بخشی از مقاله
چکیده
جهت مقایسه تاثیر روش های مختلف تزریق eCG، بر عملکرد تولیدمثلی گوسفند نژاد افشاری در فصل تولیدمثل، تعداد 36 راس میش نژاد افشاری در قالب طرح کاملا تصادفی به 3 گروه 12 راسی تقسیم شدند. جهت ایجاد همزمانی تمامی میش ها به مدت 14 روز سیدرگذاری شدند. در هنگام برداشت سیدر، به منظور تحریک رشد فولیکولی و تخمک گذاری، میش های گروه 1، 400 واحد بین المللی eCG به روش داخل ماهیچه ای و میش های گروه 2 همین مقدار eCG به روش زیر جلدی دریافت کردند. در گروه کنترل هیچ تزریقی صورت نگرفت. جهت فحل یابی، قوچ های فحل یاب 1 - قوچ به ازای 10 میش - ، 16 ساعت پس از تزریق eCG وارد گله شدند و پس از آن قوچ اندازی - 1قوچ به ازای 2 میش - صورت گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که در میش های دریافت کننده eCG به روش زیرجلدی، تعداد فولیکول های بزرگ بیشتری نسبت به روش داخل ماهیچه ای و نیز گروه کنترل مشاهده شد . - P<0/05 - همچنین نرخ بره زایی در تیمارهای گروه 1، 2 و گروه 3 به ترتیب 157 ./11، 178 ./11 و125 ./11 بود . - P<0/05 - بطور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که تزریق eCG به صورت زیرجلدی، در مقایسه با گروه داخل ماهیچه ای و گروه کنترل عملکرد تولیدمثلی بهتری داشتند. بنابراین نتیجه گیری می شود که تزریق eCG به صورت زیرجلدی در مقایسه روش داخل ماهیچه ای منجر به عملکرد تولیدمثلی بالاتر در میش های افشاری می شود.
واژه های کلیدی: گوسفند افشاری - تزریق زیرجلدی- تزریق عضلانی- رشد فولیکول - نرخ بره زایی - eCG
مقدمه
عمده ترین صفت اقتصادی در پرورش گوسفند، صفت تولیدمثلی است که می تواند توسط برخی روش ها کنترل شود . - 1 -
همزمان سازی فحلی روشی ارزشمند است که موجب افزایش کارایی تولید مثلی و بهره وری اقتصادی پرورش گوسفند می شود . - 3 - در نژادهای گوسفندان دنبه دار ایرانی به صورت معمول تزریق گونادوتروپین هایی از قبیل eCG بصورت عضلانی پس از درمان های پروژسترونی، موجب افزایش درصد فحلی، نرخ آبستنی و درصد دوقلوزایی می شود . - 4 - اما یک ملاحظه اخیر نشان داده است که تزریق eCG به روش زیرجلدی در 24 ساعت پیش از سیدربرداری منجر به نرخ آبستنی و نرخ بره زایی بالاتر در مقایسه با داخل ماهیچه ای این هورمون می شود - . - 2 لذا هدف تحقیق حاضر مقایسه روشهای داخل ماهیچه ای و زیر جلدی هورمون eCG در نژاد گوسفند افشاری بود.
مواد و روش ها
برای انجام این تحقیق 36 راس میش نژاد افشاری در اوایل آبان ماه سال 1390 مورد استفاده قرار گرفت. در این طرح میش ها به طور تصادفی به 3 گروه 12 راسی تقسیم شدند. برای همزمان سازی فحلی از CIDR - وسیله داخل مهبلی، حاوی ./3 گرم پروژسترون - به مدت 14 روز استفاده شد. در هنگام خارج کردن سیدر به گروه اول و دوم به ترتیب 4 واحد بین الملی eCG - Folligon ®; Intervat; Holland - ، به ترتیب به داخل ماهیچه ای و زیرجلدی تزریق شد و به گروه شاهد تزریقی صورت نگرفت. در فاصله12 ساعت پس از تزریق eCG، از هر گروه 8 میش به طور تصادفی برای انجام سونوگرافی انتخاب شدند.
تعداد فولیکول ها و اندازه آن ها با استفاده از دستگاه سونوگرافی - Easi Scan; UK - با پراب 8 مگاهرتز در زمان سیدربرداری ثبت شد. از لحاظ اندازه، فولیکولها به سه دسته کوچک - کوچکتر از 3میلی متر - ، متوسط - 3تا4/5میلی متر - و بزرگ - بزرگتر از - 4/5تقسیم بندی شدند. 16 ساعت پس از سیدربرداری و تزریق eCG، 3 قوچ فحل یاب به نسبت 1 به 10 وارد گله شد و پس از تعیین میش های فحل یاب، قوچ اندازی - 1قوچ به ازای 2 میش - صورت گرفت. نرخ بره زایی در زمان زایش محاسبه شد.
داده های حاصل با رویه GLM نرم افزار SAS آنالیز شدند و مقایسه میانگین ها به روش دانکن صورت گرفت.
نتایج و بحث
نتایج حاصل از سونوگرافی جهت بررسی تعداد فولیکول ها، 12 ساعت پس از سیدربرداری در جدول شماره 2 گزارش شده است. مقایسه آنالیز آماری داده های بدست آمده از نتایج سونوگرافی در روز پس از سیدربرداری نشان داد که در میانگین تعداد فولیکول های کوچک بین تخمدان ها و نیز بین گروه ها تفاوت معنی داری وجود ندارد P>0/05 - ، جدول - 2 که از این نظر با نتایج مطالعه دیگر در همین زمینه یکسان است . - 3 - همچنین میانگین تعداد فولیکول های متوسط در میش های گروه 1 ، گروه 2 و گروه شاهد به ترتیب1/49 0/40، 0/25 0/40 و1/25 0/40 بود که از نظر آماری اختلاف معنی دار مشاهده می شود P<0/05 - ، جدول . - 2 میانگین تعداد فولیکول های بزرگ در تخمدان راست و در کل تخمدان در میش های گروه 2 نسبت به میش های گروه 1 و گروه شاهد بیشتر بود P<0/05 - ، جدول . - 2 نتایج حاصل از بررسی تعداد بره های متولد شده در هر گروه در زمان زایش نشان داد که نرخ بره زایی در میش های گروه 178 ./11 - 2درصد - در مقایسه با میش های گروه 157 ./11 - 1 درصد -
و میش های گروه شاهد 125 ./11 - درصد - بیشتر بود P<0/05 - ، جدول . - 1 در کل نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از آن است که میانگین تعداد فولیکول های بزرگ در تخمدان راست و در کل تخمدان و همین طور نرخ بره زایی در تیمارهای گروه 2 که eCG را به صورت زیر جلدی در یافت کردند در مقایسه با میش های گروه 1 که eCG را به صورت عضلانی در یافت کردند و نیز گروه شاهد بیشتر است که از این نظر با نتایج مطالعه مشابه قبلی همخوانی دارد . - 2 - علت کارایی بهتر روش زیر جلدی در مقایسه با داخل ماهیچه ای، کاملا مشخص نیست ولی به نظر می رسد تفاوت در میزان جذب و متابولیسم هورمون پس از تزریق، به عنوان عامل موثر در این زمینه مطرح باشد . - 5 -
جدول :1 مقایسه نرخ برهزایی در میشهای گروه 1، 2 و کنترل.
