بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی تاثیر هورمون eCGربر الگوي رشد فولیکول هاي تخمدان در فصل تولید مثلی در میش هاي نژاد شال بود.ر بدین منظور 48 رمیش نژاد شال در فصل تولید مثل انتخاب و در 4 رگروه 12 رتایی قرار داده شدند. رمیش ها به مدت 14 رروز سیدرگذاري شدند.رپس از برداشتن سیدر، گروه هاي 1رالی 4ربه ترتیب 0، 450، 650رو 850رواحد بین المللی هورمون eCGرربه صورت عضلانی دریافت کردند.رالگوي رشد فولیکول هاي تخمدان در روزهاي 0رعسیدرگذاريلا، 14رعسیدربرداريلا، 15رو 16رعروز فحلیلاربکمک التراسوند بررسی شد.رفولیکول ها بر حسب اندازه قطر شان در 3رگروه، 1رتا 2رمیلیمتري عفولیکولهاي کوچکلا، 3رتا 4ر میلیمتري عفولیکولهاي متوسطلارو بزرگتر از 5رمیلیمتري عفولیکولهاي بزرگلارقرار گرفتند .رتغییرات درون گروهی تعداد فولیکول هاي کوچک، متوسط و بزرگ تحت آزمون سنجههاي تکراري آنالیز شد.راین مطالعه نشان داد که بعد از تزریق دوزهاي مختلف eCGر میانگین تعداد فولیکولهاي کوچک شروع به کاهش کرد و در روز فحلی به کمترین مقدار خود رسید.رمیانگین تعدادرفولیکولهاي متوسط بعد از سیدربرداري در تمام گروههاي آزمایشی یک افزایش معنیداري را نشان داد ع0/05ر<رPلارو سپس در روز فحلی دچار یک افت شد .رمیانگین تعداد فولیکولهاي بزرگ در روزهاي بعد از درمان eCGربه تدریج افزایش پیدا کرد و در روز فحلی به بالاترین مقدار خود رسید
مقدمه
شناخت رویدادها و فراسنجه هاي تولید مثلی بستر برنامه ها و فعالیتهاي مربوط به تولید مثل دام است.رکنترل فارماکولوژیک چرخه فحلی و سایر برنامههاي تولید مثلی نظیر مطالعههاي پرهزینه و مهم تلقیح مصنوعی، انتقال جنین و بهنژادي بدون شناخت دقیق از رویدادهاي تخمدانی چندان توفیقی ندارد. رامروزه سونوگرافی از جمله روشهاي مطالعاتی و تشخیصی دقیق و سودمند است و کاربردهاي بسیاري در بررسی چگونگی رشد فولیکولها و دیگر رویدادهاي تخمدانی دارد ع1لا.رر یکی از روشهاي مورد استفاده براي افزایش تخمکریزي در میش استفاده از هورمونها است.رهورمون مورد استفاده در برنامه هاي دوقلوزایی و سوپراوولاسیون گوسفند معمولا eCGراست اما عوامل متعددي باعث تغییر اثر هورمون eCGرروي پاسخهاي تخمدانی میشود.رمهمترین این عوامل شامل نژاد گوسفند، دوز هورمون eCG، مدت زمان درمان با پروژسترون در همزمانسازي فحلی و زمان تزریق هورمون میباشد ع2، 5لا.ررر میش شال یکی از نژادهاي گوشتی با ضریب تبدیل و کارایی تولید مثلی مناسب میباشد که در مناطق سرد و خشک نگهداري میشود. این نژاد داراي افزایش وزن روزانه 270ر گرم و ضریب تبدیل غذایی 4 ربه 1رمیباشد.رمیش هاي بالغ این نژاد به طور میانگین 64/5ر کیلوگرم وزن، تولید 1 رکیلوگرم پشم در سال، تولید 1/5 رلیتر شیر در یک مدت 5 رماهه از سال و 35 ردرصد دوقلورایی دارند، اما علیرغم این خصوصیات خوب گزارش مبنی بر شناخت وضعیت تخمدانی این نژاد از گوسفند در فصل تولید مثل و چگونگی پاسخ هاي تخمدانی به دوزهاي مختلف هورمونهاي گنادوتروپین به خصوص توسط اوالتراسونوگرافی کم است. هدف از مطالعه حاضر بررسی چگونگی تغییر پروفیل فولیکولی تخمدان بعد از درمان با دوزهاي مختلف هورمون eCGربه منظور شناخت وضعیت فولیکولی و پاسخهاي تخمدانی میشهايرشال ایرانی در فصل تولید مثل با استفاده از اولتراسونوگرافی میباشد.
مواد و روش ها
تعداد 48رمیش 3رتا 4رساله از نژاد شال که با تامین مقادیر مورد نیاز انرژي و پروتئین در شرایط تغذیهاي یکسان قرار داشته و در جایگاه بسته در یک مزرعه پرورش گوسفند در حوالی شهر ساوه نگهداري میشدند، در فصل جفتگیري انتخاب و در 4 رگروه مساوي 12 رتایی قرار داده شدند. ردر واژن تمام میشها براي مدت 14 رروز سیدر - EAZI-BREED™, CIDR®, progesterone - گذاشته شده و روز سیدرگذاري در میشها، روز صفر آزمایش در نظر گرفته شد.رروز 14رسیدر تمام میشها برداشته شده و به ترتیب به هر گروه 0، 450، 650 رو 850 رواحد eCG رعFolligon, Intervet , The Netherlandsلا رتزریق شد.
