بخشی از مقاله
چکیده
تلفات اولیه رویانی یکی از مشکلات اصلی تولیدمثلی دامهای مزرعهای است. تولید ناکافی پروژسترون از جسم زرد در اوایل آبستنی یکی از علل عمده این تلفات است. تزریق هورمون hCG با بهبود عملکرد جسم زرد موجب افزایش ترشح پروژسترون می شود. هدف از انجام این آزمایش تعیین اثرات تزریق عضلانی 400 واحد بینالمللی hCG، در روز 11 پس از قوچ اندازی روی عملکرد تولیدمثلی میشهای آمیخته افشاری × مرینو بود. در مطالعه حاضر، تعداد 24 راس میش آمیخته افشاری × مرینو به صورت تصادفی در دو گروه 12 راسی قرار گرفتند. جهت همزمانی فحلی، تمامی میشها سیدرهای پروژسترونی را به مدت 12 روز دریافت کردند. در فاصله 17 ساعت پس از برداشت سیدر، تشخیص فحلی با استفاده از قوچهای تیزر انجام شد و به دنبال آن قوچاندازی صورت گرفت. در روز 11 پس از قوچاندازی، میش های گروه hCG، 400 واحد بینالمللی hCG ومیش های گروه کنترل حجم یکسان سالین نرمال به صورت عضلانی دریافت کردند. نتایج این آزمایش نشان داد که نرخ آبستنی در میشهای دریافت کننده hCG در مقایسه با گروه کنترل 13 درصد بیشتر بود، اگرچه این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود . - P> 0/05 - درصد بره زایی در گروه hCG و گروه کنترل به ترتیب 307/8 و 201/7 درصد بود که تفاوت بین دو گروه معنیدار بود . - P<0/1 - همچنین درصد چند قلوزایی در گروه hCG در مقایسه با گروه کنترل بالاتر بود . - P<0/01 - نتایج آزمایش نشان داد که تزریق hCG در دوره پس از قوچ اندازی باعث بهبود عملکرد تولیدمثلی میشها میشود.
واژه های کلیدی: عملکرد تولیدمثلی - درصد آبستنی - نرخ برهزایی - hCG
مقدمه مهمترین و سودآورترین فاکتور برای پرورشدهندگان گوسفند در سیستمهای نیمهمتمرکز نرخ برهزایی است - 13 - و از آنجائیکه تولید یک بره در سال، نمیتواند هزینههای دامپروری را تامین کند، میتوان آن را با استفاده از درمانهای هورمونی بهبود بخشید . - 3 - روشهای مختلفی برای افزایش کارایی تولیدمثلی در میشها وجود دارد که اغلب به منظور افزایش تعداد تخمکگذاری و افزایش نرخ برهزایی انجام میشود . - 8 - لانهگزینی رویانها در میش از روز 14 بعد از لقاح شروع شده و در روز 28 پس از لقاح کامل میشود . - 14 - تلفات رویانی پیش از لانهگزینی یکی از مشکلات اصلی محدودکننده عملکرد بهینه تولیدمثلی در میش است. مشخص شده است در گوسفند 30 تا 40 درصد رویانهای ایجاد شده طی سه هفته اول آبستنی از بین میروند که 70 تا 80 درصد این تلفات بین روزهای 8 تا 16 بعد از لقاح اتفاق میافتد . - 2 - روز 12 پس از قوچاندازی دوره بحرانی برای شناسایی آبستنی توسط میش و جلوگیری از تحلیل رفتن جسم زرد آبستنی است که این زمان، منطبق با زمان تحلیل جسم زرد در چرخه فحلی طبیعی میباشد . - 4 - تزریق hCG، 12 روز پس از قوچاندازی نه تنها باعث بهبود عملکرد تولیدمثلی میشها شد بلکه درصد برهزایی و وزن تولد برهها را نیز افزایش داد . - 5 - با توجه به اینکه میشهای آمیخته افشاری × مرینو به صورت ژنتیکی دارای نرخ چندقلوزایی و برهزایی بالا می باشند و چون با افزایش تعداد رویانها احتمال تلفات پیش از لانهگزینی افزایش مییابد تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات تزریق عضلانی hCG بر عملکرد تولیدمثلی این میش ها انجام گرفت.
مواد و روشها برای انجام این پژوهش تعداد 24 راس میش آمیخته افشاری × مرینو حداقل یک شکمزا و 2/5 ساله در اوایل آبان ماه سال 1390 انتخاب شدند. میشهای انتخاب شده به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و hCG قرار گرفتند. به منظور همزمانسازی فحلی، تمام میشها سیدرهای پروژسترونی - EAZI-BREEDTM, CIDR®, New Zealand - داخل واژن را به مدت 12 روز دریافت کردند و در زمان برداشتن سیدرها، 400 واحد بین المللی - Folligon®;Intervat; Holland - eCG دریافت کردند.
