بخشی از مقاله

چکیده
به منظور بررسی اثر کود اوره و نیتروکسین بر برخی عملکرد، اجزاي عملکرد و فلورسانس کلروفیل برگ گیاه سرخارگل تحت شرایط تنش خشکی در سالهاي زراعی 93- 94 آزمایشی به صورت کرتهاي خرد شده در قالب بلوكهاي کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. سطوح آبیاري بر اساس تخلیه آب قابل دسترس خاك 25 - ، 50، 75 درصد آب قابل دسترس - به عنوان عامل اصلی و سطوح مختلف کود اوره و نیتروکسین - مصرف اوره 80 کیلو گرم در هکتار، 160 کیلوگرم در هکتار اوره ، 5 لیتر در هکتار نیتروکسین و تلفیق 80 کیلوگرم اوره و 5 لیتر در هکتار نیتروکسین و عدم کاربرد کود - شاهد - - به عنوان عامل فرعی بودند.

نتایج نشان میدهد بر همکنش کود و آبیاري براي صفات عملکرد و اجزاي عملکرد - به جز عملکرد برگ - و عملکرد فلورسانس معنیدار شد. حداکثر عملکرد کل و عملکرد کوانتوم از تیمار تلفیق نیتروکسین و کود و 160 کیلوگرم اوره در آبیاري پس از 50 درصد تخلیه آب قابل دسترس به دست آمد.

مقدمه
سرخارگل - Echinacea purpurea - یکی از گیاهان تیره میناسانان - Astreacea - است. این گیاه در سراسر جهان به عنوان ضد ویروس، ضد قارچ و ضد میکروب شناخته شده است. نیتروژن با تاثیري که بر رشد رویشی و زایشی گیاهان دارویی دارد، بالطبع باعث تغییراتی در عملکرد محصول میشود و کمیت و کیفیت مواد موثره را تحت تاثیر قرار میدهد.

استفاده از جانداران مفید خاکزي تحت عنوان کودهاي زیستی به عنوان طبیعیترین و مطلوبترین راه حل براي زنده و فعال نگه داشتن سامانه حیاتی خاك، مطرح میباشند. کود بیولوژیک نیتروکسین حاوي باکتريهاي تثبیت کننده نیتروژن از جنس ازتوباکتر و آزسپرلیوم است که باعث رشد و توسعه ریشه، قسمتهاي هوایی و افزایش مقاومت گیاه به تنش خشکی می شود - . - 2

مواد و روشها

این آزمایش در تابستان سال زراعی 1393 در مزرعه زراعی اجرا گردید. آزمایش مزرعهاي بصورت اسپلیت پلات بر پایه بلوكهاي کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل تنش در سه سطح آبیاري پس از 25، 50 و 75 درصد تخلیه آب در دسترس به عنوان کرت اصلی از مرحله پنج برگی تا رسیدگی فیزیولوژیکی اعمال شد. سطوح کود به عنوان کرت فرعی شامل نیتروکسین - پنج لیتر در هکتار - ، اوره 160 - کیلوگرم در هکتار - ، مصرف نصف اوره توصیه شده 80 - کیلوگرم در هکتار - ، تلفیق نصف اوره 80 - کیلوگرم در هکتار - و نیتروکسین - پنج لیتر در هکتار - و عدم مصرف کود نیتروژن - شاهد - بود. قابل ذکر است کود اوره در دو نوبت به صورت سرك استفاده شد. اندازهگیري فلورسانس بعد از سه مرحله اجراي تیمار آبیاري توسط دستگاه فلوریمتر انجام شد. دادهها با استفاده از نرمافزار حAح و ئکطxغ مورد تجزیه واریانس قرار گرفت.

نتایج
نتایج آزمایش نشان میدهد با افزایش سطح تنش میزان عملکرد برگ کاهش یافته است - نمودار . - 1 حداکثر میزان برگ از آبیاري پس از 50 درصد تخلیه بدست آمد و کاربرد کود نسبت به شاهد عملکرد را افزایش داده به طوري که کاربرد تلفیق نیتروکسین و نیتروژن نسبت به شاهد عملکرد برگ را 30/88 درصد افزایش داده است - نمودار. - 2 افزایش عملکرد برگ تحت تاثیر کود و نیتروکسین را میتوان تاثیر نیتروژن و سایر عناصر جذب شده توسط باکتريهاي نیتروکسین بر میزان کلروفیل برگ، آرایش سطح و تعداد برگ دانست

نمودار - - 3 برهمکنش تنش و کود نشان میدهد که در همه تیمارهاي آبیاري کاربرد 160 کیلو کود اوره داراي بیشترین عملکرد ساقه است. البته در آبیاري شاهد استفاده از نیتروکسین حداکثر میزان عملکرد را موجب شد که دلیل این امر کاهش جمعیت میکروبی در شرایط کمبود آب و افزایش فعالیت این باکتريها در شرایط فراهمی رطوبت است. نتایج نشان میدهد کاربرد نیتروژن باعث افزایش ارتفاع و وزن خشک آن در کنجد شد - . - 5

در تمام تیمارهاي آبیاري استفاده از کود اوره و نیتروکسین باعث افزایش عملکرد گل شد - نمودار. - 4 حداکثر عملکرد گل در آبیاري سطح اول و دوم از مصرف نیتروکسین بدست آمد این اافزایش میتواند به دلیل افزایش مواد غذایی خاك از طریق تاثیري که نیتروکسین بر فراهمی و جذب سایر مواد غذایی دارد باشد. اما در سطح سوم تنش استفاده از 160 کیلوگرم اوره بیشترین میزان عملکردگل را موجب شد. کاهش میزان رطوبت در دسترس گیاه باعث کاهش جذب مواد غذایی رشد سلول و نهایتا رشد گیاه شده است.

با افزایش سطح تنش میزان عملکرد کوانتوم کاهش یافته اما کاربرد کود تا حدي توانسته کاهش عملکرد ناشی از تنش را کاهش دهد - نمودار . - 5 عملکرد کوانتوم در واقع نشان دهنده سالم بودن سیستم دو فتوسنتزي است و این شاخص تا حدودي اثر تنش بر این سیستم را نشان میدهد. نمودار 6 نشان میدهد حداکثر عملکرد از سطح دوم تنش بدست آمد. افزایش عملکرد کل میتواند دلایل زیادي داشته باشد از جمله نقشی که نیتروژن در افزایش کلروفیل برگ، سطح برگ، بهبود کارایی فتوسنتز و کاهش فلورسانس برگ باشد به دلیل افزایش در عملکرد برگ، ساقه و گل است. نتایج یساري و همکاران در گیاه کنجد موید این نتیجه است - . - 5 نیتروکسین در گیاه نخود نیز موجب افزایش عملکرد اندام هوایی شد

نتایج این آزمایش نشان میدهد حداکثر عملکرد از آبیاري پس از 50 درصد تخلیه آب قابل دسترس خاك و مصرف 80
کیلوگرم نیتروژن یا تلفیق 40 کیلوگرم نیتروژن و کود نیتروکسین بدست میآید. بر اساس این نتایج میتوان توصیه کرد، تلفیق 80 کیلوگرم نیتروژن و نیتروکسین جایگزین مصرف 160 کیلوگرم نیتروژن شود.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید