بخشی از مقاله
چکیده
تصادفات هزینههاي بسیاري را در جامعه به همراه خواهند داشت. در اثر تصادفات در ایران با توجه به کاهش تعداد تصادفات و کشته و مجروحان، همچنان در حدود 3 الی 4 درصد تولید ناخالص ملی از بین میرود. با در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذار در تصادفات میتوان سعی در کاهش میزان و شدت تصادفات داشت اما ازآنجاییکه تصادفات یک واقعه چند علته میباشند و عوامل بسیاري ازجمله انسان، محیط، جاده و خودرو در وقوع تصادفات تأثیرگذار میباشند، در این میان به دنبال بررسی تأثیر عامل سرعت بر تصادفات که ازجمله مهمترین عوامل نیز میباشد هستیم. همچنین تأثیر سایر عوامل ازجمله تغییرات سرعت بر تصادفات نیز در این پژوهش در نظر گرفتهشده است. نتایج نشاندهنده تأثیرگذاري نحوه برداشت اطلاعات سرعت و تصادفات در نتایج حاصلشده از مطالعات میباشد.
واژگان کلیدي: ایمنی جاده، تصادفات، سرعت میانگین، تغییرات سرعت
١- مقدمه
»در ایران عامل تصادف دومین عامل مرگومیر محسوب میشود و با توجه به اینکه کشور ما یک درصد جمعیت جهان را تشکیل میدهد ولی متأسفانه دو درصد کل تصادفات رانندگی در جهان را به خود اختصاص داده است بهطوريکه آمار کشتهشدگان در ایران دو برابر و آمار مجروحین پنج برابر متوسط جهانی میباشد - رحیم اف و همکاران،. « - 1390 اهمیت موضوع ازآنجایی مشخص میشود که تصادفات هزینههاي بسیاري را در جامعه به همراه خواهند داشت. در اثر تصادفات در ایران در سالهاي قبل تا حد 7 درصد و در سالهاي اخیر تا حدود 3 الی 4 درصد از تولید ناخالص ملی از بین میرود - آیتی،. - 1391
بر اساس نتایج بهدستآمده کریستنسن و آموندسن 1 - 2004 - ثابت کردند که سرعت بیشترین تأثیر را در بین سایر عوامل تأثیرگذار بر تصادفات دارد. حال اگر بتوانیم پیشبینی کنیم که سرعت و مؤلفههاي مرتبط با آن میتوانند چه تأثیري بر روي تصادفات بگذاردند؛ میتوان با اندیشیدن تمهیداتی سعی در کنترل کردن سرعت و کاهش تصادفات داشت، تا نهتنها صدمات انسانی را کاهش دهیم بلکه بتوان هزینه درمان، خسارات وارده به خودروها و خسارات وارده به تجهیزات راه، ترافیک به وجود آمده به علت تصادف و دیگر ضررهاي مالی را کاهش داد - . - Tanishita and van Wee 2016
-2 ایمنی
ایمنی یک مسئله تکبعدي نیست درحالیکه بهصورت یک مسئله سهبعدي در نظر گرفته میشود که یکبعد آن واحد یا در معرض بودن تصادف2، یکبعد آن خطرپذیري3 و دیگربعد آن نتیجه تصادف4 میباشد که در ذیل به توضیح هریک خواهیم پرداخت - . - Nilsson 2004
-1-2 در معرض بودن تصادف
واحد یا بزرگی عملی است که صورت میگیرد. در این تحقیق بهصورت واحد یا در معرض بودن تصادف آن را تعریف میکنیم. بهطور مثال در معرض بودن تصادف میتواند مربوط به مسافت پیموده شده، زمان سپريشده در ترافیک، تعداد سفرها، کیلومتر سفر و غیره باشد - . - Nilsson 2004
-1-1-2 انواع در معرض بودن تصادف
بهطور کل میتوان در معرض بودن تصادف را به دو نوع زیر تقسیمبندي کرد:
• استاتیک: به واحدهاي ثابت گفته میشود، مانند طول جاده
• دینامیک: به واحدهاي متغیر گفته میشود، مانند مسافت کیلومتر- خودرو - . - Abbas 2004
هدف استفاده از در معرض بودن تصادف این هست که بتوان تصادفات در شرایط و مکانهاي مختلف را باهم مقایسه کرد - . - Imprialou , Quddus et al. 2016 بهطور مثال فرض کنید اگر بخواهیم خطر تصادف در جادههاي ایران و آمریکا را بدون در نظر گرفتن واحد و مقیاسی باهم مقایسه کنیم، قطعاً نمیتوان برداشت درستی از ایمنی در مورد این دو کشور داشت چراکه باید بدانیم به ازاي چه تعداد سفر یا چند کیلومتر سفر در این دو کشور، چه تعداد تصادف داشتهایم تا بتوان ایمنی در این دو کشور را باهم مقایسه کرد.
-2-2 خطرپذیري
خطرپذیري تصادفات بهصورت تعداد تصادفات یا تعداد تصادفات منجر به جرح و یا تعداد تصادفات منجر به مرگ به ازاي واحد و یا در معرض بودن تصادف تعریف میشود - . - Nilsson 2004
شکل .1 نمایش دوبعدي از خطر تصادف منجر به جرح در مقابل در معرض تصادف قرار گرفتن براي گروههاي مختلف کاربران راه - . - Nilsson 2004
حال که به تعریف دوبعد از سهبعد ایمنی پرداختیم میتوان با مثالی ساده مفهوم این دو تعریف را بهتر درك کرد. بهطور مثال فرض کنید که در مطالعهاي شکلی مطابق شکل 1 تهیهشده است. براي مقایسه ایمنی در میان دوچرخه، عابر پیاده و راننده خودرو در این شکل مشخصشده است که خطرپذیري جراحت براي دوچرخه بیش از همه است، بعدازآن عابر پیاده و کمتر از همه مربوط به راننده خودرو میباشد؛ اما این به آن معنی نیست که ایمنی براي رانندگان بیشتر است چراکه باید همزمان میزان در معرض بودن هر یک در تصادفات را نیز در نظر گرفت. در حقیقت مساحت زیر نمودار معادل تعداد افرادي است که مجروح شدهاند؛ همانطور که ملاحظه میشود تعداد افرادي که راننده خودرو بوده و مجروح شدهاند بیشتر از دوچرخهسوار و عابر پیاده میباشد. بنابراین مشکل ایمنی براي رانندگان خودرو بهواسطه بزرگ بودن در معرض تصادف قرار گرفتن آنها یا به عبارتی به این دلیل که تعداد رانندگان خودرو بیش از بقیه میباشد، بیشتر خواهد بود. این در حالی است که خطرپذیري - - risk براي رانندگان خودرو بسیار کم است. اگرچه نرخ جراحت براي دوچرخهسواران و عابران پیاده زیاد میباشد، اما میزان در معرض تصادف بودن آنها یا تعداد آنها کم میباشد که باعث میشود سهم تعداد افراد مجروح شده براي آنها کم باشد - . - Nilsson 2004
-3-2 نتیجه تصادف
