بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری که از آن به عنوان یک صنعت درآمدزایی در همه جای دنیا یاد می شود می تواند علاوه برداشتن یک ارتباط فرهنگی ، اجتماعی به صورت یک صنعت اقتصادی نیز بیان گردد در کشور ما باتوجه به دارا بودن تنوع جغرافیای و تاریخی ، می توان از جمله کشورهایی دانست که به نوبه خود می تواند در هر وقت از سال گردشگرهای زیادی را چه در داخل و چه از خارج به خود اختصاص دهد
در این مقاله سعی شده بعد از بررسی تعاریفی از یک صنعت توریسم به تحلیل این صنعت در ایران و کشورهای درحال توسعه پرداخت و با بررسی نقش توریسم در توسعه اقتصادی و توسعه زیر ساختهاو اشتغال زایی ، سهم وجایگاه ایران را دراین صنعت پر سود مورد تحلیل بررسی قرار داد.
مقدمه
توریسم از سوی سازمان ملل به عنوان یکی از 10 بخش تاثیرگذار بر اقتصاد سبز شناخته شده است و بعنوان یکی از بخش های دارای پتانسیل با ایجاد» مشارکت معنادار در زمینه توسعه اقتصادی پایدار« دارای ارتباط با سایر بخشهاو توانایی ایجاد شغل و فرصتهای تجاری، مناسب شناخته شده است - - WTO, 2103بطوریکه 10 از تولید ناخالص داخلی جهان و 6 صادرات جهانی از طریق گردشگری بین المللی تولید می شود.
گردشگری در حال حاضر اولین یا دومین منبع درآمد صادرات است تقریبا نیمی از 40 کشور کمتر توسعه یافته در جهان در حال حاضر گردشگری را به عنوان یکی از محرک های اصلی توسعه در نظر میگیرند UNWTO - ، . - 2010 در سازمان های بین المللی رویکردهای گردشگری طرفدار فقرا - PPT - معرفی و در مورد اثرات مثبت و منفی بالقوه گردشگری بحث های زیادی شده است
امروزه گردشگری به عنوان یک رویکرد مهم می تواند با برنامه ریزی اصولی و شناسایی مزیت ها و محدودیت ها، نقش موثری در توسعه و تنوع بخشی به اقتصاد بر عهده داشته باشد .بسیاری از کشورها به صورت فزاینده ای به این حقیقت پی برده اند که برای بهبود وضعیت اقتصادی خود باید ابتکار عمل به خرج دهند و درصدد یافتن راه های تازه ای برآیند، توسعه صنعت توریسم در کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی همچون میزان بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه است، از اهمیت فراوانی برخوردار است .
صنعت گردشگری از لحاظ اقتصادی فرایندهای گوناگونی را ایجاد می کند که اثرات آن در تولید ناخالص ملی،کارآفرینی، بکارگیری منابع انسانی و بکارگیری بخشهای مختلف اقتصادی نمایان است .بنابراین می توان گفت که صنعت جهانگردی عاملی مهم در جهت توسعه اقتصادی جوامع بوده و می تواند با ایجاد نوعی کارآفرینی مزایای اقتصادی زیادی برای همه کشورها داشته باشد .
در سال های اخیر توسعه ی گردشگری به ویژه گردشگری بین المللی به عنوان یکی از مهم ترین منابع درآمد درعرصه ی تجارت جهانی و مؤلفه ی عمده در بهبود اقتصادی مناطق و کشورها مطرح شده شتاب مضاعفی یافتهاست .
