بخشی از مقاله
چکیده
صنعت گردشگری بزرگترین صنعت خدماتی جهان از نظر درآمدزایی شناخته شده است. رشد این صنعت، همواره آثار زیست محیطی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زیادی را به دنبال داشته است. این صنعت فرصت های اشتغال گوناگونی را در بخش های مختلف ایجاد می کند و به طور مستقیم می تواند در تولید و تجارت دیگر خدمات - حمل و نقل، هتلداری و ..... - تاثیر بگذارد. بنابراین بیشتر کشورهای جهان در رقابتی نزدیک و تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و به ویژه دریافت سهم بیشتری از درآمد و بالا بردن سطح اشتغال ناشی از صنعت گردشگری در کشور خود هستند.
در این پژوهش به بررسی تأثیر صنعت گردشگری بر رشد اقتصادی کشورهای آسیایی در دوره زمانی 1990-2016 با استفاده از روش اثرات ثابت و گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی - GMM - پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که متغیر های توریسم ،سرمایهگذاری مستقیم خارجی، سرمایه انسانی و وقفه متغیر وابسته بر رشد اقتصادی تأثیر مثبت و معنادار دارند. متغیر انباشت سرمایه تاثیر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی دارد، و نرخ ارز از نظر آماری بی معنی است.
واژگان کلیدی: گردشگری، رشد اقتصادی، گشتاور تعمیم یافته، کشورهای آسیایی
مقدمه
صنعت گردشگری با قرار دادن منبع درآمد ارزی مناسب و قابل ملاحظه ای در اختیار یک کشور، به عنوان یکی از صنایع مهم و پر درآمد نقش بسیار مهمی را در رشد و توسعه اقتصادی از طریق تولید ارزهای خارجی، افزایش اشتغال، تحریک اقتصاد محلی و .... ایفا می کند - . - Scheyvens and Momsen 2008 صنعت گردشگری در جهان توسعه فراوانی یافته و بسیاری از کشورها از این رهیافت توانسته اند وضعیت خویش را بهبود بخشیده و بر مشکلات اقتصادی خویش، از قبیل پایین بودن سطح درآمد سرانه، نرخ بالای بیکاری و کمبود درآمدهای ارزی فائق آیند.
در تقسیم بندی مهم ترین منابع درآمدزایی در جهان، صنعت اکتشاف نفت و بهر ه برداری از آن به عنوان پردرآمدترین فعالیت صنعتی مطرح می شود و پس از آن صنعت خودروسازی و در رتبه سوم گردشگری و جذب گردشگر قرار دارد.
کشور ما به لحاظ تنوع آب و هوایی از یک سو و وجود مکان های تاریخی و فرهنگی منحصر به فرد از سوی دیگر، یکی از چند کشور انگشت شمار جهان است که تاکنون از ظرفیت های بالقوه خود در این زمینه به نحو مطلوبی استفاده نکرده است . بررسی وضعیت صنعت گردشگری در ایران و ملاحظه ارقام درآمدی ارزش حاصل از آن، حاکی از این است که به رغم این واقعیت که ایران یکی از ده کشور مهم جهان از حیث آثار تاریخی و باستانی است کمتر از یک هزارم درآمد جهانی حاصل از گردشگری را نصیب خود کرده است - مدهوشی و ناصر پور، . - 1382 حال آن که با توجه به اتکای بیش از حد اقتصاد ایران به صادرات نفت خام و آسیب پذیری فراوان آن در اثر تغییرات قیمت نفت و سایر شوک های اقتصادی و غیراقتصادی، توسعه صنعت گردشگری تا حد زیادی می تواند این آسیب پذیری را بکاهد و سیاستگذاران اقتصادی را نیز در فائق آمدن بر مشکلات جاری، از قبیل کمبود درآمدهای ارزی، پایین بودن سطح درآمد جامعه، پایین بودن صادرات غیرنفتی و مشکل بیکاری، کمک کند.
در چند دهه گذشته، تعداد کل گردشگران جهان رشد قابل ملاحظه ای داشته است. به طوری که از حدود 25میلیون توریست در سال 1950، به 825 میلیون نفر در سال 2007 با نرخ رشد 6/5 درصدی روبه رو بوده است و انتظار می رود که این تعداد تا سال 2020 به بیش از 1/5 میلیارد نفر برسد - سازمان گردشگری ایالات متحده آمریکا، - 2010
در اینجا برای تصمیم گیری صحیح در بخش گردشگری و سیاستگذاری های مناسب در این زمینه احتیاج داریم دادهها و آزمون خود را فراتر از یک کشور و بصورت مجموعهایی از کشورها اعمال کنیم تا نتایج بدست آمده صحیحتر باشد و مبنای مناسبی برای ارزیابی ما قرار گیرد. اگر تصمیم گیری ها بر مبنای تنها یک کشور و آن هم کشوری مانند ایران باشد که در طول چند دهه اخیر دچار وقایعی مانند انقلاب اسلامی و جنگ شده است که بر روی گردشگری تاثیر گذار میباشد، انجام پذیرد ممکن است نتایج مناسبی از خروجی های مدل نتوان گرفت و سیاستهای مناسبی هم در راستای آن نتوان اتخاذ نمود ولی اگر مجموعهایی از کشورها مدنظر قرار گیرد میتوان به نتایج خروجی مدل اعتماد بیشتری داشت و سیاستهای صحیح و درستی را برای توسعه بخش گردشگری گرفت - . - Lanza, Templ & Urga,2003
