بخشی از مقاله
چکیده
مقاله حاضر در جستجوی چگونگی تأثیر علم هرمنوتیک در خوانش معماری به وسیله ی روش های طراحی معماری وابسته به بستر یا متن پروژه می باشد. روش های طراحی ذکر شده در این پژوهش دارای مفهوم طراحی مشترکی هستند، و آن مفهوم » متن معماری« می باشد. در این راستا با تعریف هرمنوتیک و همچنین رابطه آن با موثر، اثر و مخاطب در یک اثر هنری، پژ.هشگر تلاش می کند تا این عوامل را در بازخوانی و تولید معماری نشان دهد. بازشناسی روش های طراحی معماری متأثر از علم هرمنوتیک در خوانش متنشان یکی دیگر از اهداف محقق در این پژوهش بوده است. روش های طراحی معماری مورد مطالعه در این تحقیق عبارتند از: زمینه گرایی و توسعه گرایی، پالیمپسست، گونه شناسی بر پایه استفاده از متن گذشته و انطباق و مقیاس گذاری. استفاده از منابع و اسناد کتابخانه ای در جمع آوری اطلاعات و سپس تحلیل و بررسی این اطلاعات و همچنین ارائه نمونه های موردی مربوط به روش های طراحی معماری مذکور، روش این پژوهش بوده است. از نتایج این تحقیق می توان به توصیف روش های طراحی زاینده در تولید فرم ها و کالبد های معماری و شهرسازی از طریق تفسیر و خوانش متن موجود اشاره کرد. با استفاده از مفاهیم این روش ها می توان در بافت های تاریخی از روش های زیر در طرح معماری بهره برد:-1 استفاده از آثار و بقایای قدیمی یا حتی توصیفات آن به عنوان ایده، ساختار یا زیرنقش طرح جدید-2 طراحی اثری حاوی روح، مفاهیم، کارکرد یا خاطرات بنای پیشین.
واژگان کلیدی: هرمنوتیک، متن معماری، زمینه گرایی،منطقه گرایی، گونه شناسی، پالیمپسست.
مقدمه
ارتباط هرمنوتیک با هنر و معماری از طریق تأویل موشکافانه و تفسیر صورت می گیرد، در این روش به اثر هنری همچون یک متن نگریسته می شود، متنی که گشوده و خوانده می شود. خواندن یک اثر هنری همانا درگیر شدن با آن، بر خواندن نشانه های نهفته در آن متن و تأویل آن نشانه ها است. دیدن معماری بازآفرینی متن است، با هر بار دیدن و سفر کردن در متن معماری، معماری دگرگون شده و دوباره ساخته می شود.
هرمنوتیک رفتن از ظاهر به باطن و رسیدن از آشکار به نهان است و اصولا دنیای تفکر بشر، دنیای هرمنوتیکی است و دریچه های ذهن انسان از زاویه نگاه هرمنوتیکی به جهان باز می شود - حقیر،. - 118: 1381 هدف از این مقاله بررسی روش های طراحی است که با استفاده از علم هرمنوتیک به خوانش و تفسیر بستر یا متن پروژه پرداخته اند و مبانی نظری این روش های طراحی چیزی نیست جز »متن معماری.« مسأله زمینه ساز این پژوهش چگونگی تأثیر علم هرمنوتیک در خوانش معماری به وسیله روش های طراحی متأثر از متن موجود می باشد.
پژوهش های پیشین مرتبط با این موضوع عموما به 2 دسته تقسیم می شوند: دسته ی اول پژوهش هایی هستند که در حوزه ی معرفی علم هرمنوتیک و رابطه ی آن با خوانش معماری به وجود آمده اند، که از این بین می توان به مقاله » موثر، اثر و مخاطب دنیای هرمنوتیک در خوانش متن معماری« به تألیف سعید حقیر اشاره کرد و همچنین می توان از مقاله » بررسی پدیدارشناختی-هرمنوتیک نسبت مکان با هنر معماری«، تألیف دکتر محمد جواد صافیان نام برد. دسته دوم پژوهش هایی است که به صورت جداگانه در رابطه با روش های طراحی معماری متأثر از بستر موجود می باشد. کتاب »مقدماتی بر روش های طراحی معماری« تألیف کاری یورماکا جزء این دسته از پژوهش ها است. سوالاتی که در پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به آن ها هستیم عبارتند از: -1 چگونگی رابطه ی علم هرمنوتیک با هنر و معماری؟ -2 چگونگی ارتباط علم هرمنوتیک با روش های طراحی متأثر از بستر موجود؟
شکل :1 دور هرمنوتیکی
-1 هرمنوتیک3
این واژه اولین بار برای تاویل و تفسیر کتاب مقدس به کار رفت. هایدگر از این دانش به شیوه خاص خود بهره میگیرد. هرمنوتیک نزد هایدگر رفتن به پس پشت پرده هایی است که اشیاء و خود هستی را پنهان میسازند.
او در جهت آشکار کردن این امور میکوشد. هرمنوتیک آنچه را مکنون است، آشکار میکند. به هنگام تاویل و تفسیر، شیء از خفا بیرون آورده میشود و سپس به مرحله فهم در ساحت هستی شناسانه خود، نائل میشود. هایدگر علم هرمنوتیک را قوه هستی شناختی فهم و تاویل معرفی میکند که موجب انکشاف وجود اشیاء و نهایتاً استعدادهای بالقوه هستی انسان میشود - پالمر، . - 142 :1377
چند آموزه علم هرمنوتیک برای هایدگر راهگشا بوده است: اول آنکه کار تعبیر در رفتن از ظاهر است به باطن و رسیدن از آشکار به نهان را به همراه میآورد. آموزه دوم آن است که با ذهن خالی و بدون هرگونه پیشداوری نمیتوان سراغ چیزی رفت و آن را فهمید. بلکه هر فهمی همواره از تصوری اجمالی درمورد موضوع شروع میشود. سوم آنکه هرگونه فهمی ملازم با دورهایی است که از آن به دور هر منوتیک تعبیر میشود - شکل شماره - 1این. دور، دور باطل نیست؛ بلکه اقتضاء رفتن از اجمال به تفصیل است. هایدگر فهم را نه صرفاً شناخت شناسانه که دقیقاً هستیشناسانه و مرتبط با خود و هستی میداند - صافیان، . - 14-15 :1387
1-1 پدیدارشناسی هرمنوتیک
پدیدارشناسی هرمنوتیک، خصلتهای پدیدارشناسی و هرمنوتیک را یکجا در معنایی اصیل با خود به همراه