رآزمایش اولتراسونوگرافی - B mode; Pimedical, Falco,100 - ردر روزهاي 0رعسیدرگذاريلا، 14رعسیدربرداريلا، 15، 16رعروز فحلیلارآزمایش براي مشاهده روند رشد فولیکولهاي تخمدان قبل و بعد از تزریق eCGرانجام شد.رروش انجام سونوگرافی به این صورت است که ترانسدیوسر وارد راست روده شده به صورت مستقیم و به راحتی بر روي مثانه که به شکل کیسه بزرگ و سیاهی در صفحه مانیتور سونوگرافی مشاهده میشود قرار داده میشود.ر. ربا کمیرتغییر زاویه پراب، تخمدانها در اطراف مثانه قابل مشاهده است، بنابر این ابتدا روي یکیاز تخمدانها قرار گرفته تصویر تمام تخمدان گرفته میشود سپس روي تخمدان دیگر رفته تصویر کامل آن نیز گرفته می شود و از هر تخمدان چند بار در زاوایايرمختلف تصویربرداري رمیشود. رهمان موقع از تعداد و اندازه تقریبیرفولیکولها یادداشت برداشته میشود.ربعد از آن فولیکولها بر حسب اندازه در 3رگروه قرار داده شد، به این ترتیب که فولیکولهاي 1رتا 2رمیلیمتري را در گروه فولیکولهاي کوچک، فولیکولهاي 3رتا 4رمیلیمتري را در گروه فولیکولهاي متوسط و فولیکولهاي بزرگتر از 5 رمیلیمتري در گروه فولیکولهاي بزرگ قرار گرفت ع4لا.رتغییرات در تعداد فولیکولهاي کوچک، متوسط و بزرگ درون گروهها و بین گروهها تحت آزمون سنجههاي تکراري آنالیز شد.رتجزیه و تحلیل تمامی دادهها با استفاده از نرمافزار SASرو تحتررویه GLMرانجام شد.
نتایج
در نمودارهاي زیر میانگین تعداد فولیکولهاي کوچک، متوسط و بزرگ در روزهاي سیدرگذاري عروز0لا، روز تزریق eCGرعروز 14لار و دو روز بعد از آن عروز 15رو 16لارنشان داده و مقایسه شده است.رمیانگین تعداد فولیکولهاي کوچک، متوسط و بزرگ در روز صفر آزمایش در تمامی گروههاي آزمایشی تفاوت معنیداري با روز سیدربرداري نداشت.رمیانگین تعداد فولیکولهاي کوچک در تمام گروههاي آزمایشی بلافاصله بعد از تزریق eCG رشروع به کاهش کرد ع0/05 ر< رPلارو در روز فحلی به حداقل تعداد خود رسید.ر میانگین تعداد فولیکولهاي متوسط در تمام گروهها یک روز بعد از تزریق eCGر شروع به یک رشد کرده و دوباره در روز فحلی عروز 16رآزمایشلاردچار یک افت نامحسوس شد به طوريکه یک روز بعد از درمان، میانگین تعداد فولیکولهاي متوسط در گروه 850ربه اندازه حداکثر در مقایسه با دیگر گروههاي آزمایشی رسید عنمودار 1لا.رمیانگین تعداد فولیکولهاي بزرگ در تمام گروههاي آزمایشی بعد از درمان eCGررشد معنیداري ع0/05ر<رPلارداشت، اما این رشد در گروه شاهد نبود.رعلاوه براین میانگین تعداد فولیکولهاي بزرگ در گروه و 850رع0/52ر-ر3/80لا در مقایسه با دیگر گروهها ع0/05ر<رPلاربالاتر بود.
بحث این مطالعه یکی از اولین تحقیقات در مورد دینامیک فولیکولهاي تخمدان، به روش اولتراسونوگرافی در گوسفند نژاد شال در ایران بوده و اساس این فعالیت تحقیقی بر پایه تجزیه و تحلیلهاي اولتراسونوگرافی میباشد.ردر مطالعه انجام شده، میانگین تعداد فولیکول هاي کوچک، متوسط و بزرگ در روز شروع آزمایش عروز سیدرگذاريلاربین تمام گروههاي آزمایشی به ترتیب 5رتا 10، 2رتا 4رو 0رتا 2رفولیکول گزارش شد.رمیانگین تعداد فولیکولهاي کوچک، متوسط و بزرگ در روز 0رعسیدر گذاريلارآزمایش در مقایسه با روز 14ر عسیدر برداريلا، تفاوت معنیداري بین این دو روز در هیچ کدام از گروه هاي آزمایشی مشاهده نشد.ربنابراین پروژسترون درمانی تغییري در میانگین تعداد فولیکولهاي کوچک در میش نکرد.
بعد از تزریق دوزهاي مختلف eCGرمیانگین تعداد فولیکولهاي کوچک شروع به کاهش کرد و در روز فحلی به کمترین مقدار خود رسید عنمودار 1لا.رپس این هورمون باعث رشد سریع در فولیکولهاي کوچک و تبدیل آنها به فولیکولهاي متوسط و بزرگ در یک فاصله زمانی کوتاه شد ع4لا.ردر بررسی پاسخ تخمدانی به دوزهاي مختلف eCGرع500رتا 800رواحدلارنشان داده شد که میانگین تعداد فولیکولهاي متوسطربعد از سیدربرداري در تمام گروههاي آزمایشی یک افزایش معنیدار به علت افزایش در نرخ رشد فولیکولهاي کوچک و تبدیل آنها به فولیکولهاي متوسط در روز بعد از تزریق هورمون گنادوترپین ع3، 5لارنشان میدهد و در روزهاي بعد از آن دچار کاهش میشود که این میتواند به علت رشد فولیکول هاي متوسط و یا آترزي در روزهاي بعد باشد ع3لا.رنتایج تحقیقات مختلف نشان داد که میانگین تعداد فولیکولهاي بزرگ در روزهاي بعد از درمان eCGربه تدریج افزایش و در روز فحلی به بالاترین مقدار خود میرسد
