بخشی از مقاله
×چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثرات محلولپاشی برگی اسید جیبرلیک و اسید بوریک بر کیفیت میوه انار رقم شیشه کب صورت گرفت. تیمارها شامل محلول پاشی در زمان تمام گل، یک ماه و دو ماه بعد از آن بوده و شامل شاهد - محلول پاشی با آب مقطر - ، دو غلظت 50 و 150 میلی گرم بر لیتر اسید جیبرلیک، و دو غلظت 200 و 600 میلی گرم بر لیتر اسید بوریک به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در باغ تحقیقاتی دانشگاه بیرجند انجام گردید. نتایج نشان داد که کاربرد اسید بوریک باعث افزایش معنی دار وزن میوه نسبت به شاهد شد. همچنین قطر میوه در تیمار 200 میلی گرم بر لیتر اسید بوریک و تیمار 150 میلی گرم بر لیتر اسید جیبرلیک دارای افزایش معنی داری بود. اثر محلول پاشی هر چهار تیمار بر میزان هیو تفاوت معناداری را در مقایسه با شاهد نداشت. همچنین مواد جامد محلول - TSS - در هیچ یک از تیمارها معنی دار نشد. بطور کلی، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد غلظت 200 میلی گرم بر لیتر اسید بوریک بیشترین تاثیر در کمیت و کیفیت محصول را داشت.
مقدمه
انار - Punica granatum L. - از خانواده Punicaceae از درختان بومی و تجاری ایران است که به دلیل ارزش غذایی و خواص دارویی زیادی که دارد مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. انار درختچهای پر شاخ و برگ با پاجوشهای فراوان، شاخههای نامنظم کم و بیش خاردار، گلهای قرمز و میوههایی کروی با پوست چرمی و کاسبرگهای برجسته است - - Varasteh et al., 2006 که به خشکی سرما و شوریی مقاوم است و قادر است در شرایط بیابانی رشد کند ولی برای عملکرد بالا و میوههای درشت نیاز به آبیاری مناسب و منظم دارد . - Holland et al., 2009 - ایران یکی از صادرکنندگان اصلی انار در جهان است. متاسفانه هر ساله مقدار زیادی از انارهای تولیدی ایران به دلیل عارضههای طبیعی مثل ترکیدکی، آفتاب سوختگی و نداشتن بازارپسندی مناسب دور ریخته میشوند . - Tabatabaei Ardekani Z. 1997 - افزایش سطح زیر کشت به تنهایی پاسخ گوی نیازهای غذایی جمعیت رو به رشد جامعه نخواهد بود - ملکوتی م.ج و همکاران، . - 1384 هم چنین با توجه به ظهور رقبای جدید در عرصه تجارت بین المللی انار، لزوم حفظ و ارتقاء موقعیت ویژه کشورمان در عرضه این محصول به دنیا، باید در طراحی برنامههای اقتصادی دقیق و فراگیر عمل کرد - محسنی ع. . - 1388 از آنجا که عوامل قبل و پس از برداشت بر کیفیت میوه تاثیر دارند و ظاهر میوهها و سبزیجات تازه معیار مهمی در پذیرش آنها توسط مصرف کننده است؛ لذا جهت بررسی و بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی میوه تحقیق حاضر طراحی و اجرا گردید. بور یکی از مغذی معدنی است که گیاه برای رشد طبیعی خود به آن نیاز دارد. کمبود این مواد که فرآیندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی را کنترل میکنند، ممکن است باعث اختلال در رشد و عملکرد گیاه شوند - . - Shelp, 1993 کارکرد اصلی بور در گیاهان مربوط به توسعه دیواره سلولی، تقسیم سلولی، رشد میوه و دانه، انتقال قند و توسعه هورمونها است. برخی از تحقیقات نشان داده است که بیش از 90 درصد کل بور موجود در سلول در دیوارههای سلولی قرار گرفته است . - Loomis et al., 1992 - هم چنین کمبود بور رشد زایشی را محدود میکند . - Dalton et al., 1986 - این محدود شدن می تواند ناشی از نقش بور در جوانه زنی دانه های گرده، طویل شدن لوله گرده و تشکیل میوه باشد - Weil et al., . - 2016 جیبرلینها خانواده بزرگی از هورمونهای گیاهی هستند که در بسیاری از فرآیندهای رشد و نمو گیاه از جمله رسیدن میوه، گلدهی و پیری موثر میباشند. کاربرد GA3 در مراحل مختلف رشدی میوه - قبل از برداشت - سبب بهبود خصوصیات کمی و کیفی و همچنین انبارمانی محصولاتی چون انگور - Zoffoli et al., 2009 - ، گیلاس - Cline et al., - 2007 گردیده است.