17 ساعت پس از تزریق eCG تشخیص فحلی و قوچاندازی انجام شد. در روز 11 پس از قوچاندازی به گروه کنترل سالین نرمال و به گروه hCG، 400 واحد بینالمللی hCG به صورت عضلانی تزریق شد. 35 روز پس از جفتگیری تشخیص آبستنی با استفاده از دستگاه سونوگرافی - - Sonovet 600- Scotland مجهز به پروب شکمی 3 مگاهرتز انجام شد. دادهها با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی و با استفاده از رویه GLM نرمافزار SAS آنالیز شد. مدل آماری به شرح زیر است:
Yijk = ʽ + Ti + Bj + C k+ eijk
Yijk مشاهده، ʽ میانگین جامعه، Ti اثر تیمار، Bj اثر بلوک - شکم زایش - ، Ck اثر تصادفی میش و eijk اثر اشتباه تصادفی میباشد.
نتایج و بحث
عملکرد تولید مثلی شامل درصد آبستنی، درصد چند قلوزایی و نرخ برهزایی میشهای گروه کنترل و hCG در جدول 1 نشان داده شده است. درصد آبستنی در گروه hCG در مقایسه با گروه کنترل به صورت عددی بالاتر بود اما از نظر آماری بین دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت P>0/05 - ، جدول . - 1 تزریق hCG در دوره پس از قوچاندازی، نرخ برهزایی در میشهای گروه hCG را در مقایسه با گروه کنترل افزایش داد P <0/1 - ، جدول . - 1 همچنین تزریق hCG درصد چند قلوزایی را در گروه hCG نسبت به گروه کنترل افزایش داد P <0/01 - ، جدول . - 1 نتایج این مطالعه این فرضیه را که استفاده از مکملهای گونادوتروپین در اوایل پس از قوچاندازی موجب افزایش باروری میش میشود را تایید میکند. چنین فرض شده است که تزریق این هورمونها در اوایل آبستنی از طریق لوتئینه کردن فولیکولهای غالب روی تخمدان و در نتیجه ایجاد جسم زردهای کمکی و یا با اثر لوتئوتروپیک روی جسم زرد آبستنی موجب افزایش تولید پروژسترون شده که این نیز به نوبه خود منجر به افزایش کارایی تولیدمثلی در دامهای تحت درمان میشود 12 - ،. - 10 شناسایی آبستنی توسط میش شامل ترشح اینترفرون - - , - 1 توسط سلولهای تروفوبلاستیک بلاستوسیست بین روزهای 13 تا 21 پس از جفتگیری است . - 1 - اینترفرون بیان گیرندههای اکسی-توسین و استروژن را مهار میکند و از این طریق از آزادسازی پالسی PGF2 جلوگیری میکند . - 7 - مطالعات در گوسفند نشان میدهد که افزایش پروژسترون در اوایل آبستنی موجب افزایش ترشح , - 1 شده و در نتیجه مانع تحلیل جسم زرد شده و آبستنی ادامه مییابد. تزریق hCG در دوره پس از قوچاندازی غلظت پروژسترون و استرادیول سرم را به طور معنیداری افزایش میدهد . - 11 - همچنین در یک مطالعه دیگر، نفیو و همکاران - 1994 - گزارش دادند که تزریق hCG در روز 11/5 پس از قوچ-اندازی غلظت پروژسترون پلاسما را افزایش می دهد . - 9 - این افزایش سطح پروژسترون موجب رشد سریع بلاستوسیست شده و در نتیجه رویان , - 1 بیشتری ترشح کرده که این پدیده مانع تحلیل جسم زرد شده و در نهایت منجر به افزایش زندهمانی رویان می شود . - 6 - در مطالعه حاضر تزریق hCG نرخ بره زایی را به طور معنیداری افزایش داد که با نتایج مطالعات محقیقن مختلف که نشان از موثر بودن درمان hCG در اوایل پس از قوچ اندازی یا تلقیح، بر روی نرخ برهزایی و درصد آبستنی بود مطابقت داشت 5 - ،. - 2 درصد چند قلوزایی در گروه hCG در مقایسه با گروه کنترل افزایش چشمگیری را نشان داد که از این نظر با یافته-های خان و همکاران - 2007 - مطابقت داشت . - 6 - به طور کلی چنین نتیجه گیری می شود که تزریق hCG در روز 11 پس از قوچ اندازی و در دوره بحرانی قبل از شناسایی آبستنی توسط مادر که همزمان با تحلیل جسم زرد می باشد، عملکرد تولیدمثلی میش را افزایش میدهد.
جدول :1 مقایسه درصد آبستنی و نرخ برهزایی در میشهای گروه کنترل و hCG
