محتواي کل فنولی و فعالیت آنتیاکسیدانی گوشت را افزایش می دهد و مکمل عصاره انار فعالیت آنتیاکسیدانی شیر در گاوهاي شیري را افزایش میدهد . - 10 - روغن هسته انار 10 تا 20 درصد وزن کل دانه را تشکیل میدهد و داراي یک سطح غیراشباعی از اسیدهاي چرب ایدهآل میباشد. این روغن داراي یکی از ایزومرهاي نادر اسیدلینولنیک مزدوج به نام پونیسیک اسید است که فعالیت آن علیه سندروم متابولیک - مجموعهاي از فاکتورهاي خطر ناشی از اختلالات متابولیکی در بدن که منجر به بروز دیابت، فشار خون و سکته قلبی و تصلب شرائین میشود -
و التهاب، طی چندین آزمایش در شرایط زنده گزارش شده است . - 11 - نسبت اسیدهاي چرب غیراشباع به اشباع در تفاله دانه انار در مقایسه با چربیهاي حیوانی بسیار بیشتر است از این رو پیش بینی میشود که با تغذیه تفاله دانه انار میزان اسید لینولئیک در چربی داخل ماهیچه اي دام مصرف کننده بیشتر شود و باعث ایجاد طعم مطلوب در گوشت شود . - 3 - دانههاي انار به عنوان ترکیباتی که حاوي استروژن، استرون و استرادیول اند شناخته شده اند و این ترکیبات مشابه با ترکیبات شیمیایی بیوسنتز شده در
بدن انسان عمل میکنند . - 4 - بر طبق نظریه کیم و همکاران - 6 - دانههاي انار علاوه بر اینکه حاوي استروژنهاي "استرادیول، استرون، استریول" هستند سایر استروئیدها مانند تستوسترون، بتاسیتوسترول و کامسترول را در بر میگیرند.
مواد و روش
در این آزمایش 18 رأس بز شیري سانن، با چند شکم زایش در بازه زمانی پیرامون تلقیح مورد بررسی قرارگرفت. دامها در باکسهاي انفرادي به ابعاد1 /2*2 متر با استفاده از شرایط نور طبیعی و به صورت آزادانه نگهداري و تغذیه شدند. تیمارهاي آزمایشی شامل - 1 جیره شاهد - 2 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار - 3 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار+ گاز ازن میباشد. استفاده از گاز ازن در4 مرحله صورت گرفت. در مرحله اول تفاله هسته انار را آسیاب کرده و در میکسر ریخته و همزمان ازن داده شد. در مرحله دوم تفاله هسته انار را پهن کرده و با آب حاوي ازن روي آن پاشیده شد. مرحله سوم تفاله هسته انار را در پلاستیک ریخته و در داخل پلاستیک به فاصله 20 دقیقه با 5 بار تکرار ازن داده شد و در مرحله آخرتفاله هسته انار به مدت 1 روز در سایه خشک شد . - 7 - جیرههاي آزمایشی در دو نوبت صبح - 8:00 - و بعد از ظهر - 16:00 - در قالب جیره کاملاً مخلوط به صورت آزادانه در اختیار دام قرار گرفت. نمونهگیري خون از سیاهرگ گردنی بز صورت گرفت. نمونههاي خون در لوله آزمایش 10 میلیلیتري استریل بدون EDTA براي تهیه سرم و با EDTA براي تهیه پلاسما به روش کاستیلو و همکاران - 2005 - جمعآوري شد. نمونههاي خون در دستگاه سانتریفیوژ در 1500g به مدت 15 دقیقه قرار می گیرد و سرم و پلاسما در دماي -20 oC تا زمان ارزیابی نگهداري شد. فراسنجههاي سرمی تريگلیسرید، کلسترولکل، آلکالین فسفاتاز - - ALP ، آسپارتاتآمینوترانسفراز - - AST ، آلانین آمینو ترانسفراز - - ALT ، کلسترول متصل به لیپوپروتئین با چگالی بالا - - HDL و کلسترول متصل به لیپوپروتئین با چگالی پایین - - LDL با استفاده از کیتهاي تشخیصی شرکت پیشتاز طب و با استفاده از دستگاه اتوآنالایزر مورد آنالیز قرار گرفت.
نتایج و بحث
نتایج جدول - 1 - نشان داد آلکالین فسفاتاز در تیمار شاهد نسبت به تیمار تفاله انار و تیمار ازن افزایش غیر معنیداري داشت.
آسپارتات آمینو ترانسفراز در تیمار تفاله انار کاهش غیر معنیداري نسبت به تیمار شاهد داشت در حالی که تیمار تفاله انار ازن کاهش معنیداري نسبت به تیمار شاهد داشته است کاهش آسپارتات آمینو ترانسفراز در تیمار تفاله انار احتمالا به دلیل وجود آنتیاکسیدانهاي موجود در تفاله انار است ولی در مورد اثرات ازن اطلاعات کافی در اختیار نیست. آلانین آمینو ترانسفراز در تیمار تفاله انار نسبت به تیمار ازن افزایش معنیداري - - P<0/05 را نشان داد. افزایش آلانین آمینو ترانسفراز در تیمار تفاله انار احتمالا به دلیل وجود استروژن موجود در تفاله انار است. یان مینگ و همکاران - 13 - اثر الکل و استروژن را بر روي کبد و تخمدان موش بررسی کردند نتایج آنها نشان داد که مصرف بیش از حد الکل باعث آسیب به کبد میشود و آسیب به کبد به طور مستقیم با استروژن مرتبط است و تخریب ناشی از آندوتوکسینها و الکلها وابسته به غلظت استروژن میباشد. MDA در تیمارتفاله انار ازن نسبت به تیمار تفاله انار افزایش یافته و تمایل به معنیداري را نشان داد. از آنجایی که تیمار تفاله انار و تیمار تفاله انار ازن حاوي 1٪ روغن از منبع انار است و تیمار تفاله انار ازن نسبت به تیمار تفاله انار افزایش معنیداري را در MDA نشان داده است این احتمال وجود دارد که ازن موجود در تیمارتفاله انار ازن دار باعث افزایش اکسیداسیون لیپیدها و حذف رادیکالهاي آزاد شده و باعث افزایش MDA شده است. TAC در تیمار شاهد افزایش معنیداري را نسبت به تیمار تفاله انار نشان داد - . - P<0/05 فاکتورهایی که بر روي TAC اثر میگذارند اوره، اوریک اسید و نیتروژن اورهاي خون است - بنزي و استراین، . - 1996 کاهش این فراسنجهها باعث کاهش TAC میشود.
جدول.1 اثر تیمارهاي آزمایشی بر آنزیمهاي کبدي و فراسنجههاي آنتی اکسیدانی خون بزهاي خشک غیر آبستن