×مواد و روشها
این تحقیق به منظور بررسی اثر اسید بوریک و اسید جیبرلیک در غلظتهای مختلف بر کیفیت فیزیکوشیمیایی میوه انار در باغ شوکت آباد شهرستان بیرجند به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تکرار برای هر تیمار انجام گردید. شاخهها در جهتهای مختلف درختان همسان و هم شکل انتخاب گردید و با پنج تیمار -1 شاهد - آب مقطر - -2 اسید بوریک 200 میلیگرم بر لیتر -3 اسید بوریک 600 میلیگرم بر لیتر -4 اسید جیبرلیک 50 میلیگرم بر لیتر -5 اسید جیبرلیک 150 میلیگرم بر لیتر در سه زمان تمام گل، یک ماه و دو ماه بعد از آن محلولپاشی شدند. محلول پاشی در صبح زود بعد از طلوع آفتاب صورت گرفت. میوهها در اواخر مهر از درختان چیده شده و برای اندازه گیریهای مربوطه به آزمایشگاه فیزیولوژی باغبانی دانشکده کشاورزی بیرجند منتقل شدند. مقدار مواد جامد محلول - TSS - براساس درجه بریکس و با دستگاه رفرکتومتر دستی مدل - 0- 32 % - ، قطر میوه به وسیله کولیس، زاویه هیو به وسیله رنگ سنج مدل TES-135A و وزن میوهها با استفاده از ترازو با دقت یک هزارم گرم ثبت شدند. تجزیه دادهها با نرم افزار GenStat صورت گرفت. مقایسه میانگین دادهها با آزمون LSD و سطح 5 درصد صورت گرفت هم چنین نمودارهای مربوطه با نرم افزار Excel رسم شدند.
×بحث و نتایج
نتایج مقایسه میانگین نشان داد محلول پاشی اسید بوریک در هر دو غلظت در سطح 5 درصد بر وزن میوهها معنی دار بوده است - جدول . - 1 بیشترین وزن اندازه گیری شده در تیمار 200 میلی گرم بر لیتر اسید بوریک - 342 g - و کمترین وزن در تیمار 50 میلی گرم بر لیتر اسید جیبرلیک - 207g - ثبت شده است - شکل . - 1 با محلول پاشی بور، مواد مغذی که برای رشد سریع میوه ها لازم است در اختیار گیاه قرار میگیرد و در نتیجه وزن میوه و عملکرد درختان افزایش مییابد. این نتایج با مشاهدات بابو و همکاران - 2009 - و دایگرس و همکاران - - 2016 مطابقت دارند.
شکل -1 تاثیر محلول پاشی اسید بوریک و اسید جیبرلیک بر وزن میوه رقم شیشه کب انار
براساس نتایج حاصل از این تحقیق، اثر محلول پاشی با اسید بوریک 200 میلی گرم بر لیتر و اسید جیبرلیک 150 میلی گرم بر لیتر بر قطر میوه تفاوت معنی داری را در مقایسه با شاهد نشان داد - جدول. - 1 مطالعات انجام شده با نتایج هدا و همکاران - 2013 - ، ردی - 2010 - و لال و همکاران - 2012 - مطابقت دارد. غلظت 200 میلی گرم بر لیتر اسید بوریک
