بخشی از مقاله
چکیده
قرآن کتابی است که از طرف آفریننده دانا براي هدایت و راهنمایی بشر فرستاده شده است. آنچه که براي هدایت بشر لازم بوده خدا در آن کتاب قرار داده است. قرآن در میان مسلمانان و حتی در میان غیر مسلمانان از جایگاه بالایی برخوردار میباشد. بررسی نظر قرآن درباره حق الناس و عملیسازي آن به عنوان یکی از مهمترین موضوعات مرتبط با سلامت اخلاقی جامعه میتواند در رسیدن به رشد و کمال جامعه، نقش مهمی را ایفاء نماید.
سئوال اصلی این نگارش آن است که، تأثیر قرآن در سلامت اخلاقی جامعه با تأکید بر حقالناس چیست؟
حقالناس از مهمترین مسائل دین مبین اسلام است که در منابع دینی، نسبت به آن تاکید شده است. انسان از دیدگاه مکتب اسلام یک پدیدة اجتماعی بوده و خیلی از نیازهاي مادي و معنوي خود را فقط در جامعه برآورده میسازد. انسان علاوه بر حقوق فردي، داراي حقوق اجتماعی نیز است که تأمین آنها از طرف دیگران، در ایجاد سلامت اخلاقی در جامعه تأثیر قابل توجهی دارد. مانند امنیت اجتماعی که جامعه همواره نیازمند این مسئله بوده است. رشد معنوي، همه انسانها داراي رشد جسمی و فکري هستند ولی میتوان در پرتو رعایت حق الناس به رشد معنوي نیز رسید. همچنین محبت اجتماعی و تعادل روانی نیز از آثار رعایت حقالناس در جامعه محسوب میگردد.
روش پژوهش حاضر، بررسی نمودن تأثیر قرآن درباره سلامت اخلاقی جامعه و نقش رعایت نمودن حقالناس است که به صورت تحلیلی توصیفی و بر اساس تحلیل محتوا میباشد. همچنین روش این تحقیق از یک نگاه، میانرشتهاي بوده؛ چون دربرگیرنده مباحث اخلاق، حقوق، جامعه، فقه و قرآن است.
واژکان کلیدي: قرآن، حقالناس، سلامت اخلاقی، جامعه
درآمد
دین مبین اسلام همانگونه که در بعد فردي براي انسان مسلمان وظایف و مسئولیتهایی در نظر دارد، در بعد اجتماعی نیز او را موظف به رعایت قوانین، آداب، و مسئولیتهاي اجتماعی میداند. بر این اساس انسان باید هم در بعد فردي زندگی خویش و هم در بعد اجتماعی به حقوق و مسئولیتهاي که بر او محول شده توجه داشته باشد تا بتواند در دنیا زیست درست و مورد تأیید شریعت و جامعه اسلامی و انسانی داشته باشد و از این طریق زمینه خوشبختی دنیوي و رستگاري اخروي خویش را فراهم سازد. حقالناس یکی از مباحث و مسلمات دینی مسلمانان بوده، حتی میتوان گفت غیر مسلمانان نیز براي این مسئله بسیار ارزش قائل هستند. بررسی چنین موضوعی که فرا بشري است و یکی از نیازهاي روزانه روابط انسانها است، از اهمیت بالائی برخوردار است. روشن شدن مبانی، موارد و مصادیق آن، راهی براي رسیدن به این مسئله مهم حقالناس میباشد. این موضوع آن قدر اهمیت دارد که اگر مردم از آن غافل باشند در محیطهاي مختلف از جمله به خصوص در محیط جامعه حقوق دیگران را که عقل و شرع بر آن تأکید فراوانی دارد، ضایع نموده و آسیب جبرانناپذیر به جامعه بشري میزنند. همچنین مخالفین و متجاوزین حقوق بشر از این بیاطلاعاتی مردم براي منافع شخصی خودشان سوء استفاده نکنند. در نتیجه سلامت جامعه از چند لحاظ با خطر جدي روبهرو میشود به خصوص از لحاظ اخلاقی که یکی از لوازم حیات بشري است. بنابراین به نظر میرسد تبیین مبانی، موارد و مصادیق حقالناس از منظر قرآن، براي جامعه بشري داراي اهمیت فراوانی میباشد. این نگارش در طی این است که تأثیر قرآن را در سلامت اخلاقی جامعه با مراعات نمودن حق الناس تبیین نماید.