گردشگری گسترده ترین صنعت خدماتی است که یقینا در آینده با سرعتی بیش از گذشته و امروز گسترش پیدا خواهد کرد - چاکً وای، . - 42 : 1382 از مزایای این صنعت پر درآمد و پرارزش می توان به این نکته اشاره کرد که گردشگری منبع مهمی برای شکوفایی اقتصاد کشور های در حال توسعه و برقرارکننده ی توازن مالی در اقتصاد بین الملل کشور های فقیر و غنی است و زندگی اجتماعی را با ایجاد مشاغل گونا گون و سطح درآمد طبقات وسیعی از مردم کشور های گردشگرپذیر را ارتقاء می دهد
همانطور که گردشگری توسعه می یابد، جامعه نیز از صنعت سود می برد - به عنوان مثال از طریق درآمد، فرصت های کارآفرینی، محیط زیست ، پیشرفت، افزایش استانداردهای زندگی - حمایت از توسعه گردشگری به نوبه خود به سرمایه گذار اجازه می دهد که سهم بازار، سودآوری و رقابت را حفظ کند که دراین مورد، هم ساکنان و هم توسعه دهنده گردشگری دارای سطح بالایی از قدرت را بدست آورده و این منجر به تعادل می شود ، زیرا هر دو طرف در مزایا و هزینه های توسعه سهیم هستند Ap - ، . - 1992 در چنین مواردی ساکنین احتمالا صنعت را به طور مثبت نگاه می کنند و توسعه گردشگری در جامعه خود را تأیید می کنند
تاریخچه
تاریخچه گردشگری در ایران
با مراجعه به کتب تاریخی مخصوصا" به کتابهای سفرنامه ، پی می بریم که جهانگردی و گردشگری از دیرباز در ایران رونق داشته و مردم ایران نیز همچون مردم سراسر دنیا علاقه مند به مسافرت رفتن بودند که این سفرها می توانست کاری ؛ زیارت و یا تفریحی باشد همچنین قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم و سفرهای بازرگانان و گردشگران از کشورهای اروپای به سمت چین و هندوستان از این جاده ها ، آمد و شد خاورشناسان، وجود کاروانسراها، چاپارخانههای قدیمی و راههای ارتباطی گسترده دلیل این مدعا است.
در دورههای متفاوت و در حکومتهای مختلف از جمله هخامنشیان، سلوکیان و . . . به این مساله براساس شرایط گوناگون توجه شده است. در زمان صفویه یکی از درخشانترین دوران سیاحت در ایران رقم خورد که مهمترین عوامل آن توسعه، افزایش امنیت، راههای ارتباطی مناسب و تاسیسات متعددی بوده که در این دوره در ایران ایجاد شده بود. لذا توریسم و گردشگری مقوله جدید و تازه نیستند که به خواهیم آن راموضوع جدید بدانیم لذا در جهان با توجه به موضوع گردشگری روز 5 مهر - 27 سپتامبر - را به نام روز جهانی گردشگری نامگذاری کرده اند و به این مناسبت در ایران نیز به غیر روز جهانی گردشگری، هفته ای نیز به این مناسبت به نام هفته گردشگری نامگذاری شده است - شش لغایت دوازده مهر -
وضعیت تبادل صنعت توریسم ایران:
براساس نتایج تحقیقات انجام شده، ایران سالانه حدود یک میلیارد دلار بابت مسافرتهای اتباع خود پرداخت میکند و به تعبیری هر خانواده ایرانی که بهطور متوسط پنج عضو دارد، سالانه 85 دلار از سهم تولید ملی خود را بابت رونق به بازار جهانی توریسم میپردازد، بدون اینکه از این بازار سهمی برده باشد.درآمد کشورهای خارجی از توریست ایرانی چهار برابر درآمد ایران از توریست خارجی است. شاید بی دلیل نباشد که قسمتی از درآمد دو شرکت بزرگ هواپیمایی دنیا به ایران اختصاص دارد. ایرانیها بعد از امارات بیشتر به ترکیه و تایلند میروند. براساس آمارهای ارائه شده در سال1330 شمسی تعداد جهانگردان بینالمللی در سطح جهان حدود 25 میلیون نفر بوده است که این رقم هم اکنون به حدود یک میلیارد نفرافزایش یافته است.
مطابق نمودار 1 میزان درآمدهای حاصل از گردشگری به صورت مستقیم و غیر مستقیم و الحاقی از سایر درآمدهای ناخالص داخلی را نشان می دهد و پیش بینی می شود در سال 2027 این مقدار نزدیک به 000،400،1 بیلیون ریال برسد همچنین مطابق نمودار 2 نسبت درآمدهای سهم گردشگری به طور مستقیم و غیر مستقیم و الحاقی از سایر درآمدهای ناخالص داخلی موثردر گردشگری نسبت به کل تولید ناخالص داخلی را نشان می دهی که پیش بینی می شود از میزان در سال 2027 در مجموع نزدیک به 7,2 درصد خواهد بود
